İçeriğe atla

İyad Allavi

İyad Allavi
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Görev süresi
10 Ekim 2016 - 2 Ekim 2018
Usame el-Nüceyfi ve Nuri el-Maliki ile birlikte
CumhurbaşkanıFuad Masum
Yerine geldiğiKendisi
Yerine gelenBoş
Görev süresi
8 Eylül 2014 - 11 Ağustos 2015
Usame el-Nüceyfi ve Nuri el-Maliki ile birlikte
CumhurbaşkanıFuad Masum
Yerine geldiğiHudeyr el-Huzayi
Yerine gelenKendisi
Irak Başbakanı
Görev süresi
1 Haziran 2004 - 3 Mayıs 2005
BaşkanGazi Meşal Acil el-Yaver (Geçici)
Yerine geldiğiGazi Meşal Acil el-Yaver (Irak Yönetim Konseyi başkanı)
Yerine gelenİbrahim el-Caferi
Irak Yönetim Konseyi başkanı
Görev süresi
1 Ekim 2003 - 30 Ekim 2003
Yerine geldiğiAhmed Çelebi
Yerine gelenCelal Talabani
Kişisel bilgiler
Doğum 31 Mayıs 1944 (80 yaşında)
Bağdat, Irak
Partisi Irak Millî Hareketi
Irak Millî Uzlaşması
Bitirdiği okul Bağdat Üniversitesi · Londra Üniversitesi
Mesleği Sinirbilimci
Dini Şia İslam

İyad Allavi (Arapçaإياد علاوي‎; d. 31 Mayıs 1944, Bağdat), Iraklı siyasetçi ve sinirbilimcidir. Haziran 2004-Mayıs 2005 arasında Irak başbakanı olarak görev yapmıştır.

Hayatı

1945 yılında Şii bir ailenin çocuğu olarak Irak'ta dünyaya geldi. 1960 yılında Bağdat'ta tıp okumaya başlayan Allavi, Saddam Hüseyin'le burada tanıştı. Daha sonra sinirbilimci (nörolog) olarak Bağdat Üniversitesi'nden mezun oldu.

Irak halkı Irakiye Bloku'nun Lideri Allavi'yi Bıyıksız Saddam diye sevmişlerdir. Baas Partisinin kuruluş yıllarında birlikte çalıştığı Saddam Hüseyin'in emrini verdiği Londra'daki suikasttan yaralanarak kurtulmuştur. Kendisini öldürmeye çalışan Saddam Hüseyin'e düşman olan Allavi'nin CIA ve MI6 ile yakın ilişkileri oldu.[1] Allavi 1994'te Saddam'a karşı askeri darbe girişimi yapmış fakat başarısız olmuştur.

Irak'ın 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri önderliğinde işgalinden sonra kurulan Irak Geçici Hükümeti'nde Başbakan sıfatıyla göreve başladı. Saddam Hüseyin sonrası Irak'ın ilk başbakanı oldu. 28 Mayıs 2004 - 7 Nisan 2005 tarihleri arasında görev yaptı.

Eski bir Baas Partisi üyesidir ve İngiliz vatandaşıdır.

7 Mart 2010 tarihinde yapılan seçimler sonucunda Irak Yüksek Seçim Kurulunun açıkladığı sonuçlara göre Allavi'nin liderliğindeki el-Irakiye koalisyonu 91 milletvekili ile seçimlerin galibi oldu. Allavi'nin bu sonuçlardan sonra yeni hükûmeti kurması beklenmekteydi fakat Nuri el-Maliki bunu kabul etmeyerek kendisi kaldı. Allavi'ye ise başka bir görev verilerek devlet kuruldu.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen
Ahmed Çelebi
Irak Yönetim Konseyi Başkanı
2003
Sonra gelen
Celal Talabani
Önce gelen
Gazi Meşal Acil el-Yaver
Irak Yönetim Konseyi Başkanı olarak
Irak Başbakanı
2004–2005
Sonra gelen
İbrahim el-Caferi
Önce gelen
Hudeyr el-Huzayi
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı
2014–2015
2016–2018
Sonra gelen
Boş

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Hasan el-Bekir</span> 4. Irak cumhurbaşkanı

Ahmed Hasan el-Bekir, Iraklı asker ve siyasetçi. 1968-1979 yılları arasında Irak cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim el-Caferi</span>

İbrahim Abdülkerim Hamza El Aşakir El Caferi, 7 Nisan 2005-20 Mayıs 2006 tarihleri arasında Irak başbakanı olarak görev yapan Iraklı siyasetçi. 8 Eylül 2014 tarihi itibarıyla Irak dışişleri bakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Meşal Acil el-Yaver</span> Iraklı siyasetçi

Gazi Meşal El Yaver, Iraklı siyasetçi, inşaat mühendisi ve Irak eski cumhurbaşkanı. 2004'te Saddam Hüseyin'in idam edilmesinden sonra yasal olmayan bir şekilde Irak devlet başkanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Taha Yasin Ramazan</span>

Taha Yasin Ramazan, eski Irak Halk Ordusu Lideri (1974–1991) ve Başkan Yardımcısı (1991–2003). Eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in sağ koluydu.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa el-Kazımi</span> Iraklı siyasetçi

Mustafa el-Kazımi, Iraklı siyasetçi. Irak Ulusal İstihbarat Servisi eski Başkanı. 9 Nisan 2020 tarihinde Irak'ta hükûmeti kurmakla görevlendirildi. 7 Mayıs 2020 tarihinde Irak Temsilciler Konseyi'nden güvenoyu alarak Irak Başbakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">İman Hamlesi</span> Irak Baas Partisi kampanyası

İman Hamlesi, Irak Baas Partisi tarafından 1993'te başlatılan ve de Irak'ta daha tutucu ve açık şekilde İslamcı bir ideolojinin benimsenmesi amacıyla yürütülen bir girişimdi. Bu girişim, İslamcı gruplara daha fazla özgürlük sunulması, dini programlara daha fazla kaynak ayrılması, yasal sistemde İslami cezalara daha sık başvurulması ve de genel olarak Irak toplum hayatında İslam'ın daha merkezi bir konum edinmesi gibi çeşitli ilkelerin hayata geçirilişinden meydana gelmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 1963 Irak askerî darbesi</span> Irakta bir askeri darbe

Kasım 1963 Irak askerî darbesi, 13 - 18 Kasım 1963 tarihleri arasında, parti içindeki bölünmelerin ardından Nasır yanlısı Iraklı subayların Baas Partisi yönetimine karşı gerçekleştirdiği bir askeri darbedir. Darbenin kendisi kansız olmasına rağmen, ilgili eylemlerde 250 kişi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1979 Baas Partisi Tasfiyesi</span> Saddam Hüseyin tarafından Irak Baas Partisinin kamuya açık tasfiyesi

1979 Baas Partisi Tasfiyesi veya Yoldaş Katliamı 22 Temmuz 1979'da dönemin cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin tarafından düzenlenen Irak Baas Partisinin halka açık bir tasfiyesiydi. Tasfiye Saddam Hüseyin'in 16 Temmuz 1979'da Irak Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığına katılmasından altı gün sonra gerçekleştirildi.

Irak Ulusal Kongresi, Ahmet Çelebi önderliğinde Birinci Körfez Savaşı'nın ardından ABD yönetimini, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in devrilmesini teşvik etmek amacıyla birçok Iraklı siyasi partinin bir araya gelerek oluşturdukları şemsiye örgüttür.

Irak Ulusal Anlaşması, 1991 yılında İyad Allavi tarafından kurulan partidir. Irak içerisinde Wifaq (uyum) olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Münif Razzaz</span> Suriyeli siyasetçi

Münif er-Razzaz, Nisan 1965'te düzenlenen 8. Ulusal Kongre'de göreve seçilen Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nın ikinci ve son Genel Sekreteri olan Ürdünlü-Suriyeli bir hekim ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

Irak Devrimci Komuta Konseyi, 1968'deki askeri darbeden sonra kuruldu ve 2003'teki Amerikan işgalinden önce Irak'taki nihai karar alma organıydı. Konsey, konseyin üçte iki çoğunluğu tarafından seçilen başkan ve başkan yardımcısı ile ülkede hem yürütme hem de yasama yetkisini kullandı. Başkan ayrıca daha sonra Irak cumhurbaşkanı ilan edildi ve bir cumhurbaşkanı yardımcısı seçmesine izin verildi. Saddam Hüseyin'in 1979'da Irak cumhurbaşkanı olmasının ardından konseye başkan yardımcısı İzzet İbrahim ed-Duri, başbakan yardımcısı Tarık Aziz ve Saddam'ı 1960'lardan beri tanıyan Taha Yasin Ramazan başkanlık etti. Ülkenin yasama organı; DKK, Ulusal Meclis ve ülkeyi yöneten 50 üyeli bir Kürt Yasama Konseyi'nden oluşuyordu. Başkanlığı sırasında Saddam, DKK başkanı ve cumhurbaşkanıydı. DKK'nin diğer üyeleri arasında, 1968 ve 1970 yılları arasında bu görevde olan Saddam'ın üvey kardeşlerinden Salah Ömer el-Ali, Barzan İbrahim et-Tikriti, Taha Yasin Ramazan, Adnan Hayrullah, Sa'adun Şakir Mahmud, Tarık Aziz, Hasan Ali Nasır en-Namiri, Naim Hamid Haddad ve Taha Muhyeddin Maruf vardı. 2003 yılında, Geçici Koalisyon Yönetiminin 2 No'lu Emri uyarınca Paul Bremer tarafından DKK, resmen feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">1959 Musul Ayaklanması</span> Irakta darbe girişimi

1959 Musul Ayaklanması, o zamanki Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı devirmek ve daha sonra Irak Cumhuriyeti'ni Birleşik Arap Cumhuriyeti ile birleştirecek bir Arap milliyetçi hükûmeti kurmak isteyen Musul'daki Arap milliyetçilerinin bir darbe girişimiydi. Darbenin başarısız olmasının ardından, kaosu siyasi ve kişisel hesapları halletmek için kullanmaya çalışan çeşitli gruplar arasında günlerdir şiddetli sokak savaşlarına sahne olan Musul'da asayiş ve düzen bozuldu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Öncü Parti</span> Moritanyada bir siyasi parti

Ulusal Öncü Parti, Moritanya'da yasadışı bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Moritanya bölgesel şubesidir.