İçeriğe atla

Şırınga

İğneli bir tıbbi şırınga

Şırınga, bir tüp, tüpün içerisinde hareket eden bir piston ve ince bir ağızlıktan meydana gelen, gaz ve sıvıları vakumla içine emerek ince bir hat halinde püskürten cihaz.[1] Ucuna iğne takılmış şırınga kısaca iğne olarak adlandırılır.

Şırınganın açık ucuna, akışı kovanın içine ve dışına yönlendirmek için bir hipodermik iğne, meme veya hortum takılabilir.

Şırıngalar klinik tıpta sıklıkla anestezi ve enjeksiyon yapmak, damar içi ilacı kan dolaşımına vermek için kullanılır. Ayrıca şırınga tutkal veya kayganlaştırıcı gibi bileşikleri uygulamak ve sıvıları çekmek veya ölçmek için, bahçe işlerinde ve mutfakta da kullanılır.

Parçaları etiketlenmiş tek kullanımlık iğneli şırınga: piston, kovan, iğne adaptörü, iğne göbeği, iğne eğimi, iğne mili

Tıbbi şırıngalar

Tıpta şırıngalardan yaraları ve vücuttaki boşlukları temizlemekte, vücuda sıvı enjekte etmekte ve vücuttan sıvı almakta yararlanılır.[1]

Bu 12 mL'lik tek kullanımlık şırınganın Luer kilit ucunun dişleri, şırıngayı tüpe veya başka bir aparata güvenli bir şekilde bağlı tutar.
Hiçbir parçası ne metal ne de başka bir malzemeden değil, tamamen camdan yapılmış bir şırınga.
Antika cam ve metal şırınga

Şırınga ve iğne pazarındaki sektörler arasında tek kullanımlık ve güvenli şırıngalar, enjeksiyon kalemleri, iğnesiz enjektörler, insülin pompaları ve özel iğneler vardır.[2]

Hipodermik şırıngalar, hipodermik iğnelerle sıvı veya gazları vücut dokularına enjekte etmek veya vücut'tan çekmek için kullanılır.

Hava'nın kan damarına enjeksiyonla gitmesi, hava embolizmine neden olabileceğinden tehlikelidir. Kan dolaşımı’na enjeksiyondan önce hava’yı çıkarmak için şırınga yukarı bakacak şekilde dik tutulur ve hava sıvı ile dışarıya püskürtülür.

Genellikle şırıngadaki sıvı hacmini gösteren dereceli işaretleri olan şırınga kovanı plastik veya cam'dan yapılır ve çoğunlukla şeffaftır. Cam şırıngalar otoklav içinde sterilize edilir.

Plastik şırıngalar, tasarım olarak iki veya üç parçalıdır.

Üç parçalı şırınganın, piston ile kovan arasında sızdırmazlığı sağlaması için kauçuk uçlu plastik bir piston’u vardır.

Plastik pistonla kovanın birbirine mükemmel uyacak şekilde üretildiği iki parçalı şırınganın ise sızdırmazlık için plastik pistonla kovan arasında ayrı bir sentetik kauçuk pistonu yoktur.

İki parçalı şırıngalar, üç parçalı pistonları yağlamak için gerekli olan silikon yağı gibi ek malzemelerin girişini önlemek için geleneksel olarak Avrupa ülkelerinde kullanılmaktadır.[3]

Modern tıpta şırıngaların çoğu plastiktir çünkü şırınga sadece bir kez kullanıldıktan sonra atılacak kadar ucuzdur böylece kan yoluyla bulaşan hastalıkların yayılma riski azalır.

İğne ve şırıngaların yeniden kullanılması, damar içi uyuşturucu kullanıcıları arasında özellikle HIV ve hepatit gibi hastalıkların yayılmasına neden olmuştur. Şırıngalar ayrıca şeker hastaları tarafından da yaygın olarak yeniden kullanılır, çünkü günde birkaç kez birden çok günlük insülin enjeksiyonu yapabilirler ve bu da masraflıdır. Şırınga ve iğne yalnızca tek bir kişi tarafından kullanılsa da, derideki bakterileri kan dolaşımına bulaştırabileceği, ciddi ve bazen ölümcül enfeksiyonlara neden olabileceği için bu uygulama güvenli değildir.[4]

Tıbbi ortamlarda tek kullanımlık iğneler ve şırıngalar çapraz bulaşma riskini azaltır.[5]

Tıbbi şırıngalar iğnesiz olarak bazen küçük çocuklara veya hayvanlara sıvı ilaçların ağızdan verilmesi veya küçük genç hayvanlara süt verilmesi için kullanılır çünkü doz doğru şekilde ölçülebilir ve deneği ilacı ölçü kaşığından içmeye ikna etmek yerine ilacı ağzına fışkırtmak daha kolaydır.

Tarihçe

19. yüzyılın ortalarından itibaren, birçok doktor, ucunda sivri bir iğne olan cam şırıngalarla hastalarına bazı ilaçlar vermeye başladılar. Bu aracı ilk kez kullanılan hekim olarak Fransız cerrahı Charles Gabriel Pravaz kabul edilir. Pravaz, kullandığı bu şırınga ile hastaya deri altından verdiği ilacın, ağızdan alınan ilaçlara oranla çok daha çabuk kana karıştığını ve daha etkin olduğunu anlamıştı.

Daha sonraları, cam ve metal şırıngalar yapıldı. Bunlar, kullanılmadan önce sterilize edilmek için kaynatılıyordu. İğnelerin de kaynatılması gerekiyordu. Ayrıca zaman zaman uçlarının kütleşip kütleşmediğine bakmak zorunluydu.

Kaynakça

  1. ^ a b "syringe." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  2. ^ "Disposable Syringe Markets". TriMark Publications, LLC. June 2013. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "The Anatomy of the Hypodermic Needle and Syringe". www.exchangesupplies.org. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  4. ^ Bethany, Asked by. "Is it safe to reuse an insulin syringe? - CNN.com". CNN. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Disposable Medical Supplies Markets". TriMark Publications, LLC. July 2014. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Glokom</span> Görme kaybına yol açabilecek bir çeşit göz hastalığı

Glokom, göziçi sıvısının iyi boşalmaması yüzünden göz tansiyonunun artması.

<span class="mw-page-title-main">İlaç</span> bir sayrılığı iyi etmek ya da önlemek için türlü yollarla kullanılan madde

İlaç ya da em, canlı hücre üzerinde oluşturduğu etki ile bir hastalığın tanısını, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. İlaçların tüketimi inhalasyon, enjeksiyon, sigara içme, yutma, derideki bir yama yoluyla emilim, fitil veya dil altında çözünme yoluyla olabilir. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sistemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kemik iliği</span>

Kemik iliği, büyük kemiklerin içinde, merkezde yer alan dokudur. Toplam vücut ağırlığının %4'ünü oluşturmaktadır. Bu da yetişkinlerde yaklaşık 2.6 kg'a denk gelmektedir.Yeni kan hücrelerinin periyodik olarak yaşam boyu üretildiği yerdir.

İğne sözcüğü ile şunlardan biri kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Uygulama yolu</span> bir ilaç, sıvı, zehir veya başka bir maddenin vücuda alınma yolu

Farmakoloji ve toksikolojide uygulama yolu, bir ilacın, sıvının, zehrin veya başka bir maddenin vücuda alınma yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Diyabet</span> Kandaki glikoz seviyesinin aşırı artmasından kaynaklanan metabolik bozukluk

Diabet ya da Diabetes mellitus, sıklıkla yalnızca diabet ya da diyabet veya halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan, genellikle kalıtımsal ve çevresel etkenlerin birleşimi ile oluşan ve kandaki glukoz seviyesinin aşırı derecede yükselmesiyle (hiperglisemi) sonuçlanan metabolik bir bozukluktur. Vücutta kan şekerinin düzenlenmesi pek çok sayıda kimyasal madde ve hormonun karmaşık etkileşimi sonucunda sağlanır. Şeker metabolizmasının düzenlenmesinde rol oynayan hormonlardan en önemlisi pankreasın beta hücrelerinden salgılanan insülin hormonudur. Diyabetes Mellitus ya insülin salgılanmasındaki yetersizlik ya da insülinin etkisindeki veya insülin cevabındaki bir bozukluk sonucunda ortaya çıkan yüksek kan şekerinin yol açtığı birkaç grup hastalığı tanımlamak için kullanılan ortak bir terimdir.

Sülfonilüre türevleri tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan oral antidiyabetik ilaç sınıflarından biri. Temel etkilerini pankreasın beta hücrelerinden insülin salgılanmasını artırarak gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">İntravenöz tedavi</span> Damar içine verilen ilaç

İntravenöz tedavi veya Damar içi tedavi, herhangi bir sıvı, ilaç veya besin kaynağının doğrudan kişinin damarına uygulayan tıbbi bir tekniktir. Damar içi tedavi özellikle rehidrasyon veya bireyin akli denge kaybı gibi herhangi bir sebepten ötürü, ağızdan sıvı veya yiyecek alamaması durumunda sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ayrıyeten elektrolit dengesizliğini düzeltmek veya ilaç, kan bağışı ve elektrolit gibi tedavileri uygulamak için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Enjeksiyon</span> Vücutta damar, doku, kanal veya boşluk içine enjektör aracılığıyla sıvı veya ilaç verme, zerk etme

Enjeksiyon veya iğne yapma, vücutta damar, doku, kanal veya boşluk içine genellikle enjektör ve şırınga aracılığıyla sıvı veya ilaç verme işlemidir. Sindirim sistemi yolu dışında, parenteral yolla uygulanır. Hastane ve evde uygulanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Subkütan enjeksiyon</span>

Subkütan enjeksiyon (SC), "deri altı enjeksiyon" olarak da bilinmektedir. Parenteral yol ile ilaç uygulama metotlarından biri olan subkütan enjeksiyon, dermis tabakası altındaki gevşek bağ dokusuna içerisine ilaç verme yöntemidir. Subkütan doku, dermis ve kas tabakası arasında yer almaktadır. Deri altı dokusu kan damarları açısından zengin olmadığından ilaç emilimi intra müsküler enjeksiyona göre daha yavaş, intra dermal ve oral yoldan daha hızlıdır. İlaç emilimi kapiller yolu ile olmaktadır. Yavaş ve düzenli emilimi istenilen birçok ilaç bu yolla uygulanır. Subkütan enjeksiyonda dokunun özelliğine bağlı olarak bazı noktaların göz önünde bulundurulması gerekir. Bu özellikler şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Petri kabı</span>

Petri kabı veya kültür kabı, biyologların kültür hücreleri ya da küçük yosun bitkiler için kullandığı basit bir cam veya plastik silindir şeklinde, kapağı olan bir kaptır. Petri kabı, Alman bakteriyolog Julius Richard Petri tarafından Robert Koch'un asistanı olarak çalıştığı dönemde icat edilmiştir. Mucidinin adıyla anılmaktadır. Cam Petri kapları sterilize edilerek yeniden kullanılabilir. Ancak plastik Petri kapları, sterilizasyon sorunları sebebiyle genellikle tek kullanımlık olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi cihaz</span> Teşhis ve tedavi amaçlı tasarlanan cihaz, materyal, yazılım...

Tıbbi cihaz, üreticisi tarafından özellikle teşhis veya terapötik amaçlı kullanılmak üzere tasarlanan ve doğru uygulanması için gerekli olan yazılım da dahil olmak üzere, tek başına veya kombinasyon halinde kullanılan herhangi bir cihaz, alet, implant, tıbbi yazılım, materyal veya başka bir üründür. Farklı tıp dallarında tıbbi aletler kimyasal madde ve ilaçlar ile hastalarda tanı, ilk yardım, anamnez, fizik muayene, tedavi, aşılama, cerrahi, tıbbi test, tıbbi görüntüleme, tıbbi prosedürler yapılmasında uygulanır. Tıbbi cihazlar hastane, ambulans, açık alanda kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsülin (ilaç)</span> enjekte edilebilir ilaç olarak kullanılan biyosentetik insülin

İnsülin, yüksek kan şekerini tedavi etmek için ilaç olarak kullanılan protein yapıda bir hormonudur. İnsülininin kullanıldığı durumlar, tip 1 diabetes mellitus, tip 2 diabetes mellitus, gestasyonel diyabet ve diyabetik ketoasidoz ve hiperosmolar hiperglisemik durum gibi diyabet komplikasyonlarını içerir. Ayrıca yüksek kan potasyum düzeylerini tedavi etmek için glukoz ile birlikte kullanılır. İnsülin, tipik olarak deri altına enjeksiyon yoluyla uygulanır, ancak bazı formları damar yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla da kullanılabilir.

Diyabetik ketoasidoz, diyabetin ölümcül olabilecek bir komplikasyonudur. Belirtiler arasında kusma, karın ağrısı, derin ve çırpınarak nefes alıp verme, idrara çıkma sıkılığında artış, halsizlik, zihin bulanıklığı ve bazen bilinç kaybı görülebilir. Hastanın nefesi belirli bir "meyve" kokusuna sahip olabilir. Semptomların başlangıcı genellikle hızlıdır. Önceden diyabet teşhisi konmamış kişiler, ilk belirti olarak ketoasidoz geliştirebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Şişirmeli kalıplama</span>

Şişirmeli kalıplama içi boş plastik parçaların yapımı ve birleştirilmesi için kullanılan bir üretim sürecidir. Cam şişeler veya diğer içi boş şekiller yapmak için de bu işlem kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şişir-doldur-mühürle (Blow fill seal)</span>

Blow-Fill-Seal (BFS) teknolojisi, küçük (0,1mL) ve büyük hacimli sıvı dolu kaplar üretmek için kullanılan bir üretim tekniğidir. İlk olarak 1930'larda Avrupa'da geliştirildi, 1960'larda Amerika Birleşik Devletleri'nde tanıtıldı, ancak son 20 yılda ilaç endüstrisinde daha yaygın hale geldi ve şimdi yaygın olarak çeşitli ilaçlar ve sağlık ürünlerinin paketlenmesinde ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) dahil olmak üzere düzenleyici kurumlar tarafından aseptik işlemenin üstün formu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">İntramüsküler enjeksiyon</span> Kas içine tıbbi enjeksiyon

İntramüsküler enjeksiyon veya Kas içi enjeksiyon, herhangi bir sıvının vücuda kas üzerinden enjeksiyonudur. Tıp ve sağlıkta ilaçların parenteral uygulanmasına yönelik çeşitli yöntemlerden biridir. Kas içi enjeksiyon özellikle İntradermal enjeksiyon yani deri içi enjeksiyona oranla kan damarlarının daha büyük ve daha fazla sayıda olması ve daha hızlı emilim sağlaması nedeniyle tercih edilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nazogastrik entübasyon</span>

Nazogastrik entübasyon, plastik bir tüpün burundan, boğazdan geçerek ve mideye inmesini içeren tıbbi bir işlemdir. Orogastrik entübasyon, ağızdan plastik bir tüpün yerleştirilmesini içeren benzer bir işlemdir. Abraham Louis Levin, NG tüpünü icat etmiştir. Nazogastrik tüp, John Alfred Ryle etkisiyle Commonwealth ülkelerinde Ryle tüpü olarak da bilinir.

Dövme işlemi veya tekniği, pigmentin derinin alt tabakasına yerleştirilmesini içerir. Geleneksel olarak, dövme genellikle pigmenti kesiklere sürtmeyi içeriyordu. Modern dövme neredeyse her zaman bir dövme makinesinin ve genellikle insan sağlığına yönelik riski azaltmak için prosedürler ve aksesuarlar kullanılmasını gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Hipodermik iğne</span>

Hipodermik iğne, deriye giren tıbbi aletler kategorisinden, sivri uçlu çok ince bir borudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.