İçeriğe atla

Şahane Hayat

Şahane Hayat
It's a Wonderful Life
Şahane Hayat (It's a Wonderful Life) filminin sinema afişi
YönetmenFrank Capra
YapımcıFrank Capra
SenaristFrances Goodrich
Frank Capra
Philip Van Doren Stern 'in hikâyesinden
OyuncularJames Stewart
Donna Reed
Lionel Barrymore
MüzikDimitri Tiomkin
Görüntü yönetmeniJoseph F. Biroc
KurguWilliam Hornbeck
StüdyoLiberty Films
DağıtıcıRKO Radio Pictures
The Criterion Collection (Video)
CinsiSinema filmi
TürüDram,Aile
Aşk,Fantazi
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1946
Çıkış tarih(ler)i20 Aralık 1946, ABD
Süre130 dak.
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Diğer adlarıFrank Capra's It's a Wonderful Life
The Greatest Gift
La Vie est belle
La Vita è meravigliosa
Ist das Leben nicht schön?
¡Qué bello es vivir!

Şahane Hayat,[1] 1946 ABD yapımı fantastik drama filmidir. Özgün adı It's a Wonderful Life olan filmin, bazı kaynaklara göre Türkiye'de Yaşamak Güzeldir adı ile de gösterildiğine dair kayıtlar vardır.[2]

Yapımcılığını ve yönetmenliğini Frank Capra 'nın yaptığı filmin başrollerinde James Stewart, Donna Reed, Lionel Barrymore ve Thomas Mitchell oynamışlardır. Filmin senaryosu Philip Van Doren Stern 'in "The Greatest Gift" (En Büyük Armağan) adlı hikâyesinden uyarlanmıştır. Filmin senaryosunda Capra'nın da imzası vardır. Filmin siyah beyaz görüntülerini Joseph F. Biroc'un çektiği bu romantik dramın müziği Dimitri Tiomkin'e aittir.

Capra'ın 'en sevdiğim filmim' dediği "Şahane Hayat" yönetmenin 1930'lu yıllarda sıklıkla işlediği iyimserlik temasına tekrar başarıyla geri döndüğü filmidir. Film tarihçileri ve eleştirmenlerin klasik bir Charles Dickens hikâyesi olan "A Christmas Carol" (Bir Noel Şarkısı) ile paralellikler kurdukları bu romantik fantezide insan doğasının karanlık yönleri irdelenir. Filmde, iflas etmiş çaresiz bir iş adamının, intiharın eşiğindeyken karşısına çıkan bir melek tarafından, kendisinin hiç yaşamamış olduğu bir dünyanın neye benzeyeceğinin gösterilmesi, bunun sonucunda da iş adamının aslında farkına varmadan Dünyayı olumlu yönde değiştirecek birçok şey yapmış olduğunu anlaması, yani 'şahane bir hayat' yaşamış olduğunun farkına varması anlatılmaktadır.

Şahane Hayat, "En iyi Film", "en iyi yönetmen", "en iyi erkek oyuncu" (James Stewart), "en iyi kurgu" ve en iyi ses" dallarında olmak üzere tam 5 dalda aday gösterildiği Akademi Ödülleri 'nden hiçbirisini kazanamadı, çünkü o yıl çok güçlü bir rakibi vardı. William Wyler 'ın aynı yıl çektiği savaş sonrası dramı Hayatımızın En Güzel Yılları (The Best Years of Our Lives) neredeyse bütün Oscar'ları topladı.

"Şahane Hayat" ayrıca ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[3]

Özet

İflasın eşiğine gelen George Bailey (James Stewart) bir Noel gecesinde kendini nehre atarak intihar etmek üzeredir. Doğduğundan bu yana aynı küçük kasabada yaşayan Bailey kendisini buraya ve insanlarına adamış, hoşgörülü, güvenilir ve yardımsever bir insandır. Büyük Ekonomik Buhran'ı hasarsız atlatmış, babasından devraldığı konut ve finans şirketi aracılığı ile kasabalıların neredeyse tamamını konut sahibi yapmıştır. Bu arada para kazanmayı, mimar olma fırsatını, dünyayı gezmeyi, kısaca tüm hayallerini ertelemek zorunda kalmıştır. Kasabaya yaptığı bunca iyilik kötü yürekli banker Henry F. Potter (Lionel Barrymore)'ın çıkarları ile çakışır. Potter, Bailey'in sürekli peşindedir artık. Bir gün aradığı fırsat karşısına çıkar ve finans şirketine ait önemli bir miktarda para Bailey'in yaşlı ve alkolik amcası Billy Bailey (Thomas Mitchell)'in dalgınlığı sonucunda Potter'ın eline geçer. Banka müfettişlerinin yaptığı bir denetlemeden sonra şirketin açığı ortaya çıkar. Bu iflas ve tutuklanma anlamına gelmektedir. Çareyi intiharda bulan Bailey kendini nehre atmak üzere iken yeryüzüne gönderilen melek Clarence (Henry Travers) onu ölümden kurtarır. Melek, Bailey'in bir arzusunu yerine getirerek ona "kendisinin hiç doğmamış ve yaşamamış olduğu" bir dünyayı gösterir. Bailey kendisine gösterilen bu dünyanın hiç de zannedildiği gibi ideal olmadığını görür ve insanların çevrelerine sayısız katkıları, iyilikleri olduğunu, ama her zaman bunun farkına varamadıklarını anlar.

Oyuncular

  • James Stewart ---> George Bailey
  • Donna Reed ---> Mary Hatch Bailey
  • Henry Travers ---> Clarence Odbody
  • Lionel Barrymore ---> Mr. Henry F. Potter
  • Thomas Mitchell ---> Amca Billy Bailey
  • Beulah Bondi ---> Ma Bailey
  • Frank Faylen ---> Ernie Bishop, taksi şoförü
  • Ward Bond ---> Bert, polis
  • Gloria Grahame ---> Violet Bick
  • H. B. Warner ---> Mr. Gower
  • Todd Karns ---> Harry Bailey
  • Samuel S. Hinds ---> Peter "Pop" Bailey
  • Lillian Randolph ---> Annie
  • Mary Treen ---> Kuzen Tilly
  • Frank Albertson ---> Sam Wainwright
  • Virginia Patton ---> Ruth Dakin Bailey
  • Charles Williams ---> Kuzen Eustace
  • Sarah Edwards ---> Mrs. Hatch
  • William Edmunds ---> Giuseppe Martini
  • Argentina Brunetti ---> Mrs. Martini
  • Bobby Anderson ---> Küçük George Bailey
  • Ronnie Ralph ---> Küçük Sam Wainwright
  • Jean Gale ---> Küçük Mary Hatch
  • Jeanine Ann Roose ---> Küçük Violet Bick
  • George Nokes ---> Küçük Harry Bailey
  • Danny Mummert ---> Küçük Marty Hatch
  • Sheldon Leonard ---> Nick, barmen
  • Frank Hagney ---> Potter'ın dilsiz yardımcısı
  • Charles Lane ---> Kira toplayıcısı
  • Jimmy Hawkins ---> Tommy Bailey
  • Karolyn Grimes ---> Zuzu Bailey
  • Larry Simms ---> Pete Bailey
  • Carol Coomes (AKA Carol Coombs) ---> Janie Bailey
  • Charles Halton (adı geçmiyor) ---> Carter, banka müfettişi
  • Joseph Kearns (adı geçmiyor, ses) ---> Melek Joseph
  • Evelyn Moriarty (adı geçmiyor) ---> Bardaki kız
  • Carl "Alfalfa" Switzer ---> Freddie
  • Max Wagner ---> Nick'in Barındaki kasiyer
  • Tom Fadden (adı geçmiyor) ---> Köprü görevlisi
  • Stanley Andrews (adı geçmiyor) ---> Mr. Welch
  • Ellen Corby (adı geçmiyor) ---> Bayan Davis

Ödüller ve Adaylıklar

"It's a Wonderful Life" Los Angeles'ta yayınlanmadan önce, Liberty Films geniş kapsamlı bir tanıtım kampanyası düzenledi. Bu kampanya, her gün filmde yer alan oyunculardan birini vurgulayan bir günlük reklam içeriyordu ve eleştirmenlerin yorumlarını içeriyordu. Jimmy Starr, "Eğer bir Oscar olsaydım, Academy Awards gecesi It's a Wonderful Life'la birlikte kaçardım" diye yazdı. New York Daily Times, filmi ve James Stewart'ın performansını Academy Award düşünmeye değer olarak ilan eden bir editöryal yayınladı.

It's a Wonderful Life, altı Akademi Ödülü adaylığı aldı:

Yıl Ödül Sonuç Aday/Kazanan
1946 En İyi Görüntü Kazanamadı Liberty Films
1946 En İyi YönetmenKazanamadı Frank Capra
1946 En İyi Erkek OyuncuKazanamadı James Stewart
1946 En İyi KurguKazanamadı William Hornbeck
1946 En İyi Ses Kaydı Kazanamadı John Aalberg
1946 Teknik Başarı Ödülü Kazandı Russell Shearman ve RKO Radio Pictures

Filmin renkli versiyonları

Orijinal olarak siyah beyaz çekilmiş bu film şimdiye kadar üç kez de renklendirilmiştir. İlk renklendirme işlemi 1986 'da Hal Roach Studios (Şimdiki adı Hallmark Entertainment), ikincisi 1989 'da Republic Pictures tarafından, sonuncusu ise 2007 yılında filmin şimdiki sahibi olan Paramount adına Legend Films tarafından yapılmıştır. İlk iki renklendirme pek başarılı değillerdi. Filmin özgünlüğünü zedelediği için o zaman hayatta olan Capra (ö.1991) ve Stewart (ö.1997) tarafından da sertçe eleştirildi. Ticari nedenlerle TV kanalları yine de renkli kopyalar için talepte bulunuyorlardı. Sonunda her iki renkli kopya da piyasadan çekildi. Üçüncü ve daha gelişmiş olan renkli kopya Sadece DVD setlerine koymak üzere bastırtıldı. Artık televizyonlarda sadece siyah beyaz orijinal kopyalar gösteriliyor.

Filmden bir sahne

Filmin Müzikleri

  • "Buffalo Gal (Won't You Come Out Tonight)" Yazan William Cool White
  • "Adeste Fidelis (O Come All Ye Faithful)" Yazan Frederick Oakeley ve John Francis Wade
  • "Charleston" Müzik James P. Johnson, Şarkı sözleri Cecil Mack
  • "My Wild Irish Rose" Yazan Chauncey Olcott
  • "The Wedding March" Beste Felix Mendelssohn-Bartholdy
  • "I Love You Truly" Yazan Carrie Jacobs-Bond
  • "This Is the Army, Mr. Jones" Yazan Irving Berlin
  • "When Johnny Comes Marching Home Again" Yazan Patrick Gilmore
  • "Hark! The Herald Angels Sing" Beste Felix Mendelssohn-Bartholdy, Şarkı sözleri Charles Wesley
  • "Auld Lang Syne" Geleneksel İskoçya balladı, Şarkı sözleri Robert Burns
  • "Twinkle, Twinkle, Little Star" Geleneksel şarkı
  • "Vieni, vieni" Müzik Vincent Scotto,Seslendiren Tino Rossi

Film hakkında notlar

  • Bağımsız bir filme göre çok pahalı bir prodüksiyon sayılır, filmin 3.7 Milyon dolarlık bir bütçesi vardı (üstelik 1946 yılının değeri ile). Oysa ilk etapta gişede sadece 3,3 Milyon dolar toplayabildi. Bu başarısızlığın bir sebebi de William Wyler 'ın bol Oscar'lı The Best Years of Our Lives (1946) filminden sadece bir hafta sonra gösterime girmesidir.
  • Frank Capra'nın hem para yatırdığı, hem icracı prodüktörlüğünü yaptığı, hem senaryosuna katkıda bulunup aynı zamanda yönettiği ilk ve son film olmuştur.
  • Capra'nın sıklıkla bu filminin en sevdiği filmi olduğunu söylediği rivayet edilir.
  • 2007 yılında "Amerikan Film Enstitüsü" bu filmi "Tüm zamanların en iyi filmleri" sıralamasında 20.ci sırada göstermiştir.
  • "Şahane Hayat" her zaman IMDb'nin "en iyi 250 Film" listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.[4]
  • Film en tanınmış "Noel Filmleri" arasındadır. ABD 'de her Noel zamanı birçok TV kuruluşu bu filmi yayınlamayı adet haline getirmişlerdir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ 100 Yılın 100 Filmi. Atilla Dorsay. 1996, Remzi Kitabevi. s.126
  2. ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi, 2005, Oğlak Yayınları s. 203
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frank Capra</span> İtalyan-Amerikalı film yönetmeni (1897 – 1991)

Frank Capra, İtalyan asıllı Amerikan sinema yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Clark Gable</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1901 – 1960)

Clark Gable Akademi Ödüllü oyuncu ve ilk dönem sesli sinema oyuncularından biri.

<i>Cazcı Kardeşler</i> (film)

Cazcı Kardeşler, yönetmenliğini John Landis'in yaptığı 1980 tarihli müzikal-komedi filmi. 'Joliet' Jake ve Elwood Blues adında iki kardeşi canlandıran John Belushi ve Dan Aykroyd başrollerdedir. Cazcı Kardeşler Orkestrası ayrıca filmde önemli yer tutar.

<span class="mw-page-title-main">James Stewart</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1908 – 1997)

James Maitland "Jimmy" Stewart, Amerikalı aktör ve askerdi. Kendine özgü konuşması ve halk adamı kişiliğiyle tanınan Stewart'ın sinema kariyeri 1935'ten 1991'e kadar 80 filme yayıldı. Hem perdede hem de perde dışında sergilediği güçlü ahlak anlayışıyla, yirminci yüzyılın ortalarında "Amerikan idealini" simgeliyordu. 1999 yılında Amerikan Film Enstitüsü (AFI) onu en büyük Amerikalı erkek oyuncular listesinde üçüncü sıraya yerleştirdi. 1980'de AFI Yaşam Boyu Başarı Ödülü, 1983'te Kennedy Center Onur Ödülü, 1985'te Akademi Onur Ödülü ve Başkanlık Özgürlük Madalyası da dahil olmak üzere çok sayıda ödül aldı.

<i>Yedinci Cennet</i> (film)

Yedinci Cennet, 1927 yapımı sessiz film. En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday olmuş ilk sessiz filmdir. Austin Strong'un oyunundan Benjamin Glazer sinemaya uyarlamıştır. Frank Borzage yönetmiştir. Bu film ile birlikte filmde rol alan Janet Gaynor En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü, filmi yöneten Frank Borzage En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'nü, filmi yazan Benjamin Glazer En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü'nü almışlardır.

<i>Gizli Hayat</i> (film, 1987)

No Man's Land 1987 yapımlı, Peter Werner'in yönettiği, D.B. Sweeney ve Charlie Sheen'in başrollerinde oynadığı bir aksiyon filmidir. Film ayrıca Oscar adayı aktör Brad Pitt'in ilk filmidir. Film tamircilikten anlayan acemi bir polisin henüz öldürülen bir detektifin arkadaşı tarafından suçu ispatlanmamış bir araba hırsızının arasına göndermesini konu alıyor. Ancak bu tamirci yani Benjamin hırsızları başı Ted Varrick ile iyi arkadaş olur. Ve Ted'in kızkardeşine de aşık olur.

<i>Tombstone</i> (film)

Tombstone, 1993 ABD yapımı dramatik vestern filmidir. Türkiye'de de birçok ülkede olduğu gibi özgün ismi ile gösterime sunulmuştur.

Film renklendirme, özgün olarak siyah beyaz ya da monokrom çekilmiş sinema filmlerinin sonradan yapay olarak renklendirilmesi işlemine verilen addır. Bu işlem sinemanın ilk yıllarından beri kimyasal yöntemler kullanılarak yapılıyordu ancak video teknolojisinin ortaya çıkması ve bilgisayar yardımıyla sayısal görüntü işleme yöntemlerinin geliştirilmesiyle birlikte daha da kolaylaşmış ve yaygınlaşmıştır.

<i>Atlantik Fatihi</i>

Atlantik Fatihi, 1957 ABD yapımı biyografik filmdir. 1927 yılında Atlas Okyanusu'nu uçakla tek başına geçen ilk pilot olan Amerikalı Charles Lindbergh'in maceralı yolcuğunun öyküsünü anlatan film adını bu öncü havacının rekorunu kırarken bindiği uçağın adından almıştır. Uçağın/filmin adı St. Louis'in Ruhu anlamına gelmektedir ve Lindbergh, uçağı satın alabilmesi için gerekli olan parayı kendisine inanan dokuz St. Louis’ li iş insanı ve bankacıdan bulduğu için uçağına bu adı vermişti. Film 1970'li yıllarda Türkiye'de TRT televizyonunda Büyük Uçuş adıyla da gösterilmişti.

<i>Sessizliğin Gürültüsü</i> 1961 tarihli Allen Baron filmi

Sessizliğin Gürültüsü, 1961 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı Blast of Silence olan bu düşük bütçeli bağımsız film, daha önce sadece birkaç televizyon dizisi yönetmiş olan Allen Baron'un ilk sinema filmidir. Allen Baron aynı zamanda filmin senaryosunu yazıp başrolünde de oynamıştır. Aslında filmin başrolü için önce Peter Falk'la anlaşmış olan Baron, Falk'ın daha iyi bir ücretle Murder, Inc. adlı başka bir gangster filminde oynamayı tercih etmesi üzerine ekonomik nedenlerle kendi filminin başrolünde yine kendisi oynamaya karar vermişti. Allen Baron daha sonra da hep televizyonda çalıştı ve yüzlerce ünlü diziyi yönetti. En çok da Çarli'nin Melekleri dizisindeki çalışmalarıyla hatırlanır.

Screwball komedisi, Amerikalıların bulduğu bir komedi türüdür. Bu tür ABD'de yaşanan Büyük Buhran döneminde yani 1930'ların başından 1940'ların başına kadar popülerliğini korumuştur. Bu türün birçok ikincil özelliği film noir türüyle benzerlik gösterir ama film noir'dan farklı olarak erkek ana karakterle olan ilişkisinde kadın karakter baskın bir durumdadır.

<i>Mr. Smith Washingtona Gidiyor</i> Frank Capra tarafından yönetilen 1939 yapımı film

Mr. Smith Washington'a Gidiyor 1939 ABD yapımı politik komedi-drama filmidir. Başrollerinde James Stewart ve Jean Arthur yer alır. Yönetmenliğiniyse Frank Capra yapmıştır.

<i>The Murder Man</i>

The Murder Man Spencer Tracy, Virginia Bruce ve Lionel Atwill'in oynadığı 1935 suç-dram filmi, film Tim Whelan tarafından yönetilmiştir. MGM ile 20 yıllık bir kariyeri olacak olan Tracy'nin de ilk filmi oldu. Tracy cinayet vakaların da uzmanlaşmış bir araştırmacı gazeteciyi oynar. James Stewart ilk sinema filmidir. Stewart altıncı Shorty adında bir muhabiri olarak faturalandırma için gelmiştir.

<i>Charlienin Melekleri</i> (film, 2000)

Charlie'nin Melekleri, 2000 yapımı bir ABD aksiyon komedi filmi. Başrollerinde Cameron Diaz, Drew Barrymore ve Lucy Liu'nun yer aldığı filmi McG yönetmiştir. Film 1970'lerin aynı adlı televizyon dizisinden uyarlanmıştır.

<i>Meet John Doe</i>

Meet John Doe, 1941 tarihli Amerika Birleşik Devletleri yapımı drama filmidir. Frank Capra tarafından üretilmiş ve yönetilmiştir. Gary Cooper ve Barbara Stanwyck baş roldedir. Yayımlandığı zaman çok başarılı olmuş ve Akademi Ödülleri'ne aday gösterilmiştir. 1969'da telif haklarının yenilenmemesinden dolayı, kamu malı haline gelmiştir.

My Hero, başrolünü Dorothy Gish'in üstlendiği, yönetmeni D. W. Griffith olan, 1912 yılı yapımı ABD western filmi.

<i>The Painted Lady</i>

The Painted Lady; yönetmenliğini D. W. Griffith'in yaptığı, başrolünde Blanche Sweet'in bulunduğu, 1912 yılı yapımı ABD sessiz kısa filmi. Filmin kopyası günümüze dek ulaşmıştır.

<i>The Sheriffs Baby</i>

The Sheriff's Baby, 1913 yılı ABD yapımı, yönetmenliğini D.W. Griffith'in üstlendiği sessiz western filmi.

The Switch Tower, Lionel Barrymore ve Harry Carey'in birlikte oynadığı 1913 yılı ABD yapımı drama filmidir.

<i>You Cant Take It with You</i> (film)

You Can't Take It with You, Frank Capra'nın yönettiği, başrollerini Jean Arthur, Lionel Barrymore, James Stewart ve Edward Arnold'un paylaştığı 1938 ABD yapımı bir romantik komedi filmi. George S. Kaufman ve Moss Hart'ın Pulitzer Ödüllü 1936 tarihli aynı adlı oyunundan Robert Riskin tarafından uyarlanan film, zengin züppe bir aileden gelen bir adamın iyi tabiatlı ama eksantrik bir aileden bir kadınla nişanlanmasını konu alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.