İçeriğe atla

Şayzar Muharebesi

Koordinatlar: 35°16′00″N 36°34′01″E / 35.266707°K 36.566952°D / 35.266707; 36.566952
Şayzar Muharebesi
Haçlı Seferleri
Tarih13–29 Eylül 1111
Bölge
Şayzar, (modern Suriye)
Sonuç Yenişememe
Taraflar
Komutanlar ve liderler
Güçler
Bilinmiyor Bilinmiyor
Kayıplar
Hafif Hafif

Şayzar Muharebesi, 1111'de Kudüs Kralı I. Baudouin komutasındaki bir Haçlı ordusu ve Mevdud bin Altuntegin liderliğindeki bir Selçuklu ordusu arasında taktik bir beraberlik ile sonuçlanan çatışmadır. Haçlı kuvvetleri geri çekilmiştir.

Arka plan

1110'da başlayıp 1115'e kadar, Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar, Bağdat'ta Haçlı devletlerinin yıllık işgallerini başlattı. Urfa'ya ilk yıl yapılan saldırı püskürtüldü. Halep'teki bazı vatandaşların yakarışlarıyla tahrik edilen ve Bizanslılar tarafından teşvik edilen Sultan, 1111 yılında kuzey Suriye'deki Frenk mülklerine karşı büyük bir saldırı emri verdi. Padişah, ordunun başına Musul valisi Mevdud bin Altuntegin'i atadı. Birleşik kuvvet, Sökmen el-Kutbî komutasındaki Diyarbakır ve Ahlat'tan, Porsuk bin Porsuk komutasındaki Hemedan'dan ve Ahmedîl komutasındaki Mezopotamya'dan ve diğer emirler gelen birliklerden oluşuyordu.

Urfa'dan Halep'e

Büyük Müslüman ordusunun yaklaşması üzerine, Urfa Kontluğu'nun küçük Frank kuvvetleri iki büyük kentinin duvarları içine çekildi. Selçuklular, Latin devletinin toprakları üzerinden cezasız hareket etmelerine rağmen, önce Urfa'da sonra Tilbaşar Kalesi'nde bir etki bırakamadılar. Kısa süre sonra engellenen Selçuklu ordusu Halep'e taşındı. O şehirde, Tuğtekin liderliğindeki Şam kuvvetleri Mevdud'un ordusuna katıldı.

Halep vatandaşlarının çoğunluğu Selçuklu ordusuna karşı iyi niyetli olmasına rağmen, şehrin hükümdarı Fahrülmülk Rıdvan şehrin kapılarını açmayı reddetti. Rıdvan, sultanın ordusunu otoritesi için bir tehdit olarak görüyordu. Hem Porsuk hem de Sökmen el-Kutbi hastaydılar ve birbirleriyle tartıştılar. Sökmen'in sağlığı bozulunca yandaşlarıyla birlikte ordudan çekildi, ancak eve varamadan öldü. Porsuk da ordudan ayrıldı ve birliğini evine götürdü. Sökmen'in topraklarını almak için ümitlenen Ahmedîl, iddialarını Sultan'a bildirmek için ordudan ayrıldı.

Halep'ten Şayzar'a

Bu sırada Tancred, Antakya ordusunu toplamış ve onu, Antakya'nın yaklaşık 50 kilometre güneyinde, Asi Nehri üzerinde bir köprü olan Cisr eş-Şuğur yakınlarındaki Rugia kalesine yerleştirmişti. Şayzar'ın bağımsız Münkız hükümdarlarından yardım talebi alan Mevdud'un ordusu Halep'ten 120 kilometre güney-güneybatıya, o şehrin dışındaki kampa taşındı.

Tancred'in yardım çağrısı üzerine Kral I. Baudouin, hem Kudüs Krallığı'ndan kendi ordusunu hem de Trablus Kontluğu'ndan Kont Bertrand'ın kuvvetlerini getirdi. Kont Baudouin yönetimindeki Urfa'dan bir birlik Rugia'da onlara katıldı. Güçlerini birleştirdikten sonra, Haçlılar önce Hristiyanların elindeki Epemiye kasabasına, ardından Şayzar'ın dışındaki Müslüman ordusuna doğru ilerlediler.

Muharebe

Mevdud'un ordusu "Frankların erzakını kesmek ve Asi'de atlarını sulamalarını engellemek için normal taciz taktiklerini uyguladı."[1] Hristiyan ordu, muharebe içine çekilecek kışkırtmalara kanmadı, bunun yerine kapalı bir dizide hareket etti. Türk atlı okçuları onları çok sıkı bastırdıklarında, onları geri itmek için savaştılar. Bir muharebeden ziyade, eylem Selçukluların Baudouin'in ordusunun ilerlemesini durduramadığı sürekli devam eden bir çatışmaydı.

Franklar Şayzar yakınlarında kamp kurdular, ancak iki hafta içinde Türkler erzaklarını kestikleri için Epemiye'ye geri çekilmek zorunda kaldılar. Geri çekilme sırasında tekrar taciz edildiler, ancak kendilerini bir meydan muharebesine sürüklenmelerine izin vermediler. Bunun üzerine Mevdud'un savaşçıları, başarı ve yağma eksikliğinden cesaretleri kırılarak evlerine doğru dağıldılar.

Geleceğin şairi ve diplomat Usamah ibn Munqidh, o zamanlar 16 yaşındaydı, muharebeye katıldı ve daha sonra Kitab al-I'tibar eserinde anılarını anlattı.

Neticesi

Bu çekişmeli muharebe, gerçekten devam eden bir çatışma, Kral I. Baudouin ve Tancred'in Antakya Prensliği'ni başarılı bir şekilde savunmasına izin verdi. Sefer sırasında Selçuklu Türkleri hiçbir Haçlı kasabası veya kalesi ele geçiremedi. Kuzey Suriye'deki bir sonraki büyük eylem, 1115'teki Sarmin Muharebesi'dir.

Kaynakça

  1. ^ Smail 1995, s. 142.

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kontluğu</span>

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

Harran Muharebesi, 7 Mayıs 1104 tarihinde Selçuklu emirleri ile Haçlı devletleri Antakya Prensliği ve Urfa Kontluğu arasında 12. yüzyılda Harran'in hemen güneyinde Rakka'da yapılan bir muharebe. Birinci Haçlı seferi sonucunda yeni kurulan iki Haçlı devletine karşı yapılan ilk büyük muharebedir ve Haçlı orduları büyük bir yenilgiye uğratılmıştır. İki önemli Haçlı komutanı da Selçuklu Hanedanına esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İlgazi Bey</span>

İlgazi Bey veya tam ismiyle Necmeddin İlgazi bin Artuk, Türk asker ve yönetici.

Dukak veya Ebu Nasır Şemsulmülk Dukak 1095-1104 yılları arasında Suriye Selçuklu Devleti Şam Meliki.

<span class="mw-page-title-main">I. Baudouin (Kudüs kralı)</span>

Kudüs Kralı I. Boudouin, (d. 1058, Aşağı Lorraine – ö. 2 Nisan 1118, El Ariş, Birinci Haçlı Seferi liderlerindendir. Sonra Edessa Kontluğu kontu ve abisi Godefroy de Bouillon liderliğindeki Haçlılar tarafından kurulan Kudüs Krallığı'nın ilk kralı.

<span class="mw-page-title-main">II. Baudouin</span>

II. Baudouin Bourglu (diğer adı Baudouin Bourglu veya Baudouin Bourcqlu. Doğumda: Baudouin de Rethel., 1100-1118 yılları arasında ikinci Edessa kontu ve 1118 - 21 Ağustos 1131 yılları arasında Kudüs Kralı.

Tuğtekin veya tam adıyla Zahireddin Tuğtekin, Türk asıllı asker ve Büyük Selçuklu Devleti altında, 1097 - 1128 arasında, Suriye Selçuklu Devleti Şam Emiri ve sonra aynı devlete tabi Böriler Şam Atabeyi olan yönetici. Kalıtsal Şam Atabeyleri olan Böriler hanedanı kurucusu.

Fahrülmülk Rıdvan bin Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın torunu ve Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı Tutuş'un oğlu idi. 1095-1113 döneminde Suriye Selçuklu Halep Meliki olarak hüküm sürdü.

Yağı-Sayan, Türk asıllı asker. Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlı Antakya Emiri. Birinci Haçlı seferi sırasında Haçlıların Antakya Kuşatması'nda Antakya kalesi savunma komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Azez Muharebesi (1125)</span>

Azez Muharebesi, Aksungur el-Porsuki'nin idare ettiği Selçuklu Ordusu II. Baudouin'in yönettiği Haçlı Devletleri tarafından 11 Haziran 1125 tarihinde yenilgiye uğramış ve muhasarasını kaldırmıştır.

Porsuk bin Porsuk ya da Bursuk bin Bursuk olarak da bilinir, Hamedan emiri.

Artah Muharebesi 1105 yılında Haçlılar ile Selçuklular arasında Antakya yakınlarında Artah'da gerçekleşen çatışmadır. Türklere Suriye Selçuklu meliki Rıdvan komuta ederken Haçlılara Antakya Prensliği naibi Tancred komuta ediyordu. Muharebe, Haçlıların zaferi ile sonuçlanmış ve Haçlıların Halep'i tehdit etmeye başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Beni Münkız</span> Suriyeli Arap aile

Beni Münkız, 1081-1157 yılları arasında merkezi Şayzar olmak üzere Suriye'nin bazı şehirlerinde hüküm süren Arap hânedanıdır.

Mevdud bin Altuntegin, Büyük Selçuklular'ın Musul valisi, Türk kumandan.

El-Sinabra Muharebesi (1113), Kudüs Kralı I. Baudouin liderliğindeki bir Haçlı ordusu, Selçuklu Sultanı tarafından gönderilen ve Musul emiri Mevdud bin Altuntegin tarafından komuta edilen bir Müslüman ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı.

Sultanşah, (1108-1117) Suriye Filistin Halep Hükümdarı.

Ahmedîl b. İbrâhim b. Vehsûdân er-Revvâdî Selçukluların hizmetinde askeri komutan.

Hab Muharebesi , 14 Ağustos 1119'da Kudüs Kralı II. Baudouin'in komutasındaki bir Haçlı ordusu, Mardin'den İlgazi Bey liderliğindeki bir Müslüman ordusuna karşı tartışmalı bir zafer kazandı, çünkü Müslüman ordusu da bunu bir zafer olarak kabul etmiştir. Çatışma, sadece haftalar önce feci bir yenilgiye uğrayan Antakya Prensliği'ni istikrara kavuşturdu. II. Baudouin, İlgazi Bey tarafından fethedilen tüm kaleleri geri almayı başardı ve Antakya üzerine yürümesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Sarmin Muharebesi</span> 1115de muharebe

Sarmin Muharebesi, ayrıca Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir, 14 Eylül 1115'te Roger de Salerno'nun Haçlı ordusu, Porsuk komutasında ki Selçuklu ordusunu şaşırtıp, bozguna uğratmasıyla gerçekleşmiştir. Aynı zamanda Birinci Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir ve onu İkinci Tell Danith Muharebesi olan 1119 Hab Muharebesi'nden ayırır.