İçeriğe atla

Şantung

Koordinatlar: 36°24′N 118°24′E / 36.4°K 118.4°D / 36.4; 118.4
Şantung
山东
Ülke Çin
BaşkentJinan
Yüzölçümü
 • Toplam157.100 km²
Nüfus
 (2013)
 • Toplam97.333,900
 • Yoğunluk660/km²
Resmî site
SD.gov.cn

Şantung[1][2][3] veya Shandong (Çince (basitleştirilmiş): 山东; Çince (geleneksel): 山東; pinyin: Shāndōng; Wade–Giles: Shan-tung), Çin'in doğu sahilinde bir eyalettir.

Shandong 92 milyonu bulan nüfusuyla Çin'in Henan eyaletinden sonra en kalabalık ikinci eyaletidir. Konfüçyus'un memleketi Qufu bu eyalette bulunmaktadır.

Sözkökü ve tarihi adlandırma

Shandong Çince dağın doğusu anlamına gelmektedir. Bu ismi Taihang dağlarının (太行山) doğu yamaçlarında yer alması nedeniyle almıştır. II.Köktürk Kağanlığı devrinden kalan Bilge Kağan Yazıtı'nın kuzey yüzünde Bilge Kağan'ın bölgeyi ele geçirdiğinden bahsederken "Şantung ovasına kadar sefer ettim" (𐱁𐰦𐰆𐰭 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀 𐱅𐰏𐰃 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢 ŞaNTUÑ: YaZIKA: TeGİ: SÜLeDiM) denilmektedir.

Tarih

25 Temmuz 1668 yılında gerçekleşen 8,5 magnitüd ölçeğindeki deprem, Şantung'da ve komşu eyaletlerde çok geniş bir alanda büyük çapta hasara neden oldu ve 43.000 ila 50.000 kişi öldü.[4] Doğu Çin'de kaydedilen en şiddetli ve en büyük depremdir ve karada meydana gelen en büyük depremlerden biridir.[5]

Coğrafya

Kutsal Tai Dağı
Bir tepeden Rongcheng manzarası

Şantung, Kuzey Çin Ovası'nın doğu ucunda ve Sarı Irmak'ın alt kesimlerindedir ve denize doğru Şantung Yarımadası olarak uzanır. Şantung kuzeyde Bohai Denizi, kuzeybatıda Hebei, batıda Henan, güneyde Jiangsu ve kuzeydoğu, doğu ve güneydoğuda Sarıdeniz ile sınır komşusudur. Henan ve Jiangsu arasında Anhui ile kısa bir sınırı paylaşır.

İdari yapılanma

Shandong il düzeyinde 16 idari merkeze ayrılmıştır. Bunlar:

Shandong Eyaleti'nin İdari Bölümleri
Bölüm kodu[6]İsim Çince
Pinyin
Alan
(km2)
Nüfus
(2020 Nüfus
Sayımı)[7]
Merkez İlçe düzeyi bölümler[8]
Semtlerİlçe düzeyi şehirlerİlçeler
370000Shandong Eyaleti 山东省
Shāndōng Shěng
157.901,06101.527.453Jinan Şehri582652
Eyalet altı şehirler
370100Jinan Şehri济南市
Jǐnán Shì
10.244,459.202.432Lixia Semti102
370200Qingdao Şehri 青岛市
Qīngdǎo Shì
11.282,0010.071.722Shinan Semti73
İl düzeyi şehirler
370300Zibo Şehri淄博市
Zībó Shì
5.964,924.704.138Zhangdian Semti53
370400Zaozhuang Şehri枣庄市
Zǎozhuāng Shì
4.563,533.855.601Xuecheng Semti51
370500Dongying Şehri东营市
Dōngyíng Shì
8.243,262.193.518Dongying Semti32
370600Yantai Şehri烟台市
Yāntái Shì
13.851,507.102.116Laishan Semti56
370700Weifang Şehri潍坊市
Wéifāng Shì
16.143,149.386.705Kuiwen Semti462
370800Jining Şehri济宁市
Jǐníng Shì
11.186,988.357.897Rencheng Semti227
370900Tai'an Şehri泰安市
Tài'ān Shì
7,761.415,472,217Taishan Semti222
371000Weihai Şehri威海市
Wēihǎi Shì
5.796,982.906.548Huancui Semti22
371100Rizhao Şehri日照市
Rìzhào Shì
5.358,572.968.365Donggang Semti22
371300Linyi Şehri临沂市
Línyí Shì
17.191,2111.018.365Lanshan Semti39
371400Dezhou Şehri德州市
Dézhōu Shì
10.357,675.611.194Decheng Semti227
371500Liaocheng Şehri聊城市
Liáochéng Shì
8.628,015.592.128Dongchangfu Semti215
371600Binzhou Şehri滨州市
Bīnzhōu Shì
9.172,193.928.568Bincheng Semti214
371700Heze Şehri菏泽市
Hézé Shì
12.155,238.795.939Mudan Semti27

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Şantung ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça

  1. ^ Doğan Avcıoğlu, Türklerin tarihi, s. 424.
  2. ^ Türk Tarih Kurumu, Uluğ İğdemir, Türk Tarih Kurumu yayınları, 1969, s. 62.
  3. ^ Barış Adıbelli, Osmanlıdan Günümüze Türk-Çin İlişkileri, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2007, s. 149.
  4. ^ "25 July 1668 Tancheng (Shandong)" (İngilizce). Global Historical Earthquake Archive. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021. 
  5. ^ "CHINA: SHANDONG PROVINCE". NGDC (İngilizce). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020. 
  6. ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  7. ^ "山东省第七次全国人口普查公报(第二号)". 山东省统计局. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zhejiang</span>

Zhejiang ya da Türkçesiyle Cıciang veya Cıcianğ, Çin'in doğusunda endüstrisi önemli olan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Hubei</span>

Hubei (

<span class="mw-page-title-main">Hunan</span>

Hunan (Çince: 湖南; pinyin: Húnán,

<span class="mw-page-title-main">Çongçing</span>

Çongçing ya da Chongqing, Çin'in güneybatı bölgesinde yer alan eyalet düzeyinde bir şehirdir.
Yakın tarihlere kadar Siçuan eyaletine bağlı eyalet altı şehir olan Çongçing, 14 Mart 1997 tarihinde eyalet düzeyinde belediye seviyesine yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anhui</span>

Anhui Çin'in bir eyaletidir. Gök Irmağı ile Huaihe Irmağı havzaları arasında Çin'in doğu bölgesinde yer alan eyaletin doğusunda Jiangsu, güneydoğusunda Zhejiang, güneyinde Jiangxi, güneybatısında Hubei, kuzeybatısında Henan ve kuzeyinde Şantung eyaletleri bulunur. Eyalet başkenti Hefei'dir. Ayrıca en küçük eyaletlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hainan</span>

Hainan Çin'in en küçük eyaletidir. Eyalet takımadalar halinde 200'den fazla ada içerir. Alanı 33.920 km²'dir. Başkenti ve en büyük şehri Haikou'dur. Nüfusu 8.180.000 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Şanşi</span>

Şanşi, Çin'in kuzeyinde bulunan bir yönetim bölgesidir. Doğuda Hebei, güneyde ve güneydoğuda Henan, batıda Şensi yönetim bölgeleri, kuzeyde ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şensi</span>

Şensi ya da Shaanxi, Çin'de bir yönetim bölgesi. Wei Nehri ile verimli Loess Platosu'nu içeren bölge, İç Moğolistan'ın güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Xi'an'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

<span class="mw-page-title-main">Henan</span>

Henan, Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Jiangsu</span>

Jiangsu, Çin'in merkez doğusunda bulunan bir eyalet. Elektronik ve konfeksiyon üretimi alanlarında Çin'in önde gelen eyaletlerindendir. Eyaletin başkenti Nankin. Yüzölçümü açısından Çin'in en küçük 3. eyaleti olsa da, nüfus açısından en büyük 5. nüfusa sahip, üstelik Çin'deki en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip olan eyalettir. Guangdong'dan sonra Çin eyaletleri arasındaki en yüksek 2. GSYİH'ya sahip. Jiangsu, kuzeyde Şantung, batıda Anhui ve güneyde Zhejiang ve Şanghay ile sınır paylaşmaktadır. Sarıdeniz'de yaklaşık 1.000 kilometrelik bir kıyısı var ve Yangtze Nehri eyaletin güneyinden geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Jilin</span>

Jilin, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jiangxi</span>

Jiangxi, Çin'in doğusunda bulunan bir eyalet. Kuzeyde Anhui, kuzeydoğuda Zhejiang, doğuda Fujian, güneyde Guangdong, batıda Hunan ve kuzeybatıda Hubei eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Başkenti Nanchang. Ji'an, Ganzhou, Pingxiang ve Jiujiang, eyalette bulunan diğer önemli şehirlerdir.