İzmir Atatürk Anıtı
 | |
 | |
| Koordinatlar | 38°25′44″K 27°08′04″D / 38.42889°K 27.13444°D |
|---|---|
| Konum | Cumhuriyet Meydanı İzmir, Türkiye |
| Tasarlayan | Pietro Canonica |
| Tür | Anıt, heykel |
| Malzeme | Afyon mermeri, Bronz |
| Açılış tarihi | 27 Temmuz 1932 |
| Adandığı | Mustafa Kemal Atatürk |
İzmir Atatürk Anıtı, İzmir Cumhuriyet Meydanı'na Millî Mücadele'yi temsil etmek üzere 1932'de dikilmiş anıttır.
İzmir valiliği ve belediye tarafından İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'ya yaptırılmıştır. Anıt, koyu kırmızı renkli Afyonkarahisar mermerinden bir kaide üzerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün "Ordular, İlk Hedefiniz Akdeniz’dir İleri!" emrini verdiği anı betimleyen atlı bronz heykelden oluşur. Kaidenin üç cephesinde Kurtuluş Savaşı ve zafer konulu bronz kabartma vardır.
Anıtın yapımı
Anıt, valilik ve belediyenin 1929'daki ortak kararı ile yapılmıştır. Başlangıçta bir yarışma açılması düşünüldüyse de yarışma açmanın süreyi uzatacağı göz önüne alınarak anıt, İstanbul'daki Taksim Cumhuriyet Anıtı'nı da yapmış olan İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'ya sipariş edildi. İzmir Belediyesi ile sanatçı arasındaki ilişkileri, İzmir'e yerleşmiş İtalyan uyruklu bir tüccar olan Isperco yürüttü.[1]
Anıtın yapımından sorumlu bir komisyon oluşturuldu ve anıtın özellikleri saptandı. Komisyon, anıtın yüzünün Akdeniz'e dönük olmasına; etrafında Kurtuluş Savaşı'nı ve inkılabı canlandıran eserler bulunmasına karar verdi. Komisyon üyesi Tahsin Sermet Bey, Aralık 1929'da Canonica ile anlaşmak üzere Roma'ya gitti. Bu görüşmeden sonra Canonica, 1930 yılının Mart ayında heykelin maketi ile İzmir'e geldi. Heykel, Roma'da yapıldı. Kaidesi ise mimar Asım Kömürcü tarafından hazırlandı.
Heykelin açılış töreni 27 Temmuz 1932'de gerçekleşti.[2]
Atatürk heykeli
Kaide üzerinde Mustafa Kemal Paşa at üzerinde mareşal üniformalı olarak sol eliyle atının dizginlerini tutarken sağ eliyle denizi gösterir vaziyette tasvir edilmiştir. Bu duruş, Atatürk'ün "Ordular ilk hedefiniz Akdenizdir . İleri!" emrini verdiği anı simgelemektedir.[1]
Bronz kabartma
Kaidenin üç cephesinde Kurtuluş Savaşı ve zafer konulu bronz kabartma vardır.
Ön yüzde, Kurtuluş Savaşı'na katılan kahraman kadın ve askerlerimiz betimlenmiştir. Ön düzlemde ayyıldızlı bayrağı taşıyan beli hançerli kahraman bir köylü kızı İzmir yolunda ilerlerken görülmektedir.
Kaidenin sağ yan kısmında bulunan kabartma Kemalpaşa yolunda Belkahve mevkiinden ordunun İzmir'e yürüyüşünü gösterir. Dört askerin bir topu iple dağın tepesine çıkarmaya çalışmasının gösterildiği bu sahnede, ayrıca silah yüklü bir kağnı ve uzaktan İzmir Körfezi görülür. Mustafa Kemal Paşa ise Belkahve mevkiindeki asırlık çınar ağacı altındaki çeşmeden avuçlarıyla su içerken gösterilmiştir.
Kaidenin sol yanındaki kabartmada, Türk ordusunun İzmir'e girişinin halkta uyandırdığı sevinç betimlenmiştir. Tüfeğini havaya kaldırmış bir Türk askeri ve cepheden dönen oğluna sarılmış bir ihtiyar, savaştan dönen babalarını kucaklamaya koşan çocuklar, asker oğlunu kavuşmanın sevinciyle kollarını havaya kaldırmış başı örtülü kadın gibi ayrıntılar işlenmiştir.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Çelebi, Mevlüt (2014). İzmir Gazi Heykeli (PDF). Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. ISBN 9789751626271. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
Kaynakça
- ^ a b "Atatürk Anıt ve Heykelleri, İzmir Atatürk Anıtı, Isteataturk.com sitesi, 07.07.2010, Erişim tarihi:04.07.2012". 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta İzmir Atatürk Anıtı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
