İçeriğe atla

İtalyan Partizan Cumhuriyetleri

Ulusal Kurtuluş Komitesi'nin Bayrağı

İtalyan Partizan Cumhuriyetleri, Nazi Almanyası ile İtalyan Sosyal Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen bölgerde İtalyan partizanlar tarafından kurulan cumhuriyetlerdir. 1944 yılında kurulan cumhuriyetler, İtalya’da konuşlanan 25 Alman bölüğünün şiddetli saldırılarına karşı koyacak güçte olmadıklarından, ömrü kısa oldu. Alman bölükleri, savaş uçakları da dahil olmak üzere, modern bir ordunun savaş gücü yüksek her türlü aracıyla donatılmış olduğu halde, İtalyan partizanların ellerinde makineli tüfekler ve el bombalarından başka silah yoktu. Müttefik Devletler ise söz verdikleri yardımları partizanlara vermeyecekti. Kurulan cumhuriyetlerden birisi olan Ossola Cumhuriyeti, Müttefik Devletler'ince ve tarafsız İsviçre tarafından tanındı.

Almanlar'ın misillemesi çok ağır oldu. Almanlar (özellikle SS, Gestapo) ve kuklası Faşist İtalya, sistematik olarak sivil halka karşı yargısız infaz yöntemiyle savaş suçu işlemiştir. Partizanlar ve partizan olduğu düşünülen kişiler işkence ve tecavüze uğradı. Sant'Anna di Stazzema katliamı'nda 560 köylü partizan oldukları gerekçesiyle öldürüldü, Marzabotto katliamı'nda benzer iddialarla yaklaşık 770 sivil öldürüldü, Salussola katliamı'nda ise 20 partizan bir misilleme olarak, işkence edildikten sonra öldürüldü. Sadece direnişçiler değil Yahudiler'de bu durumdan olumsuz etkilendi. Ardeatine katliamı'nda 335 Yahudi sivil öldürüldü. Toplamda, yaklaşık 15.000 İtalyan sivil kasten (bunların içerisinde kadın ve çocuklarda var) öldürüldü.[1]

Kurulan İtalyan Partizan Cumhuriyetleri

  • Alba Cumhuriyeti (10 Ekim - 2 Kasım)
  • Alto Monferrato Cumhuriyeti (Eylül - 2 Aralık)
  • Alto tortonese Cumhuriyeti (Eylül-Aralık)
  • Bobbio Cumhuriyeti (7 Temmuz - 27 Ağustos)
  • Cassiglio Cumhuriyeti (Temmuz-Eylül)
  • Carnia Cumhuriyeti (26 Eylül - 10 Ekim)
  • Carniola'nın Cumhuriyeti (2 Şubat - Mart 1944)
  • Oryantal Friuli Cumhuriyeti (30 Haziran-Eylül)
  • Pigna Cumhuriyeti (18 Eylül 1944 - 8 Ekim 1944)
  • Langhe Cumhuriyeti (Eylül-Kasım)
  • Montefiorino Cumhuriyeti (17 Haziran - 1º Ağustos)
  • Ossola Cumhuriyeti (10 Eylül - 23 Ekim)
  • Torriglia Cumhuriyeti (26 Haziran - 27 Kasım)
  • Ceno Vadisi Cumhuriyeti (10 Haziran - 11 Temmuz)
  • Enza Vadisi Cumhuriyeti ve Parma Vadisi (Haziran-Temmuz)
  • Maira Vadisi Cumhuriyeti ve Varaita Vadisi (Haziran - 21 Ağustos)
  • Taro Vadisi Cumhuriyeti (15 Haziran - 24 Temmuz)
  • Lanzo Vadisi Cumhuriyeti (25 Haziran-Eylül)
  • Sesia Vadisi Cumhuriyeti (11 Haziran - 10 Temmuz)
  • Varzi Cumhuriyeti (19/24 Eylül - 29 Kasım)

Kaynakça

  1. ^ Gia Marie Amella, Special for CNN. "Hidden archive exposes WWII slaughters - CNN.com". Edition.cnn.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014. 

* Augeri Nunzia: Le repubbliche partigiane. Nascita di una democrazia, Ed. Spazio Tre, 2011.

  • Legnani Massimo: Politica e amministrazione nelle Repubbliche Partigiane, Ist. Naz. per la storia del movimento di liberazione, 1978.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bella Ciao</span> II. Dünya Savaşı sırasında İtalyan partizanların söylediği bir şarkı.

Bella ciao, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan bir İtalyan protest halk şarkısıdır. Kuzey İtalya'daki pirinç tarlalarında çalışan mevsimlik kadın işçiler tarafından zorlu koşulları eleştirmek amacıyla söylenmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sosyal Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyadaki eski Nazi kukla devleti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın desteği ile kurulmuş, İtalya'nın kuzeyindeki eski kukla devlettir. 1943-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. Kurucusu ve yöneticisi Benito Mussolini'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet partizanları</span>

Sovyet partizanları, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Mihver Devletlerine karşı cephe gerisinde gerilla savaşı veren Sovyet direniş kuvvetleridir. Direniş hareketi Sovyet hükûmeti tarafından merkezi olarak kontrol edilmiş ve Kızılordu modeline göre örgütlenmiştir. Sovyet partizanlarının temel hedefi işgal edilen topraklarda ve cephe gerisinde düşman birliklerinin düzenini bozacak şekilde ulaşım ve iletişimin kesilmesi, engellenmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Domodossola</span> İtalyanın Piemonte bölgesinde, Verbano-Cusio-Ossola iline bağlı ilçe (komün)

Domodossola, kuzeybatı İtalya'nın Piyemonte bölgesinin Verbano-Cusio-Ossola ili'ne bağlı olan bir komündur.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Armia Ludowa</span>

Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline karşı olarak 1 Ocak 1944 tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan direniş hareketi</span> II. Dünya Savaşı sırasında hem Mussolini iktidarına karşı hem de Nazi Almanyasına karşı verilmiş mücadele

İtalyan direniş hareketi, II. Dünya Savaşı sırasında ve savaşın son dönemlerinde patlak veren İtalyan İç Savaşı sırasında hem Mussolini iktidarına karşı hem de Nazi Almanyası'na ve onun işgali sonucunda kurulan kukla İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'ne karşı verilmiş mücadeleye verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar direniş hareketi</span>

Bulgar direniş hareketi, Bulgaristan'ın müttefiki Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesine tepki gösteren komünistlerin oluşturduğu direniş hareketi. Bazı bölgelerde Rus göçmenlerde bu harekete katıldı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rus partizanlar</span>

Bölge çok sık ormanlar ve bataklıklar içeren coğrafi yapısı ve Batı ile iletişimi sağlayan stratejik yapısı nedeniyle önemlidir. Belarusu komünistler Barbarossa Harekâtının ilk günlerinden hemen sonra direniş örgütlemeye başlamışlardır. Partizanların iddialarına göre işgal sırasında yapılan eylemler sonucunda 500.000 Alman ve işbirlikçi öldürülmüştür. Belarus'un Nazi işgali altında olduğu dönemde partizanların komutanlığını Panteleymon Ponomarenko yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">21. Waffen-SS Dağ Tümeni Skanderbeg</span>

21. SS Waffen Dağ Tümeni "Skanderbeg", II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından işgal edilen bölgelerde meydana gelen partizanlara karşı oluşturulmuş 38 Waffen-SS tümeninden biridir. Bu tümenin dağ birliği olarak kurulmasının sebebi partizanların dağlarda olmasıdır. Tümenin adı Osmanlı'nın Arnavutluk'a işgaline karşı savaşan Skanderbeg, Türkçesi İskender Bey'den gelir. Tümen hiçbir zaman Wehrmacht'ın bir parçası olmamıştır. Nürnberg mahkemelerinde Waffen SS'e katılımı nedeniyle ve savaş suçları sebebiyle suç örgütü ilan edilmiştir. Sembolü ise Arnavutluk'un bayrağında da olan çift başlı kartaldır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda partizan karşıtı operasyonlar</span>

II. Dünya Savaşı sırasında partizan karşıtı operasyonlar, çeşitli partizan direniş hareketlerine karşı yapılan temizlik operasyonlarıydı. II. Dünya Savaşı sırasında bu operasyonlar öncelikle işgalci Mihver Devletleri tarafından gerçekleştirildi, ancak savaşın değişen seyri ile Sovyetler Birliği ve Müttefik güçler de partizanlarla uğraşmak zorunda kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Benito Mussolini'nin ölümü</span> Mussolininin ölüm olayı

Benito Mussolini'nin ölümü, görevden alınan İtalyan faşist diktatörü, 28 Nisan 1945'te, Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın son günlerinde, İtalya'nın kuzeyindeki küçük Giulino di Mezzegra köyünde bir İtalyan partizan tarafından infaz edildiğinde meydana gelen bir olaydır. Olayların genel kabul gören versiyonu, Mussolini'nin "Albay Valerio" nun takma adını kullanan komünist partizan Walter Audisio tarafından vurulmasıdır. Bununla birlikte, savaşın sona ermesinden bu yana, Mussolini'nin ölüm koşulları ve katilinin kimliği, İtalya'da devam eden kafa karışıklığı, anlaşmazlık ve tartışmaların konusu oldu.

Koniuchy (Kaniūkai) Katliamı, II. Dünya Savaşı sırasında Koniuchy köyünde Sovyet komutası altında içinde Yahudilerin de bulunduğu bir Sovyet partizan birliği tarafından 29 Ocak 1944'te etnik Polonyalılara karşı işlenmiş katliam. Günümüzde hepsinin adı bilinen çocuklar ve kadınlar dahil 38'den fazla sivil öldürüldü ve bir düzineden fazlası yaralandı. Evler yakıldı ve çiftlik hayvanları öldürüldü. Katliam, günümüz Litvanya'sında Sovyet partizanları tarafından işlenmiş en büyük tekil savaş suçuydu.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan İç Savaşı</span> Mussolini ve Anti-faşist güçler arasındaki çatışma

İtalyan İç Savaşı İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde 9 Eylül 1943 ile 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İtalya'da yaşanan iç savaştır. İtalyan direniş hareketi ve Müttefik saflarındaki İtalyan Ordusu, İtalyan faşistlerine ve Naziler tarafından İtalya'nın kuzeyinde kurulmuş olan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti kukla devletine bağlı birlikler arasında yaşanmıştır. İtalyan direnişçiler, Mussolini rejiminin çökmesinin ardından bölgeyi işgal eden Nazilerle de savaşmıştır. Faşizm karşıtı güçlerin mücadelesiyle zafer kazanılmış, Naziler ülkeden kovulmuş, Mussolini infaz edilmiştir. Ayrıca ülkenin 1946 yılında monarşiden cumhuriyete geçişinde de iç savaş süresince kral III. Vittorio Emanuele başta olmak üzere krallık yanlılarının ülkeye karşı sorumluluklarını gereğince yerine getirmemelerinin de payı büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Rösselsprung Harekâtı (1944)</span>

Rösselsprung Harekâtı, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanların Yugoslav partizanlarının lideri Josip Broz Tito'yu öldürmek veya esir almak üzere gerçekleştirdiği askerî harekâttır. Harekât bugün Sırbistan sınırları içinde yer alan Bosna köyü Drvar'daki partizan karargâh ve tahkimatına karşı gerçekleştirilmiştir. 25 Mayıs 1944 tarihinde işbirlikçi Çetniklerle koordineli şekilde başlatılan Alman saldırısı sonucunda partizan sığınağına ağır kayıplar pahasına girilse de Tito ve kurmay heyeti bölgeden ayrılabilmiş, sonrasında da 15. Dağ Kolordusu, 500. Waffen-SS Paraşüt Taburu ve Luftwaffe'nin koordineli saldırısı püskürtülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Minsk Gettosu</span>

Minsk Gettosu, Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni istilasından kısa süre sonra kuruldu. Alman işgâli altındaki Sovyet topraklarındaki en büyük gettolardan biriydi. Neredeyse 100 bin Yahudi barındırdı; bunların çoğu Holokost'ta öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Pavle Đurišić</span>

Pavle Đurišić, II. Dünya Savaşı sırasında Çetnik komutanı (vojvoda) olan ve Karadağ'daki Çetniklerin önemli bir bölümünü yöneten Yugoslav Kraliyet Ordusu'nun Karadağlı Sırp subayıydı. Temmuz 1941'de Karadağ'da İtalyanlara karşı çıkan halk ayaklanması sırasında öne çıktı ve ana komutanlardan biri oldu, ancak daha sonra Komünistlerin önderliğindeki Yugoslav Partizanlara karşı eylemlerde İtalyanlarla işbirliği yaptı. 1943'te birlikleri, Bosna, Hersek ve Sancak'taki Müslüman nüfusa karşı birkaç katliam gerçekleştirdi ve İtalyan kuvvetleriyle birlikte Partizan karşıtı Case White saldırısına katıldı. Đurišić, Mayıs 1943'te Almanlar tarafından yakalandı, kaçtı ve yeniden yakalandı.

<span class="mw-page-title-main">Kefalonya katliamı</span> İkinci Dünya Savaşı Katliamı

Kefalonya katliamı veya 33. Acqui Piyade Tümeni katliamı 1943 yılı Eylül ayında Nazi Wehrmacht güçleri tarafından İtalyan savaş esirlerine karşı işlenmiş savaş suçudur. İtalya'da faşizmin sona ermesiyle beraber İtalya ve Müttefikler arasında ateşkes imzalanınca Nazi Almanyası Achse Harekâtıyla İtalya'yı işgal etmiş ve İtalyan askerlerini silahsızlandırmıştı. Ancak Kefalonya'da konuşlanmış İtalyan birlikleri teslim olmayı reddederek Almanlara direnmiştir. 22 Eylül günü mühimmatları bittiği için teslim olmak durumunda kalan İtalyan askerlerden 5.155 tanesi yerinde infaz edilmiş, toplama kamplarına gönderilmek üzere gemilere bindirilen 3 bin asker ise gemilerinin Müttefik Devletler tarafından batırılması üzerine boğularak can vermiştir. Ağırlıklı olarak Avusturyalı Nazilerden oluşan 1. Dağ Dümeni tarafından işlenen katliam savaşın öne çıkan suçlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Schio katliamı</span> Schio şehir hapishanesinde gerçekleştirilmiş toplu mahkûm katliamı

Schio katliamı, Garibaldi Tugayı'nın eski İtalyan partizanları ve Yardımcı Partizan Polis subayları tarafından 6-7 Temmuz 1945 gecesinde Schio Şehir Hapishanesi'nde gerçekleştirilmiş toplu mahkûm katliamıdır.