İçeriğe atla

İtalya Katepanlığı

GrekçeΚατεπανίκιον Ἰταλίας
İtalya Katepanlığı
Bizans İmparatorluğu Eyaleti

 

965–1071
İtalya Katepanlığı harita üzerinde
İtalya Katepanlığı harita üzerinde
11. yüzyıl boyunca İtalya Katepanlığı'nın yaklaşık kapladığı alan. Modern şehir isimleri (ingilizce) Orta Çağ Yunanca isimleri ile beraber yer almaktadır.
MerkezBari
TarihOrta Çağ
 - Kuruluş 965
 - Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi1071
Bugün parçasıİtalya

İtalya Katepanlığı (YunancaGrekçeκατεπανίκιον Ἰταλίας Katepaníkion Italías) Ana kara İtalyan'nın Monte Gargano'dan Salerno Körfezi'ne çizilen bir hattın güneyinde kalan toprakları içeren Bizans İmparatorluğu eyaletidir. Amalfi ve Napoli bu hattın kuzeyinde olmalarına rağmen, katepanlık üzerinden Konstantinopolis'e bağlılıklarını sürdürdüler. Modern İtalya'nın Capitanata bölgesi ismini Catepanate'dan almıştır.

Tarih

751 yılında Ravenna Eksarhlığı'nın yıkılmasından sonra, Bizans Güney İtalya'da neredeyse bir yüzyıl mevcudiyet göstermedi, I. Basileios'un (h. 867-886) Konstantinopolis'te tahta geçmesi ile bu değişti: 868'den itibaren, imparatorluk donanması ve Bizanslı diplomatlar Adriyatik Denizi'ndeki Sarazen akıncılarından kurtulmakla, Dalmaçya'da Bizans egemenliği ve Bizans kontrolünü İtalya'nın bazı bölgelerine bir kez daha genişletmekle görevlendirildiler.[1] Süreç içerisinde, Otranto 873 yılında Sarazenlerden alındı ve II. Ludwig tarafından Sarazen hükümdarlardan ele geçirilen Bari 876 yılında geri alındı.[2] 880lerin ortalarında yetenekli general Nikiforos Fokas'ın seferleri tüm Calabria ve Apulia'yı da içeren Bizans kontrolü altındaki bölgeyi büyük ölçüde genişletti.[3] Bu zaferler ardılları tarafından devam ettirildi ve yaklaşık 892 yılında Longobardiya Thema'sının kurulması ile zirveye ulaştı. Calabria, Apulia ve Basilicata, 11. yüzyıla kadar sıkı bir şekilde Bizans kontrolünde kaldı.[4] Yaklaşık 965 yılında, Lucania ismi ile yeni bir thema kuruldu ve Bari'de oturan Stratigos (askeri vali) İtalya katepanō'nu unvanına yükseltildi, genellikle patrikios rütbesine sahiptiler. Katepanō unvanı Yunanca "en yukardaki" anlamına gelmektedir. Bu terfi, daha önce Bizans'a ait olan yakındaki Sicilya'nın Araplara nihayi kaybedilmesinden sonra askeri olarak gerekli görülmüştür.

Monte Sant'Angelo sul Gargano'ya hac ziyareti yapan bazı Norman maceracıları kılıçlarını 1017'de Bizanslılara karşı Puglia'daki Lombard şehirlerine ödünç verdi. 1016'dan 1030'a kadar Normanlar ya Bizans ya da Lombardlara hizmet eden paralı askerdiler ve ardından Napoli Dükü IV. Sergius, liderleri Ranulf Drengot'u 1030'da Aversa kalesini vererek onlara ilk tutunacakları yeri verdi ve örgütlü bir fetih başlattılar. 1030'da, Normandiya'da Coutances'in küçük soylulardan Hautevilleli Tancred'in en büyük iki oğlu William ve Drogo bölgeye geldi. İkili, 1040 yılına kadar Puglia'nın çoğunluğuna kaybeden Bizanslılardan o eyaleti ayırma teşebbüsüne katıldı. Bari, 1071 Nisan'ında Normanlar tarafından ele geçirildi ve İtalya'daki Bizans hükümranlığı, I. Justinianus'un fethinden beş yüzyıl sonra nihayetinde son buldu. Bizanslılar 1156 yılında kısa bir süre Bari'yi kuşatmak için bölgeye döndüler.

Puglia ve Campania katepanonu unvanı, Sicilya naibe kraliçesi Margaret'in kuzeni Gravina Kontu Gilbert tarafından 1166 yılında kısa bir süre canlandırıldı. 1167 yılında, katepano olarak Alman birliklerini Campania'dan ayrılmaya zorladı ve Frederick Barbarossa'yı Ancona kuşatmasını kaldırmaya mecbur etti.

Katepano Listesi

  • 970–975 Michael Abidelas
  • 982 öncesi Romanos
  • 982–985 Kalokyros Delphinas
  • 985–988 Romanos
  • 988–998 John Ammiropoulos
  • 999–1006 Gregory Tarchaneiotes
  • 1006–1008 Aleksios Ksifias
  • 1008–1010 İoannis Kurkuas
  • 1010–1016 Basileios Mesardonites
  • Mayıs 1017 – Aralık 1017 Leon Tornikios Kontoleon
  • Aralık 1017 – 1027 Basileios Boioannes
  • c. 1027–1029 Christophoros Burgaris
  • Temmuz 1029 – Haziran 1032 Pothos Argyros
  • 1032 – Mayıs 1033 Mihail Protospatharios
  • Mayıs 1033 – 1038 Konstantinos Opos
  • 1038–1039 Mihail Spondyles
  • Şubat 1039 – Ocak 1040 Nikiforos Dokeianos
  • Kasım 1040 – 1041 yazı Mihail Dokeianos
  • 1041 yazı – 1042 Exaugustus Boioannes
  • 1042 yazı – Nisan 1042 Synodianos
  • Nisan 1042 – Eylül 1042 Georgios Maniakes
  • 1042 Sonbaharı Pardos
  • Şubat 1043 – Nisan 1043 Basileios Theodorokanos
  • 1045 Sonbaharı– Eylül 1046 Eustathios Palatinos
  • Eylül 1046 – Aralık 1046 John Raphael
  • 1050–1058 Argyrus
  • 1060 Miriarch
  • 1060–1061 Maruli
  • 1062 Sirianus
  • 1064–1068 Abulchares
  • 1068 Perenos
  • 1071 Stephen Pateranos

Kaynakça

Özel
  1. ^ Kreutz 1996, ss. 41-43.
  2. ^ Kreutz 1996, s. 57.
  3. ^ Kreutz 1996, s. 63.
  4. ^ Kreutz 1996, ss. 63-66, 68.
Genel

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Basileios</span> Makedonyalı Hanedanından Bizans imparatoru

II. Basileios 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru unvanını taşımıştır. I. Basileios ile başlayan Makedonyalı hanedanından olup, II. Romanos ile Theofano'nun oğludur. 960'tan 963'e kadar babası II. Romanos ile; 963'ten 969'a kadar II. Nikiforos ile ve 969'dan 976'ya kadar I. İoannis ile kardeşi olan VIII. Konstantinos ile birlikte daha çok sembolik olarak ortak imparatorluk unvanı taşımıştır. 976'dan 15 Aralık, 1025'e kadar imparatorluk gücünü tam olarak yüklenmiş; ancak kardeşi VIII. Konstantinos sembolik ortak imparatorluğunu korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mihail</span>

IV. Mihail Paflagonyalı, , 11 Nisan 1034 ile 10 Aralık 1041 döneminde Bizans imparatoru olmuştur. Tahta çıkışı VIII. Konstantinos'un kızı olan Zoi ile birlikte hazırladığı bir komplo ile Zoi ile daha önce evlenip imparator olarak tahta geçen III. Romanos'u Saray'da öldürmeleri sonucunda olmuştur. Zoi ile evlenen IV. Mihail Paflangonyalı tahta çıkmış ve 1041'de ölene kadar karısı Zoi ile birlikte imparatorluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Foggia (il)</span> İtalyada bir il

Foggia ili, güney İtalya'da Puglia bölgesinin ili olup merkezi Foggia kentidir. İlin alanı 6.965 km² olup bu ile bağlı olan 61 komün bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi</span>

Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi, 11. ve 12. yüzyıllarda güney İtalya bölgesindeki çok sayıda muharebe ve farklı Norman asıllı siyasi aktör tarafından gerçekleştirilen fetih dönemini anlatır. İlerleyen dönemlerde Sicilya Krallığı olarak birleşecek özneler ilk başlarda dağınık olarak bölgede hüküm sürecektir. Krallık, Sicilya Adası ve Güney İtalya'nın yanı sıra Malta ve Kuzey Afrika'da da topraklar elde edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Norman savaşları</span>

Doğu Roma-Norman savaşları, Doğu Roma İmparatorluğu ile Normanlar arasında yaklaşık 1050 yılından 1185 yılına kadar yapılan çok sayıda çarpışmayı anlatır. Savaşların sonunda iki taraf da birbirine kesin üstünlük sağlayamayacak ve güçten düşecektir. Doğu Roma İmparatorluğu Anadolu bölgesine doğru egemenliğini genişleterek ilerleyen Türk kavimlerinin saldırıları sonucu güçten düşecek, Normanların ve özellikle Hauteville ailesinin Sicilya Krallığındaki egemenliği ise Hohenstaufen Hanedanı tarafından devrilecektir.

Basileios III, Boioannes olarak çağrılır ve İtalyanca: Bugiano, 1017 - 1027 yılları arası Bizans'ın İtalya Katepanonu ve zamanının en önemli Bizans generallerinden biri. Başarıları yüzlerce yıldır süren düşüş sonrası Güney İtalya'da İmparatorluğun yeniden başak güç olmasını sağlamıştır. Diğer yandan İtalya'nın Mezzogiorno diye adlandırılan tüm güney bölgesinin güç yapısına Norman maceracılar girmiş ve nihai yararlananlar olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Pandulf</span>

IV. Pandulf üç ayrı dönem Capua Prensi.

<i>De Administrando Imperio</i>

De Administrando Imperio, 10. yüzyıl, Bizans İmparatoru VII. Konstantinos (905-959) tarafından yazılmış eserin Latince başlığı. Çalışmanın Grekçe orijinal adı Grekçe: Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ρωμανόν, Pros ton idion yion Romanon. Bu eser Konstantinos'un oğlu ve halefi, II. Romanos için yazılmış bir iç ve dış politika kılavuzudur. Eserin bulunan en eski el yazması geç 11. asırdan kalmadır. Kitabın şimdiki Latince başlığı ilk defa Hollandalı bilgin Johannes Meursius tarafından 1611'de eserin tercümesinde kullanılmıştır ve sonradan eserin evrensel adı olmuştur.

Bari Emirliği, Güney İtalya'nın Bari kentinde 847'den 871'e kadar Arap olmayan kişiler tarafından yönetilen kısa ömürlü bir Arap devletiydi (emirlik). Güney İtalya'da Müslümanlar Tarihi'nin en kalıcı olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Longobardiya</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Longobardiya, İtalya'daki Lombardlar tarafından kontrol edilen bölgeler için Bizans terimidir. 9-10. Yüzyıllarda, aynı zamanda güneydoğu İtalya'da bulunan Longobardiya Theması olarak bilinen bir Bizans askeri-sivil eyaletinin adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Lucania (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Lucania, imparator II. Nikiforos hükümdarlığında yaklaşık 968 yılında Güney İtalya'da kurulmuş Bizans eyaletidir (Thema). Daha eski Bizans eyaletleri olan doğuda Longobardiya ve batıda Calabria eyaletlerinin arasında yer alır ve

Bari Kuşatması, Orta Çağ sırasında 1068 ile 1071 arasında Robert Guiscard komutasında İtalyan Norman kuvvetlerinin, İtalya'da ana Bizans kalesi ve İtalya Katepanlığı'nın başkenti Bari şehrini kuşatmalarıdır. Kuşatma 5 Ağustos 1068 günü başlamış ve Robert Guiscard'ın şehre girmesiyle 16 Nisan 1071 günü ele geçirilmiştir. Böylece İtalya'daki Bizans hükümranlığı, I. Justinianus'un fethinden beş yüzyıl sonra nihayetinde son bulmuştur.

Azez Muharebesi, İmparator III. Romanos kendi komutasındaki Bizans ordusu ile Emir Şibhüddevle Ebû Kâmil Nasr kendi komutasındaki Mirdasoğulları Halep Emirliği arasında Suriye'de Azez yakınlarında gerçekleşen çarpışmadır. Mirdasoğulları, çok daha büyük Bizans ordusu karşısında zafer kazanıp, büyük bir büyük ganimet aldı, ancak nihayetinde zaferlerini kendilerine bir faydaya çevirememişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dubrovnik Kuşatması (866-868)</span>

Dubrovnik Kuşatması ya da Ragusa Kuşatması (866-868), Ağlebîler ve Bari Emirliği tarafından Ragusa şehrinin 866 yılında denizden kuşatılması ile başlayan, ancak 868'de Bizans filosunun yaklaşmasıyla kaldırılan, on beş ay devam eden bir kuşatmadır. Kuşatmanın başarısızlığı, yeni Bizans imparatoru I. Basil'in uyguladığı saldırgan batı politikasının ilk sonuçlarından biridir. Kuşatma sonrasında, Bizans otoritesinin Dalmaçya kıyısında yeniden kurulması, Batı Balkanlar'daki Slavların Hıristiyanlaştırılması ve birkaç yıl içinde ise Bizans'ın Güney İtalya'da yeniden varlığı sağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Barili Melus</span> İtalyan dük

Melus bir Puglia kasabası olan Bari'den Lombard asilzadesidir ve on birinci yüzyılın başlarında İtalya'daki Bizans katapanlığından kendine özerk bir bölge ayırma hırsı, istemeden de olsa Güney İtalya'daki Norman varlığını ateşledi. Puglia'nın ilk Düküdür.

Basileios Mesardonites, 1010'dan 1016'ya veya 1017'ye kadar Bizans İmparatoru'nun temsilcisi İtalya Katapanıydı. Melus yönetimindeki isyanda Lombardlara karşı savaşırken 1010'un başlarında ölen katepano İoannis Kurkuas'ın yerini almıştır. Mart ayında Basileios, Konstantinopolis ve Kefalonya Stratigos'u Leon Tornikios Kontoleon'dan gelen takviyelerle karaya çıktı. Basileios hemen Bari'deki isyancıları kuşattı. Şehrin Yunan vatandaşları Basileios ile pazarlık yaptı ve Lombard liderleri Melus ve Dattus'u kaçmaya zorladı. Basileios 11 Haziran 1011'de şehre girerek Bizans otoritesini yeniden kurdu. Zaferini herhangi bir sert tepkiyle takip etmedi. Oğlu Argyrus da dahil olmak üzere Melus'un ailesini Konstantinopolis'e gönderdi. Basileios'un bir sonraki hamlesi, mümkün olduğu kadar çok sayıda Lombard prensliğini Bizans İmparatorluğu ile ittifak haline getirmekti. Ekim ayında Prens III. Guaimar'ın sözde Bizans vassalı olduğu Salerno'yu ziyaret etti. Daha sonra manastırın topraklarında Dattus'u barındırdığı Monte Cassino'ya geçti. Basileios yine de manastırın Yunan topraklarındaki mülkleri üzerindeki tüm ayrıcalıklarını onayladı. Başrahip Atenulf, Capua prensi IV. Pandulf'un kardeşiydi. Manastır daha sonra Dattus'u derhal sınır dışı etti ve o da papalık topraklarına kaçtı. Basileios, 1016 veya Lupus Protospatharius'a göre 1017'deki ölümüne kadar Yunan katepanolığını barış içinde tuttu. Yerine yukarıda belirtilen Kefalonya Stratigos'u Leon getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Olivento Muharebesi</span> İtalyada 1041de muharebe

Olivento Muharebesi, 17 Mart 1041'de Bizans İmparatorluğu ile güney İtalya'daki Normanlar ve onların Lombard müttefikleri arasında Olivento nehri yakınında, gerçek Basilicata ile güney İtalya'daki Puglia arasında yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Montemaggiore Muharebesi</span> İtalyada 1041de muharebe

Montemaggiore Muharebesi, 4 Mayıs 1041'de, Bizans İtalya'sında Cannae yakınlarındaki Ofanto nehrinde, Lombard - Norman isyancı kuvvetleri ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılmıştır. Norman Guillaume de Hauteville, İtalya'nın Bizans Katepanı Mihail Dokeianos'a karşı daha büyük bir isyanın parçası olan saldırıya öncülük etmiştir. Muharebede ağır kayıplar veren Bizanslılar sonunda mağlup olmuş ve geri kalan kuvvetler Bari'ye çekilmiştir. Muharebe sonucunda Dokeianos değiştirilmiş ve Sicilya'ya nakledilmiştir. Zafer, Normanlar'a artan miktarda kaynak sağlamanın yanı sıra isyana katılan şövalyelerin ayakta kalmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Montepeloso Muharebesi</span> İtalyada 1041de muharebe

Montepeloso Muharebesi, 3 Eylül 1041'de Lombard - Norman isyancı güçleri ile Bizans İmparatorluğu arasında, güney İtalya'daki Montepeloso yakınlarında yapılmıştır. Exaugustus Boioannes liderliğindeki Bizanslılar isyancılar tarafından çatışmaya zorlanmış ve bir gün süren muharebenin ardından isyancılar Bizans ordusunu yenerek Boioannes'i ele geçirmişlerdir. İsyanın kesin zaferi, Bizanslıları kıyı şehirlerine çekilmeye zorlamış ve güney İtalya'nın tüm iç kısımlarının kontrolünü Normanlar ve Lombardlar'a bırakmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Guillaume de Hauteville</span> Norman maceracı, Hauteville ailesinin kurucusu

Guillaume de Hauteville ayrıca Guillaume Demir Kol olarak bilinir, Hauteville ailesinin servetinin kurucusu olan bir Norman maceracıdır. Hauteville'li Tancred'in on iki oğlundan biri, on birinci yüzyılın ilk yarısında küçük kardeşi Drogo ile birlikte, Aversa kontu Rainulf Drengot yönetimindeki Normanlar tarafından yapılan yardım taleplerine yanıt olarak Güney İtalya'ya seyahat etmiştir.