İçeriğe atla

İzmir Onur Yürüyüşü

2014 İzmir Onur Yürüyüşü

İzmir Onur Yürüyüşü, Türkiye'nin İzmir şehrinde 2013'ten beri her yıl düzenlenen Onur Yürüyüşü'dür.[1]

Tarihçe

30 Haziran 2013'teki yürüyüşte Alsancak Vapur İskelesi'nde bir araya gelen LGBT'ler Kıbrıs Şehitleri Caddesi boyunca "Diren ayol", "Zeki Müren'in askerleriyiz", "Freddie Mercury'nin askerleriyiz" gibi dövizler taşıyarak yürüdü.[1] Ailelerinin yanı sıra CHP İzmir Milletvekili Mustafa Moroğlu da LGBT bireylerin Onur Yürüyüşü'ne destek verdi.

14 Haziran 2014'te Alsancak Garı önünden ikinci yürüyüş başladı. 14 Haziran 2015'te, Leman Kültür Merkezi önünden başlayan üçüncü İzmir Onur Yürüyüşü, Konak Belediyesi tarafından desteklenmiş, Kordon'da sahil konseriyle son bulmuştur.

2019'daki Onur Haftası etkinlikleri, İzmir Valiliği tarafından yasaklandı.[2] İzmir Barosu, yasağın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle yürütmenin durdurulması için mahkemeye başvurdu.[3] Mahkemeden yasak kararının yürütmesinin durdurulması yönünde karar çıktı.[4] Bu kararla birlikte 22 Haziran'da yedinci kez İzmir Onur Yürüyüşü'nün gerçekleşeceği açıklandı.[5] Buna rağmen polis, yürüyüşe katılanlara müdahale etti ve yirmiden fazla kişiyi gözaltına aldı.[6]

2023'teki Onur Haftası 19-25 Haziran tarihleri arasında 11. kez düzenlenmek üzere ilan edildi.[7] Bu yılki yürüyüş tarihi, konumu ve saat bilgisi ise 25 Haziran 18:00 Alsancak Eski Leman Kültür önü (Penguen Kitapevi) olarak duyuruldu.[8]

Destekleyenler

Kaynakça

  1. ^ a b "İzmir'in İlk Onur Yürüyüşü Bu Pazar". Bianet. 28 Haziran 2013. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2014. 
  2. ^ "Valilik, LGBTİ+ Onur Haftası etkinliklerini yasakladı!". İz Gazete. 14 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  3. ^ a b "İzmir Barosu Başkanı Yücel: 'Gözlerinizi kapattığınızda yok olmayacak şeyler vardır'". İz Gazete. 19 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  4. ^ "'Onur Haftası' etkinlik yasakları kalktı, yürüyüş iptal edicek mi?". İz Gazete. 19 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  5. ^ "7. İzmir LGBTİ+ Onur Haftası başlıyor". İz Gazete. 11 Haziran 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  6. ^ "Son Dakika... Onur Yürüyüşü'ne polis müdahalesi... Gözaltılar var..." İz Gazete. 22 Haziran 2019. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 
  7. ^ "Giriş Yap • Kaos GL". www.instagram.com. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 
  8. ^ "Giriş Yap • Instagram". www.instagram.com. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambdaistanbul</span>

Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği ya da kısaca Lambdaistanbul, 1993 yılında İstanbul'da kurulan ve 2006 mayısında resmîleşen LGBTİ dayanışma derneğidir. Dernek kurulduğu 1993 yılından beri ILGA üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

<span class="mw-page-title-main">Onur Yürüyüşü</span> Haziran ayında gerçekleştirilen LGBTQ+ ve LGBTQ+ destekçileri tarafından yapılan yürüyüş

Onur Yürüyüşü, her yıl Haziran ayının sonlarında Dünya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasının yıl dönümünde gerçekleştirilen, LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen bir dizi etkinlikler ve törenler bütünüdür. LGBT topluluğunda onur yürüyüşü veya gey onur yürüyüşü gibi isimlerle de bilinir. Bir dizi etkinliklerin ve geçiş törenlerinin gerçekleştirildiği etkinlikler Stonewall ayaklanmaları anısına gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT hakları</span> Türkiyede lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylerin hakları

Türkiye'de lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler diğer vatandaşlara göre dezavantajlı durumdadırlar. Türkiye eşcinsel ilişkileri tanısa da medeni kanununda cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği gibi bir ifadeye yer vermez ve eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini yasal zeminde tanımaz. 2013 yılında ILGA-Europe, Türkiye'yi LGBT haklarının korunması konusunda 49 ülke arasında 39. sıraya yerleştirmişti ancak 2024 yılında 46. sıraya geriledi. Türkiye'yi sıralamada sadece Azerbaycan ve Rusya takip etti.

Hormonlu Domates LGBTİ+fobi Ödülleri, Türkiye'de LGBTİ+ topluluğunca LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı, dışlayıcı söylem ve eylemlerde bulunan kişi ve kurumlara verilen ödüldür. Homofobi ve transfobiye dikkat çekmek amacıyla her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ödül töreni, Lambdaistanbul Dayanışma Derneği'nin girişimiyle 2005 yılında başlamış, güncel olarak İstanbul Onur Yürüyüşü Komitesi tarafından düzenlenmektedir. Ödüllerin isim kaynağı, "Hormonlu domates yemeyin homoseksüel olursunuz" sözleriyle 2005 yılında ilk "Hormonlu Domates ödülü" verilen Erman Toroğlu olmuştur. Medya, sağlık, eğitim, sivil toplum gibi çeşitli kategorilerde verilen ödüller, 2005 yılından beri internet üzerinden gerçekleşen halk oylamasıyla sahiplerini bulmaktadır. 2011 yılında 7. kez verilen "Hormonlu Domates ödülü" Türkiye tarihinde ilk kez LGBTİ+ topluluğunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilmiş ödüldür. 2020 yılında COVID-19 pandemisi dolayısıyla ödül töreni ilk kez olarak çevrimiçi gerçekleşmiştir.

Siyah Pembe Üçgen; resmî adıyla Siyah Pembe Üçgen İzmir Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Araştırmaları ile Ayrımcılığına Karşı Dayanışma Derneği, Türkiye'de kurulmuş beşinci LGBT derneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT tarihi</span>

Türkiye'de LGBT tarihi, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender bireylerin ve Türkiye'de LGBT topluluğunun tarihçesi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Onur Yürüyüşü</span>

İstanbul Onur Yürüyüşü, Türkiye'nin en kalabalık kenti İstanbul'da düzenlenen geleneksel LGBT Onur Yürüyüşü. İlk kez 2003'te yaklaşık otuz kişi tarafından düzenlenen yürüyüş, Haziran ayının son pazarı yapıldı. 2010'da katılımcısı beş bin kişiye ulaşan yürüyüş, 2011'de on bin kişiye ulaşmıştır: Balkanlar'da ve Türkiye'de düzenlenen en büyük onur yürüyüşüdür. Yürüyüş 2013'te, Gezi Parkı olaylarının da etkisiyle 100.000 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. 2014'teki yürüyüşte katılımcı sayısı on binlerle ifade edilmektedir.

İstanbul LGBTT Dayanışma Derneği, kısaca İstanbul LGBTT, 2007 yılı ekim ayında Türkiye'nin en büyük kenti İstanbul'da kurulan bir LGBTT dayanışma derneğidir. Gacı İstanbul adında bir fanzin çıkaran bir grubun kafelerde toplanarak bir web sitesi hazırlama, sonrasında teknik çalışma ve tartışma grupları oluşturmasıyla ilk adımları atıldı. Fanzinin adı daha sonra kadın ve erkek transların sesi olmak amacıyla Gacı Laço olarak değiştirildi. Dernek, Türkiye'deki diğer LGBT örgütleriyle birlikte LGBTT Hakları Platformu'na üyedir.

LGBT sloganları lezbiyen, gay, biseksüel, transseksüel ve tüm homofobi mağdurlarına destek ve tutumlarına rest anlamda onur yürüyüşlerinde çeşitli Internet sitelerinde, pankartlarla mesaj verme amacıyla vurgulunan sözler bütünüdür. Bu sözler siyasi ve toplumsal örf, geleneklerine de gönderme amacıyla eşcinsellerin toplumda kabulü ve anayasal eşitlik, hak ve özgürlüğünü elde etme gayesiyle söylenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan'da LGBT hakları</span>

Sırbistan'da LGBT hakları, Sırbistan sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir. Sırbistan'da LGBT bireyler sık sık hukuki sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Erkek ve kadın hemcins cinsel aktivite Sırbistan'da yasal, ancak ülkede eşcinsel ilişki ve birlikteliklere yönelik anayasada ayrımcılık karşıtı bir yasa mevcut değildir.

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hande Kader cinayeti</span> Hande Kader cinayeti

Hande Kader, nefret cinayeti sonucu ölen transseksüel kadın ve LGBT hakları savunucusu. Haziran 2015'te polis tarafından engellenen İstanbul Onur Yürüyüşü'nde polise karşı direnirken çekilen fotoğraflarıyla basında yer alarak Türkiye'de LGBT topluluğu için bir simge hâline gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Pembe Hayat KuirFest</span>

Pembe Hayat KuirFest veya KuirFest, Türkiye'de farklı kentlerde düzenlenen LGBT temalı uluslararası film festivalidir. İlki, 2011 yılında düzenlenen festival, Türkiye'nin ilk LGBT temalı film festivalidir. 2013'e kadar sadece Ankara'da düzenlenen festival, 2014 yılından itibaren İstanbul, Denizli ve Mersin'de de düzenlenmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'da LGBT hakları</span>

Lübnan'da LGBT bireyler, LGBT olmayan bireylerin uğramadığı yasal ve sosyal zorluklarla yüz yüze gelmektedir. Buna rağmen, Arap Dünyası'nın diğer ülkelerine göre çok daha fazla özgürlüklere sahiptirler. Çeşitli mahkemeler, Lübnan Ceza Kanunu'nda "doğanın yasalarına aykırı" cinsel ilişkileri yasaklayan 534. maddenin LGBT bireyleri tutuklamak için kullanılmaması gerektiği sonucuna varmış; bu nedenle eşcinsellik de facto olarak yasaldır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da LGBT hakları</span>

Son senelerde Kosova'da, özellikle cinsel yönelime dayalı ayrımcılığın yasaklandığı yeni anayasanın kabul edilmesiyle lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları konusunda ilerlemeler kaydedilmiştir. Buna rağmen, eşcinsellik, Kosova toplumunda yine bir tabu olarak algılanır.

<span class="mw-page-title-main">Moldova'da LGBT hakları</span>

Moldova'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Karşı cins çiftlerine mevcut olan haklar ve menfaatlar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Ülkede hemcins birliktelikleri tanınmamaktadır, bu nedenle hemcins çiftlerine çok az yasal korunma mevcuttur. Buna rağmen, işyerinde cinsel yönelime dayalı ayrımcılık yasaktır ve hemcins cinsel ilişkileri 1995 yılından beri yasaldır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'da LGBT hakları</span>

Tayvan'ın lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları konusundaki kaydı karışıktır; lezbiyen, gey ve biseksüel haklarında Asya'nın en ilerici ülkelerinden biri olarak algılanırken trans hakları konusunda Pakistan gibi ülkelerden daha muhafazakâr olarak da nitelendirilmiştir. Hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve Yargı Yuanı'nın Mayıs 2017'de verdiği kararın neticesinde hemcins evlilikleri 24 Mayıs 2019 tarihinde yasal oldu. Hemcins çiftlerinin ortak olarak bir çocuğa evlat edinmelerine henüz izin verilmemesine rağmen bu çiftlerin üvey evlat edinmeleri serbesttir.

2022 yılında iptal edilen Anadolu Fest etkinliği ile başlayan festival yasakları, valilik ve kaymakamlıklar tarafından yasaklanan benzer etkinliklerin gündeme gelmesiyle toplumda etkili olmuştur. 9 Mayıs 2022'de, Eskişehir Valiliği 10 - 24 Mayıs 2022 tarihleri arasındaki konser, şenlik ve festivaller de dahil olmak tüm etkinliklerin yasaklandığını duyurdu, bu tarihler arasında olan Anadolu Fest etkinliğinin Eskişehir Valiliği tarafından yasaklanması toplumda tepkiler oluşturdu. Yasağın gerekçesi, "huzur ortamı ile kamu düzeni ve kamu güvenliğinin sağlanması, suç işlenmesinin önlenmesi, başkalarının hak ve özgürlüklerinin, genel asayişin korunması ile şiddet olaylarının yaygınlaşmasının önlenmesi" olarak bildirildi. 25 Mayıs 2022'de Melek Mosso'nun 3 Haziran 2022'de Isparta Gül Festivali'nde vereceği konser, muhafazakar derneklerin baskısı nedeni ile valilik tarafından iptal edildi. Ardından, 10 Ağustos 2022 tarihinde Burhaniye Kaymakamlığı tarafından Zeytinli Rock Festivali yasaklandı. Yasaklar; muhalif partiler, sanatçılar ve toplum tarafından "politik kararlar sonucu verilmesi" nedeniyle eleştirilmiştir.