İçeriğe atla

Şerafettin Turan

Şerafettin Turan
Doğum1925
Erciş, Van
Ölüm15 Ekim 2015 (90 yaşında)
MeslekTarihçi, yazar
MilliyetTürkiye Türk
TürTarih
KonuOsmanlı İmparatorluğu, Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemleri

Şerafettin Turan (1925, Erciş, Van - 15 Ekim 2015, Ankara), Türk bilim insanı, tarihçi ve yazardır. Dil Derneği Onursal Başkanı ve eski Türk Dil Kurumu Başkanıdır.

Yaşamı

İlkokulu Bitlis'te, ortaokulu Muş'ta, liseyi Erzurum'da okudu. Gazi Eğitim Enstitüsünü bitirdi. (1946) Enstitü'de (1946-1948) ve Ankara Etnografya Müzesinde (1948-1952) asistan olarak çalıştı. Bu arada Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesindeki öğrenimini sürdürerek 1951'de mezun oldu. 1952'de Türk Tarihi Asistanlığına atandı. 1954'te tez ile doktor oldu. 1956'da doçent ve 1964'te profesör oldu. 1969-1972 arasında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanlığı yaptı. 1973'te Yakın Çağ Tarihi Ana Bilim Dalı Başkanlığına getirildi.

1972-1978 yılları arasında TRT Yönetim Kurulu Üyeliğinde bulundu. 1978-1979'da Kültür Bakanlığı Müsteşarlığı yaptı. Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu Üyesi olan Turan, 1977'de Türk Dil Kurumu Başkanlığına seçildi. 1983 yılında Türk Dil Kurumu devletleştirilinceye dek görevini sürdürdü.

1983'te askerî yönetimin TDK Başkanlığı görevinden istifa etmesini ve yönetimi devretmesini istemesi üzerine şu sözleri söylemiştir: "Türk Dil Kurumunu size devretmiyoruz, siz teslim alıyorsunuz!"[]

1987 yılında eski TDK üyeleri ile beraber Dil Derneğinin kurucu üyeleri arasında 80 dönemi dernek yasakları nedeniyle yer alamamıştır ancak daha sonradan üye olmuş ve yönetim kuruluna seçilmiştir. Dil bilimci olmadan Türk Dil Kurumuna başkan olan tek kişidir.

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Araştırmaları, Türk Tarih Kurumu Belleteni, Türk Tarih Kurumu Belgeler, Türk Dili dergilerinde ve İslâm Ansiklopedisi’nde Türk tarihi ve kültürü üzerine bilim yazıları yayımladı.

15 Ekim 2015'te Ankara'da öldü.

Aldığı Ödüller

Seçilmiş eserleri

Kitapları

  • Kanuni'nin Oğlu Şehzade Bayezıd Vak'ası, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1961, Ankara (Genişletilmiş ikinci basım, Kanuni Süleyman Dönemi Taht Kavgaları, Bilgi Yayınevi, 1997)
  • "Osmanlı Teşkilatında Hassa Mimarları", Tarih Araştırmaları Dergisi Cilt:1 Sayi:1, 1963, s.551-592.
  • "Venedikte Türk Ticaret Merkezi, Fondaco dei Turchi", Belleten Cilt:32 Sayi:126, s. 247-283, 1968, Türk Tarih Kurumu Ankara
  • Atatürk ve Ulusal Dil, Türk Dil Kurumu, 1981, Ankara
  • Atatürk'ün Düşünce Yapısını Etkileyen Olaylar, Düşünürler, Kitaplar, Türk Tarih Kurumu, 1982, Ankara, 68 s., ISBN 9751601053
  • Türkiye-İtalya İlişkileri I / Selçuklular'dan Bizans'ın Sona Erişine', Metis, 1990, İstanbul, 643 s., ISBN 9751724848
  • Türk Kültür Tarihi, Türk Kültüründen Türkiye Kültürüne ve Evrenselliğe, 1990, Bilgi Yayınevi.
  • Türk Devrim Tarihi, İmparatorluğun Çöküşünden 12 Eylül 1980'e, 1991-2002, (5 cilt, 7 kitap) Bilgi Yayınevi.
  • İsmet İnönü, Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, 2003, Bilgi Yayınevi.
  • 'Kendine Özgü Bir Yaşam ve Kişilik: Mustafa Kemal Atatürk, 2004, Bilgi Yayınevi.

Yayına hazırladığı kitaplar

  • Tevarihi Ali Osman, 10 Defter, Türk Tarih Kurumu, Yazar: İbn Kemal, 1991

Başka yazarlarla birlikte yazdığı kitaplar

  • Türk - İslam Sentezi, Yazarlar: Bozkurt Güvenç, Gencay Şaylan, İlhan Tekeli, Şerafettin Turan, Sarmal Yayınları, 1994, İstanbul, 282 s., ISBN 975738027X
  • 75. Yılda Türkçenin ve Dil Devriminin Öyküsü, Yazarlar: Şerafettin Turan, Sevgi Özel, Dil Derneği, Nisan 2007, Ankara, 424 s., ISBN 9789757495220

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Dil Kurumu</span> Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla oluşturulmuş kamu kurumu

Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmaların yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. Türk Dil Kurumu 1955'ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller verdi. Ödüller her yıl 26 Eylül Dil Bayramı'nda Ankara'da yapılan törenle sahiplerine verilirdi. Ödül verilen dallar farklı yönetmeliklere göre zaman zaman değişirdi. 1983'te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesine alındıktan sonra Türk Dil Kurumu ödülleri kaldırıldı. Günümüzde "Türk Diline Hizmet Ödülleri"ni vermektedir.

Doğan Naci Aksan, Türk dilbilimci, eğitimci.

Dil Derneği, 1982 Anayasası ile Türk Dil Kurumu özerk bir kurum olmaktan çıkıp hükûmete bağlı bir birim durumuna getirilince dilde özleştirme yanlılarının kurum dışında kalması üzerine 22 Nisan 1987'de kurulmuş olan bir dernektir. Dernek, Bakanlar Kurulunun 24 Temmuz 2002 günlü 2002-4812 sayılı kararıyla kamu yararına çalışan derneklerden sayılmıştır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">Turgut Özakman</span> Türk yazar

Turgut Özakman, Türk bürokrat, yazar ve avukat.

<span class="mw-page-title-main">Ali Püsküllüoğlu</span> Türk yazar, şair ve sözbilimci

Ali Püsküllüoğlu, Türk yazar, şair ve sözbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi</span> Ankara Üniversitesinin bir fakültesi

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara Üniversitesi'nin ilk ve en büyük fakültesidir. Aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nde İstanbul'un sınırları dışında kurulan ilk yükseköğretim kurumudur.

Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türk hukukçu, akademisyen, yazar ve gazeteci.

Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair. Ankara Barosu Başkanlığı (1972-1974), Anayasa Mahkemesi Başkanlığı (1991-1998) ve Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığı (1998-2000) yapmıştır.

Ahmet Bican Ercilasun, Türk dil bilimci, Türkolog ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Ateş</span>

Kemal Ateş, Türk yazar.

Prof. Dr. Sevda Şener, Türk yazar, dramaturg, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Günay Karaağaç</span> Türk dilci

Prof. Dr. Günay Karaağaç, Türk dil bilginidir.

Mehmet Celal Özdoğan, Türk arkeolog.

Mehmet Talât Tekin, Türk dil bilimci, Türk edebiyatına önemli katkıları olan araştırmacı ve yazar.

Aydın Köksal Türk elektronik, bilgisayar ve yazılım mühendisi ve dil bilimci. Türkiye Bilişim Derneğinin onursal başkanı, Bilişim AŞ'nin kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. Bununla birlikte bilgisayar, bilişim, donanım, yazılım, veri tabanı gibi 2500 bilişim terimini Türkçeye kazandırmıştır.

Suat Yakup Baydur -, Türk dilbilimci.

Özer Ozankaya, Türk toplum bilimci (sosyolog), akademisyen. "Türk Devrimi ve Yükseköğretim Gençliği" konulu araştırmasıyla bilinir.

Sevgi Özel,, Türk yazar, Dil bilimci ve Dil Derneği Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Refik Turan</span> Akademisyen

Refik Turan, Türk akademisyen ve Türk Tarih Kurumunun eski başkanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.