İçeriğe atla

İzmir Borsa Sarayı

Koordinatlar: 38°25′27″K 27°07′57″D / 38.42417°K 27.13250°D / 38.42417; 27.13250
İzmir Borsa Sarayı
Harita
Genel bilgiler
Mimari tarzBirinci Ulusal Mimarlık Akımı[1]
Konumİzmir, Türkiye
Koordinatlar38°25′27″K 27°07′57″D / 38.42417°K 27.13250°D / 38.42417; 27.13250
Mevcut kullananİzmir Ticaret Borsası
Temel atma25 Kasım 1926
Tamamlanma11 Haziran 1928
Açılış23 Temmuz 1928
Teknik ayrıntılar
Kat sayısı3

İzmir Borsa Sarayı, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan ve ülkenin ilk ticaret borsası olan İzmir Ticaret Borsası için 1928'de inşa edilen ve hâlâ kullanılan binadır.

Tarihçe

İzmir Ticaret Borsası, 1891'de kurulmuştu. İzmir'in işgale uğradığı 1919'a kadar bugün İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün bulunduğu binada, işgalden sonra çeşitli farklı binalarda hizmet verdi. 1926'da Borsa Reisi Filibelizade Ferit Bey'in önderliğinde borsa için özel bir binanın yapımı başlatıldı. Borsa Sarayı'nın temeli, belediyenin tahsis ettiği arazi üzerinde 25 Kasım 1926'da atıldı.[2] Yapımı, İzmirli mimar Tahsin Sermet Bey ve Hüseyin Mazlum tarafından gerçekleştirildi. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın özelliklerini yansıtan bir yapı inşa edildi. İnşaat 11 Haziran 1928'de tamamlandı.[3] Bina tamamlandığında kapısı üstüne eski harflerle (o günkü alfabeyle) "Borsa Sarayı 1928" yazan bir kitabe yerleştirildi. İstanbul'da heykeltıraş Azizzade Mustafa'ya Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın mermerden bir büstü yaptırıldı ve binanın girişine yerleştirildi. Açılış, 23 Temmuz 1928'de gerçekleşti.[2] İkinci Meşrutiyet'in ilanının yıl dönümü olması nedeniyle 23 Temmuz tarihi özellikle seçilmişti.[4]

Mimari

Neoklasik tarzda inşa edilen bina, üç katlıdır.[1] Binanın bir kısmında bodrum da mevcuttur.[4] Binanın çatısında bir büyük, iki küçük kubbe vardır.[1][3] Giriş holü mermerle kaplıdır ve üçlü merdivene açılır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c "İzmir'in yıllara meydan okuyan yapısı: Borsa Binası". İzmir Kültür ve Turizm Dergisi. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  2. ^ a b "Tarihçe". İzmir Ticaret Borsası. 24 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2011. 
  3. ^ a b Kurşun, Hasan. "İzmir Borsa Sarayı". Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  4. ^ a b "Dünden bugüne İzmir Borsası". Ege Meclisi. 24 Ocak 2016. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  5. ^ Aslanoğlu, İnci (Eylül 2010), Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, ss. 263-264, ISBN 9786055506100 

Wikimedia Commons'ta Stock Exchange Palace, İzmir ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü</span> İzmir, Türkiyede bir devlet üniversitesi

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 1992 yılında İzmir'de kurulan, özellikle teknoloji alanlarında yüksek düzeyde araştırma, eğitim-öğretim, üretim, yayın ve danışmanlık yapan bir devlet üniversitesidir. İYTE'deki tüm bölümlerde eğitim dili %100 İngilizcedir. 2017 yılında ilk defa Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan araştırma üniversiteleri programına dahil olarak Türkiye'deki 10 araştırma üniversitesinden biri olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Av Köşkü Saray Müzesi</span> Kocaelinin İzmit ilçesinde bulunan müze

Abdülaziz Av Köşkü ya da başka bir adıyla Kasr-ı Hümayun, İzmit'te bulunan barok ve ampir üslupta bir köşktür. Son şeklini Abdülaziz devrinde alan yapı, Osmanlı Devleti'nde İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olarak bilinir. Mimarı Garabet Amira Balyan'dır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Ulusal Mimarlık Akımı</span> Türkiyede mimari akım

Birinci ulusal mimarlık akımı, neoklasik Türk üslûbu veya millî mimarî rönesansı; ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan mimarî üslûptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslûp olsa da esas etkisini cumhuriyet döneminde göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Mongeri</span> İtalyan mimar

Giulio Mongeri Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar.

<span class="mw-page-title-main">Ayasuluk Tepesi</span>

Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk Sarayı Apartmanı</span>

Çocuk Sarayı Apartmanı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir apartmandır.

<span class="mw-page-title-main">Hisar Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Hisar Camii, İzmir, Konak ilçesinde, adını verdiği Hisarönü bölgesi ile Kemeraltı Çarşısı ve Kızlarağası Hanı çevresinde yer alan cami.

<span class="mw-page-title-main">Salepçioğlu Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Salepçioğlu Camii İzmir'in Konak ilçesinde bulunan Salepçizade Hacı Ahmed Ağa tarafından yaptırılmış ve 1897-1905 yılları arasında inşası tamamlanmış cami.

Namık Kemal Lisesi, İzmir'in en eski okullarındandır. Günümüze kadar ülke çapında tanınmış birçok mezun vermiştir. 1925-1926 yılları arasında Mustafa Kemal Atatürk, okulun şu anki binasını, bina İzmir Kız Lisesi tarafından kullanılırken ziyaret etmiş ve okulun hatıra defterine şu satırları yazmıştır: "İzmir Kız Lisesini ziyaretimden pek memnun oldum. Müdür hanım ve bay muallimlerin ciddi ve isabetli mesaisinin aşırı suhuletle ve takdirle görülmektedir.". Bu hatıra defteri İzmir Kız Lisesi'nin şu anki binasında saklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Konak Sahnesi</span>

İzmir Devlet Tiyatrosu Konak Sahnesi, 1927 yılında İzmir'de inşa edilen ve Bahribaba, Mithatpaşa Caddesi, Sabancı Kültür Merkezi ile Ordu Evi arasında bulunan tiyatro binası.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Bankası Binası (İzmir)</span> İzmir, Türkiyede bir bina

Osmanlı Bankası Binası, İzmir'de yer alan ve İtalyan mimar Giulio Mongeri tarafından tasarlanan üç katlı bir binadır. Osmanlı Bankası şubesi olarak 1926'da yapımına başlandı ve 11 Şubat 1928'de kullanıma açıldı. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın örnekleri arasında olan yapı, günümüzde Garanti BBVA İzmir Kurumsal Şube Binası olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Atatürk Müzesi</span> İzmir, Türkiyede bir müze

İzmir Atatürk Müzesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir müzedir. 1941'de açılan müzede Mustafa Kemal Atatürk'ün eşyaları sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Binası</span> İzmir, Türkiyede bir bina

İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Binası, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir binadır.

<span class="mw-page-title-main">Çatalkaya Hanı</span> İzmir, Türkiyede bir bina

Çatalkaya Hanı, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir binadır.

<span class="mw-page-title-main">Dönertaş Sebili</span> İzmir, Türkiyede bir sebil

Dönertaş Sebili, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir sebildir.

<span class="mw-page-title-main">Uşakizade Köşkü</span> İzmir, Türkiyede bir köşk

Uşakizade Köşkü, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir köşktür.

Etimesgut Tren İstasyonu, Ankara'nın Etimesgut ilçesi İstasyon Mahallesi'nde İstasyon Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Ticaret Odası</span>

İzmir Ticaret Odası, 1885 yılında İzmir'de yer alan ticari kurum ve kişilere ait ticari işlemlerin düzenlenmesinin yanında; kentin ekonomik ve sosyal hayatında fark yaratma, gelişme sağlamak amacıyla kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz, Konak</span> İzmir, Türkiyede bir mahalle

Akdeniz, İzmir ilinin Konak ilçesine bağlı bir mahalledir. Çankaya semtinde, kentin tarihi ve ticari merkezini oluşturan mahallelerden biridir. İş merkezleri, oteller ve tarihi yapılar mahalle boyunca yayılmıştır. Kordon'un Konak Pier ile Cumhuriyet Meydanı arasında kalan kısmı Akdeniz Mahallesi'nin sınırları içinde kalır. Cumhuriyet Bulvarı kıyı şeridini takip ederek mahalleden geçer. Bu caddeye paralel olan diğer caddeler sırasıyla Şehit Fethi Bey Caddesi, Halit Ziya Bulvarı ve Necati Bey Bulvarı'dır ve tamamen mahalle sınırları içindedir. Doğu-batı uzanımlı Akdeniz, Vali Kazım Dirik caddeleri, Kordon'u Dokuz Eylül Meydanı'na bağlayan Gazi Bulvarı ve trafiğe kapalı Mimar Kemalettin Caddesi bu caddeleri dik keser.