İçeriğe atla

Şah Fırat Operasyonu

Şah Fırat Operasyonu

Süleyman Şah Türbesi (2012)
Tarih22 Şubat 2015
Bölge
Sebep Güvenlik sorunları ve askeri zaruriyet[1]
Sonuç

Başarılı

Taraflar
Türkiye Türkiye
Komutanlar ve liderler
Türkiye Orgeneral Necdet Özel
Türkiye Orgeneral Hulusi Akar
Türkiye Orgeneral Akın Öztürk
Güçler
572 asker[2]
Kayıplar
1 asker[3]

Şah Fırat Operasyonu, 22 Şubat 2015'te Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen, Süleyman Şah Türbesi'nde bulunan 38 personelin Türkiye'ye getirilmesi ve türbe içerisinde bulunan Süleyman Şah ve iki muhafızının naaşı ile diğer eşyaların Suriye'nin Eşme köyüne taşınmasıyla sonuçlanan operasyon.

Şah Fırat operasyonu ile Türk Silahlı Kuvvetleri Süleyman Şah Türbesi'nde bulunan 38 personeli ülkeye geri getirmek için Suriye'ye girdi. Operasyonda 572 asker[2] ve 20. Zırhlı Tugay’a bağlı M-60 A3 tipi 50 adet tank ile birlikte sınırda devriye görevi yapan F-16 uçakları[4] görev aldı. Türbede bulunan Süleyman Şah'ın naaşı ve diğer manevi değeri bulunan eşyalar alındıktan sonra Süleyman Şah Türbesi ve yakındaki karakol patlayıcılarla havaya uçuruldu.[5] Türbe imha edildikten sonra bölgedeki Türk askerleri, Şanlıurfa üzerinden Türkiye'ye girdi. Operasyonda bir asker iş kazası sonucunda öldü.[3][6]

Tepkiler

İran, Türkiye'nin karakolun kuşatmasını bahane ederek Suriye'nin topraklarını ihlal ettiğini iddia etti. Ana muhalefet partisi CHP genel sekreteri Gürsel Tekin operasyonu Türkiye'nin 90 yıllık tarihinde ilk defa savaşmadan toprak kaybetmesi olarak yorumladı.[7] MHP ve CHP parti liderleri operasyonu teröristlere boyun eğme ve ilk tehditte "kaçmak" olarak değerlendirdi.[8] HDP eş başkanı Selahattin Demirtaş IŞİD tehlikesinin Türkiye için daha da artacağını iddia etti ve Türkiye'nin PYD ile işbirliği içerisinde olması gerektiğini de iddialarına ekledi.[9]

Suriye hükûmeti operasyonun kendilerine haber verildiğini ama kendilerinden onay alınmadığını söyledi ve operasyon için "açık bir saldırganlık" terimini kullandı.[10] ABD Dışişleri, operasyonu başarılı görürken IŞİD konusunda Türkiye ile bir müttefik olarak koordineli hareket ettiklerinden bahsetti.[11]

Kaynakça

  1. ^ TSK (22 Şubat 2015). "TSK Basın Açıklaması NO:BA-02 / 15". 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  2. ^ a b "Davutoğlu: Süleyman Şah operasyonu öncesi hiçbir merciden izin almadık, iki ayrı eş zamanlı operasyon yapıldı". T24. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  3. ^ a b "Operasyondan acı haber". hurriyet.com.tr. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  4. ^ Uğur Ergan (22 Şubat 2015). "Süleyman Şah'a 50 tankla yıldırım operasyonu". hurriyet.com.tr. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  5. ^ "TSK, operasyon sırasında Süleyman Şah Türbesi'ni imha etti". T24. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  6. ^ "Süleyman Şah operasyonu hakkında her şey". hurriyet.com.tr. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  7. ^ "İran'dan Şah Fırat Operasyonu'na eleştiri". Mynet. 23 Şubat 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  8. ^ "Şah Fırat operasyonuna tepkiler". sozcu.com.tr. 23 Şubat 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  9. ^ "Demirtaş'tan Süleyman Şah yorumu". hurriyet.com.tr. 23 Şubat 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  10. ^ "Suriye'den operasyon hakkında ilk açıklama". hurriyet.com.tr. 22 Şubat 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  11. ^ "ABD'den Şah Fırat açıklaması". aljazeera.com.tr. 24 Şubat 2015. 3 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

Süleyman Şah veya Kaya Alp oğlu Süleyman Alp, Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî olarak kurulmasına giden süreçte önemli bir yere sahiptir. Kaya Alp'in oğlu ve Ertuğrul Gazi'nin babası olan Gündüz Alp'in atasıdır. Bazı kaynaklara göre ise Ertuğrul Bey'in babası. Oğuzlar'ın Kayı Boyu'ndandır. Doğum yeri ve tarihi hakkında kesin bilgiler olmadığı gibi 12. yüzyılın sonlarında doğduğu ve Kayı Boyu'nun reisi olduğu bilinir. Moğol hükümdarı Cengiz Han’ın Orta Asya’daki istilâsı üzerine, 13. yüzyılda Türkistan’dan batıya doğru göç etmeye karar vermiştir. Türkistan'dan 50.000 kişiyle Kuzey Kafkasya üzerinden Doğu Anadolu Bölgesi'ne gelerek, 1214'te Erzincan ve Ahlat taraflarına yerleşti. Aynı boya mensup bâzı aşiretler de Diyarbakır, Mardin ve Urfa'ya yerleştiler. 1225-1226 arası da Haçlı Kalesi'nin fethi onun devrinde gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Caber Kalesi</span> Suryede olan bir kale

Caber Kalesi ya da Türk Mezarı Suriye sınırları içinde Fırat Nehri'nin sol kıyısında kalan, eski bir kaledir. Süleyman Şah Türbesi'nin Caber kalesi eteklerinde yer alması nedeniyle 1921-1973 yılları arasında Türkiye'nin toprağı olarak kalmıştır. Türbe'nin 1973 yılında Halep'in Karakozak köyüne taşınması ile bu statü sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Veysel Karanî</span> Yemenli sahabe, müslüman ve mistik

Veysel Karani (Üveys el-Karanî), Yemenli bir Müslüman ve mistik. İslam peygamberi Muhammed döneminde yaşamasına rağmen onu görememiştir. Meşhur hikâyede Medine'ye kadar gitmiş ancak zamanlamasından dolayı onu görememiş ve geri dönmesi gerekmiştir. Bunun üzerine Muhammed ona hırkasını hediye olarak göndermiştir. Sıffin Savaşı sırasında Ali tarafında savaştı. 657 yılında öldü. Tabiin'in büyüklerindendir. Naaşını almaya gelen 3 kabilenin taşıdığı tabutlarda da keramet göstererek göründüğü söylenir. Böylece bu üç ayrı kabilenin yerleşim yerleri olan Yemen ve Şam'da bulunan türbelerinin yanında Siirt ilinin Baykan ilçesinin ziyaret beldesinde de bir türbesi vardır. 23 Haziran 2014 tarihinde Suriye'deki türbesi IŞİD tarafından bombalanarak yıkılmıştır. Bursa'da Sembolik olarak Osmangazi ilçesindede Veysel Karani türbesi ve camii bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Şah Türbesi</span> Türkiyenin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak parçası

Süleyman Şah Türbesi ile Süleyman Şah Saygı Karakolu ve bulunduğu alan Suriye'nin Halep ilinin Eşme köyü sınırları içerisinde bulunan, Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu eksklav statüsündeki tek toprak parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cerablus</span> Suriyede bir kent

Cerablus, Suriye'nin Halep iline bağlı bir kent. Fırat'ın batı yakasında, Esad Gölü'nün kuzeyinde bulunan kentin rakımı 367 metredir. Türkiye-Suriye sınırında yer alan Cerablus'un nüfusu 11.570'dir. Cerablus'un karşısında Gaziantep'e bağlı Karkamış ilçesi yer alır. Cerablus bir Arap şehridir. Şehir merkezinde Türkmen nüfus barındırmakta olan Cerablus, Halep İli'ndeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Hulusi Akar</span> Türk asker ve siyasetçi

Hulusi Akar, Türk asker ve siyasetçi. Türkiye 52. Millî Savunma Bakanı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 29. Genelkurmay Başkanı. 28. Dönem Kayseri Milletvekili ve TBMM Millî Savunma Komisyonu Başkanı.

Irak ve Şam İslam Devleti ilk defa Irak'ta ortaya çıkmış ve zamanla diğer ülkelere de yayılmış olup çeşitli ülke ve bölgede toprak sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Dâbık</span>

Dâbık, Suriye'nin kuzey batısında Halep ili'ne bağlı Azez ilçesinde bir kasaba. Diğer adı Mercidâbık'tır. Yönetim olarak Azez İlçesi'nin Akhtarin Nahiyesi'ne bağlıdır. Civarındaki yerleşim birimleri arasında güneybatısında Mare', kuzeybatısında Suran ile güneydoğusunda Ahterin gelir. 2004'te nüfusu 3.364 kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye-Türkiye sınırı</span> uluslararası sınır

Suriye-Türkiye sınırı, Suriye ile Türkiye arasındaki 877 km'lik kara sınırıdır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye'ye karşı artan saldırılara karşı ilk sınır ötesi operasyonunu 1983'te Irak'ta dönemin Baas rejimiyle yapılan anlaşmayla gerçekleştirilmiş, operasyonda Kuzey Irak'taki Kürt peşmergeler ve sınırın beş kilometre ötesindeki PKK'ya ait kamplar hedef alındı. PKK'nın güvenlik güçleri ve sivilleri ait doksanlı yıllarda artan saldırılarına karşılık Kandil Dağları'nda bulunan yöneticileri ve örgüt militanlarını hedef alan askerî ve hava hareketleri gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Yalçın Operasyonu</span>

Şehit Yalçın Operasyonu, Türkiye'de Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) gerçekleştirdiği 2015 Suruç saldırısı akabinde 23 Temmuz 2015 tarihinde Suriye tarafından açılan ateşle Astsubay Yalçın Nane'nin ölümü ve angajman kurallarınca karşılık verilmesinin ardından sabaha karşı F-16'larla 3 IŞİD hedefi vurulmuş yine akabinde 25 Temmuz 2015 tarihinde 22:55'te Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü'nden kalkan F-16 Irak hava sahasına girerek PKK'ya ait Zap, Metina, Basyan, Kandil, Hakurk, Sinat, Haftanin, Avaşin ve Gara kamplarını vurdu. Operasyonlara astsubay Yalçın Nane'nin adı verilmiştir.

Türkiye-SDG çatışması veya Türkiye-YPG çatışması, 2015 yılından bu yana Türkiye ile Suriye Demokratik Güçleri arasında yaşanan çatışmalar bütünü. PYD tarafından Suriye İç Savaşı sırasında Suriye'nin kuzeyinde tek taraflı olarak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni ilan etmesi sonucunda, bu duruma karşı olduğunu belirten Türkiye hükûmetinin gerekli askerî müdahaleleri yapması sonucu iki taraf arasında yaşanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Kalkanı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24 Ağustos 2016da Suriyenin kuzeyinde terör örgütü DEAŞa karşı başlattığı askeri harekat

Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi. Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur. 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin Dalı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20 Ocak 2018de Suriyenin kuzeyindeki Afrin Bölgesinde bulunan PKK/YPGye karşı başlattığı Askeri Harekat

Zeytin Dalı Harekâtı, Afrin Operasyonu veya Afrin Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ve Suriye Millî Ordusunun (SMO) Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesi ile Azez ilçesine bağlı Tel Rıf'at kentine yönelik başlattığı askerî harekâttır. Türkiye, harekâtın amacının ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK, KCK, PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devletini (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğunu bildirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrin'e yönelik harekât sonrasındaki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Millî Ordusu</span> Suriye hükümetine muhalif silahlı bir örgüt

Suriye Millî Ordusu, Önceki ismiyle Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) veya Türk destekli Özgür Suriye Ordusu (TÖSO), Suriyeli muhalif örgütleri kapsayan ve çoğunluğu Suriyeli Arap ve Türkmen milislerden oluşan koalisyon. 30 Mayıs 2017'de Türkiye'nin himayesinde kurulmuştur ve Haziran 2011'den bu yana Suriye İç Savaşı'nda faaliyet gösteren muhalif örgütleri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">El-Bab Savaşı</span> El-Bab savaşı, Akil tepe operasyonu veya Hastane tepesi

El-Bab Savaşı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Fırat Kalkanı Harekatı'nın devamı ve bir parçası olarak El-Bab'da ki IŞİD ve PYD unsurlarını bölgeden temizlemek için 6 Kasım 2016 tarihinde başlatılan operasyon. Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusunun destek verdiği operasyonlar Halep'in kuzeyindeki El-Bab'ta gerçekleşmiştir. 23 Şubat 2017 tarihinde Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar El-Bab operasyonunun başarıyla tamamlandığını açıkladı. Fırat Kalkanı Harekâtı'nın bir parçası olarak sürdürülen operasyon sırasında IŞİD El-Bab'da intihar saldırısı düzenlemiş, saldırıda 14 Türk askeri ölmüş yine IŞİD tarafından El-Bab'dan kaçırılan 2 Türk astsubay da infaz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yaptığı operasyonlar, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yapmış olduğu sınır ötesi harekâtları içerir. Suriye İç Savaşı'nın çıkması ile birlikte Türk ordusu, Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlamak amacıyla terör örgütü olarak tanıdığı IŞİD ve PKK'nın Suriye kolu olduğunu belirttiği PYD, YPG'ye karşı sınır ötesi operasyonlar düzenlemiştir. Türk ordusunun Suriye'ye ilk harekâtı Şah Fırat Operasyonu ile 22 Şubat 2015'te gerçekleşmiştir. Suriye Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'nin kuzeyinde kontrolü kaybetmesi sebebiyle Türk ordusu ile Suriye ordusu sık sık karşı karşıya gelmemiştir. Son olarak Türk ordusu ile Suriye ordusu arasında İdlib'de yaşanan olaylar sonrası Bahar Kalkanı Harekâtı başlatılmıştır. Bu harekât Türk Silahlı Kuvvetlerinin 2020 itibarıyla Suriye'ye yaptığı son askerî harekât durumundadır. Bu operasyonlar neticesinde İdlib, Cerablus, El-Bab, Azez, Rasulayn, Tel Abyad gibi şehirler Türk ordusu tarafından kontrol edilmektedir.