İçeriğe atla

Şambaba tatlısı

Şambaba tatlısı
Paketlenmiş şambaba tatlısı
Ülke(ler)Türkiye
YaratıcısıOsmanlı mutfağı
TipiŞerbetli tatlı

Şambaba tatlısı[1] veya baba tatlısı,[2] Türk mutfağından şerbetli bir hamur tatlısıdır. Yaş maya, toz şeker, su, un, tereyağı ve yumurta ile hazırlanan hamurlar küçük kek kalıplarına dökülerek pişirilir. Fırından çıkarılınca soğuyup sertleşen hamurlar, toz şeker ve su ile hazırlanan sıcak şerbete batırılır. Şerbeti içine çeken hamurlar servis tabağına konur. Tatlının üzeri kaymak ile süslenir.[3][4][5]

Osmanlı Mutfağındaki Çeşitleri

Osmanlı döneminin yayınlanan son yemek kitabı Fenn-i Tabâhat'da tarifi vardır.[6]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ Mavi Zamanlar. s. 81. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015. 
  2. ^ Büyük Türkçe Sözlük. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015. 
  3. ^ "Şambaba Tatlısı". Arda'nın Mutfağı. 30 Mayıs 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  4. ^ "Şambaba Tatlısı". Lezzet. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  5. ^ "Şambaba tarifi". Hürriyet. 14 Eylül 2018. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  6. ^ Reşat, Mehmet (2018). Fenn-i Tabâhat, 1340-1341: (Aşçılık bilimi 1921-1923). Kitap Yayınevi. ISBN 978-605-105-178-9. 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Höşmerim</span> Türk mutfağına (Marmara, Ege, İç Anadolu, Doğu Marmara, Doğu Karadeniz yörelerine) ait tatlı

Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.

<span class="mw-page-title-main">Baklava</span> şerbetli bir Türk tatlısı

Baklava Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşa tatlısı</span> Türk mutfağından şerbetli peynir ve hamur tatlısı

Kemalpaşa tatlısı, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, küçük süthanelerde üretilmeye başlanan bir peynir tatlısıdır. Halen 15'e yakın tesiste, günde 1 milyon adete varan üretim miktarlarına erişmektedir. Ramazan aylarında tüketim artmaktadır. Kemalpaşa Tatlısı, Mustafakemalpaşa Peynir Tatlısı veya Mustafakemalpaşa Tatlısı 18.06.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Su böreği</span> börek çeşidi

Su böreği, Türk mutfağında bir tepsi böreği çeşididir. Haşlanmış yufka katmanları arasına su böreğinin çeşidine göre kıyma veya beyaz peynir harcı serpiştirilip en üstü yumurtalanmış bir şekilde fırınlanarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Muhallebi</span> Türk mutfağından sütlü tatlı

Muhallebi, süt kullanılarak yapılan ve soğuk servis edilen bir çeşit tatlı. Sakızlı muhallebi, su muhallebisi gibi çeşitleri bulunmaktadır. Efsanelerde tatlının kökeni Sasani İmparatorluğu'na dayandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Revani (tatlı)</span> Arap mutfağından şerbetli tatlı

Revani, Türk mutfağındaki tatlılardan biridir. Osmanlı döneminde Ermenistan'ın ve Erivan'ın fethedilmesi şerefine Saray aşçılarının icat ettikleri ve Erivan zaferi sebebiyle "Revani" adı verdikleri bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Şakşuka</span> başta patlıcan olmak üzere sebze ağırlıklı meze

Şakşuka patlıcan, biber, sakız kabağı gibi sebzelerin kavrulduktan sonra, üzerine domates sosu dökülmesiyle hazırlanan, Türk mutfağından meze. Genellikle yoğurt veya sarımsaklı yoğurt ile sunulur.

<span class="mw-page-title-main">Kavurma</span> et pişirme ve saklama yöntemi ve bu şekilde saklanan et, Türk mutfağından yemek

Kavurma Türk mutfağında bir et saklama yöntemidir. Bu yöntemle saklanan kırmızı etlere de kavurma denir. Eski Türkler av etlerini kavurma yöntemiyle saklıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Şambali</span> Türk mutfağından tatlı

Şambali veya Şam tatlısı, Türk mutfağından irmikli bir tatlıdır. Yoğurt, irmik, un ana malzemeleridir. Karışım yağlanmış tepsiye dökülerek üzerine badem veya yer fıstığı dizilir. Öncelikle üzeri kızarana kadar fırında pişirilir. Şeker, su ve limon suyundan oluşan kaynatılmış şerbet sıcak vaziyette üzerine dökülür. Soğuk biçimde servisi yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek kadayıfı</span> şerbetli Türk tatlısı

Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kalburabastı</span> Türk mutfağından şerbetli hamur tatlısı

Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

Hamur işi, un, su ve katı yağdan oluşan bir hamurdur. Şekerli hamur işleri genellikle şekerleme ürünü olarak da tanımlanır. "Hamur işleri" sözcüğü, un, şeker, süt, tereyağı, katı yağ, kabartma tozu ve yumurta gibi maddelerden yapılmış birçok pişirilmiş ürünleri bildirir. Küçük tartlar ve diğer tatlı pişmiş ürünler de hamur işleri olarak adlandırılır. Fransızca kelime pâtisserie de aynı yiyecekler için kullanılır. Ortak hamur işleri turta, tart, kiş hamuru ve etli börek türlerini içerir.

Kirde kebabı, bir çeşit kebaptır. Osmanlı saray mutfağında yer alır. İzmir'in yöresel lezzetlerindendir. Bayramlarda hazırlanır. Kirde kebabı, kuzu veya dana etiyle yapılan ana yemeklerden biridir. Baharatlarla harmanlanmış et, sebze ve domatesle pişirilip kat kat kreplerin arasına konularak yapılır. Üzerine kızgın tereyağıyla yoğurt konularak sunum yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Zıngıl tatlısı</span>

Zıngıl veya zingil tatlısı süt, un, yumurta, kabartma tozu hazırlanan hamurun, sıvı yağda kızartılmasıyla hazırlanıp şerbetle tatlandırılarak servisi yapılan bir Türk tatlısıdır. Bir çeşit lokma tatlısıdır. Mardin,Diyarbakır ve Şanlıurfa yöresel mutfağında yapılmaktadır. Zingil Osmaniye ve Seyhan'da yumurta şeklinde lokma tatlısı şeklinde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Domates mücveri</span>

Domates mücveri bir çeşit mücverdir.

Fenn-i Tabâhat(Aşçılık Sanatı), Osmanlı döneminin yayınlanan son yemek kitabıdır. Mehmed Reşad'ın yazdığı kitap, Hicri 1340-1341 (1921-1923) yılları arasında dört cilt halinde yayınlanmıştır. Kız mekteplerinde okutulmak üzere "sıhhate naf'i ve zevk-i millimize" uygun yemeklerin tariflerinden başka yemek malzemeleri, pişirme teknikleri ve mutfak eşyaları konusunda bilgiler veren ansiklopedik bir eserdir. Kitapta Osmanlı mutfağına ait 524 tariften başka o dönemde çok beğenilen Fransız mutfağına ait 266 tarif de bulunmaktadır. Fenn-i Tabâhat'ta bulunup diğer Osmanlı yemek kitaplarında rastlanmayan yemek tarifleri arasında kurban kavurması, düğün paçası, sakşuka, lakerda, kuzu sarması, ciğer sarması, çam fıstığıyla hazırlanan fıstıklı yumurta, marul veya yeşil salatadan yapılan dolma, imaret çorbası, terbiyeli beykoz çorbası, yoğurtlu kirde kebabı, baba tatlısı ile geç Osmanlı saray çevrelerinde sevilen bir hamur işi olan lokma böreği sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hanım göbeği</span> Türk mutfağından tatlı

Hanım göbeği, kadın göbeği veya kadıboğan, Türk mutfağında hamur işi bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samsa tatlısı</span>

Samsa tatlısı (Yunanca:Σαμουσάδες) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Muska biçiminde bir tatlıdır.