Oluklu balina ya da Fin balinası, Çatal kuyruklu balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasına ait bir balina türü. Gök balinadan sonra yaşayan ikinci büyük balina, ikinci en büyük canlı türüdür, ve 27 metreye kadar büyüyebilirler. Dünyadaki okyanuslardan her birinde yaşayan oluklu balinalar kutupsal iklimden, tropikal iklime kadar her türlü suda yaşamlarını sürdürebilirler. Bulunmadıkları kısıtlı yerler okyanuslardan uzak, hareket olanağını azaltan, kuzey ve güney kutuplarındaki yüzen buz kütlelerinin olduğu alanlardır. Popülasyonlarının en çok olduğu yerler ılıman sulardır. 20. yüzyılda kontrolsüz avlanmaları sonucu bugün sayıları oldukça azdır bu nedenle koruma altındaki türler arasında yer alırlar. Uluslararası Balinaavı Komisyonu (IWC) bu türün avlanmasına ilişkin bir erteleme kararı yayınlamıştır.
Balinalar içinde balinaları, yunusları ve muturları barındıran, çift toynaklılar takımında bir infra takımdır. Biyolojik adlarda "balina" için Latince cetus sözcüğü kullanılır, özgün anlamı ise "büyük deniz hayvanı"dır. Latinceye ise Yunancadan geçmiştir. Yunanca κῆτος sözcüğü "balina" ya da "herhangi bir dev balık veya deniz canavarı" anlamındadır.
Balina yaşamını tamamen suda sürdüren ve yaygın olarak dünya okyanuslarında bulunan farklı çok sayıda türden oluşan plasentalı deniz memelileridir. Cetacea infra takımı içinde genellikle yunusları ve musurları hariç tutarak oluşturulmuş formel olmayan bir gruplamada yer alırlar. Balinalar, yunuslar ve musurlar çift toynaklılarla birlikte Cetartiodactyla takımında yer alırlar. En yakın akrabaları olan su aygırlarından 55 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Balinaların iki parvo takımı dişsiz balinalar (Mysticeti) ve dişli balinalar (Odontoceti) birbirlerinden yaklaşık 34 milyon yıl kadar önce ayrılmışlardır. Yaşayan ve balina olarak kabul edilen familyalar şunlardır: Balaenopteridae, Balaenidae, Cetotheriidae, Eschrichtiidae, Monodontidae, Physeteridae, Kogiidae ve Ziphiidae.
Balina şarkısı, balinaların birbirleriyle iletişim için çıkardıkları seslerdir.
Balinaların evriminin, Hindistan alt kıtasında 50 milyon yıl önce çift toynaklılardan başladığı ve en az 15 milyon yıllık bir süre boyunca ilerleyip günümüz dişli ve dişsiz balina gruplarını oluşturduğu düşünülmektedir. Balinalar, çift toynaklılar takımına ait, tamamen suda yaşayan deniz memelileridir ve yaklaşık 50-55 milyon yıl önce diğer çift toynaklılardan kopmuşlardır. Birçok analiz, balinaların Eosen veya daha öncesinde evrimleştikleri ve su aygırları ile nispeten yakın – diğer çift toynaklılara göre – bir ortak ataya sahip olmaları gerektiğini göstermiştir. Memeli olarak, hava solumak için yüzeye çıkarlar; yüzgeçlerinde 5 parmak kemiği vardır; yavrularını emzirirler. Tamamen suda yaşamalarına rağmen, karasal atalarından gelen birçok iskelet özelliğini korumuşlardır. 1970'lerin sonlarında Pakistan'da yapılan araştırmalar, deniz memelilerinin karadan denize geçişindeki çeşitli aşamaları ortaya çıkardı.
Grigori İvanoviç Şelihov, Rus tüccar ve Rus Amerikası'nda promışlennik lideri. Rusların Alaska'daki ilk yerleşimini 1784 yılında Kodiak Adası'nın Three Saints Koyu'nda kurmuş olan Şelihov, aynı yıl yerlileri olan Supikleri 14 Ağustos 1784 tarihinde Awa’uq Katliamında vahşice katledip Alaska'daki Rus egemenliğini perçinleyen kişi olarak bilinir. Bu katliamdan sonra yıllarca esir ettiği Supikleri kurmuş olduğu kumpanya adına deniz samuru avlamaları için zorlamıştır. Şelihov 1786 yılında dönmemek üzere Rusya'ya geri döndüğünde Kodiak Supikleri kırıp geçirilmiş ve demoralize olmuş, Rus kontrolü böylece sağlamlaşmıştır. Şelihov kurduğu bu kürk ticareti kumpanyasını Rusya'dan idare etmiş ve Alaska sömürgesi üzerine emperyal bir tekel oluşturmuştur. Bu kumpanya daha sonra Rus-Amerikan Kumpanyası'na dönüşmüştür.
Albert Bierstadt, Amerikalı ressam.
Elektra balinası (Delphinidae) ailesine mensup bir (Cetacea). Cüce katil balina ve pilot balina ile benzerdir, genel olarak bu yunus cinslerinin ismi siyah balıklar olarak adlandırılır. Ayrıca Yalancı katil balina ile de ilişkilidir. Elektra balinaları daha çok tropikal sularda bulunurlar fakat derin suları tercih ettikleri için insanlar tarafından çok fazla gözlemlenemezler.
Sık dişli gagalı balina veya Blainville gagalı balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından iki dişli balina (Mesoplodon) cinsine ait bir balina türü. Adı, Fransız zoolog Henri de Blainville tarafından 1817 yılında tanımlanması nedeniyle verilmiştir.
Beyaz yanlı musur, yalnızca Kuzey Pasifik Okyanusunda bulunan bir musurgil türüdür. 1970'lerde ilk defa halka yakın olmalarıyla dünya çapında dikkat çekmişlerdir ki bundan önce sombalığı yakalayan balıkçı tekneleri kazara ağlarına binlerce beyaz yanlı musur ve diğer balinaları yakalayıp öldürürmüşlerdir. Beyaz yanlı musurlar Phocoenoides cinsinin tek üyeleridir. Türün İngilizce ismi Amerikan natüralist W. H. Dall'dan gelmektedir.
Cüce ispermeçet balinası Physeteroidea ailesinin bilinen üç türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve en kaybolmamış bilgiler gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.
Pigme ispermeçet balinası, Kogiidae familyasının bilinen iki türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve bu tür hakkında bilinen çoğu şey gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.
Dev gagalı balina, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir. Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.
Tazmanya gagalı balinası ya da Tazmanya balinası, ziphiidae familyasının üyesi olan bir balina türü. Bu balinalar geniş bir şekilde araştırılmamışlardır. Denizlerde görülen yalnızca dört birey ve 42 tane de kendi doğal yaşam alanlarından ayrı kalmış birey kayıt edilmiştir. İlk defa 1937 yılında görülmüşlerdir, W. R. B. Oliver tarafından George Shepherd'a itham edilerek isimleri verilmiştir, Whanganui Bölge Müzesinin görevlisi 1933 yılında Yeni Zelanda'daki Kuzey Adası'nda bulunan Ōhawe yakınlarındaki güney Taranaki sahilinde numuneler toplamıştır.
Gerçek balinalar büyük dişsiz balinaların üç türünü kapsayan Eubalaena cinsidir: Buzul balinası, Kuzey Pasifik gerçek balinası ve Güney gerçek balinası. Bu türler grönland balinası ile birlikte Balaenidae ailesinde dınıflandırılmışlardır. Gerçek balinalar yusyuvarlak bir gövde yapısına sahiptirler, v şeklinde hava delikleri ve koyu gri ya da siyah ten renkleri vardır. Bu balinalar 18 m (59 ft) uzunluğundan daha çok büyüyebilirler ve bilinen en uzun gerçek balina ise 19.8 m (65 ft) uzunluğundadır; kiloları ise 100 kısa ton ya da daha fazla olabilir. 20.7 m (68 ft) uzunluğunda ve 135,000 kg (298,000 lb) kilosunda bir de 21.3 m (70 ft) uzunluğunda kesin olmasa da bireyler olduğu bilinmektedir ki bu değerler kambur, gri, bryde ve b. omurai gibi diğer balina türleri ile karşılaştırıldığında oldukça büyüktür, ama mavi balinadan küçüktür. Gerçek balinalara bu ismi veren balinacılar "gerçek" ismini bu türün bir avdayken bol yağ ve balina çubuğu sağlayabilmesi nedeniyle vermiştir.
İzlanda'da balina avcılığı 12. yüzyılın başlarında zıpkınla avlama yöntemiyle başladı ve diğer ülkelerin modern ticari uygulamalar ortaya koyduğu 19. yüzyılın sonlarına kadar körelmiş bir biçimde devam etti. Günümüzde İzlanda, Uluslararası Balinacılık Kurulu tarafından 1986 yılında kurulan moratoryuma itiraz eden başlıca ülkelerden biridir, bu yöntem hala balina avcılığında kullanılmaktadır. Günümüzde, bir şirket Japonya'ya ihraç etmek üzere oluklu balina avlarken, diğer şirket ise yerel tüketim için minke balinası avlar. Bu balina türü turistler arasında popülerdir ve daha çok turistler tarafından tüketir. 2018'de, İzlandalı balina avcıları mavi balina kesmekle suçlandılar.
Şantar Adaları, Uda Körfezi'nin doğusunda, Academy Körfezi'nin kuzeyinde Ohotsk Denizi'nin kuzeybatı kıyısında yer alan on beş adadan oluşan bir ada grubu. Adaların çoğunda orta yükseklikte engebeli uçurumlar vardır; ada grubundaki en yüksek nokta 720 metredir. Bu ada grubunun adı Nivih dilinde kökenleri "beyaz olmak" anlamına gelen ч’андь č’and ’ sözcüğünden gelir. Bu ada grubu şu anda ıssızdır.
Archaeoceti veya arkaik balinalar, Erken Eosen ila Geç Oligosen dönemleri arasında yaşamış, parafiletik bir ilkel balina kladıdır. En erken balina radyasyonunu temsil eden bu balinalar, balina evrimindeki ilk ikiyaşamlı (amfibi) aşamaları içerir; bu nedenle Archeoceti, çağdaş balina grupları olan Mysticeti ve Odontoceti'nin de atalarıdır. Bu ilk evrimsel radyasyon, Hindistan ve Asya'yı ayıran sığ sularda meydana geldi (Eosen); su yaşamına iyi uyarlanmış türlerin çeşitlenmesi ve çağdaş balinaların en erken örneklerinin görülmeye başlanması ise Oligosen'e dayanır.
Basilosaurus, küçük arka ayaklara sahip bir Orta Eosen arkaik balinasıdır. Modern balinalarınki gibi küçük pelvis, omur sütununa olan bağlantısını kaybetmiştir. Ön ayakları da küçüktür ve sadece dalgalı yüzmenin kontrolünde işlev görebilirdi. Bu yüzden, Basilosaurus, bir balina kuyruğuna sahip olmalıdır ve kendisi ile birlikte modern deniz memelilerinin hareket tarzı nihayet evrimleşmişti. Basilosaurus fosilleri; ABD, Fas, Pakistan, Ürdün, Tunus ve Mısır'da bulundu.
Basilosauridae, soyu tükenmiş deniz memelilerinin parafiletik bir familyasıdır. Orta ila geç Eosen döneminde yaşadılar ve Antarktika dahil tüm kıtalardan biliniyorlar. Muhtemelen ilk tamamen suda yaşayan balinalardı.
