
1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı veya Moskof Seferi, Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında yapılan ilk büyük savaştır. Bu savaş sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur. 5 yıllık savaş sonucunda henüz güçlenemeyen Rus Çarlığı yenilgi aldı ve 31 Ocak 1681 tarihinde Bahçesaray Anlaşması ile günümüzde Çigirin olarak adlandırılan yerde bulunan Çehrin Kalesi'ni ve Ukrayna'nın geri kalan kısmını Osmanlılara bıraktı.

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.
Ukrayna tarihi, bugünkü Ukrayna topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı. Kazaklar'ın en ünlü lideri Bogdan Hmelnitski'nin en küçük oğludur. Babasının 6 Ağustos 1657'de ölümünün ardından 27 Ağustos 1657'de Kazak hetmanı olmuştur ancak 2 ay sonra yerine Ivan Vhovski hetman olmuştur. 17 Ekim 1659'da Ivan Vhovski tahttan feragat edince 2. kez Kazak Hetmanlığı tahtına oturmuştur. 2. kez tahta çıkmasının ardından 1663'te tekrar tahttan indilirip yerine Ivan Briukhovetsky, hetman olmuştur. 1678'den 1681'e kadar Osmanlı Ukraynası'nın lideri olmuştur. 1685'te Subotiv, Lehistan'da ölmüştür.

İvan Vıhovski 27 Ekim 1657 – 17 Ekim 1659 yıllarında hüküm sürmüş Kazak hetmanı. Ünlü Kazak lider Bogdan Hmelnitski'nin ardından Rus-Polonya savaşını sürdürmüştür. 17 Ekim 1659'da kendi isteği ile Hetmanlık tahtını bırakmıştır ve yerine tekrar Yuri Hmelnitski Kazak lideri olmuştur. 16 Mart 1664, Zaporijya Oblastı'nda bulunan Korsun'da ölmüştür.

Kazak hetmanları listesi; Zaporojya Kazakları'nın liderlerinin listesidir. Ukrayna'da Bogdan Hmelnitski tarafından çıkarılan ayaklanmada kurulan Kazak Hetmanlığı'nın resmi olarak 11 lideri vardır, 4 lider ise Kazak Konseyi tarafından tayin edilmiştir. Toplam da ise 15 tane hetman hüküm sürmüştür.

Bohdan Hmelnitski Kazak Hetmanlığı'nın kurucusu. Polonya-Litvanya Birliği'ne (1648-1654) karşı ayaklanma başlatan Zaporojya Kazakları önderi. Ölümünden sonra yerine oğlu Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı olmuştur.

Michał Korybut Wiśniowiecki 29 Eylül 1669'dan 1673'e kadar hüküm süren Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü. Babası Leh kodaman Jeremi Wiśniowiecki, Hmelnitski Ayaklanması sırasında doğu Polonya'daki Don Kazakları'na karşı mücadelede yardımcı olan önemli biriydi.

Pavlo Teteria Sağ-kıyı Ukraynası hetmanı. (1663–1665) Gerçek adı Pavlo Morzhkovsky'dir. Hetman olmadan evvel Bogdan Hmelnitski ve İvan Vıhovskıy'in emrinde yüksek pozisyonlarda görev yaptı.

Pavlo Polubotok 1722 ile 1724 yılları arasında Kazak hetmanı ve Sol-kıyı Ukraynası lideri.

Mihaylo Stepanoviç Hanenko, Ukraynalı Kazak askeri lideri ve 1669-1674 yılları arasında Sağ-kıyı Ukraynası'nın Petro Doroşenko ile Harabe sırasında rekabet ettiği Kazak hetmanı idi.

Harabe Kazak tarih yazarı Samiylo Velychko (1670-1728) tarafından 17. yüzyılın ikinci yarısında Ukrayna tarihindeki siyasi durumunu tasvir eden tarihi bir terimdir.
İvan Bezpalıy Uman Alayı'nın Kazak albayıydı ve Doğu Ukrayna'daki Rus yanlısı grubun lideriydi. Kısa bir süre, Rusya Çarlığı'na sadık Sol-kıyı Ukrayna Kazakları tarafından Hetman seçildi ve Kasım 1658'den Ekim 1659'a kadar hüküm sürdü.

Yakym Somko, Pereyaslav alayının Ukraynalı Kazak askeri lideri. 1660-1663'te Harabe sırasında Sol-kıyı Ukraynası hetmanıydı.

Ivan Stepanoviç Mazepa 1687 ile 1708 arasında Kazak hetmanı olarak görev yapmıştır. Kutsal Lig çabalarından dolayı 1707'de Kutsal Roma İmparatorluğu Prensi unvanına layık görüldü. Mazepa'nın yaşamındaki tarihi olaylar pek çok edebi, sanatsal ve müzik eserine ilham kaynağı olmuştur ve sanatın koruyucusu olarak ünlüdür.

Çehrin Kuşatması, Özi Beylerbeyi Melek İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kolordusunun Kırım Hanı I. Selim Giray'la birlikte, Osmanlılara tâbi Kazak hetmanı Petro Doroşenko'nun Rusya'ya terkettiği Çehrin Kalesi'ne yönelik 3-29 Ağustos 1677 tarihleri arasındaki sonuçsuz kuşatması.

İvan Samoyloviç, 1672'den 1687'ye kadar Sol-kıyı Ukraynası hetman'ıydı. Hüküm sürdüğü dönem, Kazak Hetmanlığı'nın Rusya Çarlığı'na sıkıca bağlanması ve Sağ-kıyı Ukrayna'sını Lehistan-Litvanya Birliği'nden geri alma girişimleriyle geçmiştir.

Petro Konaşeviç-Sahaydaçni Ukraynalı bir Kazak siyasi ve sivil liderdi. 1616'dan 1622'ye kadar Zaporojya Kazaklarının Hetman'ı, Polonya-Litvanya Topluluğu'nun kara ve deniz askeri lideri idi. Bir hetman iken, Kazak Ordusunu düzensiz bir askeri oluşumdan düzenli bir orduya dönüştürdü. Onun liderliğinde Ukrayna'nın Kazakları, Ortodoks din adamları ve köylüleri birleşik bir ulus olarak ortaya çıkmaya başladı. Birlikleri, 1621'de Türklere karşı yapılan Hotin Savaşı'nda ve 1618'de Polonya Prensi Władysław'ın Rusya tahtını ele geçirme girişiminde önemli rol oynadı.

Osmanlı Ukraynası, Han Ukraynası, Hanşçina Ukrayna'nın sağ yakası için kullanılan ve Türkçe adı Yedisan olarak da bilinen tarihi bir terimdir. Khanska Ukraina teriminin kayıtlara geçen ilk kullanımı, Rus gizli ajanı Lupul'un Rusya İmparatoriçesi Anna'yı Osmanlı Ukrayna'sına saldırmaya teşvik ettiği 1737 yılına kadar uzanmaktadır.

Kazak Radası askeri alanda kararlar alan Slav Kazak meclisiydi.