İçeriğe atla

İzzeddin Laraki

İzzeddin Laraki
Fas başbakanı
Görev süresi
30 Eylül 1986 - 11 Ağustos 1992
Yerine geldiğiMuhammed Kerim Lamrani
Yerine gelenMuhammed Kerim Lamrani
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Mayıs 1929(1929-05-01)
Fes, Fas
Ölüm 1 Şubat 2010 (80 yaşında)
Rabat, Fas
Partisi Bağımsız

İzzeddin Laraki (Arapça: عز الدين العراقي ʻAz ud-Dīn al-ʻArāqī) (1 Mayıs 1929 - 1 Şubat 2010), 30 Eylül 1986 - 11 Ağustos 1992 tarihleri arasında Fas başbakanı olarak görev yapmış siyasetçidir.[1] Fas'ın 10. başbakanıydı ve Kral II. Hasan döneminde görev yaptı.[2] 1997-2000 yılları arasında İslam Konferansı Örgütü'nün (İKÖ) Genel Sekreterliğini de yapan Laraki, bu pozisyona seçilen ilk Faslı oldu.[3]

İlk yılları

1 Mayıs 1929 tarihinde Fes'te doğdu. İlk ve orta öğrenimini Fes'te tamamladı. 1957 yılında Paris Tıp Fakültesine girdi ve bu üniversitede doktorasını tamamladı.[4]

Kariyeri

Hastane stajyerliği ve başhekim yardımcılığı görevlerinde bulunan İzzeddin Laraki, 1958'de Milli Eğitim Bakanlığı kabine direktörlüğüne, 1959'da ise Bakanlar Kurulu direktörlüğü görevine atandı. Rabat'ta yer alan İbn Sina Hastanesinde de müdürlük yapan Laraki, 1960 yılında Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı olarak atandı.

Aralık 1967'de profesör unvanını aldı. 1972'de ulusal ve uluslararası bilimsel toplulukların mensubu oldu.

Aynı dönemde İstiklâl Partisi'nde siyaset yapmaktaydı. Ancak, daha sonra partiden ayrıldı ve kariyerine bağımsız siyasetçi olarak devam etmeye karar verdi.[5]

Laraki ve Hans van den Broek (1983)

Laraki, 1976'dan 1987'ye kadar Milli Eğitim Bakanı, 30 Eylül 1986'dan 11 Ağustos 1992'ye kadar Fas başbakanı olarak görev yaptı.[6] Eğitim bakanı olarak görev yaptığı dönemde Fas eğitim sisteminin dilini Arapça olarak uyguladı.[6] Ekim 1985'te Sofya'da düzenlenen 23. UNESCO Genel Konferansı'nda Başkan Yardımcısı olarak görev aldı.[7] Ağustos 1994'te II. Hasan tarafından İfran Üniversitesi'nin yönetim kurulu başkanlığına atandı. 12 Aralık 1996 tarihinde Cakarta'da yapılan 24. Dışişleri Bakanları Konferansı'nda İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri seçildi, ardından Aralık 1997'de Tahran'da düzenlenen 8. İslam Zirvesi'ne yatırım yaptı.[8][9] V. Muhammed Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde profesör unvanıyla görev aldı. Fas Krallığı Akademisi'ne de üye oldu.[8]

Ölümü

Laraki, 1 Şubat 2010 tarihinde Fas'ın Rabat kentinde 81 yaşında öldü.[10][11]

Kaynakça

  1. ^ "رؤساء الحكومة السابقون". www.cg.gov.ma (Arapça). 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Historique des gouvernements". Maroc.ma (Fransızca). 12 Nisan 2013. 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  3. ^ "General Secretariat". www.oic-oci.org. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  4. ^ "عز الدين العراقي في ذمة الله". Hespress - هسبريس جريدة إلكترونية مغربية (Arapça). 1 Şubat 2010. 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  5. ^ "عز الدين العراقي..طبيب ورجل دولة ورئيس حكومة برجوازي..أسرار عن صاحب خطة تعريب التعليم". ChoufTV :: TV شوف (Arapça). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  6. ^ a b Anouar Boukhars (2011). Politics in Morocco: Executive Monarchy and Enlightened Authoritarianism. Taylor and Francis. s. 33. ISBN 978-0-415-49274-4. 
  7. ^ Abdessamad Belhaj (2009). La dimension islamique dans la politique étrangère du Maroc: Déterminants, acteurs, orientations (Fransızca). Presses univ. de Louvain. ISBN 978-2-87463-146-7. 
  8. ^ a b "ISESCO mourns death of Dr Azzedine Laraki, former OIC Secretary General". ISESCO. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2012. 
  9. ^ "Islamic Summit". www.oic-oci.org. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  10. ^ Le Matin. "Décès de l'ancien Premier ministre Azeddine Laraki". Le Matin (Fransızca). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  11. ^ "Mort d'Azeddine Laraki". Bladi.net (Fransızca). 4 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam İşbirliği Teşkilatı</span> 57 üye devleti bulunan uluslararası kuruluş

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

<span class="mw-page-title-main">Fas</span> Kuzey Afrikada yer alan bir ülke

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tanca</span> Fasın kuzeyinde bir şehir

Tanca, Fas'ın kuzeyinde 669.685 nüfuslu bir şehir. Kuzeybatı Afrika'da, Cebelitarık kıyısında yer alır. Tanca Eyaletinin merkezidir. Tanca, doğusundaki Akdeniz'i batısındaki Atlas Okyanusu ile buluşturmaktadır. 1940'ta Hendaye'de Hitler'le anlaşma yapan Francisco Franco tarafından II. Dünya Savaşı sırasında işgal edilmiştir. Savaşta Almanlar gerilemeye başlayınca Francisco Franco, müttefiklere yaklaşmak için Tanca'dan geri çekilmiştir. Fas'ın bağımsızlığını kazandığı 1956 yılına kadar Tanca, stratejik konumu ve liman oluşu nedeniyle uyuşturucu, kaçakçılık ve casusluk trafiğinin kavşağı denilebilecek bir yerdi. Şimdi ise şehir, yasa dışı aktiviteleriyle değil, turistik özellikleriyle ön plana çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Radyo ve Televizyon Kurumu</span>

Ulusal Radyo ve Televizyon Kurumu (SNRT) (Arapça: الشركة الوطنية للإذاعة والتلفزة, romanize: Eş-şerika'ül-vataniye li-l-izâ ve-t-telfeza; Berberi dilleri: ⵜⴰⵎⵙⵙⵓⵔⵜ ⵜⴰⵏⴰⵎⵓⵔⵜ ⵏ ⵓⵏⵣⵡⴰⵢ ⴷ ⵜⵉⵍⵉⴼⵉⵣⵢⵓⵏ, romanize: Tamssurt tanamurt uazvay d tilifizyun; Fransızca: Société nationale de radiodiffusion et de télévision), Fas merkezli bir devlet radyo ve televizyon ağıdır. 15 Şubat 1928 tarihinde kurulmuştur. Merkezi Rabat'ta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selâ</span>

Salé, Bou Regreg nehrinin sağ kıyısında, kuzey-batı Fas'ta bir şehir, başkent Rabat'ın tam karşısında ve Rabat için bir banliyö kasabası olarak hizmet vermektedir.
Fenike kolonisi olarak antik zamanda kurulan, Alaout Fas'a dahil edilmeden önce bağımsız bir cumhuriyet olan kent; korsanlar için bir güvenli bir sığınaktı. Salé kolonisi Fenikelilerin ardından Kartaca egemenliğine girmiş, ancak en müreffeh dönemini Roma İmparatorluğu altında iken yaşamıştır.
Salé; karayolu ile limanı sayesinde, ticaret merkezi olmuş; Marakeş, Fes bağlantısı üzerindeki stratejik konumu, ayrıca Fas'ın Avrupa güzergahına liman bağlantısı ile; Muvahhidler ve Meriniler döneminde büyük bir gelişme göstermiştir.
On sekizinci yüzyıla dek ticari faaliyetleri ile Salé ülkede nüfuzunu genişletmiştir. Onyedinci yüzyılda, İspanya'dan Müslüman göçmenlerin gelmesiyle şehirde yeni bir hayat başlamış ve komşu şehir Rabat ile bir rekabet oluşturmuştur. Hristiyanlara karşı intikam ruhunu ateşleyen Endülüs Mağribileri, Cornwall'a kadar varan seferler gerçekleştirmiş Bouregreg Cumhuriyeti adında güçlü bir siyasi varlık teşkil etmişlerdir. Salé'nin cesur ve kurnaz mağribileri İngilizlerin dimağlarında Sallee korsanları görüntüsü yerleştirmiştir.
On dokuzuncu yüzyılda şehir sahip olduğu ticari rolünü kaybetmeye başlamıştır. Ondokuzuncu yüzyılda ve Fransız, İspanyolca sömürge döneminde kültürün, isyanın ve dini hayatın Mekke'si olduğu bir dönemi geçirmiştir. Kentin medinesi birçok anıt, riadlar, zaviyelerden, dervişler ve özel kütüphaneler gelen Hispanik-Mağribi ilham ile yaşayan bir açık hava müzesi haline gelmiştir. Salé Rabat'ın kardeş şehri haline gelirken, kendi gelenekleri ve geçmişi ile varlığı sürdürmüştür. Yirminci yüzyılın sonlarında Salé prestijini düşüşe geçiren yoğun bir göç dalgasının etkisinde kalmıştır.

İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği (İSİPAB) (İngilizce: Parliamentary Union of the Organization of Islamic Cooperation Member States, Fransızca: 'Union Parlementaire des Etats Membres de l'OCI, Arapça:اتحد مخالس الدول الأضاء في منظمه التعاون الإسلامي),İslam ülkeleri arasında dayanışmanın arttırılması amacıyla kurulan İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT)’nın parlamento ayağını oluşturur. İİT’ye üye ülkelerin parlamentolarından heyetlerin bir araya geldiği bir platformdur. Ancak, İİT’ye üye olup da İSİPAB’a henüz üye olmamış beş ülke vardır.

<span class="mw-page-title-main">Botola Pro</span>

Botola Pro Fas'ın en üst seviyedeki futbol ligidir.

<span class="mw-page-title-main">Fas Fransız Protektorası</span>

Fas Fransız Protektorası, 1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 2 Mart 1956 tarihinde Fas'ın bağımsızlığını ilan etmesine kadar süren Fransa'nın bir himaye yönetimidir. Himaye bugünkü Fas topraklarının büyük çoğunluğu olan Taza Koridoru ile Draa Nehri arasındaki kısmından oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Lâlle Selma</span>

Lâlle Selma, Fas Kralı VI. Muhammed'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Abdüllatif Filali</span> Fas Başbakanı (1928-2009)

Abdüllatif Filali, Faslı siyasetçi ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Kerim Lamrani</span> Fas Başbakanı

Muhammed Kerim Lamrani, Faslı siyasetçi ve eski başbakan. Üç dönem Fas başbakanı olarak görev aldı. Lamrani, ölümünden önceki dönemde en yaşlı Dünya genelindeki siyasi liderlerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Fas mimarisi</span>

Fas mimarisi tarihî ve çağdaş sanat anlayışını yansıtan yapıtlardan oluşmaktadır. Ülkenin varsıl coğrafyası ve köklü geçmişi Antik Roma ve Berberi döneminden 20. yüzyıldaki sömürge dönemi ve ardından gelişen çağdaş döneme ait örnekler doğurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Ahnuş</span> Faslı iş insanı ve siyasetçi

Aziz Ahnuş mevcut Fas Başbakanı olarak görev yapan Faslı bir politikacı, iş insanı ve milyarderdir. Akwa Group'un CEO'su olup aynı zamanda 2007'den 2021'e kadar Fas'ta Tarım Bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fas başbakanı</span> Fasın hükûmet başkanı

Fas başbakanı, Fas Krallığı hükûmetinin başıdır ve diğer anayasal monarşilerdki başbakana benzer bir pozisyonda görev yapar. Başbakan, parlamentoya seçilen en büyük partiden Fas kralı tarafından seçilir. Fas Anayasası hükûmete kralın onayıyla yürütme yetkileri verir ve hükûmet başkanının kabine üyelerini, vilayet valilerini, büyükelçileri önerme ve görevden alma; hükûmet programlarını ve kamu hizmetlerinin sunumunu denetleme ve parlamentonun alt meclisini feshetme yetkilerini verir.

<span class="mw-page-title-main">2011-2012 Fas protestoları</span>

2011-2012 Fas protestoları, 20 Şubat 2011'den 2012 sonbaharına kadar Fas'ta meydana gelen bir dizi protesto gösterisidir. Orta Doğu'daki Arap Baharı olarak adlandırılan diğer protestolardan ilham aldılar. Protestoları 20 Şubat Hareketi organize etti.

<span class="mw-page-title-main">Fas Arapçası</span>

Fas Arapçası veya Derice (الدارجة), Arapçanın Fas'ta konuşulan diyalektik, yerel biçimi veya biçimleridir. Fas Arapçası, diğer Mağrip lehçeleri olan Cezayir Arapçası ve Tunus Arapçası bir dereceye kadar anlaşılabilmektedir. Yaklaşık 31,5 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmakta olup ülkenin baskın konuşulan dilidir ve Fas televizyon eğlencesi, sineması ve ticari reklamcılığında güçlü bir varlığa sahiptir. Fas'ın resmi dili olan Fasih Arapça ise dini vaazlar, kitaplar, gazeteler, hükûmet haberleşmeleri, haber yayınları ve siyasi sohbet programları gibi resmi durumlarda değişen derecelerde kullanılır.

Hamid Algabid, Nijeryalı politikacı, Demokrasi ve İlerleme Partisi'nin (RDP-Jama'a) başkanı, avukat, bankacı ve teknokrattır. Algabid, Seyni Kountché rejiminde görev aldı. 1983'ten 1988'e kadar Nijer Başbakanı olarak görev yaptı. 1989'dan 1996'ya kadar İslam Konferansı Örgütü'nün (İKÖ) Genel Sekreterliğini yaptı. 1997'den itibaren RDP-Jama'a partisinin başkanıdır. 2010 yılına kadar Bölgesel Kolektifler Yüksek Konseyi'nin (HCCT) başkanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Mevley İdris Zirhun</span>

Mevley İdris Zirhun, Fas'ın Fes-Meknes bölgesine bağlı Meknes prefektörlüğünde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, Zirhun Dağı'nın eteklerinde yer almaktadır. Belediyenin nüfusu 1 Eylül 2014 tarihi itibarı ile 11.615'tir.

<span class="mw-page-title-main">Muntasır Lahatimi</span>

Muntasır Lahatimi, Orta saha pozisyonunda görev yapan Faslı millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Réda Dalil</span>

Réda Dalil, Faslı gazeteci ve yazar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.