İçeriğe atla

Şagaanarıg, Yenisey

Koordinatlar: 51°34′K 92°23′D / 51.567°K 92.383°D / 51.567; 92.383
Şagaan Arıg akarsuyu
Konum
Ülke(ler)1660 km²
Genel bilgiler
AğızYenisey
Uzunluk73 km

Şagaan Arıg akarsuyu- Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Uluğ Kem ilinde Şagaan Arıg şehri yakınında Yenisey akarsuyunun sol kollarından bir akarsu. Hula ve Şvelig (veya Şivilig), Şagaan-Arıg'ın öbür varyantlarıdır.

Sözkökü

Şagaan Arıg, Rusçaya Şagonar olarak geçmiştir. Eski Rus kaynaklarında ise Tsagan-Arıg olarak görülür. Tsagan, tsagaan sözleri Moğolca[1]'da ak, beyaz demektir. Arıg sözü ise Tıva Türkçesinde orman anlamındadır. Ayrıca Arıg sözünün öteki bir anlamı da arı, temiz, temizlik,duruluk demektir.[2]

Özellikler

Akarsuyun toplam uzunluğu 73 km. Drenaj havzası alanı 1660 km². Yenisey havzası bölgesindedir.

Kolları

  • Torgalıg (aynı zamanda Ar-Tarhalik) — uzunluğu 53 km;[3]
  • Arıg-Uzyu (ya da Arıg-Uzu veya İşti-Hem) — uzunluğu 39 km
  • Kojay — uzunluğu 34 km,
  • Çılannak — uzunluğu 10 km,
  • Hule — uzunluğu 15 km.

Kaynakça

  1. ^ Moğolca Türkçe Konuşma Kılavuzu, Yavuz Kartallıoğlu, s.230
  2. ^ Tuvaca Türkçe Sözlük
  3. ^ textual.ru/gvr/index.php?card=212073

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yenisey</span> Moğolistandan gelen, Sibiryadan geçen ve Kuzey Kutbu Okyanusuna akan nehir

Yenisey Nehri Arktik Okyanusu'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angara (Ангара) ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Şagaan-Arıg</span>

Şagaan Arıg Tuva Cumhuriyeti'nde 1945 yılından beri Ulug-Hem İli'nin yönetim merkezidir. Yenisey akarsuyunun sol tarafında yer alır. Kızıl şehrinin batısına 115 kilometre (71 mi) mesafededir.

<span class="mw-page-title-main">Ulug-Hem (il)</span>

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

Hamsıra —, Tuva Cumhuriyetinde, Biy-Hem de denilen Büyük Yenisey akarsuyunun bir koludur.

Eleges - Tıva Cumhuriyeti Yedigöl bölgesinde akarsu. Uzunluğu - 177 km. Akarsu havzası ise 4810 km² dolayıdır. Ekimde donmaya başlayıp Mayıs ayına kadar donuktur.

<span class="mw-page-title-main">Hemçik</span>

Hemçik veya Kemçik- Tıva'nın içinde en büyük akarsularından birisi, Ulug-Heme kadar katılıp akmaktadır.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

Eerbek akarsu - Tıva Cumhuriyetinin ortasında Kızıl bölgesinde Yenisey akarsuyunun kollarından bir akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Biy-Hem (akarsu)</span>

Biy Hem - Tıva Cumhuriyetinde Yenisey akarsuyunun sağ kaynağıdır. Tıva Türkçesinde büyük akarsu anlamına gelmektedir.

Busın veya Busein - Tıva Cumhuriyeti ve Moğolistanda bir akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Delgermörön</span>

Delgermörön veya yalnızca mörön - Tuva Cumhuriyeti ve Moğolistan'da bir akarsu. Selenge akarsuyunun kaynaklarından biridir.

Öök - Tıva Cumhuriyetinde merkezi Turan şehri olan Piy Hem bölgesinde bir akarsu. Yenisey akarsuyunun kollarından birisidir. Vadisi arkeolojik açıdan zengindir.

Çaahöl akarsuyu - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Yenigöl ilinde küçük bir akarsu.

Erzin akarsuyu- Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Erzin koşununda Tes Hem adlı akarsuyun sağ kolu akarsu. Akarsu uzunluğu 139 km, havzası 4390 km²dir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Yenisey (akarsu)</span> Güney Sibiryada akarsu

Küçük Yenisey akarsuyu veya Kaa-Hem - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti alanında Yenisey akarsuyunun ana kollarından bir akarsu. Akarsu uzunluğu 680 km, havzası 58.700 km²dir.

Biçe Möngün Tayga, Tuva Cumhuriyeti'nin Möngün Tayga bölgesi ile Moğolistannın kuzeyinde Tandı dağları silsilesinde bir sınır dağ sırtı.

Kurttug Şivi veya Kurtluk Şibi, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde Krasnoyarsk krayı sınırında dağ.

Öök veya Eğik, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde dağ.

Torgalıg, Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug Hem kojuununda bir köy. Torgalıg beldesinin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.