İçeriğe atla

Şantung mutfağı

Jinan'da bir lokantada servis edilmiş "çekilmiş ipek tatlı patatesi" (拔丝地瓜 / 拔絲地瓜)

Şantung mutfağı (Çince (basitleştirilmiş): 山东菜; Çince (geleneksel): 山東菜; pinyin: Shāndōng cài) ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Lu mutfağı (Çince (basitleştirilmiş): 鲁菜; Çince (geleneksel): 魯菜; pinyin: Lǔ cài), Çin'in Şantung Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" (八大菜系, Bā Dà Cài Xì)'ndan birini oluşturur.[1]

Lu mutfağı, Song Hanedanı sonrasında "Kuzey mutfağı" (“北食” běishí)nın bir temsilcisi oldu. Ming ve Çing hanedanları boyunca imparatorluk sarayında yapılan yemeklerin ana kaynağı idi; ayrıca Pekin, Tientsin, Hebei ve Dongbei mutfakları üzerinde büyük etkisi olmuştur.

Lu mutfağı kapsamına giren iki ayrı yöresel mutfak vardır: Jinan yöresi ve Jiaodong yöresi. Konfüçyüs'ün ailesine ait yemek hazırlama gelenekleri ve alışkanlarını kapsayan "Kongfu mutfağı" (孔府菜 Kǒngfǔ cài) da Şantung eyaletinin yerel bir mutfağıdır. Coğrafi nedenlerden dolayı Jinan yöresel mutfağında kullanılan bileşenler, diğer Çin mutfaklarına göre nispeten az çeşitlilik gösterir, ancak buna rağmen, Jinan yöresi, kaliteli malzemelerin seçilmesi, üstün yemek hazırlama teknikleri ve oldukça uzun yemek hazırlama zamanları için bilinir. Jiaodong yöresel mutfağı ise deniz ürünlerini içeren yemekleri için ve deniz ürünlerini diğer malzemelerle başarılı şekilde yakıştırması için bilinir.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Cuisine of Shandong ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ "Çin'deki sekiz büyük mutfak". Çin Uluslararası Radyosu. 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şantung</span> Çin eyaleti

Şantung veya

<span class="mw-page-title-main">Jinan</span>

Jinan Çin'in Şantung eyaletinin batısında bir şehir. Şantung'un eyalet merkezi olan Jinan aynı zamanda bu eyaletin en kalabalık şehridir. Önemli bir ekonomik, politik, kültürel merkezdir.

<span class="mw-page-title-main">Linyi</span>

Linyi, Çin'in Shandong eyaletinin güneyinde yer alan il düzeyi bir şehirdir. Shandong'daki en büyük il olan Linyi, doğuda Rizhao, kuzeydoğuda Weifang, kuzeyde Zibo, kuzeybatıda Tai'an, batıda Jining, güneybatıda Zaozhuang şehirleri ile, güneyde ise Jiangsu eyaleti ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Çin mutfağı</span>

Çin mutfağı başta Çin olmak üzere Tayvan, Singapur, Malezya, Endonezya gibi Çin kültürünün yaygın olduğu Uzak Doğu ülkelerinden kaynaklanan ve Çin lokantaları sayesinde dünyanın birçok yörelerinde geniş bir biçimde tanınan bir mutfaktır. Çeşit bakımından dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Çin mutfağı Uzakdoğu'da bile Çinlilerin yaşadığı her bölgede büyük farklılıklar gösterir. Ayrıca Uzakdoğu dışındaki Çin lokantalarında hazırlanan yemekler bulundukları ülkelerin kültürlerine uyarlandıkları için Uzakdoğu'dan çok farklı malzemeler kullanırlar ve farklı lezzetler sunarlar. Bunlara rağmen Çin mutfağı bazı ortak özelliklerden yoksun değildir. Sebze ağırlıklı yemekler, yemeklerin wok adı verilen çukur tavalarda pişirilmesi ve yemeklerin sofralarda yemek çubuklarıyla yenmesi Çin mutfağının en çarpıcı özellikleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Qufu</span>

Qufu, Doğu Çin'in güneybatı Şantung eyaletinde bir şehirdir. Eyalet başkenti Jinan'ın yaklaşık 45 km (28 mi) güneyinde ve Jining'deki il merkezinin 45 km kuzeydoğusundadır. Qufu'nun alanı 815 kilometrekare olup toplam nüfusu 653.000'dir. Nüfusun 188.000'i kentsel alanlarda yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lu Dağı</span>

Mount Lu ya da Lushan (Basitleştirilmiş Çince: 庐山; Geleneksel Çince: 廬山; Pinyin: Lúshān, Gan: Lu-san) ya da antik çağlarda bilinen diğer adıyla Kuanglu (匡庐), Çin'in güneydoğusundaki Jiangxi Eyaleti'nin kuzey bölümünde yer alan en ünlü dağlardan birisidir. Oval biçimli dağlar yaklaşık 25 km uzunluğunda ve 10 km genişliğindedir ve kuzeyde Şangay şehri ve Yangtze Nehri ile, güneyde, Nanchang şehri ve Poyang Gölü ile çevrilidir. Dağın en yüksek noktası Dahanyang Tepesi'dir (大汉阳峰) ve deniz seviyesinden 1,474 metre yukarıda yer alır. Mount Lu, ihtişamı, dikliği ve güzelliği ile dikkat çekmektedir ve Lushan Ulusal Parkı, 1996 yılından beri UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jiangsu</span>

Jiangsu, Çin'in merkez doğusunda bulunan bir eyalet. Elektronik ve konfeksiyon üretimi alanlarında Çin'in önde gelen eyaletlerindendir. Eyaletin başkenti Nankin. Yüzölçümü açısından Çin'in en küçük 3. eyaleti olsa da, nüfus açısından en büyük 5. nüfusa sahip, üstelik Çin'deki en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip olan eyalettir. Guangdong'dan sonra Çin eyaletleri arasındaki en yüksek 2. GSYİH'ya sahip. Jiangsu, kuzeyde Şantung, batıda Anhui ve güneyde Zhejiang ve Şanghay ile sınır paylaşmaktadır. Sarıdeniz'de yaklaşık 1.000 kilometrelik bir kıyısı var ve Yangtze Nehri eyaletin güneyinden geçmektedir.

Kunming, Çin'in güneybatısındaki Yünnan eyaletinin başkenti ve en büyük şehri. 1920'lere kadar Yunnan-Fu olarak bilinen Kunming şehri, günümüzde il düzeyi şehirdir ve eyaletin siyasi, iktisadi, kültürel ve iletişim merkezi olmanın yanı sıra eyalet hükûmetinin koltuğudur. Kunming ayrıca havasından dolayı "İlkbahar Şehri" olarak bilinir. Yünnan-Guizhou Platosu'nun merkezinde bulunan Kunming şehri, ortalama deniz seviyesine göre 1.900 metre yükseklikte bulunmaktadır. 2014 itibarıyla yaklaşık 6.626.000 kişilik bir nüfusu var. Dian Gölü'nün kuzey kenarının kıyısında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin İslam mutfağı</span>

Çin İslam mutfağı, Hui halkının yanı sıra Çin'deki Donşianlar, Salarlar ve Bao'anlar ile Orta Asya'daki Dunganlar gibi diğer Müslüman halklarının mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Kültür Hareketi</span>

1910'lar ve 1920'lerdeki Yeni Kültür Hareketi, Çin Cumhuriyeti'nin başarısızlığının ardından Çin'deki problemleri ele almak için geleneksel Çin kültüründen uzaklaşma hareketi. Chen Duxiu, Cai Yuanpei, Li Dazhao, Lu Sin, Zhou Zuoren, He Dong ve Hu Shih gibi Çinli entelektüeller, geleneksel bir Çin eğitimini görmüş olmakla birlikte Konfüçyüsçülüğe karşı bir isyana önderlik etmeye başladılar. Başta demokrasi ve bilim dahil olmak üzere küresel ve Batı standartlarına dayalı yeni bir Çin kültürünün oluşması yönünde çağrılarda bulundular. Hareketin genç takipçileri, bu amaçlarla çağrılarda bulundu:

<span class="mw-page-title-main">Siçuan mutfağı</span>

Siçuan mutfağı ya da kısa ismiyle Chuan mutfağı, bazı kaynaklarda Szechuan mutfağı olarak da geçer. Çin'in Siçuan eyaletinin yöresel Çin mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanton mutfağı</span>

Kanton mutfağı veya Yue mutfağı, bazı kaynaklarda Guangdong mutfağı olarak da geçer; başta eyalet başkenti Guanco olmak üzere Çin'in Guangdong eyaletinin yöresel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay mutfağı</span>

Şanghay mutfağı, Hu mutfağı olarak da bilinir, Çin Şanghay şehrinin yöresel mutfağıdır. Şanghay mutfağı en dar anlamıyla sadece Benbang mutfağı nı, yani kökenleri Şanghay'dan kaynaklanan yemekleri, kapsar, fakat Şanghay yerlilerinin tüketim ve yemek hazırlama alışkanlıkları yüzyıllardır birçok farklı bölge ve kültürün etkisi altında değişim geçirmiş ve içine yeni unsurlar almıştır. Özellikle Şanghay'ın etrafındaki Jiangsu ve Zhejiang eyaletlerinin mutfaklarının Şanghay mutfağı üzerinde büyük etkisi olmuştur; bu açıdan Şanghay mutfağının Jiangsu ve Zhejiang mutfakları ile birçok ortak özelliği mevcuttur. Özellikle 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Dünya'nın birçok farklı yerinden gelen insanın Şanghay'a göç etmesiyle "Doğu Batı ile buluşuyor" ruhunu taşıyan Haipai kültürü da ortaya çıktı ve bu kültür daha genel açıdan Şanghay kültürünün bir parçası oldu; bu kültürün etkileri ayrıca Şanghay mutfağına kadar uzanır. Haipai kültürü yoluyla Şanghay mutfağına girmiş bu yabancı kökenli yemekler Haipai mutfağı kapsamına girer.

<span class="mw-page-title-main">Jiangsu mutfağı</span>

Jiangsu mutfağı ya da Su mutfağı, Çin'in Jiangsu eyaletinin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Zhejiang mutfağı</span>

Zhejiang mutfağı ya da Zhe mutfağı, Çin'in Zhejiang eyaletinin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur. Zhejiang mutfağı genel olarak yağlı değildir; tadı taze ve yumuşak, kokusu da ağır değildir.

<span class="mw-page-title-main">Hunan mutfağı</span>

Hunan mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Xiang mutfağı, Çin'in Hunan Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Fujian mutfağı</span>

Fujian mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Min mutfağı, Çin'in Fujian Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Anhui mutfağı</span>

Anhui mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Hui mutfağı, Çin'in Anhui Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur. Bu mutfağın temeli, günümüz Anhui'in güneyindeki tarihî Huizhou bölgesinden kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Sincan mutfağı</span>

Sincan mutfağı, başta Uygurların mutfağı olmak üzere Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan çeşitli etnik grupların yemeklerini ve yemek pişirme yöntemlerini içerir. Çin'in diğer bölgelerine göç etmiş Sincanlıların çok olmasından dolayı Sincan mutfağını servis eden lokantalar Çin'in birçok yerinde bulunabilir.