İçeriğe atla

İtalyot Yunancası

İtalyot Yunancası, İtalya'nın Güney ve Güneydoğu bölgelerine yerleşen Grikoların konuştuğu iki Yunan lehçesidir. Bu lehçeler aslında Dor lehçesi sayesinde türeyip gelişmiştir.[1] Grikolar, tahminen MÖ 900-300 yılları arasında yaşamını sürdürmüşlerdir. Griko ismi İtalya'da yaşamış olan Griko halkından gelmektedir.

Modern Yunanca ile farkları

Lehçe ile Sözcük
Griko lehçesi veya İtalyot Yunancası Καληνύφτα kali'nifta
Modern Yunanca Καληνύχτα kali'nixta

Kaynakça

  1. ^ "İtalyot Yunancası". language. Wikipedia. 17 Mayıs 2022. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

Modern Yunanca, Halk Yunancası ya da Yunanca söylenişiyle Demotiki 1976'dan beri Yunanistan'ın ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dili.

<span class="mw-page-title-main">Kalabriya lehçesi (Yunanca)</span>

Yunanca-Calabriaca lehçesi veya Yunanca-Bovesiaca, Grecìa Salentina bölgesinde kullanılan diğer İtalyan Yunancası ağızlarının aksine, Calabira'da kullanılan İtalyan Yunancasının bir çeşididir. Sıklıkla her iki dil Italiot yunanca (Katoitaliótika) veya Grecanic veya Griko dili olarak anılırlar, fakat her ikisi de farklı gelişim aşamaları geçirmiş farklı dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Aosta Vadisi</span> bölge

Aosta Vadisi, Kuzeybatı İtalya'da özerk bir bölgedir. Aosta Vadisi Özerk Bölgesi diğer İtalyan bölgeleri gibi illere bölünmemiştir ve tek bir il olduğu kabul edilmektedir. İsviçre, Fransa ve Piyemonte ile sınıra sahip bölgenin başkenti Aosta şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Romanyot</span>

Romanyot, Roma döneminden beri bugünkü Türkiye, Yunanistan ve bu ülkeleri çevreleyen bölgelerde yaşayan Yahudilere verilen addır. Kendi aralarında kullandıkları dil Yunancanın bir lehçesi olan ve İbraniceden kelimeler bulunan Yevanik'ti. Bu dil Sinagoglarının adları Yunanca olduğu gibi, duaların bazıları da yine bu dilde okunurdu. Bu dilin ölü bir dil olma ihtimali çok yüksektir. 1547 yılında Tevrat da Yunancaya çevrilmiştir. Gelenekleri de doğal olarak Rum yaşam tarzına yakın olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yevanik</span>

Yevanik,, Helenistik dönem'den beri varlığı süren Romanyot 'un konuştuğu bir lehçedir. Koini Yunancası'nın bir kolu olan ve çok büyük bir olasılıkla ölü olan ya da neslinin yok olmasının eşiğinde olan bu dilde İbraniceden kelimeler de bulunur. Yunanlar tarafından kolayca anlaşılabilen Yevanik, Romanyotlar tarafından İbranice harfler kullanılarak yazılır.

Antik Yunanca, Koine'nin Yunanlaşma döneminin batı dili olarak gelişmesinden önce Antik dönemde birçok lehçeye ayrılmıştır. Tıpkı Çağdaş Yunancanın Koine'den türeyen birçok lehçeye ayrılması gibi.

Kıbrıs Rumcası veya Kıbrıs Yunancası, Kıbrıs'ta ve Kıbrıs Rumlarının yaşadığı diğer bölgelerde yaklaşık 750.000 civarı insan tarafından konuşulan bir Yunanca lehçesi. Kıbrıs Rum toplumunun günlük konuşma dilidir. Kıbrıs Türklerinin bir kısmı da tarihi olarak Kıbrıs Rumcası konuşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Forli</span> İtalyanın Emilia-Romagna bölgesinde, Forlì-Cesena iline bağlı ilçe (komün)

Forli, İtalya'nın Emilia-Romagna bölgesinin ve Forli-Cesena ili nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Reggio Emilia</span> İtalyanın Emilia-Romagna bölgesinde, Reggio Emilia iline bağlı ilçe (komün)

Reggio Emilia kuzey İtalya'nın Emilia-Romagna bölgesinin ve aynı adlı Reggio Emilia ilinin merkezidir. Reggio nell'Emilio belediyesi sınırları içinde nüfus 169.554 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Alessandria (il)</span> İtalyada bir il

Alessandria ili, kuzey batı İtalya'nın Piyemonte bölgesinin guneydogusunda bulunan bir ilidir. Başkenti Alessandria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Anabolu</span> Yunanistanın Mora coğrafi bölgesinin Argolis ilinin yönetim merkezi

Anabolu, Yunanistan'ın Mora coğrafi bölgesinin Argolis ilinin yönetim merkezi durumundaki şehir.

<span class="mw-page-title-main">Molfetta</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Bari iline bağlı ilçe (komün)

Molfetta, Güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, Bari iline bağlı ve Bari şehrinin merkezinin 25 km batı-kuzey-batısından bulunan bir kent ve bir komün. Şehrin çok iyi restore edilmiş bir tarihsel merkezi bulunmaktadır. Şehir de yaşayanların, Molfetta lehçesi denilebilecek, özel bir İtalyanca lehçesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Magna Graecia</span>

Magna Graecia ya da Büyük Yunanistan, Antik Yunan koloni çağında İtalyanın Güneyi ve Sicilya Adasını belirtmek için kullanılan coğrafi bir adlandırmadır. Bölgedeki mevcut yoğun Yunan kolonilerine atıfta bulunarak, bu toprakların Yunan kültür sahasının bir parçası olduğunu vurgulamak için kullanılır. Güney İtalya'nın önemli şehirlerinden Napoli ve Taranto gibi birçok şehir antik çağda kurulan Yunan kolonilerden gelir. Yine bir Yunan kolonisi olan Siraküza'da doğan Arşimet bölgede yetişen önemli isimlerdendir. Günümüzde bölgede yaşayan Yunan kökenlileri Griko denir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'daki Yunanlar</span>

Yunanlar'ın İtalya'daki varlığı MÖ 8. yüzyılda eski Yunan diyasporasının göçleriyle başlar ve günümüze kadar devam eder. Güney İtalya'daki Calabria ve Puglia bölgelerinin, özellikle Salento yarımadasının, başka bir deyişle tarihi Magna Graecia bölgesinin yerlisi olan Yunanlar Griko adıyla anılmakta olup Yunancanın farklı bir şivesiyle konuşurlar. Grikoların yüzyıllardır İtalya'nın güneyine İlk Çağ'da ve Orta Çağ'da yerleşmiş Yunan topluluklarından kalanlar olduğu düşünülmektedir. Yunanların uzun süredir yaşamış olduğu Venedik, İtalya ve Malta'daki Rum Ortodoks Kilisesi'nin günümüzdeki başpiskoposluk merkezi olmasının yanı sıra Venedik, 10. yüzyıla kadar Bizans bölgesi olmuştur. Ayrıca tarihi Venedik Cumhuriyeti 17. yüzyıla dek Mora ve Girit'te toprak sahibi olarak Yunanlarla bağını korumuştur. Bunların dışında İtalya'da daha az da olsa Yunanistan'dan İtalya'ya modern zamanlarda göç etmiş bir gurbetçi topluluğu da yaşamaktadır. Günümüzde Güney İtalya'daki Yunanlar İtalyan gelenek ve kültürlerini takip etmekte ve asimilasyon yaşamaktadırlar.

Çoğu Avrupa dili Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. 2018'le birlikte 744 milyonluk toplam Avrupa nüfusunun %94'ü bir Hint-Avrupa dilini ana dili olarak konuşmaktadır. Her biri 200 milyon konuşanla Latin, Cermen ve Slav dilleri Avrupalıların %90'ını oluşturarak en büyük grubu oluşturmaktadır. Daha küçük Hint-Avrupa dillerine Helenik, Baltık, Arnavutça, Hint-Aryan ve Kelt dilleri örnek verilebilir.

Yunanistan'da resmi dil nüfusun %99'u tarafından konuşulan Yunancadır. Ayrıca bazı resmi olmayan azınlık dilleri ve bazı Yunan lehçeleri de konuşulmaktadır. Yunanlar tarafından en yaygın olarak öğrenilen yabancı diller İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyanca'dır.

Girit Rumcası veya Girit Yunancası, Girit'te ve Giritli göçmenler tarafından konuşulan Modern Yunancanın bir lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rumcası</span>

İstanbul Rumcası, nüfus sayısı birkaç bin kişiye düşmüş İstanbul Rumları tarafından konuşulan, yok olma tehlikesi altında olan Yunanca lehçesi. Kendine has gelişmeler geçirmiş olması, Antik Yunancadan kaynaklanan lâkin Çağdaş Standart Yunancada rastlanmayan özellikler muhafaza etmiş olması, ve başta Türkçe, Fransızca, İtalyanca ve Ermenice olmak üzere farklı dillerle dil teması sürecini geçirmiş olması, İstanbul Rumcasını Standart Yunancadan farklı kılan özelliklerdir. İstanbul Rumcasının Eski Atina Yunancası ve Çakonca ile ortak özellikleri mevcuttur.