İçeriğe atla

Şahruh Köprüsü

Şahruh Köprüsü
Harita
TaşınanMotorlu taşıt · Yayalar
GeçişKızılırmak nehri
KonumSarıoğlan, Kayseri, Türkiye
Koordinatlar39°10′48″K 35°56′24″D / 39.18000°K 35.94000°D / 39.18000; 35.94000
TürüTarihi eser · Viyadük
MalzemeTaş
Uzunluk144,5 m (474 ft)
Genişlik5,6 m (18 ft)
En geniş açıklık12 m (39 ft)
Türkiye üzerinde Şahruh Köprüsü
Şahruh Köprüsü
Şahruh Köprüsü (Türkiye)

Şahruh Köprüsü Kayseri ili Sarıoğlan ilçesi Karaözü köyünde yer alan tarihi bir köprüdür.

Köprünün yapımına ilişkin bir yazıt yoktur. Fakat 1538 yılındaki (Kanuni Sultan Süleyman dönemi) onarımına ilişkin bir yazıt vardır. Bu yazıta göre köprü Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in oğlu Şahruh tarafından yaptırılmıştır.[1][2] Şahruh Bey bu köprüyü Dulkadiroğulları Beyliğinde Kırşehir sancakbeyi iken yaptırmış olmalıdır. Şahruh Bey amcası Şah Budak Bey tarafından 1480 yılında cezalandırıldığına göre, köprünün en geç 1480 yılında yaptırılmış olduğu anlaşılmaktadır.[3] 1538 yılındaki onarım ise Şahruh Bey'in oğlu Mehmet Bey tarafından yapılmıştır.[4] Öte yandan Selçuklu Belediyesince hazırlanmış olan sayfada köprünün Selçuklu döneminde yapılıp, Şahruh Bey tarafından restore edilmiş olabileceği görüşüne yer verilmektedir [5]

Köprü doğu-batı doğrultusundadır. Uzunluğu 144,5 metre eni de 5.6 metre dir. Köprü 8 kemerli olup,[6] en geniş kemer 12 metre açıklığındadır. Köprü halen kullanılabilir durumdadır.

Kulunç Taşı

Köprünün sol taraftaki üst korkuluk taşlarının arasında genişçe ortası oyuk bir taş vardır. Bu oyuk yaklaşık olarak bir insan sırtını içine alacak genişliktedir. "Kulunç Taşı" denilen bu yere insanlar sırtlarını dayarlar ve yeli (sancıyı, ağrıyı, sızıyı) aldığına inanırlar. Oturarak kuluncunu bu taşa dayayanlar sırtlarını sağa sola oynatarak tedavi olduklarını söylerler. Ayrıca buraya sırt verilerek dilek tutulması da yaygındır (niyet taşı amacıyla).[7] Bu taş tam kıbleye karşı durmaktadır ve geçmişte mihrap olarak kullanıldığı da bilinmektedir. Göçebe topluluklar ve köprüden ya da yakınlardan geçen diğer yolcular namazlarını toplu halde burada kılarlarmış.[8] Özellikle Cuma günleri gelip geçenler ve bitişiğindeki handa konaklayan yolcular, bu taşın karşısına geçip namaz için saf tutarlarmış. Köprünün beratlı (imtiyazlı, özel niteliği bulunan) olduğuna inanılır. (Şeyh İbrahim adına yapımış olan Zaviye zamanla yıkılınca taşlarından bir han inşa edilmiş ancak daha sonra o da yıkılmış.)[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ KAYSERİ TAŞ KÖPRÜLERİ, Salih Murat GÜRBÜZ, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2012 (Sayfa: 35)
  2. ^ Mehmet ÇAYIRDAĞ, Kayseri Tarihi Araştırmaları, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri, 2001, s.259
  3. ^ "Kayserililer sayfası". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  4. ^ "Tarihi Şahruh Köprüsü Turizme Kazandırılsın çağrısı". Hürriyet. 24 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  5. ^ "Şahruh Köprüsü". 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  6. ^ "Kızılırmak üzerindeki 8 kemerli Şahruh Köprüsü yıllara meydan okuyor". www.aa.com.tr. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024. 
  7. ^ "Şahruh Köprüsü" başlıklı haber, Yeni Gündem Gazetesi, Nurayşe Çolakgil, Yayın tarihi: 3 Mayıs 2020
  8. ^ MAKEDONYA-ÜSKÜP FATİH SULTAN MEHMET (TAŞ) KÖPRÜSÜ ve NAMAZGÂHI, Prof. Dr. Hakkı ACUN, Balkanlarda Osmanlı Vakıfları ve Eserleri Uluslararası Sempozyumu, "Kayseri - Karaözü Kasabası Şahruh Köprüsü" alt başlığı, Sayfa: 136
  9. ^ TARİHİ, KÜLTÜRÜ, FOLKLORUYLA KARAÖZÜ - Ahmet Özerdem, CEM MATBAACILIK, 1994, İstanbul

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kayseri</span> Kayseri ilinin merkezi olan şehir

Kayseri, Türkiye'nin Kayseri ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin İç Anadolu bölgesindeki şehirlerden birisidir. Nevşehir iline Kapadokya sınırı ile birleşir. Yılkı atlarının olduğu Hörmetçi/Hürmetçi Sazlığı vardır. Kapusbaşı Şelalesi ile de ünlüdür. Mantı, yağlama gibi yemekleri de yöreseldir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Köprü</span> Edirnede tarihî köprü

Uzun Köprü, Edirne'de, Ergene Nehri üzerinde, Anadolu ile Balkanları birbirine bağlayan tek köprü ve dünyanın en uzun taş köprüsü olma özelliğini taşıyan tarihi köprüdür. Eski adı Ergene Köprüsü idi. Köprü, Edirne'nin Uzunköprü ilçesine ismini vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Misis Köprüsü</span>

Misis Köprüsü, Ceyhan Nehri üzerinde, Adana'nın Yüreğir büyükşehir ilçesine bağlı Misis Beldesinde yer alan, tarihî köprü.

<span class="mw-page-title-main">Malabadi Köprüsü</span> Tarihî köprü

Malabadi Köprüsü veya orijinal adıyla Akarman Köprüsü, Silvan'a 23,2 km uzaklıkta Silvan ilçe sınırları içerisinde yer alan ve Oğuz Türkleri'nden Artuklu beyliğinin önderi Hüsameddin Timurtaş tarafından yaptırılmış tarihi bir köprü. Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkânı vardır. Diyarbakır Tarihi Eserler Envanteri'ne kayıtlıdır. Malabadi Köprüsü 1989 yılında Silvan Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Malabadi Köprüsü Silvan Belediyesi'nin logosunu oluşturan ana unsurdur. Malabadi Köprüsü Silvan ilçesine ait bir köprüdür.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu beylikleri</span> 13. yüzyıldan itibaren Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde kurulmuş olan Türk ülkelerine verilen genel ad

Anadolu Beylikleri, Anadolu Türkmenlerinin 1071'deki Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu’da kurdukları devletlerdir. Savaşın hemen ardından, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kurulan devletlere Birinci Dönem Anadolu Beylikleri denir. Anadolu'nun batı ucunda İznik'i başkent edinen, sonradan da Haçlı Seferleri nedeniyle başkentini Konya'ya taşıyarak Orta Anadolu merkezli olarak devam eden Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflaması ve yıkılmasından sonra kurulan devletler ise İkinci Dönem Anadolu Beylikleri olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne İkinci Bayezid Köprüsü</span>

Edirne İkinci Beyazıt Köprüsü, II. Bayezid tarafından Edirne'de Tunca nehri üzerinde inşa ettirilen köprü.

<span class="mw-page-title-main">Karaözü, Sarıoğlan</span> Sarıoğlan´nın mahallesi, Kayseri, Türkiye

Karaözü, Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesine bağlı bir mahalledir. Eskiden belde olan Karaözü, 6360 sayılı kanunun çıkmasıyla beraber mahalle statüsü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Ramazanoğulları Beyliği, XIV. yüzyılda Misis ve Adana yöresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Burmalı Minare Camii</span>

Burmalı Minare Camii ya da diğer adlarıyla Ulu Camii ve Mahkeme Camii, Amasya ilinde yer alan tarihî mahiyette dinî yapı. Adını burmalı minaresinden alan cami bitişiğindeki Selçuklu kümbeti ve Osmanlı dönemi minaresi ile dikkat çekmektedir. 1237 yılında Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II. Gıyâseddin Keyhüsrev zamanında Ferruh b. Selçuk tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dulkadiroğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Dulkadiroğulları Devleti (Beyliği), II. Dönem Anadolu beyliklerinden biridir. 1339-1522 yılları arasında Anadolu'nun güneyinde, Elbistan merkez olmak üzere kurulmuş bir Türkmen devletidir. Dulkadiroğulları Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Yıldız Han soyundan, Avşar, Beydilli, Kargın boyundandır. İlk reisi Zeyneddin Karaca Bey'dir. Osmanlı İmparatorluğu ve Memlükler arasında mücadelelere neden olan devlet, 1515 yılı Turnadağ Muharebesi sonucunda yıkılarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hamitoğulları Beyliği</span> Eğirdir ve Isparta bölgesinde kurulan 2. Dönem Anadolu Beyliklerinden beylik

Hamidoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Eğirdir ve Isparta bölgesinde kurulan 2. Dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Beyliğin kurucusu Feleküddin Dündar Bey, babası İlyas ile dedesi Hamid zamanında da bu bölgede bulunmuşlardı. Bu nedenle bu bölgenin yabancısı değildi. Hamidoğulları'nın bir diğer önemli özelliği ise topraklarının bir kısmını para karşılığı Osmanlı Devleti'ne satmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalecik Köprüsü</span>

Kalecik Köprüsü; Ankara'nın Kalecik ilçesinde bulunan tarihi bir taş köprüdür. Kitabesi veya hakkında başka bir kaynak olmadığı için tam yapılış tarihi bilinmemekle birlikte köprünün mimarisine bakarak Selçuklu Devleti döneminde inşa edilmiş olabileceği söylenebilir. Üzerinde bulunduğu, altından akıp geçen Kızılırmak'tan dolayı sıkça Kızılırmak Köprüsü ve 19. yüzyılda köprüyü onaran Balışeyh Dikmen köyü ağası Develioğlu sülalesinden Hacı İbrahim Ağa tarafından onarıldığı için bir Develioğlu Köprüsü olarak da anılır. Develioğlu Hacı İbrahim Ağa tarafından 19. Yüzyılın son çeyreğinde onarılan köprünün baş ustası dönemin Ermeni taş ustası Tirkuşludur. Ustanın imzası sol korkuluk duvarının üstünde bulunan çekiç kabartması altındadır. Usta aynı zamanda Dikmen köyünde bulunan kesme taş işçiliğinin güzel bir örneği olan kitabesinde " sahübül hayratül Vel haseneten Develizade el-hac İbrahim Ağa tarafından yaptırılmıştır" ifadesine yer verilen köy camii ve köy konağını da imar etmiştir. İlçenin merkezine 10 kilometre uzaklıkta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aydınoğlu Mehmet Bey Camii</span> Ödemiş, Türkiyede bir cami

Aydınoğlu Mehmet Bey Camii, Türkiye'nin İzmir ilinde yer alan bir camidir. Ödemiş ilçesinin Birgi Mahallesi'nde bulunan cami, 1312'de tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">Nasrullah Köprüsü</span>

Nasrullah Köprüsü Kastamonu'da bulunan bir 16. Yüzyıl köprüsüdür. Köprü Kastamonu merkezde kenti ikiye ayıran Karaçomak çayı üzerindedir. Kastamonu tarihi Valilik Binasının kuzeybatısında ve Nasrullah Camisinın doğusundadır. 1501 yılında Kastamonu'da kadılık yapan Nasrullah Kadı tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dündar Bey Medresesi</span> Selçuklu mimari mirası

Dündar Bey Medresesi Isparta ilinin Eğirdir ilçesinde yer alan tarihi bir medresedir. Medrese Eğirdir'in merkezindedir.

Yukarıdurak Köprüsü, Rize'nin Ardeşen ilçesindeki Yukarıdurak köyünde bulunan bir 18. yüzyıl kemer köprüsüdür. Yaboğlu Dursun tarafından yaptırılmış olan yapı, üç mesnetli kemer köprüdür. Köprü, Dere İçi Merkez Mahallesi ve Yenice Mahallesini birbirine bağlamaktadır. Ayaklarının cephesinde yer yer nişler bulunan köprü, 40 metre uzunluğunda ve 2.6 metre genişliğindedir. Köprü, kuzey-güney doğrultusunda uzanmaktadır. İki kemerli köprünün kemerlerinde ve korkuluklarında kesme taş, diğer kısımlarında moloz taş kullanılmıştır.

Yücehisar Köprüsü veya Lamgo Köprüsü, Rize'nin Pazar ilçesindeki Yücehisar köyünde bulunan bir kemer köprüdür. Kuzey-Güney yönünde uzanan köprünün, 18. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Köprü 23.5 metre uzunluğunda ve 3 metre genişliğindedir. Tek kemerli köprünün kemerinin ve korkuluklarının yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü yolu düzenli molozla döşenmiştir. 7 metre uzunluğundaki köprü, Uğrak ve Boğaziçi köylerinin yol ayrımında konumlanmıştır. Köprünün ortası kemer nedeniyle kavislidir. Köprüye yol kotundaki köprüyle ulaşılmaktadır. Tek gözlü ve yuvarlak kemerli olan köprünün kemer ayaklarının iç yüzünde nişler bulunmaktadır. Ayrıca köprünün doğusunda betonarme bir köprü bulunmaktadır.

Levent Köprüsü veya Çoço Köprüsü, Rize'nin Hemşin ilçesindeki Leventköy köyünde bulunan bir kemer köprüdür. İlçe merkezine 1 kilometre uzaklıkta olan yapı, yuvarlak kemerli ve tek gözlü bir kemer köprüdür. Köprü 50 metre uzunluğunda ve 2.2 metre genişliğindedir. Köprünün kemer ve korkuluklarının yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü, Hemşin Deresi'nin üzerinde konumlanmıştır. Doğu-Batı doğrultusunda uzanan köprünün iç yüzeyinde nişler bulunmaktadır. Düzenli taşlarla kaplanmış olan köprünün taşıt yoluna bağlantısı bulunmaktadır.

Haburman Köprüsü, Diyarbakır'ın Çermik ilçesinin batısında bulunan ve Sinek Çayı üzerine kurulan bir köprüdür. Çermik Köprüsü olarak da bilinir.

Kesik Köprü, eski adıyla Gürcü Hüseyin Köprüsü, Anadolu Selçuklu döneminde, Sivas kenti yakınlarında, eski Kayseri yolunda Kızılırmak üzerinde 1213 yılında inşa edilen köprüdür.