İçeriğe atla

Şarl Helu

Charles Helou
Lübnan devlet başkanı
Görev süresi
23 Eylül 1964 - 22 Eylül 1970
Yerine geldiğiFuad Şehab
Yerine gelenSüleyman Franjiye
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Eylül 1913(1913-09-25)
Ölüm 7 Ocak 2001 (87 yaşında)
Partisi Kataeb Partisi
Dini Marunilik

Şarl Helu (Arapça: شارل الحلو‎, 25 Eylül 1913 - 7 Ocak 2001), Lübnanlı devlet adamı, 1964-70 arasında Lübnan devlet başkanı. 1972'den sonra, Fransızca konuşulan ülkelerin oluşturduğu birliğin (Assemblée parlementaire de la francophonie) onursal başkanlığını yapmıştır.

25 Eylül 1913'te Beyrut'ta doğan Helu, Baabdalı güçlü bir Maronit ailesindendi. 1929'da Beyrut'taki St. Joseph's Üniversitesi'nden onur derecesiyle mezun oldu ve 1934'te Hukuk diplomasını tamamladı. Helu, ilk yıllarında Fransız gazetesi L'Eclair du Nord'da gazeteci olarak çalıştı. Bir zamanlar yakın arkadaşı Michel Chiha'nın sahibi olduğu Fransız günlük gazetesi Le Jour'un siyasi editörüydü.[1] 1936'da, Pierre Gemayel ve diğer üç kişiyle Kataeb (Phalangist) Partisi'nin kurulmasına katılarak siyasete ilk adımını attı. Gemayel ile olan anlaşmazlıklar daha sonra Helu partiden ayrılmasına neden oldu.

Helou'nun ilk hükûmet ataması 1947'de Vatikan büyükelçiliği oldu. 1949'da İsrail'in Lübnan egemen topraklarından çekilmesi karşılığında İsrail'in diplomatik tavizler almaya çalıştığı İsrail/Lübnan ateşkes müzakerelerine katıldı.[2] 1952'de, Lübnan Fransız Mandası Başkanı olarak görev yapan ve hukuk eğitimi aldığı Petro Trad'ın yeğeni Nina Trad ile evlendi. Trad, Lübnan'daki ilk kadın avukatlardan biriydi.[3][4] Daha sonra Kabine'de adalet ve sağlık bakanı (1954-1955) ve eğitim bakanı (1964) olarak görev yaptı. Başlangıçta Helou'nun siyasi bağlantısının olmaması, ona Lübnan'ı birleştirebilecek bir lider görüntüsü verdi ve 1964'te Ulusal Meclis tarafından Fuad Chehab'ın yerine Başkan olarak seçildi.

Helu (solda), İskenderiye'deki 1964 Arap Birliği zirvesi sırasında Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır ile

Çehab ile sadık bir Arap milliyetçisi olan Lübnan Başbakanı Rashid Karami arasındaki ittifak, kısa süre sonra Karami'yi Lübnan hükûmetinin etkin kontrolüne bıraktı.[5] Helu için sorun yaratan ilk sorun, İsrail'in Ürdün nehrini yönlendirmesiydi.[6]

Helu'nun başkanlığını karakterize eden etkileyici ekonomik büyüme, Lübnan'da kültürel ve yaşam tarzı belle époque'a çevrildi (belki de bu sebeple, Beyrut 'Doğunun Paris'i' ve Lübnan 'Doğu'nun İsviçre'si' olarak anıldı). Ancak bu dönem aynı zamanda, 1966 Banka içi krizi ve Lübnan'ın Arap-İsrail ihtilafına karışmaktan kaçınma konusundaki artan yetersizliğiyle kısmen gölgelendi. 1967 Altı Gün Savaşı, Lübnan'da mezhep ilişkilerini gerdi. Pek çok Müslüman Lübnan'ın Arap savaşına katılmasını isterken, birçok Hristiyan da katılımdan kaçınmak istiyordu. Helu, kısa bir hava saldırısı haricinde Lübnan'ı karmaşadan uzak tutmayı başardı, ancak artan gerilimleri göz ardı etmenin imkansız olduğunu gördü. 1968'deki parlamento seçimleri, ülkede iki büyük koalisyonla artan bir kutuplaşmayı ortaya çıkardı; biri Rashid Karami liderliğindeki Arap yanlısı Milliyetçilik, diğeri ise eski Devlet Başkanı Camille Chamoun, Pierre Gemayel ve Raymond Eddé'nin ortaklaşa yürüttüğü Batı yanlısı. Her biri 99 sandalyeden 30'unu kazandı.

Buna ek olarak, ülkenin güneyinde silahlı Filistinli gerillaların varlığı hükûmet otoritesine meydan okudu ve Lübnan ordusu ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasındaki çatışmalar giderek daha sık hale geldi. Helu, uzun bir süre taleplerine direndi, ancak 1969'da isyanı askeri olarak sona erdiremedikten sonra, Filistinli gerillaların operasyonlarını İsrail'e karşı sınır ötesi saldırılarla sınırlayacağını ve Lübnan hükûmetine meydan okumayı bırakacağını umarak sonunda teslim oldu.

Helu 1970'te Elias Sarkis'i seçilmiş halefi olarak onayladı,[7] ancak halefi Ulusal Meclisteki seçimi Süleyman Frangieh'e bir oyla kaybetti. Emekli olduktan sonra siyasi olarak aktif kalan diğer eski Başkanların aksine, Helu sahneden çekildi. Hayırsever bir girişimde yer aldı ve yaşlılara ücretsiz sıcak yemek sağlamak için bir dizi restoran kurdu.

Ayrıca bakınız

  • Lübnan Cumhurbaşkanları Listesi

Kaynakça

  1. ^ "CHARLES HELOU - Prestige Magazine". Prestige Magazine (İngilizce). 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 
  2. ^ Podeh, Elie Kaufman, Asher and Maʻoz, Moshe (2005) Arab–Jewish Relations: From Conflict to Resolution? Essays in Honour of Moshe Ma'oz Sussex Academic Press, 1-903900-68-9, p. 164
  3. ^ درويش (Darwish) (2017). "نينا طراد.. المحامية الأولى" [Nina Trad ... First Lawyer]. Al Raqeeb (Arapça). Beruit, Lebanon. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2019. 
  4. ^ Fayad (8 Ocak 2001). "Décès – La mort du président Charles Hélou – Un fin lettré dans la tourmente de l'histoire" [Death – The death of President Charles Helou – A literate end in the turmoil of history]. L'Orient-Le Jour (Fransızca). Beirut, Lebanon. 5 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2019. 
  5. ^ Reich, Bernard (1990) Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa: A Biographical Dictionary Greenwood Publishing Group, 0-313-26213-6, pp. 298-299
  6. ^ Meyer, Armin (2003) MeyerQuiet Diplomacy: From Cairo to Tokyo in the Twilight of Imperialism iUniverse, 0-595-30132-0, p. 129
  7. ^ Hijazi (10 Mayıs 1976). "A Lebanese Who Shuns Publicity Elias Sarkis". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Fuad Şehab
Lübnan devlet başkanı
1964 - 1970
Sonra gelen:
Süleyman Franjiye

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyrut</span> Lübnanın başkenti ve en büyük şehri

Beyrut, Lübnan'ın başkentidir. Nüfusu 1,5 milyonun üzerinde olan Beyrut, deniz etkisinden biraz korunan bir körfezin kıyısındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan</span> Batı Asya’da bir ülke

Lübnan, resmî adıyla Lübnan Cumhuriyeti, Batı Asya'da Doğu Akdeniz kıyısında bir Arap ve Orta Doğu ülkesidir. Kuzey ve doğuda Suriye, güneyde İsrail batıda Akdeniz ile çevrili olan ülkenin ayrıca Kıbrıs ile deniz sınırı bulunmaktadır. Lübnan, Akdeniz Havzası ile Arap Dünyası'nın kesişiminde yer alması nedeniyle zengin bir tarihe sahiptir ve kendine özgü bir kültürel kimlik geliştirmiştir. Tarihteki Fenike uygarlığının vatanı Lübnan ve kıyılarıdır. Ülke pek çok dine ev sahipliği yapmaktadır. Yüz ölçümü 10.452 km² olan Lübnan en küçük ülkelerden biridir. Nüfusu yaklaşık 6 milyon, başkenti Beyrut, ulusal ve resmî dili Arapçadır. Fasih Arapça'nın yanı sıra günlük hayatta konuşma dili olarak Lübnan Arapçası kullanılmaktadır. Ayrıca Fransızca da resmî olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2006 Lübnan Savaşı</span> Hizbullah tarafından 8 İsrail askerinin öldürülmesi, 2 askerin esir alınmasıyla başlayan çatışma

2006 İsrail-Lübnan Savaşı, Hizbullah'ın askerî kanadı ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Lübnan toprakları ve İsrail'in kuzeyinde, 12 Temmuz-14 Ağustos 2006 tarihleri arasında sürmüş olan silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beşir Cümeyyil</span> Lübnanlı politikacı ve milis komutanı (1947-1982)

Beşir Pierre Cümeyyil, Falanj Kataeb Partisi genel başkanı ve eski Lübnan devlet başkanı. Pierre Cümeyyil'in oğlu.

<span class="mw-page-title-main">George Habaş</span>

George Habaş, lakabı El-Hekim الحكيم, (Ağustos 1925, Lidda, Filistinli siyasetçi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu ve eski genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cibril</span> Filistinli siyasetçi (1937-2021)

Ahmed Cibril, radikal solcu Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlık (FHKC-GK) örgütünün kurucusu ve lideri.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">Emin el-Hüseynî</span> Filistinli Müslüman lider

Muhammed Emin el-Hüseyni, Filistinli bir Arap milliyetçisi ve Filistin Mandası'nda Müslüman liderdi. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü olarak görev yapmış ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Bişara Huri</span>

Bişara Huri, Lübnanlı devlet adamı. Lübnan'ın 1943'te bağımsızlığını kazanmasından sonra bu ülkenin ilk devlet başkanı oldu (1943-1952).

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ketaib Partisi</span> sağcı Lübnan politik partisi

Ketaib Partisi veya Lübnan Falanjistleri, sağcı Lübnan politik partisi. Resmi olarak laik bir parti olsa da, genel olarak Maruniler tarafından desteklenmektedir. 1980'lerin sonu ve 1990'larda düşüş yaşayan parti, 2000'lerin başında tekrar yükselişe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi</span> Suriye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Filistinde etkin olan milliyetçi bir siyasi parti

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin'de faaliyet gösteren Suriye milliyetçisi bir partidir. Bugünkü Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Ürdün, Filistin, İsrail, Kıbrıs, Sina, Hatay ve Kilikya dahil olmak üzere, Bereketli Hilal'i kapsayan, coğrafi sınırlara sahip bir Büyük Suriye ulus devletinin kurulmasını savunur. Aynı zamanda, örneğin Güney Amerika'da, Suriye ve Lübnan diasporasında da aktif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antun Sadi</span>

Antun Sadi Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi'ni kurucusu Lübnanlı bir politikacı, filozof ve yazar. Suriye'yi doğal parçası saydığı komşu bölgelerle birleştirmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde bir siyasi parti

Arap Kurtuluş Cephesi, daha önceleri Irak liderliğindeki Baas Partisi tarafından kontrol edilen küçük bir Filistin siyasi partisidir. AKC, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan başbakanı</span> Lübnanın hükûmet başkanı

Resmi olarak Bakanlar Kurulu Başkanı adına sahip Lübnan başbakanı, hükümet başkanı ve Lübnan'ın Bakanlar Kurulu başkanıdır. Başbakan, Lübnan devlet başkanı tarafından atanır, Lübnan Parlamentosunun onayına gerek yoktur Sözleşmeye göre, makam sahibi her zaman bir Sünni Müslümandır.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.