Şahin Bey
| Mehmed Said | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Mehmed Said 1877 Antep, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Mart 1920 (42-43 yaşlarında) Gaziantep, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1899-1919) Türkiye (1919-1920) |
| Hizmet yılları | 1899-1920 |
| Rütbesi | Mülâzımı sâni |
| Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
| Ödülleri |  |
Şahin Bey (1877, Gaziantep - 28 Mart 1920), Kuvâ-yi Milliye önderlerinden Türk asker. Antep Savunması'nın önemli isimlerindendir.
Hayatının ilk yılları
Asıl adı Mehmed Said olan Şahin Bey, 1877 yılında Antep'in Bostancı Mahallesi'nde doğmuş olup, babası Abdullah Efendi, annesi Ayyuş Hanım'dır. Küçük yaşta babası öldüğünden dayısı tarafından büyütülmüştür.
Başka bir kanıya göre Şahin Bey günümüzde Suriye sınırlarında kalan Zilif köyünde doğmuştur ve Türkmen Elbeyli boyu mensubuydu.[1][2]
Askerlik Hayatı
I. Dünya Savaşı
1899'da Yemen'e asker olarak giden Şahin Bey burada başçavuşluğa kadar yükseldi. 1911 yılında Trablusgarp Savaşı'na gönüllü olarak katıldı. Daha sonra Balkan Savaşları kapsamında Çatalca cephesinde görev aldı. I. Dünya Savaşı'ndan önce Galiçya Cephesi'nde, 1917 yılında da Sina ve Filistin Cephesi'nde görev aldı. Buradaki başarılarından ötürü mülâzım-ı sâni rütbesini aldı. 1918 yılında Birleşik Krallık|İngiliz güçlerine esir düştü. 1919 yılı sonlarına kadar esir tutulduktan sonra Mondros Mütarekesi uyarınca serbest bırakıldı. Aynı yıl Harbiye Nezareti tarafından Birecik Askerlik Şubesi Başkanlığı görevine atandı. Daha sonra da bu görevine gitmeden Antep Heyet-i Merkeziyesi'ne başvurdu ve heyet tarafından Kilis-Antep yolu Kuvâ-yi Milliye komutanlığına getirildi.[3]
Kuvâ-yi Milliye komutanlığı ve ölümü
Şahin Bey, Kilis-Antep yolunun savunmasını üstlenerek Antep'in savunmasına katkı sağlamak için milis güçlerini organize ederek Antep Savunması kapsamında 1920 yılı başlarından itibaren Fransız güçlerine karşı mücadeleye başlamıştır. Şubat ve Mart ayı başlarında Fransızların Antep üzerine sevkıyatlarını durdurmuş ve bu güçleri geri çekilmeye zorlamayı başarmıştır.
Şahin Bey birkaç hafta sonra şehit olacak, Refik Ülkümen ise Büyük Taarruz'dan sonra İstiklâl Madalyası ve Teğmen rütbesi alacaktır. Sivil hayata döndükten sonra 1937 yılında Atatürk'ün emriyle adamlarıyla Amanoslar'a çıkıp Fransızların Hatay'dan çekilmesi için uğraşacaktır. Sonrasında ise İskenderun'un ilk Türk Belediye Reisi olacaktır.
24 Mart'ta kalabalık bir Fransız gücü Urfa'ya harekâta geçmiş, ancak milis güçleri tarafından konvoyun ilerleyişi durdurulabilmiştir. Ancak Fransızların takviye birlikler ve ağır ateş gücü sonucu Şahin Bey ve diğer Türk birlikleri geri çekilmek zorunda kaldı. 28 Mart'ta kendi komutasındaki birliklerce tutulan Elmalı köprüsünde meydana gelen çarpışmada ölmüştür.[4]
Özel hayatı ve hatırası
Şahin Bey, 1902 yılında Zeynep isimli bir kadınla evlenmiştir. Hayri ve Mehmet Sait adında iki oğlu olmuştur[]. Asıl adı Mehmet Sait olmakla birlikte, Urfa yolunda gösterdiği mücadeleden ötürü "Şahin Bey" lakabı takılmıştır. Antep Savunması’nda üstün yararlılıklar göstermesi nedeniyle Şahin Bey`in anısına Şahinbey ilçesine adı verilmiştir.[5] Hayatını kaybettiği Elmalı köprüsü yakınlarında, Gaziantep-Kilis karayolunun 28. kilometresinde kendisi için anıt mezar yaptırılmıştır.[6]
Kaynakça
- ^ Çolakoğlu, Sinan (1991). Kilis, direniş-kurtuluş ve sonrası, 1918-1921-1930. ss. 87, 88.
Efsaneleşmiş kahramanlara, şehitlere sahip çıkan kendi içinden yetiştiğini iddia edenler çoktur. Şahin Bey de böyledir. Bu nedenle kimliği söylentilere, kitaplarda çelişkilere konu olmuştur. Elbeyli Aşireti yaşlıları asıl adının Mehmet Sait ve kendi aşiretlerinin Tırıklı oymağından olduğunu iddia ediyorlar(...) Ünler, 1935 yılı Gaziantep Halkevi Broşürü adlı kitapta yazdığı makalede Şahin Bey'in Elbeyli Aşiretinden olduğunu kaydediyor.
- ^ Bitken, Hasan. "Şahin Bey'in Gerçekleri". Kilis Kent Gazetesi. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ Efe, A., ANTEP SAVUNMASI: BİR ALBAYIN HATIRATI. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 53,, S:221-253, 2015. URL:http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/1249974155_12-%20Ayd%C4%B1n%20EFE%20TAMAM.pdf 23 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-01-14
- ^ Akçora, E., Kilis’in Antep Müdafaasındaki Yeri. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi. URL:http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-31/kilisin-antep-mudafaasindaki-yeri 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-01-14
- ^ http://www.sahinbey.gov.tr/tarihce 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şahinbey Kaymakamlığı
- ^ http://gazianteptur.com/tr/index.php/ravanda-turu/sahinbey-anit-mezari 16 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şahinbey Anıt Mezarı
