İçeriğe atla

İsveçliler

İsveçliler
svenskar
Önemli nüfusa sahip bölgeler
İsveç İsveç7.712.376[1]
Amerika Birleşik Devletleri ABD4.325.000[2]
Kanada Kanada334.765[3]
Finlandiya Finlandiya280.000[4]
Arjantin Arjantin175.000[5]
Birleşik Krallık Birleşik Krallık100,000[6]
Almanya Almanya50,000[7]
Diller
Din

İsveçliler (İsveççe: svenskar), günümüzdeki en kalabalık Viking ulusu.

Etimoloji

Tarihçe

Viking ve Orta Çağ

İsveç Krallığı

İsveç İmparatorluğu

Modern tarih

Dünya savaşları

Yakın tarihi

Dil

İsveçliler Kuzey Germen dillerinden İsveççe'yi konuşurlar. Bununla beraber ülkede İngilizce de çoğu kişi tarafından bilinmektedir.

Genetik

Coğrafi Dağılım

Önemli kısmı günümüzde hala İsveç'te yaşayan İsveçliler bununla birlikte Botanik Körfezi' nin diğer kıyısındaki Finlandiya'da kökleşik bir ulus olarak barınmaktadırlar. Geleneksel yayılımın dışında ABD'de İsveç soylu insanlar bulunmakta ve sayıları 4 milyon civarı tahmin edilmektedir.

Yeni İsveçliler

II. Dünya Savaşı'na kadar fazla göç almayan İsveç, savaş sonrası dönemde çalışmak ve yerleşmek üzere ülkesine yönelik bir akınla karşılaştı. 1980'lerde kuralların sıkılaşmasıyla işçi göçünde azalma yaşandı. Yine de 1980'lerden beri yaşanan göçler uluslararası ortalamanın üstündedir. Kültürel anlaşmazlıklar nedeniyle İsveç’te yabancı düşmanlığına yönelik akımlar gelişmiştir. Buna karşın, İsveç Hükûmeti etnik şiddetin engellenmesi ve yabancıların toplumla bütünleşmesinin sağlanmasına yönelik sıkı önlem paketleri yürürlüğe koymaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Nüfus İstatistikleri Özeti 1960 - 2008". 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2011. 
  2. ^ "ABD Nüfus Sayım Bürosu". 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2011. 
  3. ^ "Etnik kökenlerine göre Kanadalılar (2006 sayımı)". 1 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2011. 
  4. ^ "Finlandiya Nüfus Kayıt Merkezi 31.12.2008". 9 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2011. 
  5. ^ Arjantin İsveçlileri (İngilizce Vikipedi)
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir Nordik ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki</span> Finlandiyanın başkenti

Helsinki, Finlandiya'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, Finlandiya'nın güneyinde Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibari ile 642.045 olup metropol alanının nüfusu ise 1.47 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Malmö</span> İsveçte liman kenti

Malmö (

<span class="mw-page-title-main">İsveççe</span> İsveç ve Finlandiyada konuşulan Kuzey Cermen dili

İsveççe, İsveç ve Finlandiya'nın güney ve batı sahillerinde 9,6 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulan bir Kuzey Cermen dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Porvoo</span>

Porvoo, Finlandiya'nın Uusimaa bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Helsinki'nin 50 km doğusunda Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 664.53 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 50,203'tür.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Yle</span> televizyon kanalı

Yleisradio Oy, Yle olarak kısaltılır, Türkçe dilinde Fin Yayın Şirketi, 1926'da kurulan, Finlandiya'nın ulusal kamu yayıncılığı şirketidir. %99,99'i Finlandiya devletine ait olan ve Finlandiya'da yaklaşık 3.200 kişiye istihdam sağlayan bir anonim şirkettir. Yle, örgütsel özelliklerinin çoğunu, büyük ölçüde model aldığı İngiliz muadili BBC ile paylaşmaktadır.

Avrupa'daki Türkler, Avrupalı Türkler ya da Avrupa Türkleri, Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları veya Türkiye kökenli insanlar.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsveç</span> Eurovision şarkı yarışmasında İsveç

İsveç, ilk katıldığı 1958 yılından günümüze kadar Eurovision Şarkı Yarışması'na 64 kez katılmıştır. Ülke sadece üç kez yarışmaya katılmamıştır. 1959'dan bu yana, İsveç'in katılımcısı, 1967'den beri Melodifestivalen olarak bilinen, her yıl televizyonda yayınlanan bir yarışma aracılığıyla seçilmektedir. İsveç, 1997 yılında ilk defa Televoting oylaması kullanan beş ülkeden biri olmuştur. İsveç yarışmaya yedi kez ev sahipliği yapmıştır: üç kez Stockholm'de, üç kez Malmö'de ve bir kez Göteborg'da (1985).

<span class="mw-page-title-main">Vaasa</span>

Vaasa, Finlandiya'nın Ostrobothnia bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Botniya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 369.43 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 66,876'dır.

<span class="mw-page-title-main">Vormsi</span> Estonyada ada

Vormsi, Estonya'nın dördüncü büyük adası. Hiiumaa adasının arasında ve Baltık Denizinde yer alan 92 km²'lik bir adadır. 11 Ocak 2010 itibarıyla ada üzerinde yaşayan 399 kişi vardır.

Amerika Birleşik Devletleri'ne İsveçli göçü, 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarında yaklaşık 1.3 milyon İsveçli'nin İsveç'ten Amerika Birleşik Devletleri'ne göçü olayıdır. Göç halkasını başlatan temel nedenler düşük fiyatlar, Ortabatı eyaletlerindeki yüksek kalitede tarım arazileri ile Chicago, Minneapolis ve Worcester gibi birçok kentte ağır sanayide ödenen yüksek maaşlı işlerdir. Bu nedenlerin yanı sıra Birleşik Devletlerin sunduğu dinî özgürlük de göçün önemli nedenlerindendir. Ülkeye göçen kişiler İsveç'te bıraktıkları akraba ve arkadaşlarına verdikleri bilgi ve öneriler bu kişilerin de göçmesine neden olmuş ve göç dalgası zincirleme göç halini almıştır. Göçün İsveç'ten kaynaklanan temel nedenleri nüfus artışı ve tarım alanlarının azlığıdır. Göçü başlatan ilk etkenlere ek olarak verimsiz hasat, İsveç kentlerinde ağır sanayiye dayalı işlerin azlığı ve ülkede kurumsallaşmış bir yapı olan devlet kilisesinin otoritesinden kaçma isteği önemli rol oynar. 1870'lerden itibaren okyanus ötesi seyahatler ucuzlamış, 1880'lerde Amerikan demiryolu firmaları İsveç'te şubeler açarak aileler için tek yön paket seyahatler satmaya başlamıştır. 

<span class="mw-page-title-main">Jerry Williams</span>

Jerry Williams, İsveçli rock şarkıcısı ve müzisyenidir. 1960'ların başlarında İsveç'te kurulan "The Violents" müzik grubuyla tanınan müzisyen grup dağıldıktan sonra solo olarak müzik kariyerini sürdürmüştür. 1963'te İsveç'te ünlü İngiliz rock müzik grubu "The Beatles" 'dan ilham alınarak kurulan "The Violents" kurucu üyelerindendir. Williams, 1960'ların sonlarında farklı türde solo müzik çalışmalarına yöneldiysede 1970'lerin başlarında tekrar rock müziği geri dönüş yaparak 1980'li yıllara kadar "Roadwork" müzik grubuyla birlikte çalışmıştır. Müzisyen başarılı müzik çalışmalarıyla ülkesi İsveçte iki defa kültür ve sanat ödülüne layık görülmüştür. İsveçli rock müzisyeni ve şarkıcısı Jerry Williams da 1960'ların başında Finlandiya'da oldukça popüler olup bu ülkede 1976'da düzenlenen Ruisrock Müzik Festivali'nde katılımcı olarak yer almıştır. 1963'te Finlandiya ve İsveç'te hit olan "Number one" ve "Dangerous happiness" adlı parçalarıyla bilinen İsveçli rock müzisyeni ve şarkıcısı Jerry Williams 25 Mart 2018'de 75 yaşında ölmüştür.

Curly Wurly, Cadbury UK tarafından üretilen ve Avustralya, Avusturya, Belçika, Kanada, Almanya, İrlanda, Malta, Hollanda, Yeni Zelanda, Portekiz, Romanya, Malezya, ABD ve İngiltere'de satılan bir çikolata markasıdır. 1970 yılında İngiltere'de piyasaya sürüldü. Şekli üç yassı, iç içe serpantinli ipi andırıyor. Ürün çikolata kaplı karamelden yapılmıştır. Bu ürünün üretimi için kaynak değişir. Avustralya ürünü Polonya'da üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nordik ülkeler</span> Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantikte bulunan ülkeler grubu

Nordik ülkeler, Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir. Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir. Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç'te İslam</span>

İsveç'te İslam, İsveç'teki İslam uygulamasının yanı sıra İsveç ile İslam dünyası arasındaki tarihsel bağları ifade eder. Vikinglerin İslam ile teması ilk olarak, Vikinglerin Orta Çağ İslam dünyasıyla ticaret yaptıkları 7. ve 10. yüzyılda yaşanmıştır.

İsveç'teki İsveç asıllı Finlandiyalılar, Finlandiya'dan İsveç'e göçen İsveç kökenli Finlandiyalıları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Jamtland Cumhuriyeti</span>

Jamtland Cumhuriyeti, Kuzey İskandinavya'da, 62° ila 65° enlemleri arasında, Stockholm'ün 450 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Jamtland, 39.600 kilometrekarelik bir alana sahiptir, İsveç'in Jämtland İlçesine dayanan bölgesel ve tarihi unsurları olan mikronasyondur. 10. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar Jamtland kendi kendini yönetiyordu ve herhangi bir kraliyete bağlı değildi, bu yüzden ismi "Jamtland Cumhuriyeti" idi. 1178'de Norveç'in vasalı oldu ama hâlâ kendini yönetmekteydi. Norveç ile en yakın bağlantısı vergileri ödemekti.

<span class="mw-page-title-main">İsveç-Rusya ilişkileri</span>

İsveç-Rusya ilişkileri 10. yüzyıla kadar uzanır; İsveçli Vikingler Varegler olarak adlandırıldıkları zaman yeni devletler kurdukları bölge daha sonra Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya'ya dönüştü.