İçeriğe atla

İsviçre frangı

İsviçre frangı
Schweizer Franken (Almanca)
franc suisse (Fransızca)
franco svizzero (İtalyanca)
franc svizzer (Romanşça)
BanknotMadeni para
Banknot Madeni para
ISO 4217 KoduCHF
Kullanıcı(lar)   İsviçre
 Lihtenştayn
İtalya Campione d'Italia[1]
Resmi olmayanAlmanya Büsingen am Hochrhein[2]
Enflasyon%2,4 (2022)
Kaynak (de) Trading Economics
Altbirim
1/100 Rappen (Almanca)
centime (Fransızca)
centesimo (İtalyanca)
rap (Romanşça)
SembolCHF, SFr. (eskisi)
Madenî paralar
Sıkça kullanılan 5, 10 & 20 centimes, ½, 1, 2 & 5 frank
Banknotlar
Sıkça kullanılan 10, 20, 50, 100, 200 & 1,000 frank
Merkez bankasıİsviçre Ulusal Bankası
Website www.snb.ch
YazıcıOrell Füssli Arts Graphiques SA (Zürih)
Website www.swissmint.ch

İsviçre frangı, İsviçre ve Lihtenştayn'da kullanılan para birimidir. İsviçre Ulusal Bankası tarafından piyasaya sürülmekte olan İsviçre frangı, Euroya geçişten sonra Avrupa'da kullanılan tek ve son frank para birimidir. Uluslararası kısa kodu, Confederatio Helvetica Franc'ın kısaltması olan CHF'dir. En büyük kullanıcı ülkesi olan İsviçre'de Dünya Bankası istatistiklerine göre 2007 yılı enflasyon oranı %3.6'dır.

İsviçre frangı ayrıca dünyada rezerv para birimi olarak da kullanılmaktadır. Rezerv para birimleri içerisindeki 2007 yılındaki payı %0,2'dir. İsviçre frangı tarih boyunca yatırımcılar tarafından güvenli bir liman olarak görülmüştür. Bunun nedeni İsviçre'deki geniş altın rezervidir.

İsviçre Frangı alt para birimi "rappen", "rap" ya da "centime" şeklinde ifade edilir. 1 İsviçre Frangı 100 rappene bölünmüştür. İsviçre Frangı uluslararası numarası 756'dır.[3]

Banknotlar

5 İsviçre frangı, 1939
  • Tedavülde dolaşan banknotlar; 10, 20, 50, 100, 200 ve 1000 franklık banknotlardır.
  • Piyasada sıklıkla kullanılan madeni paralar; 5, 10, 20 rappen ve ½, 1, 2 ve 5 franklık madeni paralardır. Piyasada daha az kullanılan, ancak tedavülde olan madeni para 1 ve 2 rappendir. Kağıt paraların (banknot) üzerlerinde önemli şahsiyetlerin portreleri yer almaktadır ve resimler, paraya dik biçimde yerleştirilmiştir.
10 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Sarı renk ağırlıklıdır. Üzerinde Le Corbusier olarak bilinen Charles Edourd Jeanneret'in (1887-1965) portresi bulunmaktadır. Le Corbusier, mimar, şehir plancı, kent bilimci, ressam ve insan davranışları teorisyenidir.[4]

20 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Kırmızı renk ağırlıklıdır. Üzerinde Arthur Honegger'in portresi bulunmaktadır. Honegger (1892-1955), 20. yüzyılın en büyük isviçreli klasik müzik bestecilerinden biridir. 2 opera, 5 senfoni, çeşitli dramatik oratoryolar ve orkestral çalışmalara imza atmıştır. Eserleri arasında en önemlisi Pasifik 231'dir.[5] Dinleyicileri açısından Alman ve Fransız kültürleri arasında bir köprü olmuştur.

50 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Yeşil renk ağırlıklıdır. Sophie Taeuber-Arp (1889-1943)'a ait portre paranın ön yüzünde yer almaktadır. Taeuber-Arp, soyut çalışmaları ile bilinmektedir. Tekstil tasarım, heykel, resim gibi alanlarda eserler vermiştir. Dans ve tiyatroda da oldukça saygın bir konuma sahip olan sanatçı, modern sanatlarda önde gelen isimler arasındadır.

100 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Mavi renk ağırlıklıdır. Paranın ön yüzünde Alberto Giacometti'nin (1901-1966) portresi yer almaktadır. Heykeltıraş olan Giacometti, sürrealist akımın örneklerini sergilemektedir.

200 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Kahverengi ağırlıklıdır. Ön yüzünde Charles Ferdinand Ramuz'un (1878-1947) portresi yer almaktadır. Fransızca konuşulan İsviçre'de yetişmiş büyük yazarlardandır. Roman, şiir, makale, teorik çalışmalar ve Igor Stravinsky'nin müzikleri üzerine treatlar yazmıştır.

1000 Frank
Ön yüz
Arka yüz

Mor renk ağırlıklıdır. Ön yüzünde Jacob Burckhardt'a (1818-1897) ait portre bulunmaktadır. Almanca çalışmalar yapmış, 19. yüzyıl kültür tarihçilerindendir.

Kaynakça

  1. ^ Swiss franc is the official currency and Euro is widely accepted.
  2. ^ Swiss franc is widely accepted, although Euro is officially used
  3. ^ "İsviçre Para Birimi İsviçre Frangı Ne Olur?". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  4. ^ "Design of the current banknote series". 11 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009. 
  5. ^ "Design of the current banknote series". 28 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Türk lirası</span> Türkiyenin para birimi

Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.

<span class="mw-page-title-main">Banknot</span>

Banknot ya da kâğıt para; taşıyana üzerinde yazan miktarın ödenmesi basan kurum tarafından garanti edilen, faiz taşımayan, yasal bir ödeme aracı. İngilizcedeki bank ve note yani banka ve not kavramlarının birleşiminden gelir. Banknotun, altın, gümüş, döviz gibi menkul kıymetlerden teşekkül eden bir karşılığı bulunmayabilir. Eskiyen para tedavülden çekilerek imha edilir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan somu</span> Özbekistan para birimi

Özbekistan'ın önceki para birimleri: Buhara tengesi, Hokand tengesi ve Harezm tengesi.

<span class="mw-page-title-main">Tenge</span> Kazakistan para birimi

Tenge, Kazakistan'ın para birimidir. Ülkenin SSCB'den ayrılması sonucu ekonominin yeniden yapılandırılması ve 1993 yılında ulusal para birimi olan tenge, Kazakistan Ulusal Bankası tarafından tedavüle sürüldü. Kazakistan'ın bağımsız bir ekonomik gelişme yolunda ilerleme çabaları 1996 yılından itibaren sonuç vermeye başladı ve bağımsızlık tarihinde ilk defa büyümeye geçmiş, aynı yıl içerisinde enflasyon denetim altına alınmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü larisi</span> Gürcistanın para birimi

Lari, Gürcistan'ın millî para birimidir. Gürcistan'da Abhazya ve Güney Osetya dışındaki bölgelerde kullanılır. 2006 yılındaki verilere göre enflasyon oranı %9.2'dir. Gürcistan Merkez Bankası (NBG) tarafından 25 Aralık 1995'te tedavüle çıkarılmıştır. 1 lari, 100 tetriye eşittir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan manatı</span> Azerbaycanda kullanılan para birimi

Manat, Azerbaycan'da kullanılan para birimidir. Azerbaycan'ın millî parası olarak 15 Ağustos 1992'te Ruble ile beraber kullanılmaya başlanmıştır. 1 Ocak 1994'ten beri ülkede geçerli olan tek para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Frank (para)</span>

Frank Fransa'dan gelip diğer frankofon ülkelere yayılmış bir para biriminin adıdır.

Konvertibıl mark ya da değiştirilebilir mark, Bosna-Hersek'in para birimidir. Kısaltması KM'dir. 1 avro = 1,95583 KM olarak sabitlenmiştir. Ülkede euro da satıcılar tarafından kabul edilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet rublesi</span> para birimi

Sovyet rublesi, Sovyetler Birliği'nin para birimiydi. Sovyet rublesinin alt birimi kopektir.

Belçika frangı Belçika'da 2002 yılına kadar kullanılan para birimiydi. Belçika frangı Euro ile değiştirilmiştir. 1 Belçika frangı, 100 centiem (Hollandaca), 100 centimes (Fransızca), 100 Centime (Almanca) oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız frangı</span> Fransanın eski para birimi

Fransız frangı Fransa'da kullanılan eski para birimidir. Fransız frangı ₣ veya F harfiyle gösterilirdi. Fransa'nın para birimi olarak Euro'ya 2002'de geçmesiyle beraber kullanımı sona ermiştir. Fransız frangı Fransa'nın dışında ayrıca Andorra, Monako ve Fransız Polinezyası'nda da kullanılmaktaydı. Avroya geçiş aşamasında 1 Avro, 6,55957 Fransız frangı çapraz kurundan dönüşüm sağlanmıştır. Frangın alt birimi centimedir. 1 Frank, 100 centimeden oluşmaktadır. Fransız frangı ayrıca dünyada rezerv para birimi olarak kullanılmaktaydı. Rezerv paralarda ağırlığı, ABD doları, Alman markı, İngiliz Sterlini ve Japon Yeninin ardından 5. sırada yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye lirası</span> Suriyenin para birimi

Suriye lirası, Suriye'de kullanılan para birimidir. Bir lira, yüz kuruştan (piastre) oluşmaktadır. Ancak günümüzde Suriye lirasında kuruşlar tedavülde kullanılmamaktadır. Suriye Lirası'nın uluslararası kısaltılışı SYP'dir. Suriye Lirası'nın üzerinde ihracat kısıtlamaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore wonu</span> Güney Kore wonu, ya da sadece won, Güney Korede kullanılan resmî para birimidir.

Güney Kore wonu ya da sadece won (원), Güney Kore'de kullanılan resmî para birimidir. Won, merkezi Güney Kore'nin başkenti Seul'de bulunan Kore Bankası tarafından servis edilir. Won, yüz tane Jeon'a bölünür; ancak jeonlar artık günlük ticarî işlemlerde kullanılmamaktadır ve sadece döviz kurlarında bulunur.

Kongo frangı, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Komor frangı</span>

Komor frangı, Komorlar'da kullanılan resmî para birimidir. Komorlar Merkez Bankası tarafından dağıtılır, fakat kâğıt paralar Banque de France, madenî paralar Monnaie de Paris tarafından üretilir. Komor frangının alt birimi centime ve 100 centime'e bölünür, fakat centime paraları hiç dağıtılmamıştır. Aşağıdaki şekillerde dağıtılır:

<span class="mw-page-title-main">Transdinyester rublesi</span>

Transdinyester'de geçerli olan ve 100 kopek biçiminde olan ruble. Transdinyester sınırlı şekilde tanınan devlet olduğundan, paranın ISO 4217 kodu yok. Ancak, Agroprombank ve Gazprombank gibi bazı resmi olmayan Transdinyester organizasyonları PRB kodunu kullandı. Trans-Dinyester Cumhuriyet Bankası bazen RUP kodunu kullanır.

Arnavut frangı, Arnavutluk'ta Ahmet Zogu döneminde 5 lekin eskimiş versiyonu olan para birimiydi. Frang ülkede 1926-1939 yılları arasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti banknotları</span>

1926'da Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 Türk lirası değerindeki birinci emisyon banknotları tedavüle sürdü. Birinci emisyon, üzerinde hem Fransızca hem de Arap alfabesiyle yazılmış Türkçe metinlerin basılı olduğu son emisyondur. Banknotların ön yüzünde ise Mustafa Kemal Atatürk portresi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">200 Türk lirası banknotu</span>

200 Türk lirası, bir Türk lirası banknotudur. En yüksek kupür değerine sahip banknot tedavüle çıktığı 2009'dan beri kullanılmaktadır. Diğer banknotlar içerisinde boyut açısından da en büyüğüdür. Aralık 2023 itibarıyla dolaşımdaki paraların %70'ini temsil etmiştir.