İçeriğe atla

Şensi

Şensi Eyaleti
Çince :陕西省
Shǎnxī Shěng
Kısaltmalar: 陕/陝 veya 秦  (pinyin: Shǎn veya Qín)
Şensi bu haritada renklendirilmiştir.
Adın kökeni陕 shǎn - Shanzhou (bugün Shan, Henan)
西 xī - batı
"Shanzhou'nun Batısı"
İdari birim türüEyalet
Başkenti
(ve en büyük şehri)
Xi'an
ÇKP Komitesi SekreteriZhao Leji
ValiZhao Zhengyong (vekaleten)
Yüzölçümü205800 km² (11.)
Nüfusu (2020)
 - Nüfus yoğunluğu
39.528.999[1] (16.)
180 kişi/km² (21.)
GSYİH (2010)
 - kişi başına
CNY 1 trilyon
148,1 milyar $ (17.)
CNY 27.133
4.008 $ (15.)
İGE (2008) 0.773 (orta) (22.)
Başlıca etnik gruplarHan Çinlisi - %99,5
Hui - %0,4
İl düzeyi10
İlçe düzeyi107
Belde düzeyi1745
ISO 3166-2CN-61
Resmî websitesi
www.shaanxi.gov.cn (Çince)

Şensi[2] ya da Shaanxi (Çince (basitleştirilmiş): 西; Çince (geleneksel): 西; pinyin: Shǎnxī; Wade–Giles: Shan-hsi), Çin'de bir yönetim bölgesi. Wei Nehri ile verimli Loess Platosu'nu içeren bölge, İç Moğolistan'ın güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Xi'an'dır.

İdari yapılanma

Şensi Eyaleti toplam 10 farklı idari bölümden oluşmaktadır. Başkent Xi'an "eyalet altı şehir", 9 diğer bölüm ise "il düzeyi şehir" olarak sınıflandırılır:

Şensi Eyaleti'nin İdari BölümleriBölüm kodu[3]İsim Çince
Pinyin
Alan
(km2)
Nüfus
(2020 Nüfus
Sayımı)[1][4]
Merkez İlçe düzeyi bölümler[5]
Semtlerİlçe düzeyi şehirlerİlçeler
610000Şensi Eyaleti 陕西省
Shǎnxī Shěng
205.623,8839.528.999Xi'an Şehri31769
Eyalet altı şehirler
610100Xi'an Şehri 西安市
Xī'ān Shì
10.096,8112.183.280Weiyang Semti112
İl düzeyi şehirler
610200Tongchuan Şehri铜川市
Tóngchuān Shì
3.884,81698.322Yaozhou Semti31
610300Baoji Şehri宝鸡市
Bǎojī Shì
18.116,933.321.853Jintai Semti48
610400Xianyang Şehri 咸阳市
Xiányáng Shì
10.323,994.983.340Qindu Semti329
610500Weinan Şehri渭南市
Wèinán Shì
13.030,564.688.744Linwei Semti227
610600Yan'an Şehri延安市
Yán'ān Shì
37.030,542.282.581Baota Semti2110
610700Hanzhong Şehri汉中市
Hànzhōng Shì
27.096,433.211.462Hantai Semti29
610800Yulin Şehri榆林市
Yúlín Shì
42.920,183.624.750Yuyang Semti219
610900Ankang Şehri安康市
Ānkāng Shì
23.536,312.493.436Hanbin Semti118
611000Shangluo Şehri商洛市
Shāngluò Shì
19.587,312.041.231Shangzhou Semti16

Nüfus

2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Şensi Eyaleti'nin toplam nüfusu 39.528.999.[1]

Etnik yapı

Şensi Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:

Şensi'deki başlıca etnik gruplar
(2010 Nüfus Sayımı)[6]
Etnik grupNüfus
Han37.137.743
Hui138.716
Mançu16.291

Diller

Şensi başkenti Xi'an'in bulunduğu Guanzhong bölgesi genelinde dilbilimsel olarak Beifanghua (Mandarin)'in bir değişkesi olan Zhongyuan Guanhua [en]'nın bir lehçesi olan Guanzhong lehçesi [en] konuşulur. Şensi'nin kuzeyinde Jin Çincesi'nin farklı lehçeleri konuşulur; ör. Yan'an şehrine bağlı Zhidan [en] ve Yanchuan [en] ilçelerinde konuşulan Zhi-Yan lehçesi [zh]. Eyaletin güneyinde ise kendisi de Beifanghua'nın bir değişkesi olarak sınıflandırılan Güneybatı Guanhua [en]'nın farklı şiveleri konuşulur; ör. Hanzhong şehrinde konuşulan Hanzhong lehçesi [zh].

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Şensi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

  • Şensi Depremi

Kaynakça

  1. ^ a b c "陕西省第七次全国人口普查主要数据公报(第二号)". 陕西省统计局. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Yavuz Alogan; Philip Short (2007). "Mao Zedong". İthaki Yayınları. ISBN 978-975-273-395-4. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012. .(Türkçe)
  3. ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2017. 
  4. ^ "西咸新区第七次全国人口普查公报(第二号)". 陕西省西咸新区开发建设管理委员会. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9. 
  6. ^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zhejiang</span>

Zhejiang ya da Türkçesiyle Cıciang veya Cıcianğ, Çin'in doğusunda endüstrisi önemli olan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Şantung</span> Çin eyaleti

Şantung veya

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Hubei</span>

Hubei (

<span class="mw-page-title-main">Ningşia Huy Özerk Bölgesi</span>

Ningksia Huy Özerk Bölgesi, Çin'de bulunan bir özerk bölgedir. Ülkenin kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hunan</span>

Hunan (Çince: 湖南; pinyin: Húnán,

<span class="mw-page-title-main">Çongçing</span>

Çongçing ya da Chongqing, Çin'in güneybatı bölgesinde yer alan eyalet düzeyinde bir şehirdir.
Yakın tarihlere kadar Siçuan eyaletine bağlı eyalet altı şehir olan Çongçing, 14 Mart 1997 tarihinde eyalet düzeyinde belediye seviyesine yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Şanşi</span>

Şanşi, Çin'in kuzeyinde bulunan bir yönetim bölgesidir. Doğuda Hebei, güneyde ve güneydoğuda Henan, batıda Şensi yönetim bölgeleri, kuzeyde ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

<span class="mw-page-title-main">Henan</span>

Henan, Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Jilin</span>

Jilin, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jiangxi</span>

Jiangxi, Çin'in doğusunda bulunan bir eyalet. Kuzeyde Anhui, kuzeydoğuda Zhejiang, doğuda Fujian, güneyde Guangdong, batıda Hunan ve kuzeybatıda Hubei eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Başkenti Nanchang. Ji'an, Ganzhou, Pingxiang ve Jiujiang, eyalette bulunan diğer önemli şehirlerdir.