İçeriğe atla

Şerig-ool Oorjak

Şerig-ool Oorjak
Шериг-оол Ооржак
Tuva Cumhuriyeti Başkanı
Görev süresi
15 Mart 1992 - 6 Nisan 2007
Yerine geldiğiKaadır-ool Biçeldey
Yerine gelenŞolban Kara-ool
Kişisel bilgiler
Doğum Şerig-ool Oorjak
24 Temmuz 1942 (82 yaşında)
Şekpeer köyü (bölge Barıın-Hemçik ili), SSCB
Milliyeti Tuva
Dini Tengricilik

Şerig-ool Oorjak (Rusça: Шериг-о́ол Дизижи́кович О́оржак; d. 24 Temmuz 1942) 1992-2007 yılları arasında Tuva Cumhuriyeti Başkanı olarak görev yaptı.

Tuva Cumhuriyeti Barıın Hemçik ili Şekpeer köyünde doğmuştur. 15 Mart 1992 tarihinde Tuva Cumhuriyeti cumhurbaşkanı seçilmiştir. Rusya Federasyonu içindeki özerk cumhuriyetlerin Moskova yönetiminin eritme politikası ile 2001 yılı anayasa düzenlemeleri ile özerk cumhuriyetlerin cumhurbaşkanlıklarını ortadan kaldırdı. Böylece Tuva Türklerinin temsil hakkına gölge düşmüş oldu. Tuva'da yeni seçimler yapıldı. Ş. Oorjak, % 53 oy ile 17 Mart 2002 tarihinde yine cumhurbaşkanı oldu. Fakat yeni düzenlenen Rusya Federasyon anayasası gereği cumhurbaşkanlığı ortadan kaldırılmış ve Ş. Oorjak ise başbakan statüsünü almıştır. Tuva'daki Ruslar ve parlamentoda görev alan başka milletler Şerig-ool Oorjak'ın siyasi ve ekonomik politikalarının iyi olmadığını bahane ederek Moskova destekli çalışmalara başladılar. Hatta Ş. Oorjak'a mesnetsiz iftiralar, yolsuzluklar, yalan-dolan ile karalamaya çalıştılar. 6 Nisan 2007 tarihinde istifa etmek zorunda bırakıldı. Tuva bundan sonra gerek ekonomik, altyapı, hukuk, siyaset gibi birçok alanda gerilemeye başladı.

Türkiye ile yakınlığı

Tuva Cumhuriyeti'nin Türkiye'yi ziyaret eden ilk ve tek başkanıdır. Kızını Türkiye'den Türk Dili öğretmeni olan bir erkekle evlendirdi. Böylece soydaşlık bağı ile birlikte akrabalık bağını da güçlendirmiştir.

Aldığı ödüller

  • 9 Nisan 2007 Ş.Oojak «uzun yıllar Tuva devletine dürüst ve iyi hizmet ödülü»ne layık görüldü ilgili kararname[1]
  • Şeref Madalyası (2002)[2]
  • Dostluk nişanı (1997)[3]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012. 
  2. ^ "kararname 24 Temmuz 2002 No: 772". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012. 
  3. ^ "kararname 21 Temmuz 1997 No : 760". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Gül</span> 11. Türkiye cumhurbaşkanı (2007–2014)

Abdullah Gül, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı. Cumhurbaşkanlığı görevini 2007 - 2014 yılları arasında sürdürmüştür. Bu görevinden önce 4 aylığına 2002 - 2003 yılları arasında Türkiye Başbakanı olarak görev almıştır. 2003 - 2007 yılları arasında Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın idari bölümleri</span>

Azerbaycan, coğrafî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak meydana getirilmiş olup Azerbaycan'daki en büyük idarî birim, özerk cumhuriyettir. Azerbaycan'ın sonraki idarî birimleri "şehirler” ve “rayonlar" olarak belirlenmiştir. Şehirler ve rayonlar, Türkiye'deki illere tekâbül eder. Azerbaycan'daki bazı şehirler direkt olarak merkezî yönetime bağlıdır. Bu şehirler, ekonomik ve kalkınma açısından daha gelişmiş olduğu için Türkiye'deki büyükşehirlere denk gelir. Şehirler de şehir rayonlarına bölünmüştür. Şehir rayonları, Türkiye'deki ilçelere tekâbül eder.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl (şehir)</span>

Kızıl. Rusya’da, Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti. Kızıl, pek çok Türki dilde ve Ana-Türki dilinde olduğu gibi Tuvaca'da da “kırmızı” anlamına gelir. Kentin nüfusu: 104.105 (2002) iken 110.000 (2010) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Halk Cumhuriyeti</span> Komünist, 20. yüzyıl türk devleti

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Çöön-Hemçik (il)</span>

Çöön-Hemçik İli Rusya Federasyonu özerk Tuva Cumhuriyetinin 17 idari yönetiminden bir il belediyesidir. Çöön-Hemçik ilinin yönetim merkezi Çadaana yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuva nüfusu</span>

Güney Sibirya'da yer alan Tuva Cumhuriyeti nüfusu Rusya Federasyonu 2009 yılı istatistik raporlarına göre — 313 940 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuvalılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tıva Türkleri'nden kişiler listesi

<span class="mw-page-title-main">Eduard Mijit</span> Yazar

Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.

Monguş şu anlamlara gelebilir:

Mengi Oorjak Baytayga bölgesinde Baytal'da doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustası. Tıva Cumhuriyetinin Turan şehrinin 2 No'lu okulunda Tıva dili ve edebiyatı öğretmeni, Tıva Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonunun Yazarlar Birliği üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon Konseyi (Rusya)</span> Federal Meclisin üst kanadı

Federasyon Konseyi, Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin (parlamento) üst kanadıdır. 22 cumhuriyet, 46 oblast, 9 kray, 3 federal şehir, 4 özerk okrug ve bir özerk oblasttan oluşan 85 Rusya'nın federal yapılanması'nın her biri Konseye iki senatör gönderir ve böylece toplam 170 konsey üyesi görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Tannu Tuva'nın posta tarihi ve posta pulları</span>

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1926 ve 1936 yılları arasında çeşitli posta pulları basmıştır. Tannu Tuva'nın belirsizliği ve egzotizmi, pulların ilginç ve renkli tasarımları nedeniyle yirminci yüzyılın ortalarında Batı dünyasında pul koleksiyoncuları arasında popülerdi. Tannu Tuva tarafından basıldığı ileri sürülen birçok pulun geçerliliği filatelistlerce sorgulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tıva Ulusal Müzesi</span>

Tıva Cumhuriyeti'nin Aldan-Maadır adlı milli müzesi — Tıvanın devlet müzesi, bilim araştırmalarının inceleme yeri, Tıva'nın tarihinin ve kültürünün eserlerinin gösterim yeri.

Tıva Ulusal Orkestrası — Sibirya'nın güney ucunda yer alan Tıva Cumhuriyeti'nin gelişmiş tarihini yansıtır. Yüzyıllar boyunca Tıva, Çin ve Moğol imparatorluklarının bir işgal alanı olmuştur. Din başta olmak üzere Moğolistan ile birçok kültürel bağı paylaşmaktadır. Tıva, 1944 yılında Sovyetler Birliği'ne işgaline maruz kaldı ve Tıva şimdi Rusya Federasyonu'nun içinde özerk cumhuriyettir.

Kujuget Seree oğlu Şoygu, Sovyet partisi üyesi ve devlet adamı, SBKP Tuva bölge komitesinin sekreteri, Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun ilk başkan yardımcısıdır. Altı yıl boyunca Tuva'da cumhuriyetçi sosyo-politik gazete "Şın"ın editörlüğünü yapmıştır.