Şadi Çalık
| Mehmet Şadi Çalık | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 6 Aralık 1917[1][2] Kandiye, Girit, Yunanistan Krallığı |
| Ölüm | 24 Aralık 1979 (62 yaşında) İzmir,[3] Türkiye |
| Defin yeri | Hacılarkırı Mezarlığı, İzmir |
| Çocukları | Siren Çalık |
| Alanı | Heykel |
| Etkin yıllar | 1940-1979 |
| Sanat eğitimi | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
| Katıldığı akımlar | Soyut Minimalizm |
| Etkilendikleri | Abidin Elderoğlu |
| Etkiledikleri | Mehmet Aksoy[4] |
Mehmet Şadi Çalık (d. 6 Aralık 1917, Kandiye, Girit - ö. 24 Aralık 1979, İzmir), Türk çağdaş heykel sanatının öncülerinden.
1940-1948 yılları arasında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde profesör Rudolf Belling'in öğrencisi oldu. 1950-1951 yıllarında Paris'te çalıştı. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. Alçı, tunç, demir ve tahta gibi çeşitli malzemelerle yaptığı heykelleri, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile çeşitli koleksiyonlarda yer aldı. Eserleri arasında, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde yer alan Atatürk anıtı. İstanbul Ticaret Odası için yaptığı bakır ve taş rölyefler, İzmir Kültür Park'taki heykelleri, Asaf Halet Çelebi büstü ve İstanbul Belediye Sarayı süslemeleri dikkat çeker. Neoklasik tarzda başladığı heykel çalışmalarında zamanla daha soyut ve "Minimunizm"[5] adını verdiği heykeliyle birlikte minimalist bir anlayışa yönelen Çalık'ın eserlerinde, sadelik ve açıklık ön plandadır.
Yaşamı
Mehmet Şadi, 6 Aralık 1917'de Girit'in Kandiye kentinde doğdu.[2] Babası Kandiye eşrafından Çalıkzade Şadi Bey, annesi Hatice hanımdı;[6] henüz altı yaşındayken 1923 mübadelesinde ailesi Türkiye'ye göç ederek Urla'ya yerleşti;[2] çocukluk ve ilk gençlik yıllarını Urla'da geçirdi.
İlk öğrenimini tamamladıktan sonra 1930'da İzmir Amerikan Koleji'ne girdi, iki yıl sonra yatılı olarak İzmir Atatürk Lisesi'ne kayıt oldu. Liseden 1939 yılında mezun oldu ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ne girdi. Akademide Nazi Almanyası'ndan kaçarak Türkiye'ye sığınan Alman heykeltıraş Rudolf Belling'in öğrencisi oldu. Akademiyi 1949 yılında bitirdi ve 1950’de Paris’e gitti. Bir yıl sonra geri döndü ve 1959 yılına kadar çalışmalarını serbest sürdürdü. 1959’da Akademinin Heykel Bölümü tarafından “meslek çalışmaları başarılı bulunduğu” için atölye öğretmeni (asistan) olarak görevlendirildi.[7] 1969’da Doçent ve 1971’de Profesör oldu.[8] Yakın dostu Necati Cumalı'nın kız kardeşi Müfide ile evlendi. Siren ve Osman adında iki çocuğu oldu.[6]
Mehmet Şadi Çalık 24 Aralık 1979’da, geçirdiği bir kalp krizi sonucu[6] İzmir'de yaşama veda etti. Mezarı İzmir, Bornova’daki Hacılarkırı Mezarlığı’ndadır.[6]
Çalışmaları
Lisede öğrenim görürken çocukluğundan beri ilgi duyduğu resim sanatıyla daha yakından ilgilenmeye başladı. Ressam Abidin Elderoğlu'nun atölyesinde çizim ve desen çalışmaya başladı.
Eserleri
Ödülleri
Anısına
1995 yılında İzmit'te, Saraybahçe Belediyesi[9] ve Mimar Sinan Üniversitesi Heykel Bölümü’nin işbirliğiyle “Uluslararası,1.Şadi Çalık Mermer Heykel Sempozyumu” yapıldı. Japonya’dan Rikuuchi Kobeyashi, Fransa’dan Francois Müller, İsrail’den Varda Ghivoly ve İlan Gerber ile Türkiye’den Meriç Hızal, Ferit Özşen, Fatma Akyürek, Kemal Tufan ve Hakan Uzuner’in katıldığı sempozyumda heykeltıraşlar Kocaeli Fuarı'na kurulan açık hava atölyesinde halkla iç içe eserlerini ürettiler.[10]
Urla Belediyesi tarafından "gelecek nesillerce hatırlanması" için Urla'daki bir caddeye Şadi Çalık adı verildi.[11]
Kaynakça
- Notlar
- ^ Siren Çalık, 2004
- ^ a b c Siren Çalık, mimarlikmuzesi.com
- ^ Milliyet, 25 Aralık 1979
- ^ Uhri:"Mehmet Aksoy heykel sanatını, neyin heykeli yapılacağına nasıl karar verileceğini 1979 yılında kaybettiğimiz hocası Şadi Çalık’tan öğrendiğinden söz eder." demektedir.
- ^ Şadi Çalık, Söyleşi:Önes
- ^ a b c d Milliyet, 26 Aralık 1979
- ^ Milliyet, 4 Ocak 1981
- ^ Bir Anıtın Hikayesi
- ^ 1989-2004 yılları arasında Kocaeli ilininin Merkez ilçesinde İzmit Büyükşehir Belediyesi vardı. İlçede Bekirpaşa ve Saraybahçe Belediyeleri arasında bölünerek iki alt belediye oluşturulmuştu. 2004 yılında 5216 sayılı kanunla, Kocaeli ilinin tamamı Büyükşehir Belediyesi sayıldı, belde belediyeleri kaldırıldı, Bekirpaşa ve Saraybahçe Beledyeleri lağvedilip yerine İzmit Belediyesi kuruldu.
- ^ Milliyet, 21 Ağustos 1995>
- ^ Milliyet, 13 Eylül 1984>
- Kaynaklar
- Çalık, Siren (2004). Şadi Çalık. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ss. 3, 6 ve 346. ISBN 9789754586183.
- Öneş, Mustafa (25 Ocak 1974). "Şadi Çalık". Milliyet Sanat dergisi (Söyleşi), 64. Milliyet Gazetesi. s. 12.
Milliyet Gazetesi Arşivi
- "Bir Anıtın Hikayesi". ODTÜ'lüler Bülteni, 103. ODTÜ Mezunları Derneği. Şubat 2003. 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2014.
- Çalık, Siren. "Şadi Çalık". www.mimarlikmuzesi.org. 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2014.
- Uhri, Mehmet. "Mehmet Aksoy'un Hocası Kim?". harftamircisi.com. 3 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2014.
- "Heykeltıraş Prof. Şadi Çalık öldü". Milliyet Gazetesi. 25 Aralık 1979. s. 12.
Milliyet Gazetesi Arşivi
- "20268 numaralı ölüm ilanı". Milliyet Gazetesi. 26 Aralık 1979. s. 6.
Milliyet Gazetesi Arşivi
- "Ölümünün 1. Yıldönümünde Şadi Çalık Anılıyor". Milliyet Gazetesi Aktualite Eki. 4 Ocak 1981. s. 20.
Milliyet Gazetesi Arşivi
- "Cumalı ve Çalık'ın adları urla'nın iki caddesine verildi". Milliyet Gazetesi. 13 Eylül 1984. s. 9.
Milliyet Gazetesi Arşivi
- "İzmit ile bütünleşen heykeller". Milliyet Gazetesi. 21 Ağustos 1995. s. 19.
Milliyet Gazetesi Arşivi
