Şâbânîlik veya Şâbân'îyye, Halvetî yoluna ait Şaban-ı Veli'nin kurduğu tasavvufi tarikat. Halvetî-Şâbânî yolu olarak bilinir.[1]
İnek Şaban, 1978 yapımı bir Türk filmi.
Tarikat veya tarik kelimesi "yol" tarikat "yollar" anlamına gelir, "Allah'a ulaştıran yol" mânâsında kullanılmaktadır. Tarikatlar Selçuklu ve Osmanlı'ya özgü düşünce ve inanç hareketleri olarak değerlendirilmektedir. Birçok tarikatın menşei Hicri 5./Miladi 11. asırda Abdülkâdir Geylânî'nin yolundan gidenler tarafından oluşturulan Kadiri Tarikatıdır. Ebû Sâlih Muhyiddîn Abdülkâdir Geylânî, neseben hem Hasanî ve hem de Hüseynîdir. Abdulkadir Geylânî'nin soyundan gelen evlat ve torunları da yaşadıkları muhitlerde “şerîf”, “şurefâ”, “seyyid” olarak anılmışlardır.
Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.
Sufi metafiziği başlıca vahdet (birlik) düşüncesi etrafında gelişmiştir. Öyle ki varlık bir "Mutlak Varlık" ve O'nun aynada yansımalarından oluşan görüntülerden ibarettir. Bu anlayışı açıklayan iki farklı ifade biçimi kullanılır; Vahdet-i vücud ve vahdet-i şuhut. Bazı İslami reformcular bu iki deyim arasındaki farklılığın sadece semantik ve deyimle ilgili olduğunu, özünde bir farklılık içermediğini söylerler. Sufi metafiziğinde diğer dikkat çeken konular hulul, teşkik ve maksut birliği gibi konulardır. Allah ile evren arasındaki ilişkinin tarzı sufiler arasında olduğu gibi, sufi olmayan müslümanlar arasında da tartışılagelmekte olan bir konudur.
Şaban Yıldırım Türk eski futbolcu, teknik direktör.
Şaban, Uşak ilinin Banaz ilçesine bağlı bir köydür.
Bayramilik veya Bayramiyye Tarikatı, kurucusu Hacı Bayram-ı Veli'nin (1352-1429) adına izafeten Bayramîyye Tarikatı olarak tanınmıştır. Hacı Bayram-ı Veli'nin, hocası Safev’îyye şeyhi Hoca Alâ ed-Dîn Ali Erdebilî'nin talebelerinden Şeyh Hâmid Hâmid’ûd-Dîn-i Veli'nin Aksaray'da ölümünden sonra Ankara'ya dönüp irşâd fa'aliyetlerine başladığı 1412 tarihi, ilk Türk tarikatı olan Bayramiye'nin kuruluşu olarak kabul edilir.
Celvetîlik ya da Celvet’îyye — Halvetiyye'nin bir alt sınıfına ait olan ve Halvetiyye İslâm Tarikâtı ile karıştırılmaması gereken bu Sufi tarikât, Bayramiyye'nin yan kollarından birisi olarak Hacı Bayram-ı Veli'nin müridlerinden "Akbıyık Sultan" tarafından Bursa'da Celvetîyye-î Bayramîyye Tarikâtı adı altında kurulmuştur. Bu sûfi tarikât, daha sonraları ise Aziz Mahmud Hüdayi tarafından Celvetîyye Tarikâtı adı altında yeniden yapılandırılan Halvetiye sufi tarikâtnın temellerini oluşturmuştur.
Reha Yurdakul, Türk sinema oyuncusu, yapımcı ve senaryo yazarıdır.
Gurbetçi Şaban, Kartal Tibet'in yönetmenliğini yaptığı 1985 yapımı Türk sinema filmi. Film Almanya'ya iş için giden Türklerin yaşam koşullarını ele almaktadır. Filmde Türk sinemasının bilinen kişilerinden Kemal Sunal, Reha Yurdakul, Müge Akyamaç ve Yavuzer Çetinkaya gibi isimler vardır.
Muhammed Nur'ül Arabi, Son dönem melamiliğin piri. 1813-1887 arasında yaşamış sufi. Çeşitli sufi üstadlarından ders almış olan ve hayatının büyük kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin de öncüsü kabul edilmektedir.
Sünbül Sinan Efendi, İstanbul’un büyük velîlerinden, Halvetiyye'nin Sünbüliyye kolunun kurucusu mutasavvıf, medrese kökenli müfessir ve vâiz.
Dokunmayın Şabanıma, 1979 yılında, Osman Fahir Seden tarafından kaleme alınmış ve yönetilmiş bir güldürü filmidir. Baş rollerde Kemal Sunal, Ahu Tuğba, Ercan Yazgan, Reha Yurdakul ve Halit Akçatepe yer almaktadır.
Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.
Alâeddin Arabî Efendi, Osmanlı şeyhülislamı ve müderris. Halep doğumlu olduğu için lakabı "Arabî" olmuştur. Çelebi Alaeddin Arabi Efendi, Alâeddin Alî Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir. 1495-1496 yılları arasında II. Bayezid döneminde şeyhülislamlık yapmıştır.
Cemal Halveti, Osmanlı devrinde yaşamış mutasavvıf, divan şairi ve müfessir.
Hayreddin Tokadi, Bolu, Merkez'de türbe ve dergahı bulunan Halvetiyye tarikatı şeyhi, mutasavvıf ve velidir. Yöre halkı arasında Tokadi Hayrettin de olarak bilinir.
Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı, 23 Aralık 2015 tarihinde yerel saatte 02:05'te İstanbul'daki Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na gerçekleştirilen havan topu saldırısı.
Şaban Kalesi Tabiat Parkı, Giresun ilinin Güce ilçesinde bulunan bir tabiat parkıdır. 2 Nisan 2019 tarihinde tabiat parkı olarak ilan edilen park, 24 saat boyunca açıktır. Şaban Kalesi Tabiat Parkı'nın önemli bir bölümü Güce ilçe sınırları içerisindedir, ancak parkın bazı yerleri Tirebolu ilçesi sınırları içerisinde kalmaktadır.
Dar Şaban, Tunus'un Nabil ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, il merkezi Nabil'in hemen doğusunda Hamamet Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 129,6 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 33.467'dir.