İçeriğe atla

Şanghayca

Vikipedi
Vikipedi
Özgür Ansiklopedi Vikipedi'nin Wu (wuu) sürümü

Şanghay dili, Şanghay lehçesi, Hu dili veya Hu lehçesi olarak da bilinir, Şanghay şehrinin merkezî alanlarında ve bu alanların etrafında konuşulan bir Wu değişkesidir. Çin-Tibet dil ailesinin bir parçası olarak sınıflandırılır. Şanghayca, diğer Wu lehçeleriyle aynı şekilde Putonghua gibi diğer Çin dilleriyle karşılıklı anlaşılabilirliği yoktur.

Şanghayca, Wu dil grubunun Taihu Wu alt grubuna aittir. 10-14 milyon kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir, ancak Şanghay'a Çin'in diğer bölgelerinden büyük oranda göçün yer alması ve Şanghaycanın okul sisteminde öğretilmemesi nedeniyle, bu dili akıcı seviyede konuşan insanların sayısı zamanla azalmaktadır.

Şanghayca, birçok açıdan diğer Çin dillerinden büyük farklılıklar gösterir. Fonolojik açıdan dilde kullanılan ünlü ve ünsüz seslerin sayısı yüksek. Ton sistemi ise Putonghua ve Kantonca gibi diğer Çin dillerinden de çok farklıdır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay</span> Çin Halk Cumhuriyetinde bir şehir

Şanghay (Çince: ; Hanyu Pinyin: Shànghǎi; Putonghua telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Standart Çince</span>

Standart Çince, Putonghua ya da Standart Mandarin, Çin'in resmî dilidir. Çin'in kuzeyinde konuşulan Mandarin Pekin lehçesinden türemiştir. Çin'de bu dile guānhuà (官话), memurların dili denmekteydi. Ancak Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra 1955'te adı putonghua (普通话) yaygın söz olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mandarin</span> Çin dilinde bir lehçe

Mandarin ya da Beifanghua Çincenin en çok konuşulan dilidir. Kuzey Çin'de konuşulan tüm lehçeler Mandarin altında sınıflandırılmıştır. Ancak genelde Mandarin daha dar anlamıyla Çin ve Tayvan'da resmî dil olarak kullanılan Standart Çinceye işaret eder.

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Wu Çincesi</span>

Wu, başlıca olarak Şanghay Şehri, Zhejiang Eyaleti, Jiangsu Eyaleti'nin güneyi ve buraların sınırlarında konuşulan bir grup Çin dili; bu dillerin hepsi dilbilimsel açıdan birbirine benzer, tarihsel olarak da birbiriyle ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

Çin-Tibet dil ailesi, 400'den fazla Doğu Asya dilini içeren bir dil ailesi. Çin-Tibet dilleri, 40'ı aşkın farklı alt gruba sahiptir. Ancak genellikle Çin dilleri ile bu gruba ait olmayan tüm farklı grupları tanımlamak için kullanılan Tibet-Birman dilleri şeklinde ayrılmaktadır. Ailenin en çok konuşulan üyeleri Çince, Tibetçe, Dzongka ve Birmanca olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

Fuyü Gırgıs dili ya da Fuyü Kırgızcası, bazı Çin kaynaklarında "Heilongjiang Kırgızcası" veya "Dongbei Kırgızcası" olarak da bilinir, Çin'in en doğusunda konuşulan Türk dilidir. Fuyü Kırgızlarının ana dilidir. "Kırgızca" olarak bilinmesine rağmen, Fuyü Gırgıs dili Orta Asya'da konuşulan Kırgızcadan çok farklıdır ve Hakasça ya da diğer Sibirya Türk dillerine daha çok benzer.

<span class="mw-page-title-main">Kantonca</span> Çindeki Guangdong eyaleti civarında konuşulan Yus çeşidi

Kantonca (廣東話) ya da Standart Kantonca, Güney Çin'deki Guangdong eyaleti civarında konuşulan Yue değişkesidir. Yue'nin geleneksel prestij lehçesidir. Yazı dili olarak geleneksel Çince karakterler esas alınır.

<span class="mw-page-title-main">Usu</span>

Usu (şehir),, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde Tarbagatay İli toprakları içinde bir şehirdir.

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

<i>Halkın Günlüğü</i> Çin Komünist Partisinin yayın organı

Halkın Günlüğü, Çin'deki en büyük gazetedir. Çin Komünist Partisi'nin yayın organıdır. Gazete, dünya çapında 3 milyon tiraj ile yayınlanıyor ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin resmi bir gazetesidir. Gazete, ana Çince dil sürümüne ek olarak, İngilizce, Japonca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Rusça, Arapça, Tibetçe, Kazakça, Uygurca, Zhuangca, Moğolca ve Çin'deki diğer azınlık dillerinde basımları bulunmaktadır. Gazete Çin Komünist Partisinin politikalarını ve bakış açısı hakkında doğrudan bilgi sağlamaktadır. Gazete ayrıca Global Times yayınından da sorumludur

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kazakistan ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Kazakistan ve Çin arasındaki ikili ilişkiler, iki ülke arasındaki büyümekte olan reklam ve stratejik ortaklığa dayalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Xiang Çincesi</span>

Xiang ya da Hsiang, Hunan dili olarak da bilinir, dilbilimsel açıdan birbirine benzeyen ve tarihi olarak birbiriyle ilişkili bir grup Çince lehçesi. Başta Hunan eyaleti olmak üzere, ayrıca kuzey Guangksi ve komşu Guizhou ve Hubei eyaletlerinin bazı bölgelerinde konuşulur. Araştırmacılar bu dili, beş ayrı alt gruba ayrıştırır: Chang-Yi, Lou-Shao, Hengzhou, Chen-Xu ve Yong-Quan. Xiang Çincesi, 2007 verilerine göre 38 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.

Han Ulusu'nun alt grupları, Çin lehçe grupları olarak da bilinir, dilbilimsel, kültürel, genetik ve bölgesel özelliklere dayanarak belirlenmektedir. Mandarin dilinde bu grupları tanımlamak için kullanılan terminoloji; Çin anakarasında "minxi", Tayvan'da ise "zuqun". Çinli Müslümanlar için kökeni göz önüne almaksızın Hui tanımının kullanılması dışında, Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmi olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biri olarak tanınan herhangi bir Han alt grubu yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay mutfağı</span>

Şanghay mutfağı, Hu mutfağı olarak da bilinir, Çin Şanghay şehrinin yöresel mutfağıdır. Şanghay mutfağı en dar anlamıyla sadece Benbang mutfağı nı, yani kökenleri Şanghay'dan kaynaklanan yemekleri, kapsar, fakat Şanghay yerlilerinin tüketim ve yemek hazırlama alışkanlıkları yüzyıllardır birçok farklı bölge ve kültürün etkisi altında değişim geçirmiş ve içine yeni unsurlar almıştır. Özellikle Şanghay'ın etrafındaki Jiangsu ve Zhejiang eyaletlerinin mutfaklarının Şanghay mutfağı üzerinde büyük etkisi olmuştur; bu açıdan Şanghay mutfağının Jiangsu ve Zhejiang mutfakları ile birçok ortak özelliği mevcuttur. Özellikle 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Dünya'nın birçok farklı yerinden gelen insanın Şanghay'a göç etmesiyle "Doğu Batı ile buluşuyor" ruhunu taşıyan Haipai kültürü da ortaya çıktı ve bu kültür daha genel açıdan Şanghay kültürünün bir parçası oldu; bu kültürün etkileri ayrıca Şanghay mutfağına kadar uzanır. Haipai kültürü yoluyla Şanghay mutfağına girmiş bu yabancı kökenli yemekler Haipai mutfağı kapsamına girer.

Hezhou dili Çin'in Kansu eyaletinde konuşulan kreolleşmiş karma dildir. Yüzyıllardır Linxia İli'nin lingua franca'sı olarak işlev göstermiştir. Uygurca ve belki de Salarcanın temellerinden oluşmuştur. Mandarin Çincesiyle yeniden sözcükleşme süreci geçirmiştir; yani sözcüklerin neredeyse tümü Çince kökenlidir. Buna rağmen, dilbilgisi açısından Türk dili özelliklerine sahiptir: Hezhou dilinde altı farklı isim hâli, eklemeli morfoloji ve özne-nesne-fiil cümle yapısı mevcuttur. Hezhou dilinde hem Türkçe hem de Çince kökenli son ekleri kullanılmaktadır; Çince kökenli olanlar özgün işlevlerini kaybetmişlerdir ve Çince anlambilimiyle ilişkilerinden yoksun sayılırlar. Fonolojisi Çinceye çok benzer: Hezhou dilinde üç farklı ton mevcuttur, fakat Hezhou dilindeki ton değişimi Çinceninkinden farklı şekilde çalışır. Han, Hui, Donşian ile Bao'an etnik gruplarında Hezhou dilini konuşanların arasında etnik gruba göre ton kullanımında farklılıklar gözlemlenmiştir, fakat Hezhou dilini anadil olarak konuşanlarda bu farklılıkların ortaya çıktığı yönünde belirtiler yoktur.