İçeriğe atla

İtalya'da futbol

Futbol, çoğu ülkede olduğu gibi İtalya'da da en ünlü spordur. İtalya millî futbol takımı dünyanın en başarılı takımlarından biridir.[1] FIFA Dünya Kupası'nı dört defa kazanarak (1934, 1938, 1982, 2006) Brezilya'nın (5 defa) hemen arkasında yer alıyor.[2] Ayrıca bu şampiyonluklarının haricinde 2 defa ikinci (1970, 1994), birer defa da üçüncü (1990) ve dördüncü (1978) olmuştur.[3] Yani, toplamda 17 kez katıldığı FIFA Dünya Kupası turnuvalarının sekizini ilk dörde girerek tamamlamıştır.[3] Başarıları bununla bitmiyor, bir defa Avrupa Futbol Şampiyonası'nı birinci (1968), iki defa da ikinci (2000, 2012) olarak tamamlarken bir defa Yaz Olimpiyatları kupasını müzesine götürmüştür.[3] İtalyan kulüpleri de Avrupa'nın en başarılı takımlarındandır,[4] şu an 12 tane Şampiyonlar Ligi ve dokuzar tane Avrupa Ligi ile Süper Kupa'ya sahiptir.[5] İtalya'nın birinci seviyedeki ligi olan Serie A ise dünyanın en iyi ulusal liglerinin arasında gösterilmektedir.[6] Dünyanın en ünlü kulüplerinden olan Juventus, İnter ve Milan, İtalya'da barınmaktadır.[7] Juventus ve Milan, Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyelerindendir.[8] Her sene verilen Ballon d'Or ödülünü kazanan pek çok İtalyan futbolcu vardır.[9] Yani İtalyan futbolu, pek çok farklı dallarda Avrupa'nın en iyilerindendir. Futbol kelimesinin İtalyanca karşılığı calciodur.[10]

Geçmişi

1688'de oynanan Calcio Fiorentino oyunundan bir örnek

Futbolun diğer türlerinin eski zamanlarda İtalya'da oynandığı bilinmektedir. Harpastumun en eski türü de, Roma İmparatorluğu zamanında oynanmıştır.[11] Bu oyun, imparatorluğun genişlemesiyle diğer türleri (Orta Çağ futbolu gibi) de etkilemiş olabilir. 16. yüzyıldan bu yana, farklı kurallar içeren futbol türleri modern futboldan ayrı olarak Floransa'da oynanmıştır.[12] Bazı ünlü Floransalılar da bu oyunu oynardı, özellikle Medici ailesinin üyeleri olan Piero, Lorenzo ve Alessandro Medici. Bunların yanı sıra, Clement VII, Leo XI ve Urban VIII gibi papalar bu oyunu Vatikan'da oynardı.[12] İtalya'da önceden tekme anlamında kullanılan calcio kelimesi ise sonralarda futbol anlamında kullanılmaya başladı.

İtalyan futbolu doğdu: Cenova

Modern futbol kuralları İtalya'ya 1880'ler sırasında geldi. İlk İtalyan futbol kulübü hangisidir sorusunun cevabı biraz tartışmalıdır fakat popüler tarihte en çok bahsedilen bir ingiliz tarafından 1863'te İngiltere'yi temsil etmesi için kurulan Cenova Kriket ve Futbol Kulübü'dür.[13] 3 yıl sonra 1896'da, James Richardson Spensley isminde bir adam futbol bölümü olan bir kulüple Cenova'ya geldi ve İtalya'nın ilk teknik direktörü oldu.[14]

Ulusal turnuvalar

İlk ulusal turnuva İtalyan Jimnastik Federasyonu tarafından düzenlendi. Bu turnuvayı Udine şehrinin Udinese takımı kazandı. 1897'de yapılan turnuvayı ise S.G. Torinese takımı kazandı. 1898 yılına gelindiğinde ise İtalya Futbol Federasyonu nihayet ilk turnuvayı düzenliyor. Bu turnuva ilk düzenli ulusal şampiyona olarak kabul edilir. Şampiyonu ise Genoa CFC olmuştur.

Millî takım

Başarılar

Şampiyonluklar

İkincilikler

Üçüncülük

Dördüncülük

Kaynakça

  1. ^ (İngilizce) FIFA Dünya Sıralaması 11 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ (İngilizce) FIFA Dünya Kupası kazananları 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c d e f g h i j (İngilizce) FIFA Resmi Sitesi - İtalya bilgi sayfası 7 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ (İngilizce) İtalyan kulüplerin UEFA sıralaması 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ (İngilizce) İtalyan kulüplerin Avrupa'daki başarıları 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ (İngilizce) Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu - 21. yüzyılın en iyi ligleri 18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ (İngilizce) Uefa.com - Seria A puan durumu 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ (İngilizce) Avrupa Kulüpler Birliği (ECA) temsilcileri 8 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ (İngilizce) Ballon d'Or ödülünün sahipleri 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ "Google Çeviri - Calcio kelimesi". 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  11. ^ (İngilizce) Roma futbolu 27 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ a b (İngilizce) Calcio Fiorentino'nın geçmişi 3 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ (İngilizce) Cenova tarihi 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  14. ^ (İngilizce) James Richardson Spensley'in biyogrofisi 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Juventus FC</span> İtalyan futbol kulübü

Juventus Football Club, Torino'da kurulmuş ve İtalyan futbolunun en başarılı ve en büyük kulüplerinden biri olarak bilinir. Toplamda 72 resmi şampiyona kupasıyla, diğer tüm İtalyan takımlarından daha fazla kupaya sahiptir. Bu kupaların 61'i İtalya'da alınmıştır ve bu başarı da kendi başına bir rekordur. FIFA tarafından Avrupa'nın en başarılı üçüncü, Dünya'nın ise en başarılı altıncı kulübü olarak gösterilmiştir. Anlam olarak Latince'de gençlik anlamına gelen Juventus, İtalya'da en geniş taraftar tabanına sahip kulüptür ve dünyadaki taraftar sayısı da 10,5 milyonun üzerindedir. G-14'ün dağılmasından sonra elit kulüpler tarafından oluşturulan Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyesidir. Maçlarını 41.000 kişi kapasiteli Juventus Arena'da oynamaktadır ve 36 kez lig şampiyonu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Serie A</span> İtalyan futbol ligi

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Michel Platini</span> Fransız futbolcu ve futbol menajeri (d. 1955)

Michel François Platini, Fransız teknik direktör, eski futbolcu ve UEFA'nın eski başkanıdır. Futbol tarihinin en büyük futbolcularından biri olarak gösterilen Platini, Ballon d'Or ödülünü art arda 3 kez kazanan ilk futbolcudur. IFFHS tarafından 20. yüzyılın en iyi 7. futbolcusu seçildi. Birçok kişi tarafından döneminin en şık oyuncularından biri ve gelmiş geçmiş en büyük Fransız futbolcusu olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zinedine Zidane</span> Fransız teknik direktör ve eski futbolcu

Zinedine Yazid Zidane, Fransız teknik direktör ve eski futbolcudur. Futbol kariyerinde Cannes, Bordeaux, Juventus ve Real Madrid'de forma giydi. Alt yaş takımlarını çalıştırdığı Real Madrid'in başına 2016 yılında geçti ve 3 sene üst üste Şampiyonlar Ligi'ni kazandı. 2018 yazında takımdan ayrılan Zizou, bir süre sonra yeniden takımın başına geçti, 2021'de takımdan ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro Del Piero</span> İtalyan futbolcu

Alessandro Del Piero, İtalyan eski futbolcudur. Efsanesi olduğu Juventus'ta oynadığı 705 maçta 290 gol atıp 178 asist yapma başarısı göstermiştir. 1995 yılından itibaren İtalya millî futbol takımı formasını 91 kez giymiş ve 27 gol atmıştır. Pele'nin açıkladığı "Dünyanın en iyi 100 futbolcusu" listesinde de yer almaktadır. Serie A tarihinin serbest vuruştan en çok gol atan oyuncusu unvanını 2009 yılında eski Interli futbolcu Sinisa Mihailovic'in elinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gianluigi Buffon</span> İtalyan futbolcu (d. 1978)

Gianluigi "Gigi" Buffon, İtalyan eski millî futbolcudur. Buffon, Pelé'nin yaşayan en iyi 125 futbolcu listesine girmiştir. 2 Ağustos 2023'te aktif futbolculuk kariyerini sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya millî futbol takımı</span> Romanyayı temsil eden erkek millî futbol takımı

Romanya millî futbol takımı, Romanya Futbol Federasyonu yönetiminde Romanya'yı uluslararası müsabaka ve turnuvalarda temsil eden futbol takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre millî futbol takımı</span> İsviçreyi temsil eden erkek millî futbol takımı

İsviçre millî futbol takımı, İsviçre Futbol Federasyonu yönetiminde İsviçre'yi uluslararası müsabaka ve turnuvalarda temsil eden futbol takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Filippo Inzaghi</span> İtalyan futbolcu

Filippo "Pippo" Inzaghi, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktördür.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan millî futbol takımı</span>

Macaristan millî futbol takımı, Macaristan'ı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır. 1938 ve 1954 FIFA Dünya Kupası'nda aldıkları ikincilik en büyük başarılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marco Tardelli</span> İtalyan futbolcu

Marco Tardelli, İtalya millî futbol takımının eski orta saha oyuncusu. Futbolu bıraktıktan sonra teknik direktörlük yapmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Silvio Piola</span> Serie Ada en çok golü atan İtalyan futbolcu

Silvio Piola İtalyan golcü futbolcudur. İtalyanın en üst düzey ligi Serie A'nın tarihinin en çok gol atan futbolcusudur. Bu ligde 1929 ile 1954 yılları arasında çeşitli takımlarda oynamış ve toplam 274 gol atmıştır.

Avusturya millî futbol takımı, Avusturya'yı uluslararası organizasyonlarda temsil eden ve Avusturya Futbol Federasyonu'nun kontrolünde olan futbol takımı.

<span class="mw-page-title-main">Zbigniew Boniek</span>

Zbigniew Kazimierz Boniek, Polonyalı eski millli futbolcudur. Widzew Łódź, Juventus ve AS Roma'da futbol oynamıştır. FIFA için Pelé tarafından seçilen FIFA 100 listesine giren tek Polonyalı futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Genoa CFC</span> İtalyan futbol kulübü

Genoa Cricket and Football Club ya da bilinen kısa adıyla Genoa, 1893 yılında adını aldığı İtalya'nın Cenova kentinde kurulan Serie A kulübüdür. Juventus, Inter ve Milan'dan sonra en çok Serie A şampiyonluğu kazanan kulüptür.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Chiellini</span> İtalyan futbolcu

Giorgio Chiellini, Stoper olarak oynamış eski İtalyan millî futbolcu. Kendi jenerasyonunun en iyi defans oyuncularından biri olarak kabul edilen Chiellini, gücü, agresifliği ve adam markajının yanı sıra üçlü ya da dörtlü defansta oynayabilmesiyle tanınmaktadır. Kariyerinin başlarında sol bek olarak da oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">FC Internazionale Milano</span> Milano, İtalya merkezli profesyonel futbol kulübü

Football Club Internazionale Milano, kısaca Inter Milan veya Inter şeklinde telaffuz edilir, Milano kökenli İtalyan profesyonel futbol kulübüdür. 1908 yılında kurulmuş ve maçlarını 80,065 kişi kapasiteli San Siro'nda oynamaktadır. Renkleri ise mavi ve siyahtır.

<span class="mw-page-title-main">Gianni Rivera</span> İtalyan futbolcu

Giovanni "Gianni" Rivera, eski İtalyan millî futbolcu ve siyasetçi. 1969'da futbol dünyasının prestijli ödüllerinden Ballon d'Or'u kazanan Rivera, kariyerinin çok büyük bir kısmını Serie A'da, Milan takımında sürdürmüştür. İtalya millî futbol takımında 60 kez forma giyip 14 kaydetmiş ve 4 Dünya Kupası'nda forma giymiştir. Aynı zamanda, 1968 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazanan İtalya millî futbol takımının bir parçasıydı. 10 numaralı formasıyla 1960-1979 yılları arasında AC Milan'la çıktığı 501 maçta 122 gol attı. Rivera, futbol kariyerini tamamladıktan sonra politikaaya atıldı. Kulübünün başkanı ve başbakan adayı Silvio Berlusconi ile 2001'de girdiği başabaş yarışı, aldığı %37 oyla kaybeden Rivera, 2005-2009 yılları arasında Avrupa Parlamentosu milletvekilliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Allan Simonsen</span>

Allan Simonsen, Danimarkalı eski millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Paul Pogba</span> Fransız futbolcu (d. 1993)

Paul Labile Pogba, orta saha pozisyonunda oynayan Fransız millî futbolcu. Serie A ekiplerinden Juventus forması giymektedir. Pogba, doping kullanımından dolayı cezalıdır ve aktif olarak futbol oynamaya uygun değildir.