İçeriğe atla

Şehla Hümbetova

Şehla Hümbetova
DoğumŞəhla Hümbətova
Dmanisi, Kvemo Kartli, Gürcistan SSC, Sovyetler Birliği
MilliyetAzeri
VatandaşlıkAzerbaycan
MeslekAvukat, aktivist
Etkin yıllar2013-günümüz
ÖdüllerUluslararası Cesur Kadınlar Ödülü

Şehla Hümbetova (AzericeŞəhla Hümbətova, Dmanisi), Azeri avukat ve insan hakları aktivisti. Ülkesinde temel ve azınlık haklarını savunma konusundaki kararlılığı nedeniyle Mart 2020'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü (IWOC)'ye layık görüldü.

Hümbetova Sovyetler Birliği'nin Gürcistan SSC'ne bağlı Kvemo Kartli'nin Dmanisi kasabasında doğdu.[1] İlköğrenimini evine en yakın bir Rus okulunda okudu.[1]

Kariyeri ve faaliyetleri

Temel özgürlüklerini kullandıkları için cezalandırılan bireyleri sürekli olarak savunmaya istekli birkaç avukattan birisi olarak 2013'ten beri Azerbaycan'da ceza avukatı olarak çalışmaktadır. Şehla Hümbetova, insan hakları ve özgürlüklerinin gözetilmesine yönelik görüşleri veya talepleri nedeniyle hükûmet tarafından zulme uğrayan insan hakları savunucularını, gazetecileri, blog yazarlarını, aktivistleri, muhalifleri ve LGBT topluluğu temsilcilerini savunan az sayıdaki Azeri hukukçudan birisi oldu.[2] Aynı zamanda, faaliyetleri nedeniyle düzenli olarak tehdit ve tacizle karşı karşıya kaldı. Hümbetova, Gence belediye başkanına karşı düzenlenen suikast girişimi sonrasında gözaltına alınan ve kötü muameleye maruz kalan onlarca kişi ile ilgili, Gence Davası olarak bilinen yargılamada savunma avukatı olarak görev aldı.[3] 2019 yılının başında hapishane yönetimin şikayeti üzerine Azerbaycan Barosu tarafından Hümbetova hakkında disiplin soruşturması açıldı. Şikayet içeriğinde, Hümbetova'nın Ocak 2019'da siyasi tutuklu ve blogger olan müvekkili Mehman Hüseynov'un sürdürdüğü açlık grevi ve sağlık durumu hakkında yaptığı demeçler nedeniyle dezenformasyon yapıldığı ileri sürüldü.[4]

28 Kasım 2019'da Baro Başkanlığı Şehla Hümbetova'nın avukatlık faaliyetlerini durdurma kararı aldı.[5] Baro Başkanlığı ayrıca, bir vatandaşın şikayeti üzerine Hümbetova hakkında dava açıldığını duyurdu. Aralık 2019'da, "mahkemeye sahte makbuz sunduğu" gerekçesi ile başsavcılığa bağlı Genel Yolsuzlukla Mücadele Dairesi'nde ifade vermeye davet edildi fakat bu daveti reddetti.[6] Hümbetova yaşananlar ile ilgili yaptığı açıklamada "Sebebi, avukat olarak siyasi işlere katılmama engel olmak, daha önceki çalışmalarımdan dolayı beni cezalandırmak ve diğer avukatları caydırmak" olarak değerlendirdi.[6] 5 Mart 2021'de Bakü İdare Mahkemesi Hümbetova'nın barodan ihraç edilmesini onayladı.[7] Mahkeme gerekçe olarak, Hümbetova'nın üyelik ücreti olan 460 manat (270 $) üyelik ücretini 6 aydan daha fazla süre ödememesini gösterdi. 5 Mayıs 2021'de Azerbaycan Barolar Birliği başkanlığının bir toplantısında Şehla Hümbetova aleyhindeki davanın geri çekilmesine karar verildi. Toplantıdan hemen sonra Hümbetova'ya avukatlık mesleğine devam edebileceği bilgisi verildi.[8]

Aldığı ödüller

2020 yılında Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığınca verilen ve her yıl dünyanın dört bir yanından barış, adalet, insan hakları, cinsiyet eşitsizliği ve kadınların güçlendirilmesi için mücadelede cesaret ve liderlik sergileyen kadınlara verilen Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'nü kazanan 12 kişi arasında yer aldı.[9] 4 Mart 2020'de Melania Trump ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun da katıldığı törenle ödülü Hümbetova'ya tevcih edildi.[10] 2007 yılından beri verilen ödül ilk kez bir Azeri vatandaşına verildi.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b Hümbetova, Şehla (17 Mayıs 2021). "Şəhlanın Baş Keçid xatirələri" (Azerice). Arqument.az. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Disbarred Azerbaijani lawyer reinstated after repeated demands from international community" (İngilizce). Bakü: Jam News. 7 Mayıs 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Vəkil Şəhla Hümbətova "Gəncə işi"nə görə cəzalandırıldığını deyir" (Azerice). BBC. 19 Aralık 2019. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  4. ^ "ONBİRİNCİ TEHLİKE ALTINDAKİ AVUKATLAR GÜNÜ 24 Ocak 2021 - AZERBAYCAN: Azerbaycanlı avukatların korunması için mücadele çağrısı" (PDF). ELDH. 24 Ocak 2021. s. 5. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Şəhla Hümbətova Vəkillər Kollegiyasından xaric edildi". Yeni Avaz. 28 Kasım 2019. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b "Şəhla Hümbətova ifadə verməkdən imtina edib". Azadlıq Radiosu. 18 Aralık 2019. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  7. ^ Hamida Giyasbayli (5 Mart 2021). "Azerbaijani rights lawyer Shahla Humbatova disbarred" (İngilizce). OC Media. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  8. ^ "Disbarment of Shahla Humbatova and Irada Javadova overturned". Lawyers for Lawyers. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  9. ^ a b "2020 International Women of Courage Award Recipients Announced". Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 3 Mart 2020. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 
  10. ^ Audrey Conklin (4 Mart 2020). "Melania Trump honors International Women of Courage Award recipients" (İngilizce). Fox News. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

Şehla Hümbetova'nın Turan.az 'deki "Beni susturamayacaklar" 7 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adlı röportajı, (5 Mart 2020, İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Avukat</span>

Avukat, hukuk fakültesi mezunu, avukatlık stajı yapmış, avukatlık mesleğini serbest veya bir kuruma bağlı olarak icra eden kişidir. Avukatın eş anlamlıları aklavcı ve vekil sözcükleridir. Eski kullanımda muhami denirdi. Avukatların faaliyette bulunması için baroya kaydolmaları zorunludur. Genellikle çalıştıkları şehirde bulunan baroya kayıtlı olarak faaliyet gösterirler. Avukat, uyuşmazlıkların doğumundan başlayarak, mahkeme aşaması ve hakkın teslimine kadar olan süreçte kişileri temsil eder. Avukat sadece iş ve dava takibi yapmaz, aynı zamanda hukuki konularda hukuk danışmanı, zabıt kâtibi, hakemlik, arabuluculuk, mübaşir, arzuhâlci, halk noteri görevlerini de yerine getirebilir.

Aygün Alesker kızı Kazımova, Azeri şarkıcı, dansçı, besteci, sunucu, oyuncu ve eski millî hentbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Alikram Humbatov</span>

Alikram Humbatov veya Alikram Hummatov, Talış siyasetçi. Azerbaycan Halk Cephesi kurucu üyesi, Talış Muğan Özerk Cumhuriyeti'nin kurucu, ilk ve son cumhurbaşkanı. Bölücülük eylemleri nedeniyle hakkında vatan hainliği maddesiyle mahkeme işlemi başlatılmış ve hapsedilmiştir. Amnesty International ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası organizasyonlar onu siyasi suçlu olarak tanımladı. Avrupa Konseyi'nin talebinden sonra Humbatov yeniden yargılandı, insan hakları raporuna göre otoriterler onu hapiste yargı ihlali ile suçladı. Ermenistan Cumhuriyeti ile sık ilişkiler içinde olduğu sebebiyle Azerbaycan vatandaşlığından çıkarılmıştır. İşgal altında olan Dağlık Karabağ'daki Stepanakert Üniversitesi ve Erivan'daki Erivan Devlet Üniversite'lerine izinsiz ziyaret etmiş, Talış Muğan Özerk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı adıyla konuşmalar yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span> eski ulusal marş

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti marşı Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1944-1992 yılları arasında kullandığı devlet marşı.

<span class="mw-page-title-main">Beatrice Mtetwa</span>

Beatrice Mtetwa, insan hakları ve basın özgürlüğü konusunda çalışmalar yapan Zimbabveli avukat. The New York Times gazetesi 2008 yılında Mtetwa'yı ‘’Zimbabve’nin en iyi insan hakları avukatı’’ olarak nitelendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saadet Özkan</span> Türk eğitmen ve çocuk hakları savunucusu

Saadet Özkan, çocuk istismarına karşı bir Türk aktivisttir. Okul öncesi öğretmeni olup, öğrencilerinin, müdürleri tarafından cinsel istismar edildiğini öğrendi. Basına rağmen suçu araştırmaya başlamıştır. Özkan, İzmir'in Menderes ilçesinde 6 kız öğrenciye cinsel istismarda bulunulmasını ortaya çıkarması ve istismarda bulunan okul müdürünün yargılanmasını sağladığı için 2017 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından "Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü"ne layık görülmüştür. Özkan'a ödülü Beyaz Saray'daki törende First Lady Melania Trump verdi. Özkan'ı sahneye davet eden konuşmayı yapan ABD Siyasi İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakanı Yardımcısı Thomas A. Shannon, "Saadet öğretmen yetkililerden gelen baskılara, öteki öğretmenlerden gelen tehditlere karşın sesini kısmadı. Kendisi cesareti ve kararlılığı, adalet arayışı ve siyasi baskılara karşı direnişi nedeniyle bu ödüle layık görüldü" demiştir. Görev yaptığı okulda müdürün 6 kız öğrencisine cinsel istismarda bulunmasını ortaya çıkaran Saadet Özkan, Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği’ni (UCİM) kurdu.

Tevfik Mesim oğlu Kasımov, Azeri siyasetçi ve diplomat. Azerbaycan eski dışişleri bakanı ve Azerbaycan Halk Cephesi kurucu üyesi.

Samira Azer kızı Efendiyeva veya sahne adıyla Samira Efendi ya da sadece Efendi, Azeri şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhun Bayramov</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı

Ceyhun Bayramov, Azerbaycanlı hukukçu ve siyasetçi. 16 Temmuz 2020'den beri Azerbaycan Dışişleri Bakanı olarak görev almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan savaş

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı veya 44 Günlük Savaş Dağlık Karabağ'da Türkiye destekli Azerbaycan ile Ermenistan ve onun desteklediği tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında yaşanmış silahlı çatışmalardır.

Bu liste Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin Deniz Kuvvetleri komutanları listesini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Yunanistan ilişkileri</span>

1991'de Azerbaycan, 31 Aralık 1991'de Yunanistan tarafından tanınan Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandı. Diplomatik ilişkiler 1992'de kuruldu. Bakü'deki Yunan büyükelçiliği 1993 baharında açıldı. Azerbaycan'ın Atina Büyükelçiliği Ağustos 2004'te açıldı.

Ramiz Vagif oğlu Kasımov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Hava Kuvvetlerinde yarbay olarak görev yapan bir Azeri askeri subayıydı. 2016 Nisan çatışmaları, Temmuz 2020 Azerbaycan–Ermenistan sınır çatışmaları ve İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında görev yapmıştır. Kasımov İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında ölmüş, ölümünden sonra Vatan Savaşı Kahramanı unvanını almıştır.

Ebru Timtik, adil yargılanma amacıyla açlık grevine girdikten sonra ölen Kürt-Türk insan hakları avukatıydı. Eylül 2017'de tutuklanan Türk hükûmetini eleştiren müvekkillerini temsil ettiği bilinen 18 avukattan birisiydi. Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın makam odasında DHKP-C'li teröristlerce şehit edilmesinin ardından başlatılan operasyon kapsamında, DHKP-C'nin Türkiye sorumlularından Kamile Kayır'la aynı bölmede yakalanmış ve cezaevine atılmıştı.

Gugark pogromu, Gugark Faciası veya Gugark Katliamı, Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetlerinden biri olan Ermenistan SSC'nin Gugark ilinde yaşayan etnik Azeri sivillere karşı yapılan pogromdur. Resmi Ermeni kaynaklarına göre, bölgede yaşayan yerli Ermeniler ve Azerbaycan'dan kaçan Ermeni mülteciler; bölgedeki Azerileri aşağıladı, onları öldürdü, soydu ve evlerini yağlamadı. Pogrom sırasında en az 18, en fazla ise 187 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">İntikam Aliyev</span>

İntikam Aliyev, Azeri avukat ve insan hakları savunucusu.

Tural Hümbetov, defans pozisyonunda görev yapan Azerbaycanlı futbolcudur. 2017'den beri Makedonya kulübü Pobeda için oynuyor. Azerbaycan U-17, U-19 ve U-21 millî takımlarında oynadı. Bakü'de düzenlenen İslami Dayanışma Oyunları'nda Azerbaycan U-23 millî takımında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-İtalya ilişkileri</span>

Azerbaycan-İtalya ilişkileri - Azerbaycan Cumhuriyeti ve İtalya Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler.

<span class="mw-page-title-main">Adil İsmailov</span> Azeri avukat ve hukukçu

Adil İsmailov, Azeri avukat ve hukukçu. Azerbaycan Barosunun bir üyesi olan İsmailov, 1990'lar ve 2000'lerde Azerbaycan'da önemli davalara katıldı.