İçeriğe atla

Şafak Harekâtı

Şafak Harekâtı
Türkiye-PKK çatışması
Tarih25 Eylül-15 Ekim 1997[1]
Bölge
Kuzey Irak[2]
Sonuç Türkiye zaferi[3][4]
Taraflar
Türkiye Türkiye
Destekleyenler:
KDP
PKK
Destekleyenler:
KYB
Komutanlar ve liderler
Türkiye İsmail Hakkı Karadayı
Türkiye Hüseyin Kıvrıkoğlu
Türkiye İlhan Kılıç
Abdullah Öcalan
Ali Haydar Kaytan
Güçler
15,000 asker 10,000 - 12,000 militan
Kayıplar
Türkiye:
27 asker
4 korucu[3]
PKK:
816 PKK'lı[3]

Şafak Harekâtı, 1997 yılının Eylül ayında başlayan[1] ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya ve yöneticilerine yönelik gerçekleştirdiği operasyonlardır. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı, yaklaşık 15.000 asker ve korucunun katıldığı operasyonlardan biridir.

Türkiye Hükûmeti Birleşmiş Milletler sözleşmesinin 51. maddesindeki meşru müdafaa hakkını kullanarak 1992-1997 yılları arasında Kuzey Irak'taki PKK mensuplarının barındığı ve eğitildiği kamplara yönelik hava destekli kara birlikleri ile operasyonlar yaptı. Şafak Harekâtı'ndan önce yakın tarihte 1997 yılının mayıs ayında başlayıp ikibuçuk ay süren Çekiç Harekatı; Kuzey Irak'a düzenlenen harekâtlar içinde katılan personel sayısı bakımından en kalabalık ve kapsamlı olanıydı.

Kültürel etkiler

Belgesel

Kaynakça

  1. ^ a b Ruşen Çakır. "Kara harekatı yapılacak mı?". Vatan. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  3. ^ a b c "TSK'nın sınır ötesi operasyonları". Aljazeera. 25 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011. 
  4. ^ Deterring Terrorism: Theory and Practice. Stanford University Press. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Güreş</span> Türk asker ve siyasetçi

Doğan Güreş Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21. Genelkurmay Başkanı.

Çelik Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya karşı yaptığı askerî harekâtın adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları</span> Türkiyenin terör örgütü PKKya düzenlediği bir operasyon

Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 16, 19, 22, 26 Aralık 2007 tarihlerinde PKK'ya karşı düzenlenen bir dizi hava harekâtıdır. 16 Aralık 2007 gecesi Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının Irak'ın kuzeyinde bulunan Zap, Avaşin, Hakurk ve Kandil'i bombalamasıyla başlayan, Türkiye tarihinin ilk gece harekâtıdır. Operasyon 1.5 saat sürdü ve operasyona 50'ye yakın savaş ve ikmal uçağı katıldı. Bombardıman nokta atışlarıyla havadan yapıldı ve görüntüler anında Türk genelkurmayı karargâhına izletildi.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Harekâtı</span> Askerî harekât

Güneş Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21 Şubat 2008'de yerel saatle 19.00'da Kuzey Irak'a yönelik başlattığı Türk Hava Kuvvetleri destekli sınır ötesi kara harekâtı. Harekât 29 Şubat 2008 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birliklerinin Türkiye sınırları içine dönmesiyle son bulmuş, harekâtın sonlandığı Genelkurmay Başkanlığı tarafından da doğrulanmıştır.

Bekir Kalyoncu Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.

Çekiç Harekâtı, 1997 yılının Mayıs ayında başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya yönelik gerçekleştirdiği askerî operasyondur. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı 200.000 asker ve korucunun katıldığı en kapsamlı operasyonlardan biridir.

Atmaca Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 1996 yılında PKK'ya karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Hulusi Akar</span> Türk asker ve siyasetçi

Hulusi Akar, Türk asker ve siyasetçi. Türkiye 52. Millî Savunma Bakanı. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 29. Genelkurmay Başkanı. 28. Dönem Kayseri Milletvekili ve TBMM Millî Savunma Komisyonu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">2011 TSK sınır ötesi harekâtları</span> Askerî harekât

Temmuz-Ağustos 2011 TSK sınır ötesi harekâtları, 2011 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında Diyarbakır, Siirt, Şırnak ve Hakkâri'de başlayan Silvan saldırısıyla devam eden, PKK'nın güvenlik güçlerine karşı saldırılarının artması, son olarak 17 Ağustos tarihinde Ağustos 2011 Çukurca saldırısı üzerine saldırıyla aynı gün Türk savaş uçakları başta Kandil ve Kato Dağı çevresindeki PKK kamplarına yönelik sınır ötesi operasyonlar başlatılmış, Ekim 2011 Çukurca saldırısı sonrası saldırıyla aynı gün 19 Ekim 2011 tarihinde güvenlik güçlerince başlatılan ikincil sınır ötesi operasyonlardır.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye'ye karşı artan saldırılara karşı ilk sınır ötesi operasyonunu 1983'te Irak'ta dönemin Baas rejimiyle yapılan anlaşmayla gerçekleştirilmiş, operasyonda Kuzey Irak'taki Kürt peşmergeler ve sınırın beş kilometre ötesindeki PKK'ya ait kamplar hedef alındı. PKK'nın güvenlik güçleri ve sivilleri ait doksanlı yıllarda artan saldırılarına karşılık Kandil Dağları'nda bulunan yöneticileri ve örgüt militanlarını hedef alan askerî ve hava hareketleri gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süpürge Harekâtı</span>

Süpürge Harekâtı, 4 Ağustos 1991 tarihinde 100-150 kişilik PKK'lı grubun Şemdinli'deki Samanlı Jandarma Karakolu'na silah ve roketatarla düzenlediği saldırıda 10 er hayatını kaybetmiş, 7 er kaçırılmış ve 9'u da yaralanmış, ertesi gün Anavatan Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz; 5 Ağustos 1991 gecesi Kuzey Irak'taki PKK unsurlarına karşı Hava Kuvvetleri Komutanlığı destekli karadan sınır ötesi harekâtının başladığını, Irak sınırından içeri 19 km ilerlendiğini ve Kuzey Irak'taki kamplarda Abdullah Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan'ın da olduğunu duyurmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki PKK unsurlarını yok etmek ve PKK'ya ait kamp ve mühimmatı ele geçirmek için düzenlediği bu operasyona temizlik anlamına yakın "süpürge harekâtı" demiş, kamuoyunda "temizlik" olarak da telaffuz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Yalçın Operasyonu</span>

Şehit Yalçın Operasyonu, Türkiye'de Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) gerçekleştirdiği 2015 Suruç saldırısı akabinde 23 Temmuz 2015 tarihinde Suriye tarafından açılan ateşle Astsubay Yalçın Nane'nin ölümü ve angajman kurallarınca karşılık verilmesinin ardından sabaha karşı F-16'larla 3 IŞİD hedefi vurulmuş yine akabinde 25 Temmuz 2015 tarihinde 22:55'te Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü'nden kalkan F-16 Irak hava sahasına girerek PKK'ya ait Zap, Metina, Basyan, Kandil, Hakurk, Sinat, Haftanin, Avaşin ve Gara kamplarını vurdu. Operasyonlara astsubay Yalçın Nane'nin adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 1992 sınır ötesi harekatı</span>

Ekim 1992 sınırötesi harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından dokuzuncu kez Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik gerçekleştirilen sınır ötesi harekât.

<span class="mw-page-title-main">Hakurk Operasyonu</span>

Ekim 1992 sınır ötesi operasyonu ya da Hakurk Operasyonu olarak bilinen Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yönetim kadrosu Kuzey Irak'ta bulunan PKK'nın Türkiye sınırları içindeki kurtarılmış bölge oluşturma girişimine karşı başlatılan büyük çaplı sınır ötesi operasyon. Hakurk Kampı'nın da ele geçirileceği öngörülen operasyonlar, bazı devlet yetkililerine göre tam anlamıyla amacına ulaşamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları</span>

Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 18 Mart 2016 tarihinde saat 20.40-22.00 arasında Kuzey Irak'ta bulunan Sinat, Haftanın ve Gara bölgelerine 20 adet savaş uçağıyla, 19 Mart 2016 sabahı 06.50-07.40 saatleri arasında yine Hakurk bölgesinde PKK'ya ait tespit edilen hedeflere 10 adet savaş uçağıyla düzenlenen operasyon. Genelkurmay Başkanlığı resmî sitesinden yapılan açıklamada operasyonların düzenlendiği hedeflerin arasında yine PKK'ya ait mühimmat deposu, korugan ve sığınaklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kış Kartalı Hava Harekâtı</span>

Kış Kartalı Hava Harekâtı, 2 Şubat 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri tarafından Irak ve Suriye kuzeyinde bulunan ve örgüt militanları tarafından üs olarak kullanılan Derik, Sincar ve Karacak bölgelerindeki örgüt yuvalarına karşı başlatılan sınır ötesi askerî harekâttır.

Pençe Kılıç Hava Harekâtı, 19 Kasım 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan hava operasyonudur.