İçeriğe atla

İtalyan Somalisi

Somalia Italiana
İtalyan Somalisi
1889-1936
İtalyan Somalisi sınırları.
İtalyan Somalisi sınırları.
BaşkentMogadiscio
Yaygın dil(ler)İtalyanca
Somalice
Arapça
HükûmetKoloni
Kral 
Tarihçe 
• Kuruluşu
1889
• Britanya Somalisi
1941 - 1949
• Dağılışı
1936
Para birimiİtalyan lirası
Öncüller
Ardıllar
Ajura İmparatorluğu
Majeerteen Sultanlığı
Hobyo Sultanlığı
Geledi Sultanlığı
İtalyan Doğu Afrikası

İtalyan Somalisi (İtalyanca:Somalia Italiana), İtalya Krallığı'nın, 1889'dan, 1936'ya kadar bugünün Kuzeydoğu Afrika'da kurduğu ilk kolonidir. Ayrıca bu koloni, İtalyan Doğu Afrika kontrolünün ve İtalya'nın bu bölgede elde ettiği birçok sömürge ve bu bölgede kurduğu sömürge krallığının ilk adımıdır. Ve 1936'da İtalyan Doğu Afrika'sı kurulduğunda, yıkılış tarihi 1941'e kadar onun bir bölgesi olarak kalmıştır, 1941'de Britanya Somalisi bölgeyi ele geçirip 1949'a kadar kontrol altında tutmuştur. Ancak İtalya Birleşmiş Milletler sayesinde 1949'da Somali İtalyan Vesayet Bölgesi'ni oluşturmuştur ve Britanya Somalisi ilk sınırlarına dönmüştür. 1960 yılında ikisi bir referandum sayesinde birleşerek bugünkü Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturmuşlardır.

Somali - İtalyan Antlaşmaları

1880'lerde, Afrika Boynuzu ile ilgili büyük Avrupa devletlerinin (Fransa Krallığı, Birleşik Krallık, İtalya Krallığı) çekişmesi artınca, İtalyanlar Somali'nin güneyi ve kuzeyinin bir kısmına, İngilizler Kuzey Somali'ye, Fransızlar ise Cibuti'nin tamamı, Etiyopya ve Eritre'nin bir kısmında sömürgeler elde etmişlerdir.

Sömürgelerin Kazanılması

İtalyanların sömürgeleri nasıl elde ettiğine bakacak olursak, öncelikle Avrupa devletleri Somali sultanlarıyla antlaşmalar imzalayarak toprakları özerk olarak kontrol etmeye başlamışlardır. Ardından, olayların iyice kızışmasıyla, 1888'in sonlarında bazı kabile şefleri ve Hobyo Sultanılığı'nın o zamanki lideri Thus İtalya Krallığı sömürgesi olmak istemiştir ve olmuştur. Ardından, Thus'un düşmanı Majeerten Sultanlığı'nın sultanı Sultan Boqor Osman ise Birleşik Krallık'a katılmıştır.

İtalyan Doğu Afrikası ve Britanya Somalisi

Ancak, İtalya'nın ele geçirdiği kabileler, Hobyo Sultanlığı ve daha önceden oluşturduğu toprak üstünlüğü ile kısa sürede bölgenin en güçlü kuvveti hâline gelmiştir ve bir süre sonra İtalyan Doğu Afrikası'nı kurmuştur, ancak bir süre sonra, İtalyan Doğu Afrikası'nın Etiyopya ve Eritre'deki kuvveti azalmış ve bölgedeki toprakların kaybetmiştir. Ele geçirilen Britanya Somalisi tekrar bağımsızlık kazanmıştır.

Somali İtalyan Vesayet Bölgesi ve Britanya Somalisi

Birleşik Krallık'ın Britanya Somalisi bağımsızlığına tekrar kavuştuktan sonra İtalyan Somalisi'nin tamamına hükmetmiştir ve İtalyan Somalisi'ni ortadan kaldırmıştır. Ancak, İtalyanlar, Birleşmiş Milletler sayesinde, İtalyan Somalisi'nin ilk topraklarını Somali İtalyan Vesayet Bölgesi olarak dokunulmaz ilân etmiştir ve Britanya Somalisi'ne ilk toprakları kalmıştır.

Somali Federal Cumhuriyeti'nin Kuruluşu

11 yıl sonra, 1960 yılında Somali İtalyan Vesayet Bölgesi ve Britanya Somalisi'nin bir referandum sâyesinde birleşmesi ile bugünkü Somali Federal Cumhuriyeti kurulmuştur.

İtalyan Yöneticiler

1888 yılından, 1908 yılına kadar, bölgeyi tek ve belli bir yönetici yönetmemiştir. İşte, 1908'den yok oluş tarihi 1941'e kadar İtalyan Yöneticiler ;

Yönetim Aralığı (Tarih)Yönetici
11908 - 1910Tommaso Carletti
21910 - 1916Giacomo De Martino
31916 - 1919Giovanni Cherina Ferroni
41919 - 1923Carlo Ricci
51923 - 1928Cesare Maria De Vecchi (Erkek)
61928 - 1931Guido Corni
71931 - 1935Maurîzio Rava
81935 - 1936Rodolfo Graziani
91936 - 1936Angélo De Ruben
101937 - 1937Ruggiero Santini
111937 - 1939Francesco Saveno
121939 - 1940Gustavo Pesenti
131940 - 1941Carlo De Simoné

Fotoğraf Galerisi

İtalyan Somalisi sınırları içinde, İtalyan Somalisi zamanında yapılmış binalar ve İtalyan Somalisi zamanında çekilmiş fotoğrafları...

Kaynakça

  • Vikipedi - İtalyan Somalisi Maddesi
  • Antonicelli, Franco. Trent'anni di storia italiana 1915 - 1945. Mondadori Editore. Torino, 1961.
  • Tuccimei, Ercole. La Banca d'Italia in Africa, Presentazione di Arnaldo Mauri, Laterza, Bari, 1999.
  • Hess, Robert L. Italian Colonialism in Somalia. Chicago Üniversitesi P. Chicago, 1966.
  • Tripodi, Paolo. The Colonial Legacy in Somalia. St. Martin's P Inc. New York, 1999.
  • Fitzgerald, Nina J. Somalia. Nova Science, Inc. New York, 2002.
  • Lee Cassanelli, syf. 172
  • Lee Cassanelli's Tour Book, syf. 175
  • Colonization Game, 2004
  • Ben-Ghiat, sf. 310

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Somali</span> Doğu Afrikada bir ülke

Somali, resmî olarak Somali Federal Cumhuriyeti ve komünist yönetimde önceki bilinen adıyla Somali Demokratik Cumhuriyeti olarak anılan, Doğu Afrika'da Afrika Boynuzu denilen coğrafî bölgede bulunan bir ülkedir. 1991’de Somali İç Savaşı'nın başlamasından beri devletin çoğu bölgesinde merkezî bir hükûmet kontrolü yoktur. Uluslararası olarak tanınmış Federal Geçiş Hükûmeti, ülkenin sadece küçük bir parçasını yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mogadişu</span> Somalinin başkenti

Mogadişu, Afrika'nın doğusunda, Hint Okyanusu kıyısında bulunan Somali'nin başkentidir. Aynı zamanda Banaadir eyaletinin de merkezidir. Piri Reis'in Muğdiş dediği şehre Somali dilinde Muqdisho, Arapça kaynaklarda Makdeşû, İtalyancada Mogadiscio, Türkçe eserlerde Mogadişu (Magdişu) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Somaliland</span> Somaliden tek taraflı bağımsızlık ilan eden ancak bağımsızlığı hiçbir ülke tarafından tanınmayan ülke

Somaliland, resmî olarak Somaliland Cumhuriyeti, Afrika Boynuzu'nda tanınmayan fiili bir egemen devlettir. Kuzeybatıda Cibuti, güneyde ve batıda Etiyopya ve doğuda Somali ile sınır komşusudur. İddia edilen bölgesi, 2021 itibarıyla yaklaşık 5,7 milyon sakinle 176.120 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Başkent ve en büyük şehir Hargeisa'dır. Somaliland hükûmeti, kısa bir süre bağımsız olan Somaliland Devleti olarak 1960'tan 1991'e kadar Somali Vesayet Bölgesi ile birleşerek Somali Cumhuriyeti'ni oluşturan İngiliz Somaliland'ın halefi devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Ogaden Savaşı</span>

Ogaden Savaşı (1977-1978), Etiyopya ile Somali arasında Etiyopya'nın Ogaden denilen bölgesinde meydana gelen savaş.

<span class="mw-page-title-main">Ajura İmparatorluğu</span>

Ajura İmparatorluğu, bugünkü Afrika Boynuzu denilen ve Eritre, Etiyopya, Cibuti ve Somali'yi kapsayan bölgede 14. yüzyıl ila 17. yüzyıl arasında hüküm sürmüş ve Afrika'da oldukça güçlü olmuş bir imparatorluktur. Ajura I tarafından kurulmuştur, ardından gelen lider ise Ajurao I 'dir. Yöneticiler hakkında bilinen başka bir şey yoktur. Teokrasi ile yönetilmiştir ve dini inancı Müslümanlıktır. Doğu Afrika'nın en güçlü imparatorluğu olmuş ve neredeyse bölgedeki tüm kabilelerin kontrolünü ele geçirmiştir. İlk başkenti Mareeg, Somali, ikincisi ise Kelafo, Etiyopya olmuştur. Diğer büyük ve önemli şehirleri ise, Merka, Hobyo, Afgoyé, Mogadişu Gondershe ve Barawa'dır. Zamanında, Osmanlı İmparatorluğu ile de ticaret yapmıştır. Tüfek ve savaş topu ithal etmiş ve karşılığında kumaş ihraç etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Somali tarihi</span>

Somali Tarihi, Antik Çağlara kadar dayanan uzun bir tarih şerididir. Antik Çağ'da, Somali'deki siyasal varlıklar;

<span class="mw-page-title-main">Britanya Somalisi</span> Eski İngiliz protektorası(1884-1960)

Britanya Somalisi ya da Britanya Somalilandı 1884 yılından 1960 yılına kadar Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'da, Somali'nin kuzey bölgesindeki sömürgesidir ve Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'daki tek sömürgesidir. Bugünkü, Somaliland adındaki özerk bölgede kurulmuştur. Fransız Somalisi ve İtalyan Somalisi arasında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hobyo Sultanlığı</span> 19. YY Somali Krallığı

Hobyo Sultanlığı, Kuzey Somali'de, 1820'li yılların başında, Yusuf Ali Kenadid tarafından kurulmuş, Kenadid kraliyet ailesinin (meclis), saltanatıdır. Başkenti, Hobyo'dur. Yusuf Ali Kenadid'İn oğlu olan Ali-Youssuf Kenadid yönetimi sırasında, 1 Ekim 1925'te, İtalyan komutanlar, De Vecchi ve Corpo Zaptié ile orduları, saltanatı tamamen ortadan kaldırmıştır ve Hobyo Sultanlığı, İtalyan Somalisi'nin bir parçası olmuştur. Daha sonra, Britanya Somalisi kontrolüne geçmiş, ardından İtalyan Doğu Afrikası egemenliğine girmiştir. Günümüzde, Hobyo Şehri Somali Cumhuriyeti'nin büyük şehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Doğu Afrikası</span> İtalya Krallığının, Doğu Afrika ve Orta Afrikadaki sömürgelerini arttırmasıyla kurulan büyük koloninin adıdır

İtalyan Doğu Afrikası, İtalya Krallığı'nın, Doğu Afrika ve Orta Afrika'daki sömürgelerini arttırmasıyla kurulan büyük koloninin adıdır. İtalyan Somalisi'nin devamı niteliğindedir. 1936'da, bugünkü Etiyopya, Eritre, Kenya'nın bir kısmı ve Somali'yi kapsayan bir bölgede General Pietro Badoglio tarafından kurulmuştur. Pietro Badoglio ayrıca ilk genel vali olmuştur, ancak İtalyan Doğu Afrika'sını kuruluşundan 3 ay sonra hastalıktan öldüğü için yerine Rodolfo Graziani geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Somali bayrağı</span> Ulusal Bayrak

Somali bayrağı, Afrika ülkesi Somali'nin resmî bayrağıdır. Mohammed Awale Liban tarafından tasarlanan bayrak 12 Ekim 1954'te kabul edilmiştir. İtalyan Somalisi ve Britanya Somalisi'nin birleşmesinin ardından bayrak Somali Cumhuriyeti tarafından kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Somali İtalyan Vesayet Bölgesi</span>

Somali İtalyan Vesayet Bölgesi ya da Somali İtalyan Mutemetliği (Mütevelliliği) Britanya Somalisi ve destekleyen kuvvetler tarafınca yıkılan İtalyan Doğu Afrikası'nın, İtalyan Somalisi Bölgesi'nin, 8 yıl boyunca (1941-1949), Büyük Britanya kontrolünde kaldıktan sonra, Birleşmiş Milletler'in toplu kararıyla Birleşmiş Milletler Vesayet Bölgesi haline getirilen ve yönetimi bizzat İtalya'ya verilen; bir referandum kararı sonucu, bağımsızlığını 5 gün yaşayabilmiş Somaliland Eyaleti ile birleşerek, ilk Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturana kadar 1949-1960 yılları arasında var olmuş yönetimsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Yılı</span> 1960, 18 Afrika ülkesinin bağımsızlık yılı

Afrika Yılı olarak, Afrika kıtasında 1960 yılında 18 sömürge kolonisinin sömürgesi oldukları ülkelerden bağımsızlığını kazanması sonucu ortaya çıkmıştır. Bir yıl içerisinde birçok ülkenin bağımsızlığını kazanması neticesinde 1960 yılı Afrika Yılı olarak nitelendirilmiştir. Bu bağlamda 14 Fransa, 2 Birleşik Krallık, 1 Belçika ve 1 İtalya sömürgesi bağımsız olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Somali arması</span> Ulusal arma

Somali arması, Afrika ülkesi Somali tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Somali-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Somali-Türkiye ilişkileri, Somali ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan İmparatorluğu</span>

İtalyan İmparatorluğu, İtalya Krallığı'nın sömürgeleri, himayelerini, imtiyazları, bağımlı topraklarını ve güven bölgelerini kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Varsangali Sultanlığı</span>

Varsangali Sultanlığı, kuzeydoğu ve kısmen güneydoğu Somali'de varlığını sürdüren bir sultanlıktı. Sultanlık, 13. yüzyılda kurulmuş olup bölgede kurulmuş en büyük sultanlıklardan biriydi ve en parlak döneminde Sanag bölgesi ve ülkenin kuzeydoğusundaki Bari bölgesinin bir kısmını içeriyordu. 1884'te Büyük Britanya, Varsangali Sultanlığı da dahil olmak üzere kuzey Somalili sultanlarla çeşitli antlaşmalar ile bölgede Britanya Somalisi adında himaye kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Sömürge imparatorluğu</span> sömege imparatorlukları 15. yüzyıl itibariyle başka devletlerin kaynaklarını alan imparatorluklardır

Sömürge imparatorluğu, ya emperyal merkeze bitişik ya da denizaşırı ülkelerde bulunan, belirli bir devletin nüfusu tarafından yerleşmiş olan ve o devlet tarafından yönetilen bölgelerden oluşan bir kolektiftir . Erken modern Avrupa güçlerinin genişlemesinden önce, diğer imparatorluklar İberya'daki Romalılar veya şu anda Güney Çin'deki Çinliler gibi toprakları fethedip sömürgeleştirdiler. Modern sömürge imparatorlukları ilk olarak 15. yüzyılda o zamanlar en gelişmiş Avrupa denizcilik güçleri Portekiz ve İspanya arasında bir keşif yarışıyla ortaya çıktı. Bu dağınık deniz imparatorluklarının ve onu izleyenlerin arkasındaki ilk dürtü, Avrupa Rönesansından çıkan yeni fikirler ve kapitalizm tarafından yönlendirilen ticaretti. 1479, 1493 ve 1494'te dünyayı aralarında bölmek için anlaşmalar da yapıldı. Avrupa emperyalizmi, 14. yüzyılda hızla yükselen ve İspanyol ve Portekiz'i zorlayan Avrupa Hristiyanları ve Osmanlı Müslümanları arasındaki rekabetten doğdu. Hindistan'a ve daha az ölçüde Çin'e yeni ticaret yolları aramaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Eritresi</span> Eritre güney Afrika kıtasında yer almaktadır

İtalyan Eritresi, 1882-1936 yılları arasında İtalya Krallığı'na bağlı kalmış, günümüzde Eritre olarak bilinen bir koloni devletidir.

Jubaland, modern tarihinde, İngiliz Doğu Afrika Eyaleti Jubaland döneminden, Jubaland'ın geçici Trans-Juba döneminden ve mevcut Jubaland'ın federal devlet bayrağına kadar geniş bir bayrak yelpazesine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Afrika Savaşı (II. Dünya Savaşı)</span>

Doğu Afrika Savaşı, İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalya'nın silahlı kuvvetleri ile Britanya İmparatorluğu arasında Doğu Afrika'da gerçekleşen bir dizi savaştı. Bu savaş İkinci Dünya Savaşı'nın Akdeniz ve Orta Doğu cephelerinin bir parçasıydı.