İçeriğe atla

Şavit

Shavit
İbraniceשביט
Şavit roketinin fırlatılışı
AmaçFırlatma aracı
ÜreticiIsrael Aerospace Industries
Menşei ülke İsrail
Boyut
Yükseklik26.4 m (86.6 ft)
Çap1.35 m (4.43 ft)
Ağırlık30,500-70,000 kg (67,200-154,000 lb)
Kademeler4
Kapasite
LEO yükü350–800 kg[1] (770–1760 lb)
Fırlatma geçmişi
DurumAktif
Fırlatma yerleriPalmahim Hava Üssü
Toplam fırlatmalar10
Başarı(lar)8
Başarısızlık(lar)2
İlk uçuş19 Eylül 1988
Son uçuş13 Eylül 2016
İlk kademe - Shavit LeoLink
MotorLK-1, LK-2
İtme kuvveti774.0 kN (LK-1)
1650.2 kN (LK-2) (174,002 lbf (LK-1)
370,990 lbf (LK-2))
Özgül itici kuvvet268 s (LK-1)
280 s (LK-2)
YakıtHTPB
İkinci kademe LK-1
Motor1 LK-1
İtme kuvveti774.0 kN
Özgül itici kuvvet268 s
YakıtHTPB
Üçüncü kademe - RSA-3-3
Motor1 RSA-3-3
İtme kuvveti58.8 kN
Özgül itici kuvvet298 s
YakıtKatı
Dördüncü kademe - LK-4
Motor1 LK-4
İtme kuvveti0.402 kN
Özgül itici kuvvet200 s
YakıtN2O4/UDMH

Şavit (İbraniceשביט; "kuyrukluyıldız"), İsrail yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, Israel Aerospace Industries tarafından 1982 yılında uyduları yörüngeye fırlatmak amacıyla geliştirilmiş olup ilk uçuşunu 1988 yılında gerçekleştirdi ve İsrail uzaya araç fırlatma kabiliyeti bulunan sekizinci ülke haline geldi.[2]

Şavit projesinin, İsrail'in Jericho kıtalararası balistik füze programından kaynaklanan bir atılım geliştirmesi olduğu düşünülmektedir.[3][4]

Uçuşlar

Şavit, Eylül 2016 tarihi itibari ile toplam 10 kez fırlatılmıştır.

VaryantFırlatma tarihiFırlatma yeriGörev yüküSonuç
Şavit 19 Eylül 1988 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-1Başarılı
Şavit 3 Nisan 1990 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-2Başarılı
Şavit-1 5 Nisan 1995 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-3Başarılı
Şavit-1 22 Ocak 1998 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-4Başarısız
Şavit-1 28 Mayıs 2002 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-5Başarılı
Şavit-1 6 Eylül 2004 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-6Başarısız
Şavit-2 11 Haziran 2007 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-7Başarılı
Şavit-2 22 Haziran 2010 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-9Başarılı[5]
Şavit-2 9 Nisan 2014 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-10Başarılı[2]
Şavit-2 13 Eylül 2016 Palmahim Hava Üssü İsrail Ofek-11Başarılı[6]

Kaynakça

  1. ^ "Shavit", Space launch systems, Deagel, 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Aralık 2017 .
  2. ^ a b "Shavit". Space Launch Report. 20 Nisan 2014. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 
  3. ^ "Delivery systems", Israel (country profile), NTI, 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Aralık 2017 .
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 
  5. ^ Greenberg, Hanan (22 Haziran 2010). "Israel launches spy satellite". Ynet. 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 
  6. ^ "Israel Launches Advanced Optical Reconnaissance Satellite". Spaceflight 101. 13 Eylül 2016. 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Göktürk-2</span> Yer gözetleme uydusu

Göktürk-2, TÜBİTAK UZAY, TAI iş birliği ile geliştirilen keşif uydusudur. 18 Aralık 2012 tarihinde Çin'deki Jiuquan Fırlatma Üssü'nden uzaya fırlatılmıştır. 409 kg ağırlığındaki uydu 2,5 metre siyah-beyaz ve 5 metre renkli çözünürlüğe sahiptir. Uydunun görev bilgisayarı ve görev yazılımı tamamen Türkiye'de Türk mühendislerce üretilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca yüksek çözünürlüklü görüntü alınması için üretilen ilk uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

Vega, Avrupa Uzay Ajansı'nın kullandığı, İtalya Uzay Ajansı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ortaklaşa geliştirdiği ArianeSpace tarafından kullanılan bir harcanabilir fırlatma sistemidir. Geliştirilmesi 1998'de başladı ve 13 Şubat 2012 tarihinde Guyana Uzay Merkezi'nde ilk fırlatma gerçekleşti. ArianeSpace 2018'in sonuna kadar Vega'yı kullanmak istediğini belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 1</span> SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir harcanabilir fırlatma sistemi

Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir. Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Falcon (roket ailesi)</span>

Falcon roket ailesi, Space Exploration Technologies (SpaceX) şirketi tarafından geliştirilen ve işletilen bir dizi fırlatma aracıdır. Tamamen 21. yüzyılda tasarlanmış ilk yörüngesel fırlatma araçlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Naro-1</span>

Naro-1 veya daha önceki adıyla Korea Space Launch Vehicle (KSLV), Güney Kore yapımı iki kademeli katı yakıtlı bir fırlatma roketidir. Naro-1, Güney Kore'nin ilk fırlatma roketi olup aynı zamanda yörüngeye ulaşan ilk Güney Kore yapımı fırlatma aracıdır.

Blue Origin, Jeff Bezos tarafından kurulan ve merkezi Washington'da bulunan havacılık ve uzay araştırma şirketi. 2000 yılında Jeff Bezos tarafından kurulan şirket, CEO Bob Smith tarafından yönetiliyor ve yeniden kullanılabilir fırlatma araçlarıyla uzaya erişimi daha ucuz ve daha güvenilir hale getirmeyi hedefliyor.

<span class="mw-page-title-main">Xichang Uydu Fırlatma Merkezi</span>

Xichang Uzay Merkezi olarak da bilinen Xichang Uydu Fırlatma Merkezi (XSLC), Çin'deki bir uzay üssü’dür. Siçuan'daki Liangshan Yi Özerk İli, Xichang'ın yaklaşık 64 kilometre (40 mi) kuzeybatısındaki Zeyuan Kasabasında yer alır.

Bu yörünge fırlatma sistemlerinin bir karşılaştırmasıdır. Aşağıda geleneksel yörünge fırlatma sistemlerinin tam listesi sunulmuştur. Geleneksel fırlatıcı aileleri kısa, basit listesi için bkz: Yörünge fırlatma aileleri karşılaştırması.

<span class="mw-page-title-main">PSLV</span> Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır.

PSLV, Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır. PSLV, küçük boyutlu uyduları yer durağan aktarım yörüngesine fırlatma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

İsrail Uzay Ajansı veya İngilizce kısaltmasıyla ISA, , İsrail'in Bilim ve Teknoloji Bakanlığının bir parçası olan ve tüm İsrail uzay araştırma programlarını bilimsel ve ticari amaçlarla koordine eden uzay ajansı ve hükûmet organıdır.

Jericho, İsrail tarafından 1960'lardan günümüze kadar geliştirilen, uygulanmış balistik füzelerin birbiriyle yakından ilgili bir ailesi için verilen genel bir addır. İsmi, 1963 yılında İsrail ve Dassault arasında imzalanan Jericho'nun ilk geliştirme sözleşmesinden alınmış ve kod adı da İncil'deki Jericho şehrinden referans olarak verilmiştir. Çoğu İsrail klasik silah sisteminde olduğu gibi, test verilerinin, hükûmet yetkililerinin kamuya açıklamalarının ve özellikle de Shavit uydu fırlatma aracıyla ilgili açık bilgilerin ayrıntılarının bulunduğu kesin ayrıntılar sınıflandırılmıştır. Daha sonraki Jericho ailesi gelişimi, Jericho II IRBM'nin türevleri olduğuna inanılan ve Jericho III ICBM'nin gelişiminden önce gelen Shavit ve Shavit II uzay fırlatma araçlarıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">H-II</span>

H-II, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, 1990'larda daha büyük uyduları fırlatma imkânı sunmak amacıyla NASDA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup Japonya'nın yalnızca yerel teknolojiler kullanılarak üretilen ilk iki aşamalı sıvı yakıtlı roketidir. 1994-1999 yılları arasında kullanıldıktan sonra güvenilirlik ve maliyet konular nedeniyle H-IIA roketi geçildi.

<span class="mw-page-title-main">H-IIA</span>

H-IIA (H2A), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek, ay yörüngesine uzay aracı göndermek ve Venüs'e gezegenler arası bir uzay sondası göndermek amacıyla kullanıldı. H-IIA, güvenilirliği artırmak ve maliyetleri en aza indirgemek için büyük ölçüde yeniden tasarlanan daha önceki H-II roketinin bir varyantıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ofek</span>

Ofek, İsrail yapımı keşif uydular serisidir. Uydu, Israel Aerospace Industries tarafından Elbit Systems yardımı ile geliştirilmiş olup ilk olarak 1988 yılında fırlatılmıştır. Ofek uydularının çoğu Şavit roketi ile Palmahim Hava Üssü'nden uzaya fırlatılmıştır. Alçak Dünya yörüngesi uyduları olup her 90 dakikada bir bir dünya yörüngesini tamamlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.