Şehir Kethüdası - Turkipedia

Şehir kethüdası, Osmanlı Devleti'nde devlet görevlisidir. Şehir halkının hükûmet önündeki temsilcisidir. Devlet ile toplum arasında iletişim ve irtibatı sağlamakla görevlidir. Arşiv belgeleri ve şerʻiyye sicillerinde: “şehir kâhyası”, “kasaba kethudâsı/kâhyası”, “vilâyet kethudâsı”ve “şehir vekili” olarak da isimlendirilmektedir. Konya’da bir dönem “şehir emini”; Urfa, Ergani gibi bazı şehirlerde “melik”, Mısır kıtasında “şeyhü’l-beled”, Tunus’ta “medine ve varoş şeyhleri”, Karaferye’de “varoş kethudâsı”adlarıyla da anılmıştır.

Türkiye Selçukluları döneminde aynı görevi iğdişbaşılar (emîr-i iğdişân) İğdişbaşı tarafından yapılmaktaydı. Selçuklu Devleti'nde büyükşehirlerdeki maliye memurları için iğdişbaşı tabiri kullanılmaktaydı. Devlet görevlilerinin yanı sıra şehir halkını da temsil ederlerdi. Osmanlı devri Şehir kethüdası, Selçuklu devri iğdişbaşısı kadar yetkili değildir. Selçuklu'nun mirasçısı olan Osmanlı'da devletin kuruluşundan beri kethüdalıkların olduğu tahmin edilmektedir. Özellikle 14. yüzyılda ahiliğin zayıflayıp etkinliğini kaybetmesiyle birlikte örgütlenmişlerdir. Genellikle ticari, hacmi gelişmiş, vergilendirilebilir nüfusu artmış ve mükellef denebilecek insanların bulunduğu kaza merkezlerinde, şehir kethüdalarının oluştuğu bilinmektedir.

Kaynakça

http://web.firat.edu.tr/harput/sempozyum/2/16.%20M.%20Ali%20%C3%9Cnal.pdf
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/33/272.pdf 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Osmanlı devlet teşkilatı

Merkezî sistem

Hanedan

Adalet
(reform ve anayasal dönemi)

Hükûmet

Dîvân-ı Hümâyun (Bâb-ı Âli) (klasik dönem)	Sadrazam Kubbealtı vezirleri Kazasker Defterdar Nişancı Reîsü'l-küttâb Tercümanbaşı
Meclis-i Vükelâ (reform dönemi)	Adliye Nezâreti Bahriye Nezâreti Dahiliye Nezâreti Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti Harbiye Nezâreti Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti Hariciye Nezâreti Maârif-i Umûmiye Nezâreti Maliye Nezâreti Posta ve Telgraf Nezâreti Ticaret ve Ziraat Nezâreti Umûr-ı Nâfia Nezâreti
Meclis-i Umûmî (anayasal dönem)	Meclis-i Âyan Meclis-i Mebûsan 1877 Mart-Haziran 1877-1878 1908-1912 1912 Nisan-Ağustos 1914-1918 1919 Siyasi partiler

İdari bölünüş

Milletler	İslam Şeyhülislam Hristiyanlık Ortodoks Ermeni Süryani Ortodoks Kıptî Ortodoks Yahudilik Hahambaşı
Taşra	Eyalet Beylerbeyi Vilayet Sancak Sancakbeyi Mutasarrıf Kaza/Kadılık/Ağalık Bağımlı ve haraçgüzar devletler

İlgili Araştırma Makaleleri

Diyarbakır, Türkiye'nin Diyarbakır ilinin merkezi olan şehirdir. Üzerinde tarihî Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından Şanlıurfa'dan sonraki ikinci büyük şehridir. Yaklaşık 1,8 milyon nüfusuyla da ülkenin en kalabalık 12. şehridir. Karasal iklimin hâkim olduğu şehirde yazlar son derece sıcak ve kurak geçerken, kışlar ise soğuk, sert ve yağışlı geçer. Diyarbakır, yaklaşık 12.000 yıllık tarihî bir geçmişe sahiptir.

Tokat, Tokat ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Tokat, kuzeyinde Samsun, kuzeydoğusunda Ordu, güney ve güneydoğusunda Sivas, güneybatısında Yozgat, batısında Amasya ile çevrilidir.

Aksaray, Aksaray ilinin şehir merkezidir.

Temeşvar, Romanya'nın batı kesiminde, Temeş ilinin merkezi şehir. 2011 yılı itibarıyla Romanya'nın üçüncü büyük şehri olan Temeşvar, sosyal, ekonomik ve kültürel olarak Batı Romanya'nın ana merkezidir. Belgrad'ın yaklaşık 130 km kuzeydoğusunda, akışı kanallarla düzenlenmiş Bega Nehri'nin kıyısında yer alır.

Aktaş, Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Aşağıpınarlı, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Ballıkaya, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Bayırtepe, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Çayırözü, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Dağçatı, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Kabaçayır, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Karşıgeçit, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Kavacık, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Kurugüney, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Yerlice, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Osmanlı hükûmeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'daki çağdaş idare sistemlerine ayak uydurmak amacıyla 19. yüzyılın başından itibaren uyguladığı kabine sistemidir. Günümüzdeki Bakanlar Kurulu sistemine çok benzemekteydi.

Osmanlı Devleti üç kıtaya yayılan topraklarında ulaşım ve haberleşmeye azami önemi vermek zorundaydı. İmparatorluk topraklarının güneyi çöller, merkezi dağlar, batısı ve doğusu da düşman saldırılar ile tehdit edilmekteydi. Çevresindeki devletlere nazaran coğrafyası ulaşım ve haberleşme açısından en zor devlet Osmanlı idi. Bu geniş coğrafyada ulaşım hizmetlerinin aksamaması için lonca teşkilatı ve kati kurallar oluşturulmuştu. Makineleşmeye kadar imparatorluk topraklarındaki ulaşım ve haberleşme devletin sakındığı bir konu idi. demiryolu ve telgraf ile coğrafi koşullar bir nebze hafifletilmiş ve merkezi idare güçlenmiştir.

Ulama Paşa ya da Ulama Han, Safevi ve Osmanlı devletlerinde görev almış Türkmen asker ve devlet adamı.

Vác, Macaristan'ın Pest ili'nde bulunan bir şehirdir.

Kaşan (Farsça:کاشان), merkezi İran'da, İsfahan eyaletinde bir şehir. Kaşan şehristanı'nın yönetim merkezi olan kent nüfusu 2016'da 304,487'dir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.