İçeriğe atla

İstolni Belgrad Kuşatması (1602)

İstolni Belgrad Kuşatması
1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı

Wathay Ferenc'in İstolni Belgrad Kuşatması (1602) çizimi
Tarih26 Temmuz 1602 - 29 Ağustos 1602
Bölge
İstolni Belgrad, Macaristan
Sonuç Stratejik Osmanlı zaferi
Taraflar
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
Avusturya Arşidüklüğü
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Habsburg Monarşisi Giovanni Marco Isolano  (esir)
Habsburg Monarşisi Wathay Ferenc  (esir)		Osmanlı İmparatorluğu Yemişçi Hasan Paşa
Güçler
3.000 40-50.000
Kayıplar
2.700 ölü, 300 esir Nispeten hafif

İstolni Belgrad Kuşatması (1602), 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir evresidir. Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu bir yıl önce Avusturya'nın eline geçmiş olan kritik önemdeki İstolni Belgrad kalesini kuşatarak geri almıştır.

Kuşatma öncesi

Székesfehérvár Kuşatması, 1601

İstolni Belgrad kalesi, Kanije'nin kaybını telafi etmek isteyen Avusturya ordusu tarafından 1601 yazında ele geçirilmişti.

Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu Osijek'teyken kalenin düştüğü haberini almış, Avusturya ordusu tarafından kuşatılan Kanije'ye takviye göndermek yerine ileri harekata devam edilerek İstolni Belgrad kalesinin geri alınmasını hedeflemişti. 1601 Ekim ayındaki kuşatmada ise Avusturya savunması aşılamamıştı.

Mevsimin kışa yaklaşması ve Kanije'yi kuşatan Avusturya ordusunun Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki garnizon tarafından hezimete uğratılması üzerine, İstolni Belgrad kalesinin bir sonraki sefer mevsiminde kuşatılmasına karar verilmişti.

Kuşatma

Belgrad'da kışlayan Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu sefer hazırlıklarını tamamladıktan sonra 1602 Haziran ayının dördüncü haftasında harekete geçti. Harekete geçmeden önce İstanbul'dan beklenen yeniçeriler ve Rumeli Beylerbeyliği'nin eyalet askerlerinin büyük bir bölümü de orduya katılmış bulunuyordu.

Ordunun Belgrad'da bulunduğu dönemde Karadağ'da başlayan ayaklanmanın bastırılması için önlemler alınmış, savaşın başından beri Osmanlı Devleti'ne isyan halindeki Eflak ve Erdel'e yönelik de tedbirler icra edilmişti.

26 Temmuz'da İstolni Belgrad kalesinin önüne gelerek kuşatmaya başlayan Türk ordusunun baskısına kaledeki Avusturya birliği 34 gün mukavemet gösterebildi.

29 Ağustos 1602 tarihinde (Belgrad'ın 1521 yılında alınışının ve 1526 yılındaki Mohaç Muharebesi'nin yıldönümünde) Kont İzolani komutasındaki birlik teslim oldu. Yemişçi Hasan Paşa birliğin komuta kademesinin değil muhafızların zorlamasıyla teslim olmaya karar verdiği gerekçesiyle, tüm birliği komutanlarıyla birlikte esir alarak Belgrad'a gönderdi.

Bu zaferle, 1543 yılında alındıktan sonra 1601'de elden çıkan bu önemli kale ve şehir (eskiden Macar kralları burada taç giyerler ve defnedilirlerdi) bir yıl aradan sonra istirdat edilerek yeniden (1688 yılına kadar sürecek) Osmanlı idaresine alındı.

Kuşatma sonrası

Budin'in hinterlandını da güvenceye alan bu önemli başarıya rağmen, Yemişçi Hasan Paşa devamında stratejik hatalar yaptı. Szekely Mozes'in Osmanlı idaresinde Erdel voyvodası olma talebini olumlu karşılayarak yardım etmek üzere Erdel hareketını başlattı ve Ciğerdelen bölgesinde toplanmış Avusturya ordusunu (yaklaşık 55.000 kişi) dikkate almadı. Arşidük Matthias komutasındaki Avusturya Türk ordusunun bölgeden uzaklaşmış olmasını fırsat bilerek 29 Eylül'de Budin'i kuşatmakla kalmayıp, 5 Ekim'de de Peşte'yi ele geçirdi. Bölgeye geri dönen Türk ordusu Budin kalesindeki birlikle birlikte Avusturya ordusuna ağır zayiat verdirerek 18 Kasım'da kuşatmayı kaldırarak geri çekilmeye zorladıysa da, Peşte'yi kurtaramadı.

Sefer sonucunda İstolni Belgrad kalesi geri alınmış, ancak bu defa Peşte kaybedilmişti.

Kaynakça

  • Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı Devri - Osmanlı-Avusturya Harbi 1593-1606, Ankara Genelkurmay Basımevi (1985), s. 138-140
  • HAMMER, Joseph. "Büyük Osmanlı Tarihi", Cilt 8, s 19-21.
  • SPORSCHILL, Johan. "Geschichte des Entstehens: des Wachsthums und der Grösse der österreichischen Monarchie", Cilt. 4, s. 206-207, Renger'sche Buchhandlung (1847). (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Haçova Muharebesi</span>

Haçova Meydan Muharebesi, 24-26 Ekim 1596 tarihleri arasında Osmanlı ordusunun Avusturya Arşidüklüğü ve Erdel Prensliği kuvvetlerine karşı kazandığı bir zaferdir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında 1663-64 yılları arasında yapılmış savaş

1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı; Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın desteğiyle Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri sonucu çıktı. Savaş, 1664 yılında yapılan Vasvar Antlaşmasıyla son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Savunması</span> Sayı üstünlüğü olmasına rağmen Haçlıların Tiryaki Hasan Paşa tarafından bozguna uğratıldığı kuşatma

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

İstolni Belgrad Muharebesi, 4 Kasım 1593'te Yanıkkale Komutanı Albay Hardegg komutasındaki Kutsal Roma İmparatorluğu ordusunun Budin Valisi Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı birliğini yendiği askerî çarpışma, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda bir evre.

<span class="mw-page-title-main">1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan'ın hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'deki kesintisiz Osmanlı zaferleri üzerine 1545'teki ateşkesin ardından 1547 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Köprü Faciası</span>

Köprü Faciası, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasındaki Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Kușatması (1600)</span>

Kanije Kușatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmparatorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1602)</span>

Budin Kuşatması 1602'de Uzun Türk Savaşı sırasında gerçekleşti ve Habsburglar'ın kasabayı ele geçirmek için yaptığı üç girişimden ikincisiydi; ancak Habsburg, Budin'i ele geçirmesine rağmen savaş başarısızlıkla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Hatvan Kuşatması (1594)</span>

Hatvan Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.