İçeriğe atla

İvan Şişman

İvan Şişman
İvan Şişman'ın çocukluk gravürü
Bulgaristan çarı
Hüküm süresi17 Şubat 1371 - 3 Haziran 1395
Önce gelenİvan Alexander
Sonra gelenİvan Sratsimir
Ölüm3 Haziran 1395
Eş(ler)iKira Maria
Dragana
HanedanŞişman Hanedanı
BabasıIvan Alexander
AnnesiSarah-Theodora
DiniOrtodoks Hristiyan

İvan Şişman (Bulgarca: Иван Шишман), (1350 veya 1351, Bulgar İmparatorluğu - 3 Haziran 1395, Niğbolu, Osmanlı Devleti) 1371'den 1395'e kadar hüküm sürmüş Bulgar İmparatorluğu çarı.

1388 yılında Osmanlı'nın mağlup olduğu Ploşnik Muharebesi'nden sonra Balkan ittifakına katıldı. Bunun üzerine ittifaktan Bulgarları saf dışı bırakmak için sadrazam Çandarlı Ali Paşa Bulgar topraklarına yürüyüp Bulgar İmparatorluğu başşehri Tırnova'yı alınca Çar İvan Şişman Niğbolu'ya çekildi. Ancak daha sonra padişah I. Murad'ın ordusuyla Niğbolu'ya gelmesi üzerine tekrar itaat etti. Osmanlı ordusu geri çekilir çekilmez tekrar isyan etti. Bunun üzerine Niğbolu Kalesi fethedilerek Çar aile efradıyla birlikte tutsak edildi ve böylece Bulgar İmparatorluğu Osmanlı egemenliği altına girdi. İvan Şişman affedildi ve başşehir Tırnova ile birkaç yer kendisine verildi.

1392 senesinde Osmanlılara karşı Macar Kralı Sigismund'la gizlice haberleştiği öğrenilince I. Bayezid, Bulgar Çarlığı'nın tamamen ortadan kaldırılmasına karar verdi. Ardından 1393 senesinde Süleyman Çelebi kumandasında gönderilen kuvvetler Bulgar Çarlığı'na son verdi ve Çar İvan Şişman tutsak alındı. İvan Şişman 3 Haziran 1395'te Niğbolu'da Yıldırım Bayezid tarafından idam ettirildi.

Oğlu Aleksandr Müslüman olup İskender ismini aldı ve Osmanlı Devleti'nde valilik görevlerinde bulundu. Kız kardeşi Tamara Hatun da I. Murad'ın eşidir.

Kaynakça

Resmî unvanlar
Önce gelen:
İvan Alexander

Bulgaristan çarı

1371-1395
Sonra gelen:
İvan Sratsimir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Kosova Muharebesi</span> 28 Haziran 1389daki muharebe

I. Kosova Savaşı veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi, Sultan I. Murad önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar Hrebelyanoviç önderliğindeki çok uluslu Balkan ordusu arasında 28 Haziran 1389 tarihinde yapılan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Tırnovo</span> Kuzey-Merkez Bulgaristanda şehir

Tırnovo, Bulgaristan'ın bir şehridir. 1187-1393 yılları arasında İkinci Bulgar İmparatorluğu'na başkentlik yaptığı için Bulgar tarihi açısından önemli bir şehir olan Tırnova'ya, 1965 yılında büyük, yüce anlamlarına gelen veliko unvanı verildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Murad</span> 3. Osmanlı padişahı (1362–1389)

I. Murad, Murad-ı Hüdavendigâr veya Gazi Hünkar, Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü padişahı. Babası Orhan Gazi, annesi Nilüfer Hatun'dur. Babası Orhan Gazi döneminde 95.000 km² olan devlet toprakları onun döneminde yaklaşık 500.000 km² kadar genişlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Niğbolu Muharebesi (1396)</span> 1396da Osmanlı Devleti ile Avrupa devletleri arasında yaşanmış muharebe

Niğbolu Muharebesi, 25 Eylül 1396'da Sultan Yıldırım Bayezid liderliğindeki Osmanlı ordusunun Burgonya Dukalığı veliahtı ve asilzadelerinin liderliğini üstlendiği, ayrıca Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Fransa, Eflak, Lehistan, Britanya Krallığı, Macaristan, İskoçya Krallığı, Venedik Cumhuriyeti, Ceneviz Cumhuriyeti, St. Jean Şövalyeleri askerlerinden oluşan bir Haçlı ordusuyla, Tuna Nehri üzerinde bulunan Niğbolu Kalesi yakınlarında gerçekleşen ve Osmanlı kuvvetlerinin kesin zaferiyle sonuçlanmış bir muharebedir. Bu muharebe aynı zamanda Avrupa tarihçiliğinde, Niğbolu Haçlı Seferi diye de anılır ve Orta Çağ'ın son büyük haçlı seferi olarak nitelendirilmektedir. Bazı kaynaklarda savaşın tarihi 28 Eylül olarak verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">VII. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VII. İoannis Paleologos, VII. İoannis Paleologos İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğludur. 1376 yılında da babası IV. Andronikos bir taht darbesi ile büyükbabası V. İoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377'de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. İoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. İoannis 1390'da bir darbe ile beş ay Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde Konstantinopolis'te taht naipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. İoannis</span>

III. İoannis Dukas Vatacis (y. 1192, Dimetoka - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general Basileios Vatacis'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve vâris olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

İskender ya da doğum adıyla Aleksandr Şişman, Bulgar Çarı İvan Şişman'ın büyük oğlu. Aleksandr, İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun 1395 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmesinden önce babası ile birlikte devleti ortak bir şekilde yönetmekteydi. Bu tarihten sonra ise Osmanlı yönetimini tanıyarak İslam dinine geçmiş, İskender adını almıştır. Yıldırım Bayezid tarafından devlet işlerinde görevlendirilen İskender önceleri Samsun, sonraları ise İzmir'de valilik görevlerini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İmparatorluğu</span>

Bulgar İmparatorluğu ya da Bulgar Çarlığı, Orta Çağ Avrupa tarihinde Bulgar devletine verilen isim. Varlığını sürdürdüğü süre boyunca, Balkanlar bölgesinde, özellikle Bizans İmparatorluğu'na rakip bir güç olarak, kilit rol oynamış bir devlettir. İlki 7. ve 11. yüzyıllarda, ikincisi ise ise 12. ve 14. yüzyıllarda olmak üzere, iki kez tarih sahnesine çıkmıştır. İkisi de bölgelerindeki Bizans hakimiyetinin sona ermesi üzerine vücut bulmuştur.

Tamara Hatun veya Maria ya da Mara Tamara Hatun, Osmanlı Devleti'nin hükümdarı I. Murad'ın nikahlı eşi.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı</span>

1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı, Osmanlı Devleti ile İkinci Bulgar İmparatorluğu arasında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Bizans Savaşı (1366-1372)</span> Osmanlı Devleti ile Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) arasında Trakya topraklarında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan savaş

Osmanlı-Bizans Savaşı (1366-1372), Osmanlı Devleti ile Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) arasında Trakya topraklarında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">1367-1373 Osmanlı-Bulgar Savaşı</span>

Osmanlı-Bulgar Savaşı (1367-1373), Osmanlı Devleti ile Bulgar Krallığı arasında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Vidin Çarlığı</span>

Vidin Çarlığı, 1257'de kurulan ve 1356-1396 arasında Vidin merkezli olarak yarı bağımsız yaşayan Orta Çağ Bulgar devletçiği.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar-Osmanlı savaşları</span>

Bulgar-Osmanlı savaşları, 14. yüzyılın ikinci yarısında dağılan İkinci Bulgar İmparatorluğu'ndan arta kalan krallıklar ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Savaşlar, Bulgar İmparatorluğu'nun çökmesi ve Osmanlı İmparatorluğu'na tabi kılınmasıyla sonuçlandı ve Temmuz 1393'te Osmanlı'nın Tırnovo'yu fethi ile fiilen sona erdi ancak Vidin Çarlığı 1396'ya kadar ve Dobruca Despotluğu 1411'e kadar biraz daha uzun süre ayakta kaldı. Savaşlar sonucunda Osmanlı İmparatorluğu, Tuna Nehri'nden Ege Denizi'ne uzanan Balkan yarımadasındaki topraklarını büyük ölçüde genişletti.

Bu sayfada 1380'lerde Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.