İçeriğe atla

Şah Alem

Şah Alem
16. Babür İmparatoru
Hüküm süresi24 Aralık 1759 - 19 Kasım 1806
Taç giymesi24 Aralık 1759
Önce gelenIII. Cihan Şah
Sonra gelenMahmud Şah Şah-I Alem'e Tahtı kaptırmasıyla Yönetimi Sona Erdi
Sonra gelenII. Ekber Şah
Doğum25 Haziran 1728
Delhi
Ölüm19 Kasım 1806 (78 yaşında)
Delhi
Tam adı
Abdullah Celaleddin Ebu'l Muzaffer Ham ud-din Muhammed 'Ali Gauhar Şah-ı Alem II
HanedanTimur
BabasıII. Alemgir Şah
AnnesiNevabb Zinet Mahal Sahibe
Diniİslam

Şah Alem veya asıl adı Ebü’l-Muzaffer Celâlüddîn Mîrzâ Abdullah Âlem Alî Cevher, (d. 25 Haziran 1728 - ö. 19 Kasım 1806) 1759 ile 1806 yıllarında hükümdarlık yapmış 16. Babür Şah'ıdır. Babası II. Alemgir Şah (ölümü 1772; 1759-1760)'dır. 50 tane oğlu vardır. Bilinenler arasında en önemlisi II. Ekber Şah'dır.

Şah Alam, esas olarak Afganistan Emiri Ahmed Şah Abdali tarafından, Delhi'deki Babür yönetimi ve Afganlar arasında süren mücadelelerde ilgisizliğini sürdürdü daha sonra Maratha İmparatorluğu ile Dürraniler arasındaki meydana gelen Üçüncü Panipat Muharebesi'nin Marathalıların yenilgiyle sonuçlanmasıyla beraber, 1760 yılında Marathalılar Sadashivrao Bhau liderliğindeki güçler tarafından, Afgan işgalci güçlerini ve Vezir III. Firuz Ceng'in kuklası olan Babür imparatoru III. Cihan Şah'ı görevden alarak bölgeden sürerek, Maratha gözetimi altında olmak kaydıyla Ali Cevher'i (Şah Alem) padişah atadılar.

II. Şah Alem tek ve gerçek padişah olarak kabul görülmesine rağmen, babasının veziri Gāziddin'in ancak Maratha generali Mahadaji Shinde tarafından bertaraf edildiği 1772'ye kadar Delhi'ye geri dönemedi. Buksar Muharebesi'nde İngiliz Doğu Şirketi tarafından ağır mağlubiyete uğrayarak Hindistan'ı İngiliz sömürgesi olarak tanımasıyla sonuçlanan tek taraflı anlaşmayla, saltanatını Saray'ın duvarlarını aşmayacak şekilde kaybetti. II. Şah Alem'in Afıtab ve Hurşid mahlasıyla yazdığı Divan şiirleri vardır. Şiirleri Mirza Fakhir Makin tarafından derlenip toplandı. Şah Alem'in ayrıca Acâʾibü’l-kısas adlı eseri Urduca nesrin ilk örnekleri arasında yer alır.

Hükümdarlık öncesi hayatı

Şahı Alem 1728'de Delhi'de doğdu. 1759'da II. Alemgir Şah'ın ölümünden sonra tahta geçmiştir.

Hükümdarlık dönemi

Saltanatının ilk yıllarında 1764'te Buksar Muharebesi ortaya çıktı. Babürlülerin Hindistan'da etkisi azaldı. Şah-ı Alem 19 Şubat 1806'da 78 yaşında öldü.

Kaynakça

Şah Alem
Doğumu: 25 Haziran 1728 Ölümü: 19 Kasım 1806
Resmî unvanlar
Önce gelen
III. Cihan Şah

Babür İmparatoru

24 Aralık 1759 - 19 Kasım 1806
Sonra gelen
II. Ekber Şah

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Babür</span> Babür İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı

Babür ve Bebür veya tam adıyla Zahîreddîn Muhammed Bâbur Türk lider, Babür İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı. Soyu, baba tarafından Timur anne tarafından Cengiz Han'a dayanan Babür Şah, 1519'dan itibaren Hindistan'a düzenlediği seferler sonunda bütün Kuzey Hindistan'ı kontrol altına alıp 1526'da Delhi Sultanlığı'na son vererek günümüzdeki Afganistan, Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyini kapsayan topraklar üzerinde Babür İmparatorluğu'nu kurdu.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maratha İmparatorluğu</span>

Maratha İmparatorluğu ya da Maratha Konfedarasyonu, 1674-1818 yılları arasında varlığını sürdürmüş Hint devletidir. Güney Asya'da yayılmış ve 2.8 milyon km²'lik bir alana hükmetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Feth Ali Şah</span>

Feth Ali Şah, Kaçar Hanedanı'ndan olup 1797-1834 yılları arasında İran'da hüküm süren ikinci şah. Yönetimi sırasında Kuzey Kafkasya'yı Gülistan ve Türkmençay Antlaşması'yla geri alınamayacak şekilde Rusya'ya bırakmıştır. Feth Ali Şah Tarihçi Joseph M. Upton'a göre, "uzun sakalıyla, ince beliyle, evlatlarıyla İranlılar arasında meşhurdur." Feth Ali Şah'ın saltanatının sonlarında, ekonomik sıkıntılar, askeri ve teknolojik yükümlülük İran'ı parçalanmanın eşiğine getirdi, ölümünden sonra yaşanan taht mücadelesiyle çözülme hızlandı.

<span class="mw-page-title-main">Bhopal Devleti</span> Hindistanda hüküm sürmüş bir devlet.

Bhopal Devleti, Hindistan yarımadasında 1707-1956 yılları arasında hüküm süren devlet.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

Buksar Muharebesi, 1764 yılında Babür Devleti ile Şirket Yönetindeki Hindistan arasında yapılan ve Şirket Yönetimindeki Hindistan'ın kazandığı muharebe. Savaş, Ganj Nehrine 130 kilometre uzakta olan o zamanlar küçük bir kasaba olan Patna'da gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Şah Bahadır</span> 1748-175 arasında Moğol imparatoru

Ahmed Şah Bahadır, 26 Nisan 1748 - 2 Temmuz 1754 yılları arasında hükümdarlık yapmış on beşinci Babür İmparatorluğu hükümdarıdır. 1748'de tahta geçtiği zaman 22 yaşındaydı. Mücâhidüddin Ebû Nasr unvanını taşıyan Ahmed Şah Bahadır (1748-1754), annesi Udam Bai ve harem ağası Câvid Han’ın tesirinde kaldı. Ahmed Şah Dürrânî onun zamanında Pencap’ı istilâ ederek yağmaladı. Bu arada İskenderâbâd’daki Maratalar ayaklandılar; 1750’de yakın adamı Safder Ceng Maratalar’a katıldı. Bu ayaklanmadan sonra gücünü epeyce kaybeden Bahadır tahttan indirildi. 1775'te 50 yaşında iken ölmüştür. Sadece Nadir Şah'ın doğuya seferler yapmasını durdurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Ekber Şah</span>

II. Ekber Şah veya asıl adı Ebu Nasir Mu'in ud-din Muhammed Ekber Şah II (d. 22 Nisan 1760 - ö. 28 Eylül 1837, 19 Kasım 1806 ile 28 Eylül 1837 Babür Şahıdır. Şah Alem oğlu ve kendisinden sonra tahta çıkan son Babür Şahı II. Bahadır Şah'ın babasıdır. Babası Şah Alem'dir.

<span class="mw-page-title-main">II. Alemgir Şah</span>

II. Alemgir Şah,, Babür İmparatorluğu'nun hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Karnal Muharebesi</span> Afşar - Babür Savaşları

Karnal Muharebesi 13 Şubat 1739 İran Şahı Afşar hanedanı hükümdarı Nadir Şah'ın ordusu, Muhammed Şah'ın Babür ordusu ile Delhi'nin 110 km kuzeyinde Karnal'da karşı karşıya geldi. Babür ordusu Afşarlardan sayıca 6 kat fazla olmasına ve 2000 fil ile desteklenmesine rağmen, Nadir Şah'ın taktiksel ustalığı ile üç saat içinde Babürlüler bozguna uğradı. Afşarlar Babür İmparatorluğunun başkenti Delhi'yi işgal ve yağma etti. Bu savaştan sonra Babür İmparatorluğu iyice zayıfladı ve kısa süre sonra yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Beridşahlar Sultanlığı</span>

Beridşahlar, Hindistan'ın güneybatısında Bidar bölgesinde kurulan sultanlık. Behmeni Sultanlığı'nın veziri olan Kasım Bey Beridü'l-Memalik ismindeki bir Türk Beyi tarafından kuruldu (1492). Başlangıçta göstermelik olarak Behmenilere tabi olan Beridşahlar, 1527 yılında bağımsızlıklarını ilan ettiler. Adını Kasım Beyin unvanından alan Beridşahlar Hanedanı, 1619 yılında Babür Sultanı Cihangir Şah tarafından ortadan kaldırılıncaya kadar, 127 sene hükümran oldu.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Şah (Babür imparatoru)</span>

Muhammed Şah, 12. Babür İmparatorudur. Asıl adı Ruşan Akhtar Bahadır olan Muhammed Şah, yönetimi sırasında Babür İmparatorluğunda idari açıdan dağılmaya sebep olan politikalar izlenmiş, sanat ve kültürde ise önemli gelişmeler yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Hindistan Şirketi yönetimindeki Hindistan</span> İngiliz Doğu Hindistan Şirketinin 1757-1858 yıllarında egemen olduğu politik yapı

Doğu Hindistan Şirketi yönetimindeki Hindistan, 1757'de Plassey Muharebesi ile başlayan, 2 Ağustos 1858'de İngiltere Parlamentosunda kabul edilen Hindistan Hükûmeti Yasası ile lağvedilen yönetim. Şirketin politik statüsü bu kanun ile kaldırılmış ve yerine Britanya Hindistanı kurulmuştur.

Bengal Savaşı, Doğu Subahları için Sefer, Babür imparatorluk veliaht Prensi Ali Gohar tarafından Bengal'in Nawab'ını İngiliz Doğu Hindistan Şirketi'nden geri almak için yürütüldü. Çatışmalar 1756'da başladı ve 1765'te sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Yarımadası'ndaki Müslüman fetihleri</span>

Hindistan alt kıtasındaki Müslüman fetihleri esas olarak 13. ve 18. yüzyıllar arasında gerçekleşmiştir. Alt kıtadaki daha önceki Müslüman fetihleri, günümüzün modern Pakistan'ında başlayan istilaları, özellikle 8. yüzyıldaki Emevi seferlerini ve Rajput'ların onlara karşı direnişini içerir.

Ebul-Feth Muhammed Mirza veya Sultan II. Muhammed, Sultan II. Hüseyin'in oğluydu. Tahtta hak iddia eden son Safevi prensiydi. 1786'da Ağa Muhammed Han Kaçar kendi adına bir fetva verdi ve meşruiyetini kullanmak için sikkeler bastırdı, ancak Muhammed Mirza Kaçar varlığını reddetti ve Hindistan'a göç etti.