İçeriğe atla

İyi, Kötü ve Tuhaf

İyi, Kötü ve Tuhaf
좋은 놈, 나쁜 놈, 이상한 놈
Joheun nom nabbeun nom isanghan nom
"The Good, the Bad, the Weird"
"İyi, Kötü ve Tuhaf filminin Fransızca sinema afişinde soldan sağa "İyi" (Jung Woo-sung), "Tuhaf" (Song Kang-ho) ve "Kötü" (Lee Byung-hun)"
YönetmenKim Ji-woon
YapımcıKim Ji-woon
Choi Jae-won
SenaristKim Ji-woon
Kim Min-suk
OyuncularSong Kang-ho
Lee Byung-hun
Jung Woo-sung
MüzikDalparan
Jang Yeong-gyu
Görüntü yönetmeniLee Mo-gae
KurguNam Na-yeong
StüdyoBarunson Co. Ltd.
Grimm Pictures
DağıtıcıCJ Entertainment
IFC Films
CinsiSinema filmi
TürüWestern, aksiyon, macera, komedi, dönem filmi.
RenkRenkli
Yapım yılı2008
Çıkış tarih(ler)i24 Mayıs 2008, Cannes Film Festivali
Süre139 dakika
ÜlkeGüney Kore Güney Kore
DilKorece
Japonca
Mandarin
Bütçe10 milyon ABD doları
Hasılat44 milyon ABD doları
Diğer adlarıİyi, Kötü ve Tuhaf (Türkiye)
The Good, the Bad, the Weird (İngilizce, uluslararası)
Le bon, la brute et le cinglé (Fransa)
Il Buono il Matto il Cattivo (İtalya)
El bueno, el malo y el raro (İspanya)
Resmî sitesi

İyi, Kötü ve Tuhaf,[1][2][3] 2008 Güney Kore yapımı western filmidir. Özgün adı (좋은 놈, 나쁜 놈, 이상한 놈, Joheun nom, nabbeun nom, isanghan nom) olan filmin İngilizce uluslararası adı The Good, the Bad, the Weird dir ve Sergio Leone'nin yönettiği ünlü Spagetti Western baş yapıtı "İyi, Kötü ve Çirkin"den esinlenilmiştir.[4]

1930’larda Japon istilası sırasında Mançurya'nın çöllerinde geçen filmde, bir hazine haritasının peşine düşen biri ödül avcısı, biri tren soyguncusu, diğeri de çete lideri olan üç kanun kaçağı Korelinin maceraları anlatılmaktadır. Yolda hem Japon Ordusu hem de Mançuryalı haydutlarla da çatışan üçlünün yaşadıkları, Sergio Leone'nin ünlü filmini çok anımsatmaktadır.

İlk gösterimi 24 Mayıs 2008'de Fransa'da Cannes Film Festivali'nde yapılan film daha çok festivallerde gösterim şansı bulmuştu. "İyi, Kötü ve Tuhaf" Güney Kore sinema tarihinin en çok seyirci toplayan filmlerinden biri olmuştur.[5]

Konusu

Film 1930’lu yıllarda Japonların işgâli altındaki Mançurya'da geçmektedir. Kore yarımadası da Japonların eline geçtiğinden, birçok Koreli Mançurya'ya sığınmış, bir kısmı da yasa dışı işlere bulaşmıştır. Koreli bir silahlı soyguncu ve kiralık katil olan "Kötü" (Lee Byung-hun), ıssız çölün ortasında ilerleyen bir trende seyahat eden Japon askerî yetkililerinin taşıdığı bir hazine haritasının peşine düşmüştür. Ancak "Tuhaf" (Song Kang-ho) lâkaplı Koreli bir hırsız ondan önce davranarak haritayı çalar ama o esnada "Kötü"nün marifetiyle trenin önü kesilir ve yolcuların birçoğu "kötü" ve adamları tarafından öldürülür. Bu arada bir ödül avcısı ve silahşor olan "İyi" (Jung Woo-sung), peşinde olduğu "Kötü"yü yakalayıp başına konan ödülü almak üzere trende ortaya çıkar. Çatışma devam ederken çıkan kargaşadan yararlanan "Tuhaf" haritayla birlikte tekrar hareketlenen trenden atlar, motosikletiyle kendisini bekleyen arkadaşının (Ryoo Seung-soo) yardımıyla oradan uzaklaşarak izini kaybettirir. "İyi" ve "Kötü" birlikte onun peşine düşerler. Bu arada Mançuryalı haydutlar da karaborsada iyi para edecek olan haritanın peşindedirler. "Tuhaf", haritanın Qing Hanedanı mensupları tarafından iktidardan düşmeden hemen önce gömdükleri altınlar ve değerli eşyalardan oluşan bir hazineye ait olduğunu düşünmektedir. Sonunda haliyle Japon İmparatorluk Ordusu da kendilerinden çalınan ve belki de İmparatorluğu kurtaracak bu önemli hazinenin haritasını geri almak için devreye girer.

Japon ordusu, Mançuryalı haydutlar, çetesiyle birlikte "Kötü" ve "İyi" hepsi birden haritayı elinde tutan "Tuhaf"ın ve arkadaşının peşindedirler. Çölün ıssızlığında maceradan maceraya atılırlar. Japon askerleri Mançuryalı haydutların çoğunu öldürür, "İyi" de Japon askerlerinden birçoğunu öldürür. Bu arada "Kötü"nün çetesi de ağır kayıplar vermiştir. Sonunda zorlukla da olsa definenin bulunduğu yere sadece "İyi", "Kötü" ve "Tuhaf" ulaşabilirler (tıpkı Sergio Leone'nin Spagetti Western'i "İyi, Kötü ve Çirkin" filminde olduğu gibi). Ancak umduklarını bulamazlar, hazinenin olması gerektiği yerde kör bir kuyu vardır. Bir parmağının kesik olduğu ortaya çıkan "Kötü"nün anlattığı kendi öyküsünden, aslında "İyi"nin de peşinde olduğu, başına ödül konmuş olan "parmak kesen" lâkaplı haydutun "tuhaf" olduğu anlaşılır.. Her üçü de son bir hesaplaşmaya girerler, uzun süren yüksek gerilimli bir "Meksika açmazı"ndan sonra birbirlerine silah çekerler ve ateş ederler (tıpkı "İyi, Kötü ve Çirkin"deki gibi) üçü de uğruna savaştıkları işe yaramaz kör kuyunun yanına kumların üzerine yığılırlar. Bu arada beklenmedik bir şey olur ve kuyudan ham petrol fışkırmaya başlar. Aslında 'hazine'nin bir petrol kuyusu olduğu anlaşılmıştır. Filmin sonunda "İyi" ve "Tuhaf"ın aslında düellodan sağ çıkmış olduklarını anlarız. "İyi", başına konan ve miktarı artan yeni ödül için tekrar "Tuhaf"ın peşine düşer, ama "Tuhaf" çoktan çölde izini kaybettirmeye başlamıştır bile.

Filmin türü

"Klasik Western" filmlerinin dışında, bu türün bazı özelliklerini taşıyan ama tam da bu türe ait olmayan birçok 'alt tür' ortaya çıkmıştır. Bu alt türlerden en çok bilineni İtalyanların ürettiği Spagetti Western'lerdir. "Bilimkurgu Western", "Revizyonist Western", "Ostern" (Doğu Bloku'nda üretilmiş westernler), "Acid Western" hattâ "Yeşilçam Westernleri" bunlardan sadece birkaçıdır.

Henüz benzerlerine fazlaca rastlanmadığı için Western türünün halihazırdaki alt türlerinden birisine sokulamayan "İyi, Kötü ve Tuhaf" adlı bu Güney Kore yapımı "Uzak Doğu Westerni" için IMDb'de gayriresmî olarak "Guksu Western" deyimi kullanılmıştır.[6] "Guksu", Kore mutfağına ait erişte yemeklerinin genel adıdır ve Spagetti Western deki "spagetti" sözcüğüne bir gönderme yapılmıştır. Guksu aynı zamanda, Doğu Asya'da tahta üzerinde oynanan iki kişilik bir strateji oyunu olan "Go"nun, Güney Kore'de düzenlenen turnuvalarından birine verilen addır.

Filmin yönetmeni Jee-woon Kim, bu filmin ait olması gereken Western 'alt türü' için, geleneksel bir Kore yemeği olan Kimçi'den türettiği "Kimçi Western" adını da önermişti. Ona göre film de bu yemek gibi baharatlı ve enerji doluydu.[7] Filmin uluslararası afişlerinden birinde de "Oryantal Western" deyimi kullanılmıştır.[8] Bu deyime filmin sonunda yer alan bir ibarede de rastlarız: "Kim Ji-woon'dan bir Oryantal Western"

Tarzı

Western türünün yeni bir alt türüne ait olan "İyi, Kötü ve Tuhaf" filmi, öykündüğü diğer bir alt tür olan (ve türün en geniş alt türünü oluşturan) "Spagetti Western"lerin birçok özelliğini bünyesinde barındırmaktadır. Konusu 1930'larda Uzak Doğu Asya'da geçmesine rağmen, Vahşi Batı'da geçen Westernlerde görülen birçok unsura bu filmde de ratlanır. Filme fon teşkil eden Mançurya'nın uçsuz bucaksız çölleri, ABD'nin batısındaki çölleri çok andırır. Detaylara yoğunlaşan çok yakın çekimler, panoramik kamera hareketleri, hızlı optik zumlar, baş döndürücü kurgu, abartılı ses efektleri, tuhaf karakterlerin sergiledikleri stilize edilmiş vahşi dövüş sahneleri, idealist olmaktan uzak anti-kahramanları ve onların yarattığı kanlı şiddet ve işkence gösterileri, Vahşi Batı'ya özgü silahlar (ör. Winchester tüfekleri), atların tıpkı kovboylarınkini anımsatan koşum takımları ve İtalyan Westernlerindeki gibi tuhaf özel yapım silahlar (bu filmde de çok namlulu bir Sten makineli tüfek kullanılır) ve şiddet sahnelerinin arasına bolca serpiştirilmiş mizah unsurları bu benzerliklerden bazılarıdır.

Bunlara ek olarak filmin yönetmeni Kim Ji-woon'un kendisiyle yapılan bir röportajda da belirttiği gibi film sadece genelde "Spagetti Western"ler e değil, özellikle de bu türün bir başyapıtı olan Sergio Leone'nin yönettiği Spagetti Western "İyi, Kötü ve Çirkin"den esinlenilmiştir. Örneğin finaldeki üçlü düello sahnesi bire bir bu filmdeki bir sahneyi anımsatmaktadır.[4] Filmin adı bile öykündüğü bu filme çok benzemektedir.

Gönderme yapılan filmler

"İyi, Kötü ve Tuhaf" filminde göndermeler yapılan ve tümünü de Sergio Leone'nin yönettiği "Spagetti Western"ler şunlardır:[9]

  • Bir Avuç Dolar (Per un pugno di dollari, 1964). Filmin başkarakteri gizli vücut zırhı taşır.
  • Birkaç Dolar İçin (Per qualche dollaro in più, 1965). Bir karakter yere düşen şapkasını almaya kalktıkça, diğeri şapkaya sürekli ateş ederek uzaklaştırır ve diğerinin şapkasını almasına izin vermez.
  • İyi, Kötü ve Çirkin (Il buono, il brutto, il cattivo, 1966), hem bu filmin adı hem de üç ana karakteri Kore filmine ilham vermiştir. Finaldeki Meksika açmazı da denen düello sahnesi bire bir bu filmden alınmıştır.
  • Batıda Kan Var (C'era una volta il West, 1968)
  • Yabandan Gelen Adam (Giù la testa, 1971) Filmin kahramanı ıssız çölde motosikletle giderken uzaktan açılan ateşle aracının ön tekeri patlatılarak durdurulur ve ele geçirilir.

Oyuncular

Filmin bir sahnesinde "Tuhaf" (Song Kang-ho), "İyi"ye (Jung Woo-sung) yakalanıyor.
Oyuncu Rolü
Song Kang-hoYoon Tae-goo, "Tuhaf"
Lee Byung-hunPark Chang-yi, "Kötü"
Jung Woo-sungPark Do-won, "İyi"
Ryoo Seung-sooMan-gil, Yoon Tae-goo'nun arkadaşı
Yoon Je-moonByeong-choon, Mançuryalı çete liderinin sağ kolu
Song Yeong-changKim Pan-joo
Son Byeong-hoSeo Jae-sik
Oh Dal-suPark Seo-bang

Ayrıca bakınız

  • İyi, Kötü ve Çirkin, bu Güney Kore Westerni'nin esin kaynağı olan İtalyan Western filmi için.
  • Spagetti Western, İtalyanların 1960'larda çevirdikleri Western alt türü filmler hakkında bilgi edinmek için.

Kaynakça

  1. ^ "SinemaTV'de İyi, Kötü ve Tuhaf". haberler.com. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  2. ^ "İyi, Kötü ve Tuhaf - Joheunnom Nabbeunnom isanghannom". sinemalar.com. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  3. ^ "İyi, Kötü ve Tuhaf". sivrisinema.com. 27 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  4. ^ a b "Interview with Kim Ji-Woon" (İngilizce). electricsheepmagazine. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  5. ^ "Korean Movie Box Office Records" (İngilizce). myac.asia. 26 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  6. ^ "Joheunnom nabbeunnom isanghannom (2008) / Storyline" (İngilizce). IMDb. 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  7. ^ "Iyi kötü tuhaf (2008)/ Did You Know?" (İngilizce). IMDb. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
  8. ^ "Poster" (İngilizce). imageshack. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. []
  9. ^ "Iyi kötü tuhaf (2008)/ References" (İngilizce). IMDb. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sergio Leone</span> İtalyan film yönetmeni, yapımcı ve senarist (1929-1989)

Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni, film yapımcısı ve senarist. Daha çok "spaghetti western" türüyle bilinse de "Bir Zamanlar Amerika" filmiyle sadece bir spaghetti western yönetmeni olmadığını kanıtlamıştır.

<i>Bir Zamanlar Amerika</i>

Bir Zamanlar Amerika 1984 yılında Sergio Leone tarafından yönetilen İtalya-ABD ortak yapımı filmdir. Film, Sergio Leone'nin yönettiği son filmdir. Filmin müziklerini İtalyan müzisyen Ennio Morricone yapmış olup, dünyanın en iyi soundtrack albümlerinden biri olarak görülmektedir. Başlıca oyuncuları Robert De Niro, James Woods, Elizabeth McGovern ve Tuesday Weld'dir.

<i>İyi, Kötü ve Çirkin</i> 1966 yapımı Sergio Leonenin yönettiği Western filmi

İyi, Kötü ve Çirkin, 1966 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği İtalyan Spagetti Western filmidir. Başrollerini Clint Eastwood, Lee Van Cleef ve Eli Wallach paylaşmaktadır. Filmin hikâyesi Luciano Vincenzoni ve Sergio Leone tarafından, senaryosu ise Agenore Incrocci ve Furio Scarpelli tarafından yazılmıştır. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından bestelenmiştir. Film Türkiye'de 13 Ocak 1969'da gösterime girmiştir.

Film türleri, bir sinema filmindeki anlatı unsurları, estetik yaklaşım veya filme verilen duygusal tepkideki benzerliklere dayanan stilistik veya tematik bir kategoridir.

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

<i>Bir Avuç Dolar</i> 1964 yapımı kovboy filmi

Bir Avuç Dolar, başrolünü Clint Eastwood'un oynadığı, yönetmenliğini Sergio Leone'nun yaptığı 1964 yapımı spagetti western tarzı bir filmdir. Birkaç Dolar İçin (1965) ve İyi, Kötü ve Çirkin (1966) filmlerinin takip ettiği, kısaca Dolar Üçlemesi olarak bilinen serinin ilk filmidir. Akira Kurosawa'nın 1961 yapımı Yojimbo filminden ilham alınarak çekildiği söylenir. Her filmde Clint Eastwood'un oynadığı karaktere farklı isimler verilir. Üç film de İspanya'nın Almería bölgesinde çekilmiştir.

12 Kahraman Haydut, 1967 Birleşik Krallık-ABD ortak yapımı savaş-aksiyon filmidir. Özgün adı The Dirty Dozen olan film 1969 yılında Türkiye'de de gösterime girmişti.

Acid Western western filmlerinin bir alt türü olarak 1960'lı ve 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştı. Acid western, Vadiler Aslanı ve Çöl Aslanı gibi seçkin klasik western filmlerinin gustosunu Spaghetti Westernlerin aşırılıkları ile harmanlayarak karşı kültürün bakış açısından vermekteydi. Acid western için anti-western, revizyonist western veya post-western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kâbus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir.

<i>Sabata Vadiler Hakimi</i>

Sabata Vadiler Hakimi 1969 İtalya yapımı Spagetti Western filmidir. Özgün adı Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso! dur ve Türkçede Hey ahbap, işte Sabata, işin bitti! anlamına gelmektedir. Film birçok ülkede sadece Sabata adıyla gösterime sunulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Batıda Kan Var</i>

Batıda Kan Var, İtalyan yönetmen Sergio Leone'nin 1968 yılında yönettiği epik spagetti western filmi. Türkiye'de 27 Kasım 1972 tarihinde sinemalarda "Batıda Kan Var" adıyla gösterime giren filmin 1986 yılında özgün adının tam çevirisi olan Bir Zamanlar Batıda adıyla video formatında da dağıtımı yapıldı.

<i>Birkaç Dolar İçin</i> Yönetmen Sergio Leonenun 1965 yapımı filmi

Birkaç Dolar İçin, 1965 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği spagetti western filmidir. Sergio Leone'nin Dolar Üçlemesi'nin ikinci filmidir. İlk film 1964 yapımı Bir Avuç Dolar, üçüncü film ise 1966 yapımı İyi, Kötü ve Çirkin'dir. Filmde Clint Eastwood ve Lee Van Cleef başrolleri paylaşmaktadırlar.

<i>Atını Seven Kovboy</i> 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmi

Atını Seven Kovboy, 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmdir. Filmin bir diğer adı da Red Kit Daltonlara Karşı'dır.

<i>Yabandan Gelen Adam</i>

Yabandan Gelen Adam, 1971 tarihli, Sergio Leone yönetimi bir spagetti western filmidir.

Luciano Vincenzoni, İtalyan senarist ve oyun yazarıdır. 1954 ve 2000 yılları arasında 65 film senaryosu yazmıştır. Bu sebeple sektörde kendisine "Senaryo Doktoru" lakabı verilmiştir. Yazarın Ölüm Atlısı, Signore & signori ve Bir Zamanlar Suç Vardı gibi yapıtları sinemaya uyarlanmıştır. Dünya sinemasında en çok Sergio Leone'nin Birkaç Dolar İçin (1965) ve 1966'daki İyi, Kötü ve Çirkin filmlerinin senaryo yazarlığıyla tanınıyor, ancak aynı zamanda bir dizi başka Spagetti Western filmi için de senaryolar yazmıştır.

<i>Dolar Üçlemesi</i> 1964-1966 arasında Sergio Leonenin yönettiği üç film

Dolar Üçlemesi, bilinen adıyla İsimsiz Adam Üçlemesi, Sergio Leone tarafından yönetilen üç spagetti western filminden oluşan film serisi. Seride Bir Avuç Dolar (1964), Birkaç Dolar İçin (1965) ve İyi, Kötü ve Çirkin (1966) filmleri vadır. Filmler konu olarak birbirinden bağımsızdır. Clint Eastwood başrol olarak her üç filmde de gözükmektedir. Filmlerin dağıtıcısı United Artists'tir.

<span class="mw-page-title-main">İsimsiz Adam</span> film karakteri

İsimsiz Adam, Sergio Leone'in spagetti western tarzındaki Dolar Üçlemesi filmlerinde Clint Eastwood tarafından canlandırılan karakter. Bir Avuç Dolar (1964), Birkaç Dolar İçin (1965) ve İyi, Kötü ve Çirkin (1966) filmlerinde oynadı.

Ölüm Atlısı, Giulio Petroni tarafından yönetilen, Luciano Vincenzoni tarafından senaryosu yazılan, Lee Van Cleef ve John Phillip Law'un başrollerinde oynadığı 1967 yapımı, İtalyan spagetti western filmidir.

<i>Benim Adım Hiç Kimse</i> 1973 yapımı film

Benim Adım Hiç Kimse, başrollerini Terence Hill ve Henry Fonda'nın paylaştığı, 1973 yapımı İtalyan/Fransız/Alman uluslararası ortak yapımı komedi spagetti western filmidir. Film, Tonino Valerii tarafından yönetildi ve senaryosu Sergio Leone'nin bir fikrine dayanıyordu. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından yapılmıştır. Filmin orijinal dili İtalyanca'dır.

<i>Django</i> (film, 1966)

Django, Sergio Corbucci'nin yönettiği ve ortak yazdığı, Franco Nero'nun Loredana Nusciak, José Bódalo, Ángel Álvarez ve Eduardo Fajardo ile birlikte baş rol olarak oynadığı, 1966 yapımı bir spagetti Western filmidir. Film, bir Konfederasyon Kırmızı Gömlekli çetesi ile bir grup Meksikalı devrimci arasındaki acı, yıkıcı bir kavgaya karışan, başıboş bir Birlik askeri ve melez bir fahişe olan arkadaşını konu alıyor. Sergio Leone'nin Bir Avuç Dolar filminin başarısından faydalanmayı ve onun başarısına rakip olmayı amaçlayan Corbucci'nin filmi, tıpkı Leone'ninki gibi, Akira Kurosawa'nın Yojimbo'sunun resmi olmayan bir uyarlaması olarak değerlendiriliyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.