İyi Ülke Endeksi

İyi Ülke Endeksi, listede yer alan 163 ülkenin, çeşitli alanlarda izledikleri politikalar ve genel tutumlarıyla, gezegen ve insanlığa yaptıkları katkıları ölçmeye yarayan sistemin adıdır.^[1]

Endeks, çoğunluğu Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulmuş 35 farklı veri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu veriler kullanılarak yapılan ölçümlemelerle, Bilim ve Teknoloji, Kültür, Uluslararası Barış, Dünya Düzeni, Gezegen ve İklim, Refah ve Eşitlik, Sağlık ve Gönenç gibi yedi farklı kategoride ve genelde bir sıralama yapılır.

Bu konsept Simon Anholt tarafından geliştirilmiştir. Endeks ise, bazı organizasyonlardan da desteğiyle, Dr Robert Govers tarafından inşa edilmiştir.^[2]

2014 yılında yayınlanan listede, İrlanda, Finlandiya ve İsviçre ilk üç sırayı paylaştı.^[3] En üst sırayı paylaşan on ülkenin tamamı Batı Avrupa ülkeleriydi.^[4] Irak, Libya ve Vietnam ise listenin son üç sırasını paylaştı.

Endeks, ulusal politika ve davranışların küresel etkilerini ölçmeye çalışır. Ülkelerin münferit olarak küresel ortak faydayı arttırdıklarını mı, yoksa azalttıklarını mı kontrol eder. Endeks, yedi kategoride 35 farklı veriyi kullanmaktadır. Kullanılan veriler, BM ile birlikte, bazı uluslararası kuruluşlar ve birkaç sivil toplum örgütü ile birlikte geliştirilmiştir. Ülkeler her bir gösterge için kademeli bir puanlamaya tabi tutulur (0=en üst, 1=en az). Her kategori kendi içinde beş ayrı veri öbeğine sahiptir. Genel derecelendirme ise kategori sıralamalarının ortalamasına göre yapılır.^[5]

Bilim, Teknoloji ve Bilgi

• GSYİH'e oranla ülkeye eğitim için gelen yabancı öğrenci sayısı.
• GSYİH'e oranla ihraç edilen süreli bilimsel yayınlar, dergiler ve gazeteler.
• GSYİH'e oranla uluslararası dergilerde yayınlanan makale sayısı.
• GSYİH'e oranla Nobel Ödülü kazananların sayısı
• GSYİH'e oranla Uluslararası Patent İşbirliği Anlaşması'na yapılan başvuru sayısı.

Kültür

• GSYİH'e oranla yaratıcı ürün ihracı (UNCTAD'ın Yaratıcı Ürünler kategorilendirmesine göre).
• GSYİH'e oranla yaratıcı hizmet ihracı (UNCTAD'ın Yaratıcı Ürünler kategorilendirmesine göre).
• UNESCO'ya karşı yükümlülüklerden kalan bakiyenin katkı payına oranı (eksi gösterge).
• Ülke vatandaşlarının vizesiz olarak seyahat edebildiği ülke ve bölge sayısı.
• Basın özgürlüğü (Sınır Tanımayan Gazeteciler ve Freedom House raporları dikkate alınır. Eksi gösterge)

Uluslararası Barış ve Güvenlik

• GSYİH'e oranla, denizaşırı gönderilen barış gücü asker sayısı.
• BM'in barış koruma görevleri için ödenen yardımlardan, kalan bakiyenin katkı payına oranı (eksi gösterge)
• GSYİH'e oranla, meydana gelen uluslararası organize terör olaylarındaki ölü ve yaralı sayısı (eksi gösterge)
• GSYİH'e oranla, ihraç edilen silah ve mühimmat miktarı (eksi gösterge)
• Küresel Siber Güvenlik İndeksi sayısı (eksi gösterge)

Dünya Düzeni

• Dünya vatandaşı olma bilinciyle bağış ve yardımda bulunan vatandaşlarının nüfusa oranı.
• GSYİH'e oranla, ülkede bulunan sığınmacı sayısı.
• GSYİH'e oranla, başka ülkelere kaçan sığınmacı sayısı (eksi gösterge)
• Nüfus artış hızı (eksi gösterge)
• İmzalanan diplomatik anlaşma sayısı ve barışçı çözümle biten anlaşmazlıklar.

Gezegen ve İklim

• Biyokapasite rezervlerindeki ulusal ayak izi (2009)
• GSYİH'e oranla, oluşturulan zararlı atık (sadece 2008 ve 2011 verileri ulaşılabilir olduğu için, 2011 verileri eksi gösterge olarak kullanıldı)
• GSYİH'e oranla, su kirletici organik emisyon miktarı (2007 yılına ait son veriler 2007 eksi gösterge)
• GSYİH'e oranla, CO₂ emisyonu (eksi gösterge)
• GSYİH'e oranla, metan gazı + azot oksit + diğer sera etkili (HFC, PFC ve SF6) gaz emisyonu (eksi gösterge)

Refah ve Eşitlik

• Uluslararası ticaret hacmi
• GSYİH'e oranla, diğer ülkelere yardım amaçlı gönderilen iş gücü miktarı.
• GSYİH'e oranla, serbest ve adil ticaret piyasa büyüklüğü.
• GSYİH'e oranla, yurt dışına çıkan doğrudan yatırım miktarı.
• GSYİH'e oranla, kalkınma ajanslarına yapılan yardım miktarı.

Sağlık ve Gönenç

• GSYİH'e oranla, yaptığı gıda yardımı (Buğday/ton cinsinden)
• GSYİH'e oranla ihraç ettiği ilaç ve ilaç ham maddesi
• GSYİH'e oranla WHO'ya yaptığı bağışlar.
• GSYİH'e oranla ele geçirilen uyuşturucu miktarı (saf kokain karşılığı kg miktarı)

2018 Sıralaması[6]	Ülke
1	Finlandiya
2	Hollanda
3	İrlanda
4	İsveç
5	Almanya
6	Danimarka
7	İsviçre
8	Norveç
9	Fransa
10	İspanya
11	Kanada
12	Bulgaristan
13	Belçika
14	Estonya
15	Birleşik Krallık
16	Lüksemburg
17	Yeni Zelanda
18	Avusturya
19	İtalya
20	Avustralya
21	Letonya
22	Kıbrıs Cumhuriyeti
23	Singapur
24	Japonya
25	Kuzey Makedonya
26	Güney Kore
27	Moldova
28	Slovakya
29	Romanya
30	Portekiz
31	Polonya
32	Çekya
33	Slovenya
34	Kosta Rika
35	Şili
36	İzlanda
37	Litvanya
38	Gürcistan
39	Macaristan
40	ABD
41	Rusya
42	Yunanistan
43	Bosna-Hersek
44	Hindistan
45	Malezya
46	Ermenistan
47	Güney Afrika
48	Mauritius
49	Uruguay
50	Sırbistan

2017 Sıralaması[7]	Ülke	Bilim ve Teknoloji	Kültür	Uluslararası Barış ve Güvenlik	Dünya Düzeni	Doğa ve Çevre	Eşitlik ve Refah	Sağlık
1	Hollanda	8	2	27	3	19	4	9
2	İsviçre	11	4	44	10	2	5	6
3	Danimarka	4	6	64	9	14	2	3
4	Finlandiya	7	13	52	8	6	9	12
5	Almanya	21	15	37	2	18	14	7
6	İsveç	17	5	67	4	26	3	1
7	İrlanda	32	8	50	21	10	1	2
8	Birleşik Krallık	5	11	48	12	11	35	4
9	Avusturya	6	7	65	1	17	13	28
10	Norveç	49	22	51	7	5	8	5
11	Fransa	24	14	53	16	3	17	23
12	Macaristan	3	19	17	43	32	23	33
13	Belçika	9	1	109	13	22	7	16
14	Kanada	29	25	41	11	39	27	8
15	Singapur	26	29	14	30	21	19	49
16	İtalya	41	26	55	14	7	36	24
17	Yeni Zelanda	12	35	33	19	27	69	17
18	İspanya	40	30	171	15	9	34	22
19	Lüksemburg	37	10	100	20	30	56	11
20	Kıbrıs Cumhuriyeti	31	44	73	17	4	38	59
21	Japonya	61	45	18	47	33	47	21
22	Bulgaristan	14	39	69	32	40	39	53
23	Avustralya	20	48	54	6	50	102	13
24	Portekiz	39	12	133	28	23	21	39
25	ABD	38	67	72	29	35	62	10
26	Yunanistan	27	47	115	31	15	50	29
27	İzlanda	15	37	77	42	1	105	41
28	Estonya	36	3	93	72	57	37	27
29	Güney Kore	44	34	103	33	98	65	19
30	Polonya	23	21	107	24	34	46	79
31	Moldova	47	46	9	64	73	22	87
32	Slovenya	10	16	160	18	12	77	57
33	Malta	62	28	124	5	20	42	76
34	Çekya	2	9	98	48	60	98	47
35	Şili	74	51	19	26	43	73	91
36	Hırvatistan	33	38	146	58	13	10	83
37	Malezya	52	41	34	40	149	19	46
38	Türkiye	55	75	78	39	51	40	44
39	Kosta Rika	76	32	16	22	46	82	110
40	Romanya	30	31	58	36	37	81	112
41	Letonya	13	17	104	70	42	80	70
42	Litvanya	18	23	99	56	16	124	64
43	Mauritius	83	27	56	34	78	25	126
44	Fas	45	85	10	114	79	43	58
45	Sırbistan	28	33	84	45	132	6	106
46	Kuzey Makedonya	19	55	135	54	65	74	34
47	Güney Afrika	25	65	2	25	150	114	56
48	Slovakya	42	20	113	52	24	142	52
49	Uruguay	135	59	6	37	8	135	80
50	Barbados	35	18	126	103	54	32	103
51	Filipinler	146	58	47	61	56	12	94
52	Ürdün	65	91	31	111	137	24	18
53	İsrail	34	63	123	84	25	99	51
54	Ukrayna	1	62	108	57	128	72	55
55	Tayland	107	54	21	23	138	109	37
56	Tunus	72	93	3	107	69	70	92
57	Gürcistan	86	109	79	101	55	11	66
58	Birleşik Arap Emirlikleri	84	53	147	53	115	49	14
59	Hindistan	67	57	32	89	97	49	35
60	Katar	145	114	36	94	62	61	25
61	Bosna-Hersek	16	69	149	35	135	45	95
62	Lübnan	68	66	153	76	89	31	63
63	Kenya	59	83	63	44	63	130	114
64	Fiji	50	81	76	161	109	44	36
65	Rusya	53	101	82	97	67	116	43
66	Guatemala	119	83	23	71	113	78	77
67	Sri Lanka	117	141	26	78	72	52	78
68	Umman	123	126	11	119	86	75	26
69	Arnavutluk	105	78	80	74	83	15	138
70	Panama	99	117	110	27	99	68	54
71	Karadağ	48	61	128	41	91	71	134
72	Nikaragua	110	100	96	87	140	20	30
73	Mısır	60	123	4	120	70	134	73
74	Meksika	95	64	85	99	90	108	48
75	Ermenistan	56	103	136	104	108	48	31
76	Çin	70	111	40	109	96	113	48
77	Uganda	82	107	90	63	71	87	90
78	Belarus	46	95	132	92	75	84	67
79	Samoa	64	60	1	130	45	145	146
80	Brezilya	109	119	61	50	53	162	40
81	Ekvador	139	106	24	80	94	110	50
82	Arjantin	75	119	39	49	112	100	122
83	Doğu Timor	73	133	49	102	120	29	105
84	Dominik Cumhuriyeti	122	125	129	51	31	76	81
85	Kuveyt	127	110	140	81	66	83	20
86	Burkina Faso	92	124	46	66	148	30	125
87	Kolombiya	78	118	15	121	88	119	98
88	Namibya	66	42	89	106	103	136	96
89	Azerbaycan	129	139	42	132	29	86	89
90	Kırgızistan	80	76	121	66	159	60	86
91	Grenada	22	50	62	152	77	155	133
92	Brunei	125	79	8	163	49	158	68
93	Senegal	69	87	43	100	139	59	160
94	Seyşeller	89	49	150	60	100	101	120
95	Peru	102	90	97	95	80	96	113
96	Dominika	51	73	137	116	81	104	111
97	Moğolistan	131	96	28	141	118	33	130
98	Kamerun	101	144	13	90	105	150	74
99	Bolivya	161	98	45	46	136	106	85
100	Endonezya	160	88	7	62	144	133	84
101	Zambiya	154	149	57	55	64	121	82
102	Ruanda	118	161	29	144	36	54	141
103	Togo	111	117	38	133	161	16	148
104	Gana	63	104	66	93	121	107	139
105	Tanzanya	156	121	12	85	76	143	101
106	Suudi Arabistan	81	136	141	117	122	85	15
107	Bangladeş	130	130	87	59	130	132	32
108	Kazakistan	116	131	20	110	123	131	72
109	El Salvador	121	99	134	147	102	58	42
110	Trinidad ve Tobago	93	71	116	136	111	28	152
111	Marshall Adaları	43	40	162	149	129	41	144
112	Esvatini	104	112	156	125	47	55	117
113	Jamaika	77	86	74	86	101	146	147
114	Zimbabve	98	112	70	151	145	26	107
115	Cezayir	113	138	22	79	48	160	159
116	Antigua ve Barbuda	91	74	103	131	68	139	124
117	Yeşil Burun Adaları	103	84	138	108	28	115	154
118	Botsvana	133	72	112	75	110	90	145
119	Malavi	94	142	60	69	146	111	116
120	Madagaskar	106	97	25	126	153	103	136
121	Bahamalar	114	52	94	148	59	127	155
122	Honduras	136	120	88	122	158	64	62
123	Pakistan	88	150	92	129	134	123	38
124	Paraguay	155	140	30	82	127	154	69
125	Saint Vincent ve Grenadinler	97	43	142	124	38	144	162
126	Nijerya	142	146	5	137	61	122	150
127	Lesotho	148	108	102	118	124	67	100
128	Vietnam	128	102	59	158	141	88	99
129	Saint Lucia	54	24	139	157	126	125	151
130	Burundi	71	160	125	150	107	92	74
131	İran	90	157	83	68	117	148	118
132	Gine	96	132	122	123	156	94	60
133	Liberya	79	153	154	38	160	128	71
134	Laos	100	145	105	159	41	112	123
135	Guyana	158	68	75	154	116	118	97
136	Nijer	120	128	101	88	157	51	143
137	Bahreyn	115	105	159	77	82	157	93
138	Tonga	85	70	161	162	84	79	149
139	Haiti	132	92	144	140	119	53	115
140	Kongo Cumhuriyeti	144	137	68	124	74	120	137
141	Gine-Bissau	57	151	163	73	152	91	121
142	Surinam	134	80	114	105	95	151	132
143	Benin	87	143	117	127	162	66	109
144	Sierra Leone	152	129	151	83	114	129	161
145	Kamboçya	153	89	86	138	151	138	65
146	Mozambik	147	127	106	65	133	93	153
147	Gabon	151	158	81	96	58	152	128
148	Fildişi Sahili	126	116	120	156	92	95	129
149	Kongo DC	138	162	91	155	106	63	127
150	Belize	112	36	143	113	147	141	158
151	Orta Afrika Cumhuriyeti	58	159	148	146	142	89	108
152	Venezuela	149	154	118	91	85	156	104
153	Papua Yeni Gine	137	94	130	98	93	161	157
154	Ekvator Ginesi	157	147	111	160	52	163	102
155	Suriye	140	152	131	142	104	147	88
156	Angola	163	148	119	153	44	117	163
157	Mali	143	124	155	139	143	57	142
158	Moritanya	141	56	95	143	163	158	161
159	Çad	124	135	127	145	131	126	140
160	Yemen	108	155	157	128	125	137	119
161	Irak	162	156	158	115	87	153	135
162	Libya	150	163	145	112	154	97	156
163	Afganistan	159	115	152	135	155	140	131

2016 Sıralaması	Ülke
1	İsveç
2	Danimarka
3	Hollanda
4	Birleşik Krallık
5	İsviçre
6	Almanya
7	Finlandiya
8	Fransa
9	Avusturya
10	Kanada

2014 Sıralaması	Ülke
1	İrlanda
2	Finlandiya
3	İsviçre
4	Hollanda
5	Yeni Zelanda
6	İsveç
7	Birleşik Krallık
8	Norveç
9	Danimarka
10	Belçika

• Küreselleşme
• Sürdürülebilir gelişme
• İnsani Gelişme Endeksi

• Türkiye iyi bir ülke mi? 15 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Good Country Index Overall rankings
• Data sources for Good Country Index 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Grgurich, John (30 Haziran 2014). "U.S. Trails Belgium in Ranking of Global Good. Seriously?". The Fiscal Times. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014. 
• Woollaston, Victoria (1 Temmuz 2014). "The kindest place on Earth? IRELAND". The Daily Mail. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014. 
• Macias, Amanda Marie and Skye Gould (1 Temmuz 2014). "Life More: Countries International Politics Environment These 30 Countries Contribute The Most Good To The World". Business Insider. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014. 
• Anholt, Simon (Haziran 2014). "Simon Anholt: Which country does the most good for the world?". TEDSalon Berlin. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014.