İçeriğe atla

Şah Sultan (I. Selim'in kızı)

Şâh Sultan
شاہ سلطان
Ölüm1572
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
DefinYavuz Selim Camii, İstanbul
Eş(ler)i
Lütfi Paşa
(e. 1523; b. 1541)
Çocuk(lar)ıEsmihan Sultan[1]
HanedanOsmanlı Hanedanı
BabasıYavuz Sultan Selim
AnnesiII. Ayşe Hatun
Diniİslam

Şah Sultan veya Şahıhuban Sultan (Osmanlı Türkçesi: شاہ سلطان; ö. 1572), Yavuz Sultan Selim ve II. Ayşe Hâtûn'ın kızı, Kanuni Sultan Süleyman’ın kız kardeşi olarak bilinmektedir. Çocukluğunu ağabeyi Kanuni ile birlikte Manisa’da geçirdiği iddia edilmektedir.

Ailesi

Validesi II. Ayşe Hatun, babası Yavuz Sultan Selim'dir. Ağabeyi Kanuni Sultan Süleyman; kız kardeşleri Beyhan Sultan, Hatice Sultan ve Fatma Sultan'dır.

Evliliği

Şah Sultan, sonradan 1539 yılında sadrazamlık makamına gelecek Lütfi Paşa ile 1523’te evlenmiştir. Kocası Lütfi Paşa'nın çok sert ve katı yürekli bir adam olduğu belirtilmektedir. Anlaşamadıkları için 1541’de boşanmışlar neticesinde kocası sadrazamlık makamını kaybetmiştir. Bir iddia kocası ile boşanma nedeninin kocasının zina yapan bir kadının uzvunu dağlatması neticesi böyle bir cezanın islamiyette varlığı konusunda eşiyle olan tartışması neticesi meydana geldiği yönündedir. Bu iddiaya göre Lütfi Paşa bu duruma karşı çıkan karısını dövmüştür; bunun üzerine Şah Sultan uşaklarını çağırıp kocasını dövdürmüş ve ardından kardeşi Kanuni'ye başvurup eşinden boşanmış ve eşini sadrazamlıktan azlettirmiştir.[2] 19 yıl süren bu evlilikten Esmihan adında bir kızı dünyaya gelmiştir.

Dinine bağlılığı ve ölümü

Şah Sultan’ın Sümbüli tarikatına mensup olduğu ve Koca Mustafa Paşa Sümbüliye zaviyesi Şeyhi Merkez Musa Muslihiddin El-Germiyani’ ye intisap ettiği bilinmektedir. Kimi kaynaklarda da onun hem Mevlevi, hem de Merkez Efendi’nin müridesi olduğu söylenmektedir.[3][4] 1572 yılında ölmüştür. 1556 yılında Mimar Sinan tarafından yaptırılan Şah Sultan Camii onun adına yaptırılan önemli eserlerden biridir.

Mezarı

Şah Sultan'ın kabrinin bulunduğu haberi halka 16 Mart 2013 tarihinde Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç tarafından, Ayşe Hafsa Valide Sultanı Anma Programı'nda duyurulmuştur.

2013 yılının mart ayında İl Özel İdaresi ile Fatih Belediyesi Yavuz Sultan Selim Camii avlusu içerisinde bulunan Ayşe Hafsa Sultan'ın bulunduğu türbede restorasyon çalışmalarına başlamıştı. Restorasyon sırasında Ayşe Hafsa Sultan'ın kabrinin hemen yanında yeni bir kabir bulundu. Bilim insanları, yapılan araştırmalarda, bu kabrin 1572 yılında vefat eden ve üvey annesi Ayşe Hafsa Sultan'ın hemen yanına defnedilen Kanuni Sultan Süleyman'ın üvey kız kardeşi Şah Sultan'a ait olduğunu belirledi.[5]

Popüler kültürdeki yeri

2003 yapımı Hürrem Sultan adlı televizyon dizisinde Yeliz Doğramacılar tarafından canlandırılırken, 2011-2014 yılları arasında yayınlanan Muhteşem Yüzyıl adlı dizide Deniz Çakır tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, Oğlak Yayınları, 4. baskı, s. 154
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hürrem Sultan</span> Osmanlı padişahı I. Süleymanın nikâhlı eşi II. Selimin validesi Kadınlar Saltanatını başlatan sultandır

Hürrem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam Halifesi I. Süleyman'ın nikâhlı eşi, sonraki padişah II. Selim ile Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Abdullah, Şehzade Bayezid ve Şehzade Cihangir'in annesi, Haseki Sultan.

<span class="mw-page-title-main">I. Selim</span> 9. Osmanlı padişahı (1512–1520)

I. Selim veya bilinen adıyla Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı ve 88. İslam hâlifesidir. "Hâdimü'l-Haremeyni'ş-Şerîfeyn" unvanına ve divan edebiyatındaki "Selîmî" mahlasına sahiptir. Babası sekizinci Osmanlı padişahı II. Bayezid, annesi II. Gülbahar Sultan'dır. 1512-1520 yılları arasında süren yalnızca 8 yıllık saltanatında imparatorluğu muazzam bir hızla genişletti ve özellikle 1516 ile 1517 yılları arasında düzenlediği sefer ile tüm Doğu Akdeniz ile Mısır dahil önemli Orta Doğu bölgelerini ele geçirdi. Padişahlığı döneminde Anadolu'da birlik sağlandı ve Mısır'da hüküm süren Memlûk Devleti'ne son verildi. Devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu da ele geçiren Osmanlılar, bu sayede doğu ticaret yollarını da tamamen kontrolleri altına aldılar.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Hafsa Sultan</span> Yavuz Sultan Selimin eşi ve Kanuni Sultan Süleymanın validesi.Osmanlıda Valide Sultan olarak anılan ilk kadındır. Valide Sultan (1520 - 1534)

Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı Padişahı I. Selim'in eşi, Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi ve ilk valide sultandır.

<span class="mw-page-title-main">II. Selim</span> 11. Osmanlı padişahı (1566–1574)

II. Selim, Sarı Selim veya Sarhoş Selim, 11. Osmanlı padişahı ve 90. İslâm halîfesidir. Kânûnî Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın oğludur. Kardeşi Bayezid’e karşı Konya’da yapılan ve tarihte Konya Şehzâdeler Muharebesi olarak yer edinen savaşı kazanarak, babasının desteğini aldı. Babasının ölümü üzerine, hayattaki tek oğlu olarak 24 Eylül 1566 tarihinde on birinci padişah olarak tahta geçti. Padişahlığı sırasındaki ilk sefer batı yönlü yapıldı. Ülke sınırları Orta Avrupa’ya kadar genişledi. Kıbrıs, Tunus, Yemen ve Fas kayıtsız şartsız teslim olanlar arasındaydı. Ülkesinin denizlerde de egemenliğini genişleterek, deniz egemenliğine önem verdi.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Bayezid (I. Süleyman'ın oğlu)</span> l.Süleymanın eşi Hürrem Sultandan olan oğlu

Şehzade Bayezid, I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olma üçüncü şehzadesidir. Kütahya, Konya ve Karaman sancak beyliklerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi Paşa</span> 31. Osmanlı sadrazamı

Damat Çelebi Lütfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 13 Temmuz 1539 - Nisan 1541 arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Alaüddevle Bozkurt Bey</span> Dulkadiroğulları Hükümdarı

Sultan Alaüddevle Bozkurt Bey, Dulkadiroğulları hükümdarıdır. Osmanlı Padişahı II. Bayezid'in kayınpederi olup, Yavuz Sultan Selim'in öz annesi olan Ayşe Hatun'un babasıdır. Önceleri damadı II. Bayezid ile beraber hareket etti. Ancak sonraları Yavuz Sultan Selim zamanında Memlükler ile beraber hareket etmeye başladı. Osmanlı Devleti'nin yerine atadığı kardeşi Şah Budak Bey'i Memlükler'in yardımı ile yendi. Bu savaştan sonra kardeşi Şah Budak Bey, Kahire'ye gönderilerek idam edildi. Mezarı Elbistan Ulu Camii'ndedir.

<span class="mw-page-title-main">Yavuz Selim Camii</span> Kanûnî Sultan Süleymanın babası Yavuz Sultan Selim adına yaptırdığı cami

Yavuz Selim Camii Kanûnî Sultan Süleyman tarafından babası Yavuz Sultan Selim adına yaptırılan cami

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Mehmed (I. Süleyman'ın oğlu)</span> Osmanlı Padişahı l.Süleymanın eşi Hürrem Sultandan olan oğlu

Şehzade Mehmed, I. Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olan ilk oğludur. 6 Kasım 1543 yılında Manisa Sarayı'nda ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Ayşe Hâtûn; Aşağıdaki Osmanlı padişah eşlerinden birisi olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Mustafa</span> Osmanlı padişahı I. Süleymanın oğlu

Şehzade Mustafa veya Mustafa Çelebi, Kanuni Sultan Süleyman ve Mahidevran Sultan’ın oğludur. 1533'ten 1541'e kadar Manisa, 1541'den 1553'e kadar ise Amasya valisi olarak görev yapmıştır. 1553 yılında, babasının emriyle idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Sultan (I. Selim'in kızı)</span> Osmanlı Hanım Sultan

Hatice Sultan, Osmanlı sultanı. Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim ile Ayşe Hafsa Sultan'ın kızıdır. Onuncu Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşidir.

Raziye Sultan Osmanlı Padişahı I. Süleyman kızı. Tarihçiler I. Süleyman'ın Mihrimah Sultan'dan başka kızı olmadığını düşünseler de yeni çıkan belgelerle bunun doğru olmadığı kanıtlanmıştır. Tasasız Raziye olarak da bilinir. Kabri Kanuni Sultan Süleyman'ın süt kardeşi Yahya Efendi Türbesi'nde yer almaktadır.

Fatma Sultan, I. Selim ve Ayşe Hafsa Sultan'ın kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın öz kız kardeşidir.

Ferhad Paşa ya da Damad Ferhad Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Hafize Hafsa Sultan, I. Selim'in ve muhtemelen en sevdiği eşi Hafsa Hatun'un kızı olan bir Osmanlı sultanıydı. Dolayısıyla Kanuni Sultan Süleyman'ın öz veya üvey kız kardeşiydi.

Esmehan Baharnaz Hanım Sultan bir Osmanlı prensesiydi, Şah Sultan ve Lütfi Paşa'nın kızıydı. Annesi Kanuni Sultan Süleyman'ın üvey kız kardeşi, babası ise kısa bir süre Osmanlı İmparatorluğu'nun Sadrazamı idi. Esmehan, I. Selim'in torunu, I. Süleyman'ın yeğeni ve II. Selim'in kuzeniydi.