İçeriğe atla

Şalvar güreşi

Şalvar güreşi Kahramanmaraş'ın ilçe ve köylerinde yaygın bir güreş türüdür. Adını, yağlı güreşteki “kıspet” ya da karakucaktaki “pırtpıt” yerine ayağa giyilen şalvardan alan bu güreşte oyunlar ayakta yapılır. Göbek ya da dizler yere değince güreş ayakta başlar. Yenilgi yağlı ve Karakucak güreşinde olduğu gibi göbeğin gökyüzünü görmesidir. Güreşçiler, şalvar giyer ve ayakları çıplaktır. Kısa şalvar güreşinde tüm teknikler ayakta yapılır. Rakip alta düştüğü anda bir tek hamle şansı verilir. Bu hamlede sonuç olmaz ise genelde ayağa kaldırılır.[1] İlk olarak Tıva Türklerinde rastlanılan, geleneksel güreşler arasında geçmişi en eskilere dayanan güreş olduğu tahmin edilen güreş şalvar güreşidir. Bu açıdan şalvar güreşinin oldukça eski ve köklü geleneklere ve tarihe dayanan bir güreş olduğunu söylemek mümkündür.[2] Şalvar güreşinin Türkmenler tarafından Anadolu’ya getirildiği düşünülmektedir. Bu güreş Kırgızistan, Türkmenistan ve Türkiye’de Kahramanmaraş’ta organizasyonları yürütülen bir güreştir. Bunun yanı sıra Moğolistan ve Kazakistan’da da şalvar güreşine benzer öğeler olduğu dikkat çekmektedir

Şalvar güreşi; ismini kıyafetinden alır. Ayrıca bu kıyafet, İslam öncesi Türk geleneğine dayanmaktadır. Şalvar güreşi keçi kılından sağlamca dokuma, diz kapağı üstünde şort uzunluğundaki giysiyle yapılan geleneksel bir güreştir.[3] Türkiye’de şalvar güreşi iki farklı şekilde organize edilmektedir. Federasyonun ya da il müdürlüklerinin tertiplediği resmi müsabakalar ve resmi müsabakaların dışında gerçek ya da tüzel kişiler tarafından düzenlenen müsabakalar şeklinde kategori edilmektedir.[4] Ayrıca Tıva, Yakut ve Azerbaycan Türklerinde bu güreşe Uluttuk Güreş denildiği bilinmektedir.

Şalvar güreşinde bütün oyunlar ayakta yapılmaktadır. Göbek veya dizler yere değmesi durumunda güreş ayakta başlar. Güreşçinin galip olabilmesi için yağlı ve karakucak güreşte olduğu gibi rakibin sırtını yere getirmek gerekir. Ayrıca galip gelen güreşçi, yenilen güreşçinin taraftarlarından ikisini daha yenmeden şalvarı çıkartmaz.[5][6]

Şalvar Güreşinde boylar il merkezinde ve ilçelerde üç, köylerinde beş kategoride ve 60 kg deste, 65 kg orta, 70 kg büyük orta, 80 kg başaltı ve 80 kg. ve üzeri baş kilolarına göre düzenlemesi yapılmaktadır. Şalvar güreşi; mera, çimen, harman, yumuşak elenmiş kum zemin, çeltik kabuğunu yere sererek, çim zeminde ve kar üstünde yapılabilmektedir.[7]

Kısa şalvar güreşinde tüm teknikler ayakta yapılır. Rakip alta düştüğü anda bir tek hamle şansı verilir, bu hamlede sonuç olmaz ise genelde ayağa kaldırılır. Şalvar güreşlerinde uygulanan teknikler: yanbaşı, iç çangal, dış çangal, bağda, tırpan, domuz topu, döş çangalı, aldangaç, künde (şark ve bel kündesi), dilkiden atma, yan bağda, dilki çanğalı.[8]

Sıkletler

Şalvar güreşleri aşağıdaki yaş grupları sıkletler ve müsabaka süresine gore yapılır:[4]

  • Minikler kategorisi(12-14 yaş):

30 kg, 35 kg, 40 kg, 45 kg, 50 kg, 55 kg, 60 kg, 65 kg. 70 kg, Süre: 5 dakika. 11 yaşında olanlar doktor raporu ile güreşebilir.

  • Yıldızlar kategorisi (15-16 yaş)

35 kg, 40 kg, 45 kg, 50 kg, 55 kg, 60 kg, 65 kg. 70 kg, 75 kg, 80 kg, 85 kg Süre: 5 dakika. 14 yaşında olanlar doktor raporu ile güreşebilir.

  • Gençler kategorisi(17-20 yaş)

45 kg, 50 kg, 55 kg, 60 kg, 65 kg. 70 kg, 75 kg, 80 kg, 85 kg, 90 kg. Baş süre: 8 dakika. 16 yaşında olanlar doktor raporu ile güreşebilir.

  • Büyükler kategorisi (20 yaş ve üzeri)

50 kg, 55 kg, 60 kg, 65 kg. 70 kg, 75 kg, 80 kg, 85 kg, 90 kg. Baş süre: 10 dakika. 19 yaşında olanlar doktor raporu ile güreşebilir.

Kategori

Kısa şalvar güreşleri 4 Kategori üzerinden yapılır. Bu uygulama genelde köy yerlerinde düğün güreşlerinde uygulanırdı. il merkezinde ve ilçelerde üç, köylerinde ise daha sonra beş boy ve sıklet üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Şalvar güreşinde kategoriler:

  • 60. kg deste,
  • 65. kg orta,
  • 70. kg büyük orta,
  • 80. kg başaltı ve
  • 80. kg. ve üzeri
  • Baş kilo ve boylarına göre beş kategoride düzenlenmektedir.[9]

Ayrıca bakınız

2020 Şalvar Güreşi Dünya Şampiyonası

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  4. ^ a b https://www.gsdf.gov.tr/tr/404[]
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  6. ^ TÜZÜN, Ahmet, Türk Dünyasında Ortak Sporlar, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayını, Ekim 2010, Ankara
  7. ^ GÜVEN, Özbay, Türklerde Spor Kültürü, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1992
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yağlı güreş</span> geleneksel bir Türk sporu

Yağlı güreş, geleneksel bir Türk sporudur. Güreşçiler vücutlarına yağ sürerek güreştikleri için bu şekilde adlandırılır. Müsabakalar “Er Meydanı” denilen alanlarda yapılır. Güreşçilerin vücutlarının yağlanması nedeni ile birbirlerini tutmaları zorlaştığından, büyük güç ve ustalık gerektiren bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Güreş</span> Boğma türü tekniklerini içeren dövüş sporu formu

Güreş, uygulayıcılarının birbirlerine vurmaksızın rakiplerini yenmeye çalıştıkları bir dövüş sporu türü. Güreş tarihteki en eski sporlardan biridir ve zamanla farklı stil ve formları geliştirilmiştir. Güreş genellikle dövüş sanatları arasında değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Bilek güreşi</span> iki kişinin özel hazırlanmış ve dirseklerin koyulduğu bir masada karşısındakinin bileğini yere yapıştırmaya çalıştığı atletik karşılaşma

Bilek güreşi, iki kişinin özel hazırlanmış ve dirseklerin koyulduğu bir masada karşısındakinin bileğini yere yapıştırmaya çalıştığı atletik karşılaşma.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Dağıstanlı</span> Türk olimpik güreşçi

Mustafa Dağıstanlı, Türk güreşçi ve siyasetçi. 1956 Yaz Olimpiyatları ve 1960 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmıştır.

Karakucak güreşi, Oğuz kökenli Türklere özgü yağsız güreşlerdir. Bu güreşler Başta Kahramanmaraş ve ilçeleri olmak üzere Türkiye'nin birçok bölgesinde Festival Organizasyonu olarak düzenli olarak müsabakalar yapılmaktadır.

Avrupa Güreş Şampiyonası'nda "Erkekler serbest güreş'te madalya kazananlar listesi"dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu, Türkiye' de geleneksel spor dalı olarak kabul edilen ve geçmişi 5000 yılı aşkın kadim Türk Medeniyetlerinden, Selçuklu ve Osmanlı'da yaygın olarak icra edilen Atlı Cirit, Rahvan binicilik, Aba Güreşi ,Şalvar Güreşi, Geleneksel Kızak, Atlı Kızak ve Kökbörü spor dallarını barındıran ve 1996 yılında kurulmuş bir spor federasyonudur. Her yıl Türkiye'nin 50 farklı ilinde geleneksel sporları halk ile buluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şaban Yılmaz</span>

Şaban Yılmaz, Türk başpehlivan. 2005 yılı 644. Kırkpınar Yağlı Güreşleri başpehlivanı.

Dünya Güreş Şampiyonası'nda "Erkekler serbest güreş'te madalya kazananlar listesi"dir.

Dünya Güreş Şampiyonası'nda erkekler grekoromen güreşte madalya kazananlar listesidir:

Dünya Güreş Şampiyonası'nda "Kadınlar serbest güreş'te madalya kazananlar listesi"dir.

Erkekler serbest 65 kg, 2021 Dünya Güreş Şampiyonası'nda yer alan ve 3 ve 4 Ekim 2021 tarihlerinde Norveç'in Oslo kentinde düzenlenen bir güreş yarışmasıdır.

Kadınlar serbest 55 kg, 2021 Dünya Güreş Şampiyonası'nda yer alan ve 4 ve 5 Ekim tarihlerinde Norveç'in Oslo kentinde düzenlenen bir yarışmadır.

Erkekler grekoromen 60 kg, 2021 Dünya Güreş Şampiyonası'nda yer alan ve 8 ve 9 Ekim tarihlerinde Norveç'in Oslo kentinde düzenlenen bir yarışmadır.

Kadınlar serbest 65 kg, 2021 Dünya Güreş Şampiyonası'nda yer alan ve 5 ve 6 Ekim tarihlerinde Norveç'in Oslo kentinde düzenlenen bir yarışmadır.

Avrupa Güreş Şampiyonası'nda "Erkekler Grekoromen güreş'te madalya kazananlar listesi"dir.

Avrupa Güreş Şampiyonası'nda "Kadınlar serbest güreş'te madalya kazananlar listesi"dir.

Mustafa Taş, Türk başpehlivandır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu, 5841 sayılı Cumhurbaşkanı kararının 3 Haziran 2022 tarihli ve 31855 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanması ile özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe sahip ve bağımsız statüde kurulmuştur. Aşırtmalı Aba Güreşi, Kapışmalı Aba Güreşi, Karakucak Güreşi, Kuşak Güreşi, Şalvar Güreşi ve Yağlı Güreş spor dallarında faaliyet göstermektedir.

Faik Sezgin, yağlı güreşte 2013-2022 yılları arası baş boyda güreşen başpehlivan, karakucak güreşçisi ve güreş hocası.