İçeriğe atla

Şeriyye ve Evkaf Vekaleti

Şerriye ve Evkaf Vekaleti Türk hükûmet sisteminde ilk yıllarda yer alan sonradan kaldırılmış bir bakanlıktır. "Şeriyye" sözcüğü din işleri, "Evkaf" ise vakıflar anlamına gelmektedir. Osmanlı'da din hizmetleri ile ilgilenen Şeyhülislam makamı ile vakıf malları ile ilgilenen Evkaf-ı Hümâyun Nezâretinin hizmetleri 2 Mayıs 1920 tarihli TBMM kararı ile yeni kurulan Şeriyye ve Evkaf Vekaleti ile devam etmiştir.

Cumhuriyetin ilanından önceki 5 icra vekilleri heyetinde ve cumhuriyetin ilanından sonraki ilk hükûmette bu adda bir bakanlık olmuştur.[1] Fakat 3 Mart 1924 tarihinde 429 sayılı yasa ile bu bakanlık kaldırılmıştır.[2] Vakıflar yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğü yönetimine, din işleri de Diyanet İşleri Başkanlığına devredilmiş, aynı tarihte çıkarılan bir başka yasa ile eğitim birleştirilmiş ve o güne kadar Şerriye ve Evkaf Vekaletinin denetiminde olan ve İslami usule göre eğitim verilen eğitim kurumları da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesine aktarılmıştır. 6 Mart tarihinde kurulan 2. Türkiye Hükûmetinde Şerriye ve Evkaf Vekaleti yoktur.

Vekiller

HükûmetVekilGörev BaşlangıcıGörev Bitişi
I, II ve III. İcra Vekilleri HeyetiMustafa Fehmi3 Mayıs 192027 Nisan 1922
III ve IV. İcra Vekilleri HeyetiAbdullah Azmi27 Nisan 192226 Ekim 1922
IV. İcra Vekilleri HeyetiMehmet Vehbi26 Ekim 192214 Ağustos 1923
V. İcra Vekilleri HeyetiMusa Kazım14 Ağustos 192324 Eylül 1923
Mustafa Fevzi24 Eylül 192327 Ekim 1923
1. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti24 Eylül 19236 Mart 1924

Kaynakça

  1. ^ "1. Hükümet sayfası". 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2021. 
  2. ^ Türkiye'nin 75 Yılı, Sabah yayıncılık, sf.11

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Diyanet İşleri Başkanlığı</span> Türkiyede din işleriyle ilgili en yüksek devlet kurumu

Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) ya da kısa adıyla Diyanet, 3 Mart 1924 tarihinde Şeriyye ve Evkaf Vekaleti'nin yerine kurulan, İslâm dininin inançları, ibadet ve ahlâk esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmekle görevli kurumdur. Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle 429 sayılı kanunla Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına bağlı bir teşkilat olarak kurulmuştur. 9 Temmuz 2018'de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fehmi Gerçeker</span> Türk din adamı ve siyasetçi

Mustafa Fehmi Efendi veya Soyadı Kanunu'ndan sonra Mustafa Fehmi Gerçeker, TBMM'nin kuruluşuyla yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti, II. İcra Vekilleri Heyeti ve III. İcra Vekilleri Heyeti'nde Umuru Şeriye ve Evkaf Vekili olarak görev yapmış, TBMM'de 1. Dönem, 2. Dönem, 3. Dönem, 4. Dönem, 5. Dönem, 6. Dönem, 7. Dönem ve 8. Dönem'de 1920'den 1950'ye, ölüm tarihine kadar, 30 yıl boyunca Bursa milletvekilliği yapmış din ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Necati</span> Türk siyasetçi, avukat ve öğretmen

Mustafa Necati, Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Şeyhülislam</span> Dini konularda yetkili devlet memuru

Şeyhülislam ya da Şeyh'ül-İslam, dini konularda en yüksek derecede bilgi ve yetkiye sahip olan kimse.

<span class="mw-page-title-main">Vakıflar Genel Müdürlüğü</span>

Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2 Mayıs 1920'de, Şer'iyye ve Evkaf Vekaleti olarak kurulan, 3 Mart 1924'te şimdiki adını alan, Türkiye'deki vakıfları denetlemekle yükümlü müdürlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu</span> Ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekaleti’ne bağlanmasını öngören yasa

Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu , Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarih ve 430 Kanun Numarası ile kabul edilmiş olan ve ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekâleti'ne bağlanmasını öngören yasadır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Savunma Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, savunma politikaları ve Türk vatandaşlarının askerlik işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de laiklik</span> Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması

Türkiye'de laiklik, Osmanlı İmparatorluğu zamanında yargı ve devlet yönetiminde kısmen kendini göstermeye başlamış, Cumhuriyet devrimi ile anayasanın temel unsurlarından biri haline gelmiş, din ve siyasetin birbirine karışmaması ilkesidir. Laiklik terimi Fransızcadaki karşılığı Laïcité kelimesinden Türkçeye uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin birinci hükûmeti (1923-1924)

I. Türkiye Hükûmeti veya I. İnönü Hükûmeti, Türkiye Cumhuriyeti'nde kurulan ilk hükûmettir. I. Türkiye Hükûmeti kurulmadan önce de 23 Nisan 1920 - 29 Ekim 1923 arasında başka hükûmetler de vardı, ancak 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edildi ve bundan ötürü hükûmet sıralaması tekrar 1'den başladı.

<span class="mw-page-title-main">Münir Çağıl</span> Osmanlı ve Türk siyasetçi

Mehmet Münir Çağıl, Türk devlet adamı, milletvekili, hukukçu ve vakıflar uzmanı.

Ömer Hulusi Efendi öğretmenlik, şeriye yargıçlığı ve Osmanlı Devleti'nin son yıllarında şeyhülislamlık ve Evkaf Nazırlığı görevlerinde bulunmuş bir devlet adamıdır.

Türkiye'de nüfusun %95'e yakını İslam dinine mensuptur. Ülkedeki Müslümanların çoğunluğu Sünniliğin Hanefi mezhebine bağlıdır. Günümüzde modern Türkiye'yi oluşturan bölgede İslam'ın yerleşik varlığı, Selçukluların Doğu Anadolu'ya doğru genişlemeye başladığı 11. yüzyılın son yarısına kadar uzanmaktadır.

Abdülaziz Mecdi Tolun, mutasavvıf, şair, siyaset adamı, Şeriyye ve Evkaf Vekaleti müsteşarı.

<span class="mw-page-title-main">Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, çalışma ve sosyal güvenlik ilgili işlerden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Tarım ve Orman Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, tarım ve orman işlerinden sorumlu olan bakanlık. Gıda, Tarım ve Hayvancılık ile Orman ve Su İşleri bakanlıklarının teşkilat ve görevlerine ilişkin yasal düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması sonrasında, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yeniden yapılandırılmıştır.

Bahriye Vekaleti Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında kurulmuş, sonradan kaldırılmış bir bakanlığın adıdır.

İmar ve İskan Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinde eski bir bakanlığın adıdır. Bu bakanlık varlığını iki ayrı dönemde sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti</span> Türkiyede bir bakanlık (1920–1924)

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti 1920 yılında Ankara'da kurulan meclis hükûmetinde yer alan ve daha sonra Genelkurmay Başkanlığına dönüştürülen bakanlıktır.

Türkiye'deki bakanlıklar, Türk devletinin yürütme erkinin bir parçasıdır. Her bakanlık, cumhurbaşkanı tarafından atanan bir bakan tarafından yönetilir. Şu anda 17 bakanlık vardır.

Bu sayfada 1924 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.