İçeriğe atla

İzmail

İzmail
İzmail'in 1790 kuşatması; Aleksey Kivşenko.
Suvorov Müzesi, İzmail
İzmail'de Küçük Cami
İzmail Limanı
Tuna Nehri

İzmail ya da İsmailiye, Ukrayna'nın güneybatısındaki Odessa Oblastı'nda, Tuna üzerinde yer alan tarihi bir şehirdir. Yönetimsel olarak İzmail, oblast'ın "önemi olan şehri" olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bölgenin bir parçası olmasa da, Odessa Oblast'ın yirmi altı bölgesinden biri olan İzmail rayonunun yönetim merkezi olarak hizmet vermektedir.

Rus tarihinde İzmail, Rus generali Alexander Suvorov tarafından 18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirilen İzmail Kuşatması ile yer alır. Kuşatmada Osmanlı kuvvetleri toplamda 26000 kayıp verdi, garnizonun tamamı öldürüldü, yaralandı veya esir alındı.

Tuna Deltası'nın Kili kolundaki en büyük Ukrayna'ya ait en büyük limandır. Bu nedenle İzmail, gıda işleme endüstrisinin merkezi ve popüler bir bölgesel turizm merkezidir. Aynı zamanda Ukrayna Donanması ve nehir üzerinde faaliyet gösteren Ukrayna Deniz Muhafız birimlerinin bir üssüdür. Dünya Yaban Hayatı Fonu'nun İzmail Adaları Bölge Peyzaj Parkı yakınındadır. 2020 tahmini nüfusu 71.299'dur.

Tarihçe

İsmailiye Kalesi, o zamanlar Licovrissi olarak bilinir, Cenovalı tüccarlar tarafından 12. yüzyılda kurulmuştur. 14. yüzyılda kısa bir dönemliğine Eflak Prenliği'nin bir parçası olmuştur. 1484'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından kent fethedilmiştir. Kentin güncel adı İzmail, Osmanlı Sadrazam'ı Ayaşlı İsmail Paşa'nın isminden gelmektedir. 1770'te Rus general Nicholas Repnin tarafından ele geçirilmiş sonra Türklerce kale güçlendirilmiş ancak 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus Ordusu komutanı Alexander Suvorov tarafından saldırıya uğramış, Türkler kalenin terk edilmemesi emrine sadık kalarak Rusların ültimatomunu reddetmiş ancak kaleyi koruyamamışlardır. Kalenin ele geçirilmesi Rusya'nın gayriresmi ilk ulusal marşı olan Grom pobedy, razdavaysya!'da dile getirilmiştir.

"Saldırı evden eve, odadan odaya bastırıldıktan ve şehirdeki hemen hemen her Müslüman erkek, kadın ve çocuk üç gün süren kontrolsüz katliamda öldürüldükten sonra, 40.000 Türk ölü, birkaç yüz de esir, Suvorov, 1791'de İzmail'in ele geçirildiğini bir şiir beyitiyle Çariçe Katerina'ya duyurdu. Tüm açıksözlülüğü ile, Suvorov daha sonra bir İngiliz gezgine, katliam bittiğinde çadırına geri dönüp ağladığını söyledi."[1]

Savaştan sonra İsmailiye Osmanlı'ya geri devredilmiş ancak 14 Eylül 1809'da Ruslar kenti üçüncü kez ele geçirmiştir. 1812'de Bükreş Antlaşması ile kent Besarabya ile birlikte Rusya kontrolüne girmiştir. Ruslar kentte birçok kilise inşa etmiştir.

İsmailiye'nin en eski binası Aziz Eski Türk Camisi'dir. 15. veya 16. yüzyılda yapılmış, 1810'da kiliseye çevrilmiş ve günümüzde 1790 İzmail Saldırısı Müzesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

Rusya Kırım Savaşı'nı kaybettikten sonra Boğdan Prensliği'ne geçmiştir. 1877-1878'deki 93 Harbi'nden sonra Rusya kenti tekrar ele geçirmiştir. 1917'de Rus Çarlığı'nın çökmesiyle Romanya ordusu 22 Ocak 1918'de kente girmiştir. 1940 yılında, İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusu tarafından işgal edilmiş ve Ukrayna SSC'ye bağlanmıştır. 1941-1944 arasında bölge Barbarossa Harekatı'na katılan Romanya tarafından ele geçirilmiştir. Barbarossa'nın başarısız olmasıyla kent Sovyetler'de kalmış ve bu dönemde birçok Rus ve Ukraynalı kente yerleştirilmiştir. 1991'den beridir de Kent Ukrayna'nın bir parçasıdır.

Demografi

1920'den önce kent nüfusu tahmini 37.000'dir. Bu dönemde aşağı yukarı kentin 11.000'i Yahudi, 8.000'i Rumen ve 6.000'i Almandı. Kentin diğer etnik grupları Ruslar, Türkler, Bulgarlar, Slav Kazaklardı.[2]

Kentin Rusların kontrolüne geçmesiyle birçok Türk zaman içinde Osmanlı topraklarına göç ettirilmiştir.

2010'da kent nüfusu 75.300'dü.[3]

Kaynakça

  1. ^ J. Goodwin, Lords of the Horizons, p. 244, 1998, Henry Holt and Company, 0-8050-6342-0
  2. ^ "Politico-economic Review of Basarabia — Viewer — World Digital Library". www.wdl.org. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Изменение численности населения по Измаилу за январь-июнь 2010 года". Интернет Портал города Измаил (Rusça). 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Silistre</span> Kuzeydoğu Bulgaristanda şehir

Silistre, Bulgaristan'ın kuzeydoğu kesiminde, Romanya sınırında, Tuna kıyısındaki şehir. Aynı adlı Silistre ilinin idari merkezi olan Silistre, tarihî Güney Dobruca bölgesindeki en önemli şehirlerden biridir.

Kethüda Çerkes Meyyit Hasan Paşa veya Cenaze Hasan Paşa III. Selim saltanatında 7 Haziran 1789 - 3 Aralık 1789 tarihleri arasında beş ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. "Meyyit" ölü, cenaze demektir.

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1768-1774 yılları arasında yapılmış savaş

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlıların Ruslara yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna'nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım, Rusya'nın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Suvorov</span> Rus Mareşal

Alexandr Vasilyeviç Suvorov, 18. yüzyıldaki Osmanlı-Rus Savaşlarında Osmanlılara karşı büyük bir başarı göstermiş Rus mareşal, Rymik Kontu ve Smolensk Prensi. Suvorov hiç savaş kaybetmemiş olan nadir komutanlardandır. Transdinyester rublesi'nde Suvorov'un resimleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Belgorod Oblastı</span>

Belgorod Oblastı, Rusya'ya bağlı oblasttır. Ukrayna'yla sınırı bulunan kentin Moskova'ya olan uzaklığı 500–700 km arasındadır. Oblastın yönetim merkezi Belgorod'dur.

<span class="mw-page-title-main">Azak Kalesi</span>

Azak Kalesi, Azak Denizi'nde Don Nehri'nin Karadeniz'e döküldüğü noktada kurulan, 17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı Devleti ve Rusya Çarlığı arasında birçok mücadeleye sahne olmuş kale. Günümüzde kalenin kalıntısı Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı Azak şehrinin limanın güneyinde ve şehir merkezi olan Petrovskaya Meydanı'nın kuzeybatısında bulunmaktadır. Azak şehri de yanı başındaki Rostov-na-Donu şehrinin ve limanının gelişmesiyle geçmişteki önemini yitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Özi</span> Ukraynanın güneyinde Mıkolayiv Oblastına bağlı küçük bir şehir

Özi veya Özü, Ukrayna'nın güneyinde Mikolayiv Oblastı'na bağlı küçük bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Boze Muharebesi</span> 1789da Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan Osmanlı - Rus Savaşı

Boze Muharebesi ya da Rymnik (Rimnik) Muharebesi, 22 Eylül 1789'da Osmanlı ordusu ile Rus ve Avusturya orduları arasında yapılan ve ağır Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan bir muharebedir. Bu muharebe neticesi kuşatma altındaki İzmail, Akkerman ve Bender kalelerinin Rusların eline geçmesi, kuşatma altındaki Belgrad'ın Avusturya eline geçmesi iyice kolaylaştı. Savaşın yapıldığı Râmnicu Sărat Romanya'da bulan bir yerdir, bu bölge günümüzde Buzău (Boze) yönetim birimine bağlıdır. Bu bölgede Râmnicu Sărat nehri diğer adıyla Rimnik nehri olarak bilinen ve Siret Nehri'nin bir kolu olan nehir bulunmaktadır. Yine Siret'in bir kolu olan Buzau Nehri bu yakınlardan geçmekte ve Siret Nehri ile birleşmektedir. Bu sebeple bu muharebe Ramnicu Sarat şehri yakınlarında Ramnicu Sarat Nehri ve yakınlarında bulunan Boze Nehrinde yapıldığından Türk kaynakları bu muharebeyi Boze Muharebesi, yabancı kaynaklar ise Rymnik (Rimnik) Muharebesi olarak adlandırmaktadır. Bununla birlikte çeşitli yabancı kaynaklar, bu savaşın komutanı olarak yanlışlıkla Koca Yusuf Paşa'yı gösterirler oysaki Koca Yusuf Paşa Osmanlı kaynaklarına göre başarısızlıkları nedeniyle 1789 Mayıs ayında veziriazamlık görevinden alınıp, haziran 1789'da bu görev Cenaze Hasan Paşa'ya verildiğinden; bu muharebe de Osmanlı Veziriazamı komutasındaki bir ordu ile yapıldığından, bu muharebede Osmanlı Ordusunun komutanı Cenaze Hasan Paşa'dır. Hasan Paşa'ya bağlı Osmanlı süvari kuvvetlerinin komutanı ise Kemankeş Mustafa Paşa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Muhadiye Muharebesi</span>

Muhadiye Boğazı Muharebesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında yapılan ve Osmanlıların zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır. Muhadiye, Romanya'da Caraş-Severin ili'nde şimdi adı "Mehadia" olan şehrin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özi Kuşatması (1788)</span>

İkinci Özi kuşatması Rus-Türk Savaşı'nın (1787-1792) en önemli olaylarından biriydi. Ayrıca Ochakov kuşatması olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Bender Kuşatması (1789)</span>

Bender Kuşatması, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İzmail Kuşatması (1790)</span>

İzmail Kuşatması, 22 Aralık 1790'da Aleksandr Suvorov komutasındaki Rus ordusunun İzmail kalesini kuşatmasıyla gerçekleşmiştir. Karadeniz'deki Rus donanması İspanyol José de Ribas tarafından komuta edilmiştir. 1790 Mart'ında Rus ordusu 40000 kişilik garnizonu bulunan İzmail kalesini kuşatmaya başladı. 22 Aralık 1790 sabahı Suvorov'un elinde 31000 kişilik ordusu vardı. İzmail kalesini saat 03.00'e kadar top ateşine tuttuktan sonra saat 05.30'da saldırıya geçtiler. Ruslar kuzeyden, doğudan ve batıdan saldırdılar. Bu kısımlarda kalenin surları diğer kısımlara nazaran daha zayıftı. Osmanlı kuvvetleri toplamda 26000 kayıp verdi, garnizonun tamamı öldürüldü, yaralandı veya esir alındı. Rus kuvvetlerinin 4330 yaralısından 1815'i öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ahıska Muharebesi</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Ahıska Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, 9 Ağustos'ta, Mareşal Paskeviç komutasındaki 9.000 Rus ile Mehmet Paşa komutasındaki 30.000 Türk arasında Ahıska surları altında yapılan ve Rusların galip geldiği muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Şevçenkove</span> Ukraynanın Odessa Oblastında İzmail Rayonuna bağlı Kiliya kentsel topluluğunda bir köydür

Şevçenkove, Ukrayna'nın Odessa Oblastı'nda İzmail Rayonu'na bağlı Kiliya kentsel topluluğunda bir köydür. Rayon merkezine 63 km, Dzinilor tren istasyonuna 28 km uzaklıktadır. Arazi düz bir topoğrafyaya sahiptir. Tuna ve Kuzey Karadeniz havzalarındaki büyük bir su kütleleri kümesi, 30 km'lik bir yarıçap içinde toplanmıştır. 2001 nüfus sayımına göre köyde 5.625 kişi yaşıyordu, bölge 6.37 km²'dir, her iki göstergeye göre de ilçedeki en büyük köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yedisan</span>

Yedisan, bugünkü Güney Ukrayna'da Dinyester ile Güney Bug (Boh) arasında yer alan, 17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlılar tarafından Nogay Ordası'nın kontrolüne verilen ve adını Nogay Ordularından birinden alan Silistre Eyaleti'ne bağlı Özi [Paşa] Sancağı'nın şartlı adıydı. Rus İmparatorluğu'nda Ochakov Oblastı olarak anılırken, Osmanlı Türkleri idari merkez olarak hizmet veren Ochakiv şehrinden sonra sadece Özü olarak adlandırdı. Kullanılan bir diğer isim de Batı Nogay idi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.