İçeriğe atla

İvan Turgenyev

Kontrol Edilmiş
İvan Sergeyeviç Turgenyev
Doğum9 Kasım 1818(1818-11-09)
Orel, Rus İmparatorluğu
Ölüm3 Eylül 1883 (64 yaşında)
Bougival, Seine-et-Oise
MeslekYazar, Oyun yazarı
MilliyetRus
Edebî akımRealizm
Etkiledikleri
Etkilendikleri
İmza

İvan Sergeyeviç Turgenyev (Rusça: Rusça: Иван Сергеевич Тургенев, [ɪˈvan sʲɪrˈɡʲeɪvʲɪtɕ turˈɡʲenʲɪf]) (9 Kasım 1818, Orel - 3 Eylül 1883, Bougival) Rus şair, yazar, oyun yazarı, çevirmen.

Soykökü ve soyadının etimolojisi

Rus tarihçisi Nikolay Baskakov "Rus familyasının doğuşu" kitabı ve «Berhet kitabı» içinde Turgenyev soyadının eski Tatar dilindeki tez, hemen, çabuk anlamlarına gelen Türgen (Түрген)[1] sözünden geldiğini ve Turgenyev'in de Tatar Türkleri soyundan geldiğini belirtir.[2][3] Sibirya Türk ağızlarında da türgen şeklinde söylenen bu soyadının anlamı yukarıda belirtildiği gibi hızlı, acele eden sözünden gelmektedir. Turgen (~ türgen) adı büyük ihtimalle geçici manaya dayanılarak verilmiştir ve bu adı taşıyan karakteri ile ilgilidir (çabuk öfkelenen, hırslı). Turgenyev, Turgenev soyunun atası Murza (mirza) Lev Turgenyev, vaftiz töreninden sonra İoan adını almıştır. Knyaz Vasili İonoviç'in yayına Altın Orda'dan gelmiştir. Lev Turgenyev'in torunları Rus tahtına hizmet etmiş ve 1550 yılından sonra mülkle ödüllendirilmiştir. Turgenyevlerin atası olan Mirza Lev Turgenyev, Altın Orda asilzadelerinin önde gelen simalarından olmuştur.[4]

Yaşamı

9 Kasım 1818'de Orel kentinde doğar. Babası soylu bir ailedendi, fakat yoksul düşmüşlerdi. Süvari albayı baba Turgenev, Spasskoye malikanesinin sahibi, yaşlı bir kadın olan, Varvara Petrovna Lutovina ile evlenir. Bu evlilikten İvan doğar. Okumuş, eğitime, kültüre düşkün fakat bir o kadar da sert olan annesi, suç işleyen toprak kölelerini acımasızca cezalandırır, kırbaçlatır. Turgenyev'in fikirleri bu durumlar yüzünden küçük yaşta şekillenmeye başlar. Aile 1827'de Moskova'ya göç ettiğinde Turgenev özel okullarda eğitim görüp, özel öğretmenlerden dersler alır. Henüz bir çocukken; Almanca, İngilizce ve Fransızcayı anadili gibi konuşmaya başlar. Daha sonra Moskova ve Petersburg üniversitelerinde okur. Felsefe fakültesini iyi derecede bitirir.

Daha sonra Almanya'ya gider. Berlin Üniversitesi'ne girer ve Almanya'da 4 yıl süreyle kalır. Tarih, klasik filoloji dallarında çalışmalar yapar, Yunanca ve Latince öğrenir. Yurduna döner ve Petersburg Üniversitesi profesörlük sınavını kazanır. O dönemde Alman felsefesi ülkede benimsenmediği ve kuşku ile bakıldığı için ders verme olanağına kavuşamaz. 1842 yılı Turgenev için dönüm noktasıdır. O sırada Rus eleştirmen Belinski ile tanışır. Belinski'nin diyalogda olduğu insanlar toprak köleliğine karşı duran aydın kesimidir. İlk yazınsal denemeleri dışında ilk ciddi çalışmaları 1842'ye rastlar. Seçtiği yol; Puşkin'in ortaya attığı ve Gogol'ün geliştirdiği gerçekçiliktir. Onu üne kavuşturan ilk yapıtı "Bir avcının notları" adını taşıyan dizidir, 1880 baskısında bu kitap 25 öykü içerir. Öykülerin konuları; toprak ağası ve köylünün yaşayışı, içinde bulunduğu koşullardır.

1852 yılında Gogol'ün ölümü üzerine Turgenev bir yazısını kaleme alır, sansürün yasakladığı bu yazı Moskova dergilerinde çıkınca, tutuklanır ve bir ay hapiste yatar. Bundan sonraki bir yıl boyunca da polis gözetiminde yaşar. 1855 yılından sonra büyük romanlarını yayımlamaya başlar. Bu romanlarda tıpkı annesi gibi; kültürlü çiftlik sahiplerini canlandırır ve tümünde evrimci-liberal bir dünya görüşünü vardır. 1862 yılından sonra yayımladığı her romanında ise eleştirmenlerin saldırılarına maruz kalır. Turgenev iki yıl kadar süren bir hastalıktan sonra, 3 Eylül 1883'te Fransa'da Paris yakınlarındaki Bougival kasabasında ölür. Cenaze töreni aynı yılın 9 Ekim'inde Petersburg'da yapılır.

Edebiyat dünyasına damgasını vuran ve Nihilizm'in temel taşı varsayılan romanı Babalar ve Oğullar'ın konusu 1859'da geçer. Epilogu ise toprak köleliğinin kaldırılmasından (1861) sonraki dönemi anlatır. Bu dönemde Rus yaşayışının en önemli sorunu olan; serflik ilişkilerinin insana aykırılığını, feodal-aristokrat Rusya'nın yıkılışını, yeni burjuva-demokratik güçlerin yükselişini gerçekçi biçimde yansıtır. Babalar ve Oğullar'da reformist akımla, radikal akımın çatışmasından oluşan nihilizmi vurgular. Bu roman için Dostoyevski gibi bir aydın edebiyatçının bile; romanın kahramanı nihilist Bazarov için "uydurma bir kişi" demesi bile romanlarının farklılığını kanıtlar.

Eserleri

  • Bir Avcının Notları (1852-Öykü)
  • Rudin (1855-Roman)
  • Asilzade Yuvası (1855-Roman)
  • Arefe (1858-Roman)
  • Babalar ve Oğullar (1862-Roman) (nihilizm konusunda yazılmış ilk roman)
  • Tuğbay (1867-Öykü)
  • Ham Toprak (1876-Roman)
  • Duman (1870-Roman)
  • Bozkırda Bir Kral Lear (1870-Öykü)
  • İlk Aşk (Roman)
  • Turgenyev'in Mektupları
  • İlkbahar Selleri

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İvan Turgenyev ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Tıva Türkçesinde "dürgen", çabuk,hızlı, süratli, tez anlamındadır. ( Tuvaca-Türkçe Sözlük, D. Monguş. Tıva Devlet Üniversitesi / Sosyal Araştırmalar Enstitüsü yayınları. Kızıl-2005. s.81)
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 
  4. ^ N. A. Baskakov, Türk kökenli Rus soyadları. çeviren: Prof.Dr. Samir Kazımoğlu. Türk dil kurumu yayınları, Ankara - 1997. s. 126

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leopold von Sacher-Masoch</span> Mazoşizmin isim babası yazar

Leopold Ritter von Sacher-Masoch,, Avusturyalı yazar. Eserlerini Charlotte Arand ve Zoë von Rodenbach takma adlarıyla yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Puşkin</span> Rus yazar (1799-1837)

Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazardır. Rusya'nın "ulusal şair"i ve modern Rus edebiyatının kurucusu olarak kabul edilir.

Nihilizm, evrenin ve insan yaşamının özünde herhangi bir anlam taşımadığını savunan bir felsefi yaklaşımdır. Ancak bu, her türlü anlam ve değerin tamamen reddi gerektiği anlamına gelmez. Nihilizme göre, toplumsal, ahlaki ve kültürel değerler insan yapımıdır ve mutlak bir gerçeklik taşımaz.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Lermontov</span> Rus yazar, şair, asker

Mihail Yuryeviç Lermontov, Rus yazar ve şair. Emekli bir subayın oğlu olarak dünyaya gelen Lermontov, bir süre Moskova Üniversitesi'ne devam etti. Üniversite yılları Lermontov'a, toplumsal sorunların büyük bir heyecanla tartışıldığı çok canlı bir entelektüel ortamdan yararlanma fırsatı sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Plehanov</span>

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.

<span class="mw-page-title-main">Lev Tolstoy</span> Rus yazar ve aktivist (1828–1910)

Lev Nikolayeviç Tolstoy, Rus yazar ve asker. Dünya tarihinin en iyi yazarlarından birisi olarak bilinmektedir.

<i>Savaş ve Barış</i> Tolstoy tarafından yazılan roman

Savaş ve Barış, Rus yazar Lev Tolstoy tarafından yazılmış ve ilk kez 1869 yılında yayınlanmış roman. Roman dünya edebiyatının en önemli başarılarından ve önemli eserlerinden biri olarak değerlendirilir."Savaş ve Barış" L. Tolstoy'un diğer eseri olan "Anna Karenina" ile birlikte yazarın edebi yaratıcılıkta zirvesi olarak kabul edilir.

<i>Yeraltından Notlar</i> Dostoyevskinin kısa romanı

Yeraltından Notlar, Dostoyevski'nin, Camus dahil olmak üzere birçok Batılı düşünürü varoluşçu anlamda etkilemiş bir klasik olarak kabul edilen kısa romanıdır. 1864 yılında Sankt-Peterburg'da basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Nikolayeviç Tolstoy</span>

Aleksey Nikolayeviç Tolstoy, Rus şair, roman ve oyun yazarı ve Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi üyesi.

<i>Ecinniler</i>

Ecinniler, Fyodor Mihayloviç Dostoyevski'nin 1872 yılında yayımlanmış romanıdır. Türkçeye Cinler adıyla da tercüme edilmiştir.

<i>Babalar ve Oğullar</i> İvan Turgenyevin en meşhur eseri (1862)

Babalar ve Oğullar, İvan Turgenyev’in 1862'de kaleme aldığı en meşhur eseridir. Romanın Rusça adı Отцы и дети ’dir. Birebir anlamı “Babalar ve Çocuklar” olan bu roman Türkçeye “Babalar ve Oğullar” olarak tercüme edilmiştir.

Rus Edebiyatı, 11. yüzyılda Ruslar'ın Hristiyanlığı benimsemesinden sonra yazılan yapıtlarla başlar. Doğu Slav toplulukları ilk kez 10. yüzyılın hemen başında Kiev'de merkezi bir yönetim altında bir araya gelmişlerdi. Aynı yüzyılın sonlarında Kiev prensi tarafından benimsenen Hristiyanlığın halkın arasında yayılmasıyla okuryazarlık gelişebilme olanağı buldu. Bu yeni dinle birlikte Rusya'ya Yunanca ya da Slavca dinsel yapıtlar girdi. Yunancadan çeviriler yapılmaya başlandı.

<i>Diriliş</i> (roman) Lev Tolstoyun 1899da yayımlanan romanı

Diriliş, Lev Tolstoy'un 1899'da yayımlanan romanıdır.

<i>Kroyçer Sonat</i> Tolstoyun 1889 yılında yayımlanan uzun hikâyesi

Kroyçer Sonat adını Beethoven'ın Kreutzersonate isimli kemanlı bestesinden alan, Tolstoy'un 1889 yılında yayımlanan uzun hikâyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Korolenko</span> Rus yazar

Vladimir Galaktionoviç Korolenko, Rus ve Ukraynalı kısa öykü yazarı, gazeteci, insan hakları savunucusu ve Hümaniteryan. En iyi bilinen eseri, kısa roman Kör Müzisyen (1886) yanında ve Sibirya'daki sürgün deneyimine dayanan çok sayıda kısa öykülerdir. Korolenko, Çarlık rejiminin ve son yıllarında Bolşeviklerin güçlü bir eleştirmen oldu.

<i>Ev Sahibesi</i>

Ev Sahibesi, Rus yazar Fyodor Dostoyevski'nin 1847'de yazdığı bir novella. Sankt-Peterburg'da geçen eserde soyutlanmış genç bir adam olan Vasiliy Mihayloviç Ordinov'u ve Ordinov'un habis bir falcı veya mistik olarak algıladığı kederli bir eşin karısı olan Katerina'ya olan takıntılı sevgisi anlatılmaktadır. Hikâye, Rus folkloründen izler taşımakta ve otobiyografik göndermeler içermektedir. Yayımlandığı dönemde Ev Sahibesi hem olumlu hem olumsuz tepkiler alırken günümüzde Dostoyevski'nin külliyatında eşsiz olarak görülmektedir. Novellanın ilk kısmı Ekim 1847'de, ikinci kısmıysa aynı yılın kasımında Rus edebiyat dergisi Otechestvennye Zapiski'de yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Anna Dostoyevskaya</span>

Anna Grigoryevna Dostoevskaya, bir Rus Anı yazarı, stenograf, asistan ve Rusya'daki ilk kadın filatelistlerden biridir. Fyodor Dostoevski'nin ikinci eşidir.

<i>Nasıl Yapmalı?</i> Nikolay Çernişevskinin bir romanı

Nasıl Yapmalı?, Rus filozof, gazeteci, yazar ve edebiyat eleştirmeni Nikolay Çernişevski'nin, İvan Turgenyev'in Babalar ve Oğullar (1862) adlı romanına yanıt olarak yazdığı 1863 tarihli bir romandır. Asıl adı Ne Yapmalı? olan ve günümüzden yaklaşık 140 yıl önce yazılan Nasıl Yapmalı?'dan gerek yazıldığı dönemde, gerekse sonraları o kadar çok söz edildi ve bu 'roman bile olmayan roman'da fuhuş edebiyatından siyasal propagandaya kadar o kadar çok şey yapıldığı öne sürüldü ki, Çernişevski'nin hem karşıtları, hem de yandaşları için soru sürekli olarak gündemde kaldı: Ne Yapmalı'da ne yapılıyor?

<span class="mw-page-title-main">Sofiya Tolstaya</span> Lev Tolstoyun eşi

Kontes Sofiya Andreyevna Tolstaya, bir Rus günlük yazarı ve Rus yazar Kont Leo Tolstoy'un eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Konstantinoviç Tolstoy</span> Rus şair, romancı ve oyun yazarı

Kont Aleksey Konstantinoviç Tolstoy, genellikle A. K. Tolstoy olarak anılır, Rus şair, romancı ve oyun yazarı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.