İçeriğe atla

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi

Koordinatlar: 37°09′38″K 38°47′17″D / 37.16056°K 38.78806°D / 37.16056; 38.78806
Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi
Göbeklitepe kazılarından
Harita
Açılış2015 (9 yıl önce) (2015)
KonumHaleplibahçe caddesi, Şanlıurfa, Türkiye
Koordinatlar37°09′38″K 38°47′17″D / 37.16056°K 38.78806°D / 37.16056; 38.78806
TürArkeoloji, Mozaik, Etnografya
Koleksiyon(lar)Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağı, Hitit, Asur, Babil
KurucuKültür ve Turizm Bakanlığı
Günümüzde faaliyet gösteren müze binası
Eski Şanlıurfa Müze'si.

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi (eski ismiyle Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi), mevcut eserlerin 1948 yılında toplanmaya başlanması ile birlikte ilk olarak 1969 yılında açılmıştır.[1] Şanlıurfa Müzesi, Türkiye’nin en büyük kapalı alan ve sergi salonuna, Türkiye’nin en büyük canlandırma sayısına ve gezi güzergahı olarak 4.5 km ile Türkiye’nin en uzun gezi güzergahına sahiptir.

Şanlıurfa Müzesi, 1965’ten beri hizmet verse de bugünkü modern binasına 2015 yılında taşınmıştır.

Kompleks, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile Edessa Mozaik Müzesi'ni içerir. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi 24 bin metrekare alana, Edessa Mozaik Müzesi ise 33 bin metrekare alana konuşlandırılmıştır. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi'nde 14 adet ana sergi salonu ve 33 adet canlandırma alanı bulunmaktadır.

Şanlıurfa ve çevresinden çıkan eserleri sergileyen müze "neolitik dönem” açısından uluslararası öneme sahiptir. Müzenin bir başka çok önemli özelliği de dünyanın en eski tapınağı Göbeklitepe'ye ait eserleri bulundurmasıdır.

Bunun yanı sıra Savaşçı Amazon Kadınlarının dünyada ilk kez mozaiğe resmedilmiş hali de Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi'nde sergilenmektedir.[2]

Yeni Müze kompleksi, Haleplibahçe'de, eski binaya göre 10 kat daha büyük bir alana inşa edilerek 24 Mayıs 2015 tarihinde açılmıştır. Kompleks, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile Edessa Mozaik Müzesi'ni içerir. . Açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından yapılmıştır.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, Türkiye'nin en büyük müzesidir.[3] İçerisinde 73.800 arkeolojik ve etnografik eser bulunmaktadır.[4] İçerisinde Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç ve Demir çağlarından tarihî eserler yer almaktadır. Bu eserler içerisinde dünyanın bilinen en eski heykeli olan Balıklıgöl Heykeli, Göbeklitepe ve Nevali Çori'ye ait tarihî eserler yer almaktadır.[5]

Edessa Mozaik Müzesi'nde ise oradaki arkeolojik kazılarda çıkarılmış mozaikler ile 1950'li yıllarda ABD'ye kaçırılmış ve 2012'de Kültür Bakanlığınca Türkiye'ye getirilen Orpheus Mozaiği sergilenmektedir.[6][7]

Müze kompleksinde ayrıca çok amaçlı tanıtım merkezi, amfi tiyatro, hediyelik eşya reyonları, rekreasyon alanı ile 750 araçlık açık ve kapalı otopark yer almaktadır. Mevkii bakımından Balıklıgöl'ün neredeyse karşısında bulunmaktadır.[8] 2016 yılında 3.'sü gerçekleştirilmiş olan 3. Çukurova Turizm Ödülleri'nde Türkiye'nin en iyi müzesi ödülünü almıştır.[9]

Bazı eserler

lojik sıralanmış, döneminin mimari özelliklerini yansıtan yapı örnekleri ve deneysel arkeolojik çalışmalara uygun kazı eğitim alanı bulunuyor. Sergi salonlarında kronolojik olarak önce Paleolitik Döneme ait yüzey buluntuları ve canlandırmalar, Neolitik Döneme tarihlenen insan boyutlarında yapılmış Uygarlık tarihinin bilinen en eski gerçek heykeli “Balıklıgöl Adamı”, Göbeklitepe kazı buluntuları ve canlandırmaları, Nevali Çori Tapınağı, Kalkolitik, Tunç, Demir, Helenistik, Roma, Bizans ve Islami dönemlere ait eserler sergileniyor. Müzede çakmak taşından kesici aletler, deliciler, taş idoller, kaplar, pişmiş topraktan boyalı ve boyasız geometrik desenli seramikler, mühürler, ölü gömme küpleri (pithos), fayanstan yapılmış kolye taneleri; pişmiş topraktan mühür baskılı küp parçaları, silindir ve damga mühürler, figürinli kap parçaları, hayvan figürinleri, madeni eşyalar, takılar ve heykeller görülmektedir. Edessa Mozaik Müzesi'nde ise oradaki arkeolojik kazılarda çıkarılmış mozaikler ile 1950'li yıllarda ABD'ye kaçırılmış ve 2012'de Kültür Bakanlığınca Türkiye'ye getirilen Orpheus Mozaiği sergilenmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "muze.gov.tr". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2016. 
  2. ^ "Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi". www.eyyubiye.gov.tr. 6 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024. 
  3. ^ Şanlıurfa Müzesi[]
  4. ^ "neredekal.com Şanlıurfa Müzesi". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016. 
  5. ^ "Müze içeriği". 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  6. ^ "Orpheus mozaiği". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  7. ^ "Edessa Mozaik Müzesin'nde sergilenen Orpheus mozaiği". 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  8. ^ "Müze planları". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 
  9. ^ "3. Çukurova Turizm Ödülleri". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alanya Arkeoloji Müzesi</span> Müze

Alanya Arkeoloji Müzesi, Antalya ili Alanya ilçesinde bulunan müze.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep Arkeoloji Müzesi</span>

Gaziantep Arkeoloji Müzesi, Gaziantep ili ve çevresinde bulunan tarihî sergilendiği müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Arkeoloji Müzesi</span> Arkeoloji müzesi

Adana Arkeoloji Müzesi, günümüzde Adana'nın Seyhan ilçesinin Döşeme Mahallesi'ndeki eski Millî Mensucat Fabrikası'nda bulunan müze kompleksinde hizmet vermekte olan bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeugma Mozaik Müzesi</span> Gaziantep de bulunan Dünyanın en büyük ikinci mozaik müzesi

Zeugma Mozaik Müzesi, 9 Eylül 2011 tarihinde Gaziantep'te açılan ve 1700 metrekarelik mozaik ile dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi olma özelliğini taşıyan müzedir. Yaklaşık 3 yıl boyunca "dünyanın en büyük mozaik müzesi" unvanını taşıyan müze, bu unvanını, 28 Aralık 2014 tarihinde açılan Hatay Arkeoloji Müzesi'ne devretmiştir. Müze, ziyarete açık olduğu ilk bir gün boyunca 3000'in üzerinde ziyaretçi ağırlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hatay Arkeoloji Müzesi</span> Hatayda bulunan Dünyanın en büyük mozaik müzesi

Hatay Arkeoloji Müzesi, Antakya'da konumlanmış önemli bir kültürel kuruluştur. Antik döneme ait eşsiz eserlerin sergilendiği bu müze, 28 Aralık 2014 tarihinde kayda değer bir başarıya imza atmıştır: Dünya'nın en geniş mozaik sergileme alanına sahip olması. Bünyesinde barındırdığı zengin arkeolojik koleksiyon ile bu müze, antik çağın izlerini günümüze taşırken, ziyaretçilere benzersiz bir tarihî deneyim sunmaktadır. 28 Aralık 2014 itibarıyla Dünya'nın en büyük mozaik sergileme alanına sahip müzedir. 2023 yılında meydana gelen Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde kısmen zarar gören müze, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alınan önlemler doğrultusunda ekstra güvenlik personeli ve kameralarla gözetim altına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Müzesi (İzmir)</span>

Bergama Müzesi, İzmir’in Bergama ilçesinde bulunan ve 1936 yılından beri Kültür bağlı olarak hizmet veren bir arkeoloji ve etnografya müzesidir.

Nevali Çori, Şanlıurfa ilinin Hilvan ilçesine bağlı Güluşağı mahallesinin hemen kuzeybatısında bulunan bir höyüktür. Höyük, Atatürk Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Fırat'ın bir kolu olan Kantara Deresi'nin iki yanında yer almaktaydı. Dere höyüğü ikiye bölmüş durumdadır. Yerleşme, derenin doğu yakasında 90 X 40 metre boyutlarında, batı yakasında ise daha küçük bir alandır. Bu yerleşmelerden büyük olanı (doğu) Nevali Çori I, batı taraftaki ise Nevali Çori II olarak adlandırılmaktadır. Yerleşmenin arkeolojik olarak en önemli tabakaları, beş yapı katı olarak izlenen, Nevali Çori I olarak tanımlanan kesimdeki Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ tabakalarıdır. Bu tabakalarda yürütülen kazı çalışmaları ve buluntular üzerinde yapılan analizler, Nevali Çori neolitik halkının esas olarak avcı - toplayıcı yaşam tarzını sürdürmekle birlikte, tarım ve hayvancılık yaptığını ortaya koymaktadır. Ortaya çıkarılan mimari kalıntılar ise Orta Fırat Havzası'nın Erken Neolitiği hakkında önemli bilgiler vermiştir. Özellikle, Göbekli Tepe, Urfa – Yeni Mahalle, Karahan, Sefer Tepe, Hamzan Tepe ve Taşlı Tepe gibi arkeolojik alanlarda benzerleri görülen T biçimli sütunların yer aldığı kült binası önemli bir keşif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konya Arkeoloji Müzesi</span> Konya Arkeoloji Müzesi

Konya Arkeoloji Müzesi, 1901'de Konya'da kurulmuş arkeoloji müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Ulusal Arkeoloji Müzesi</span>

Makedonya Ulusal Arkeoloji Müzesi, Makedonya'nın başkenti Üsküp'te 2014 yılında hizmete giren arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Arkeoloji ve Mumya Müzesi</span>

Amasya Arkeoloji ve Mumya Müzesi veya Amasya Müzesi, 1958 yılında Amasya'da kurulmuş etnografya, arkeoloji ve mumya müzesi.

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Müzesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi'nin rektörlük binasında yer alan arkeoloji müzesidir.

Anamur Müzesi Mersin ili Anamur ilçesinde kurulmuş olan arkeoloji ve etnografya müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tarsus Müzesi</span>

Tarsus Müzesi Mersin'in Tarsus ilçesinde bulunan arkeoloji ve etnografya müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Troya Müzesi</span> Türkiyenin Çanakkale ilinde bir müze

Troya Müzesi, Türkiye'nin Çanakkale ilinde Troya antik kentinden ve Troas bölgesinin diğer antik kentlerinden çıkarılmış eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Adamı</span>

Urfa Adamı, diğer adıyla Balıklıgöl Heykeli, Şanlıurfa ili Balıklıgöl kazı alanı civarında 1990'lı yıllarda bulunan, gerçek insan boyutlarında ve formundaki tarih öncesi heykeldir.

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli Arkeoloji Müzesi</span>

Kocaeli Arkeoloji Müzesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde bulunan, arkeolojik eserlerin sergilendiği ulusal bir müzedir. İzmit'in tarihi tren garı binasının yanında yer almaktadır. Müzenin adı 2022 yılında Kocaeli Arkeoloji Müzesi olarak değiştirilmiştir. Etnografya kısmı ise Atatürk ve Redif Müzesi'ne taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırklareli Müzesi</span> Kırklareli ilindeki bir müze

Kırklareli Müzesi, Türkiye'nin Kırklareli kentinde bulunan bir müzedir. Müze, 1993 yılında kurulmuş olup doğal tarih örnekleri, bölgenin kültürel yaşam tarihi ile ilgili etnografik öğeler, kent ve çevresinde bulunan arkeolojik eserler sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Arkeoloji Müzesi</span>

Aydın Arkeoloji Müzesi, Türkiye'nin Aydın ilinin Efeler ilçesinde yer alan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir.