İçeriğe atla

İstinye Koyu

İstinye Koyu'nun görünümü
İstinye koyunun İstanbul Boğazından görünümü (Şubat 2013)
İstinye koyu

İstinye Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Avrupa Yakası'na doğru yaptığı küçük girintidir. Koyun kıyılarında kendiyle aynı adı taşıyan İstinye semti yer alır. Koy ve semt Emirgân ile Yeniköy arasında bulunur.

Koy, İstanbul Boğazı'ndaki en büyük koylardan biridir. İstinye Deresi bu koya boşalır. Koy içinde İstinye Yat Limanı bulunmaktadır. Geçmiş dönemlerde koyda bulunan yüzer-batar İstinye Tersanesi 90'lı yılların başlarında kaldırılmıştır. Koydaki aşırı kirlilikle başa çıkmak için İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İSKİ devreye girmiş ve özel araçlarla koyda deniz tabanında biriken ve kalınlığı 5-6 metreyi bulan balçık katmanını temizlemiştir. Temizlik çalışmalarında balçık katmanıın içinden çıkan nesneler arasında kütükler, batık ve yarı batık tekneler ile kayıklar vardır.

Derin ve korunaklı bir koy olduğu için Bizanslılar döneminden itibaren meskûn hâle gelen koy, Osmanlı döneminde de tersane ve kalafat yeri olarak kullanılmıştır. Türk gezgin Evliya Çelebi notlarında İstinye Koyu'ndan şöyle söz eder:

Bin parça gemi alır büyük limanı vardır. Han ve Medrese yoktur. Bağ ve bahçesi çoktur. Ahalisinin fukaraları bahçevan ve balıkçıdır. kasaba, körfez dâhilinde olduğundan havası o kadar iyi değildir. Liman burnunda bir misafirhanesi vardır. Limanı rüzgârdan emindir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıyer</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Sarıyer, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan ilçedir. Güneyden Beşiktaş ve Kâğıthane, batıdan Eyüpsultan ilçeleri ile doğudan İstanbul Boğazı ve kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Sarıyer ilçesi toplam 38 mahalleden oluşmaktadır. Bahçeköy Belediyesi'nin 2009 yılında feshedilerek Sarıyer ilçesinin bir mahallesi olması, 2012 yılında da Şişli sınırları içinde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahallelerinin bu ilçeye dahil edilmesiyle son halini alan ilçe İstanbul'un en kuzeydeki ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İstinye</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

İstinye, İstanbul'un Sarıyer ilçesine bağlı, İstanbul Boğazı'nın Rumeli yakasında yer alan bir sahil semtidir. Kuzeyde Yeniköy, güneyde Emirgan semtleriyle komşudur. Semt, Boğaz'ın büyük koylarından biri olan İstinye Koyu'nun kuzey ve kuzeybatı doğrultusundaki sahil şeridinde ve yamaçlarında yerleşim gösterir ve çok eski bir yerleşim bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Boğazı</span> Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

İstanbul Boğazı ya da tarihî ismiyle Bosporus (Yunanca: Βόσπορος, romanize: Bosporos ), Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Marmara Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur. Boğaz, genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa Yakası ve Anadolu (Asya) Yakası olarak ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılan yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">İstinye Tersanesi</span>

İstinye Tersanesi, Yüz yıla yakın bir süreyle, Marmara Denizi ile Karadeniz arasında İstanbul boğazının en stratejik noktalarından biri olan İstinye Koyu'nda kurulmuş tershane. Hem tamir servis hem de gemi inşaatları düzeyinde uzun yıllar boyunca büyük hizmetler vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi</span> İstanbul Boğazı ile iki kıyısını içine alan kent parçası

Boğaziçi, İstanbul Boğazı ile iki kıyısını içine alan kent parçası.

<span class="mw-page-title-main">Bebek, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede semt

Bebek, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesinde, Boğaziçi'nin Avrupa yakasında semt. Rumeli Hisarı ile Arnavutköy arasında yer alan ve genelde yüksek gelirlilerin oturduğu semt, aynı adı taşıyan bir deniz koyuna da sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Bebek Koyu</span>

Bebek Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Avrupa Yakası'na doğru yaptığı küçük girintidir. Koyun kıyılarında kendiyle aynı adı taşıyan Bebek semti yer alır. İstanbul şehir hatları vapurlarının Bebek İskelesi ve resmî adı Hümayûn-u Âbad Camii olan Bebek Camii bu koy kıyılarındadır.

Çengelköy Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Anadolu Yakası'na doğru yaptığı küçük girintidir. Koyun kıyılarında kendiyle aynı adı taşıyan Çengelköy semti yer alır. Koy ve semt Beylerbeyi ile Vaniköy arasında bulunur.

Keçilik Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Anadolu Yakası'na doğru yaptığı küçük girintidir. Anadolukavağı ile Poyrazköy arasında yer alır. Hemen hemen, Anadolukavağı sırtlarındaki Yoros Kalesi'nin altlarına denk gelir. Genişliği yer yer 5 metreye ulaşabilen, yaklaşık 50 metre uzunluğunda bir kumsalı vardır. Kumsaldan sonra sık ormanlarla kaplı yükseltiler başlar. Koyda su derinliği oldukça fazladır. Bu nedenle denize girmeye uygun değildir ve genelde teknelerin sığındığı bir yerdir. Koya kara yoluyla ulaşım olanağı yoktur. Su Altı Taarruz Komutanlığı, burada bulunmaktadır.

Bizans dönemindeki adı Herion olan Umuryeri Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Anadolu Yakası'na doğru yaptığı küçük girintidir. Selvi Burnu ile Anadolukavağı arasında yer alır. Prokopius'un yazdıklarına göre bu güzel koyda 6. yüzyılda İmparatoriçe Theodora'nın yazlık sarayı bulunuyordu. Koyun kıyılarında bir askerî liman vardır ve koy ile Anadolukavağı yolu arasındaki ormanlık olan askerî yasak bölge olarak korunmaktadır. Koydan daha iç kesimlere gidildiğinde Beykoz ilçesinin, Umuryeri semti vardır.

Paşabahçe Koyu, İstanbul Boğazı'nın şehrin Anadolu Yakası'nda karaya doğru yaptığı en büyük girintilerden biridir. Koyun kıyılarında kendiyle aynı adı taşıyan Paşabahçe semti ve İncirköy mahallesi yer alır. Beykoz ilçesinin merkezi bu koy kıyılarına yayılmıştır. Şehir hatları vapurlarının Beykoz ve Paşabahçe iskeleleri bu koyda bulunur. Beykoz ve İncirköy'de ufak balıkçı tekneleriyle kayıkların çekildiği küçük limanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Büyükdere Koyu</span>

Büyükdere Koyu, İstanbul Boğazı'nın Avrupa Yakası'nda karaya yaptığı en büyük girintilerden biridir. Koyun kıyılarında kendisiyle aynı adı taşıyan Büyükdere, kuzeyinde Çayırbaşı, güneyindeyse Kireçburnu semtleri yer alır. Koyun kıyıları Haydar Alivey ve Çetin Emeç caddeleri çevrilidir. Şehir hatları vapurlarının Büyükdere İskelesi bu koyda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ria</span>

Ria, kıyılarda görülen bir tür yer şeklidir. Çoğu zaman haliç biçiminde görülürler. Çeşitli nedenlerle deniz seviyesinin yükselmesi ya da denize kıyısı bulunan toprak parçasının çökmeye uğramasıyla oluşurlar. Her iki durumda da deniz ya da okyanus gibi büyük su kütlelerinin suları, çöken akarsu vadisini basar. Yayılan sular, yükseltinin elverdiği ölçüde karanın içlerine kadar sokulur. Eğer denizin dolguları akarsunun ağzını doldurursa ya da akarsu başka nedenlerle kurursa ortaya çıkan kıyı türü ria olarak adlandırılır. Akarsu deniz sularının bastığı yere akmayı sürdürürse bu kıyı türü daha çok haliç olarak adlandırılır. Akarsuların bulunmadığı ria türü kıyılara ise en çok İspanya'da rastlanır. Türkiye'de Ege kıyılarında görülebilir. Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile İstanbul Boğazı'ndaki İstinye ve Tarabya Koyu ria türü kıyılara örnek gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Theodosius Limanı</span>

Theodosius Limanı ya da Teodosyüs Limanı, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in güneyindeki antik ticarî limandır.

<span class="mw-page-title-main">Şehir Hatları</span> İstanbul deniz taşımacılığı kuruluşu

Şehir Hatları ya da tam adıyla İstanbul Şehir Hatları Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş., İstanbul'da deniz yolu ile taşımacılık alanında faaliyette bulunan kamu kuruluşudur.

Kanlıca Koyu, Kanlıca Körfezi ya da Bahaî Körfezi, İstanbul Boğazı'nın şehrin Anadolu Yakası'na doğru yaptığı küçük girintilerden biridir. Kanlıca ve Anadoluhisarı semtleri arasında yer alır. Karaya sokulduğu yerde hafif yükseltiler vardır ve bu sırtlar Mihrabad Korusu ile kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yılanlı Ada</span>

Yılanlı Ada Mersin ilinde küçük bir Akdeniz adasıdır. Şu anda üzerinde herhangi bir yerleşim olmayan ada Antik dönemde Spurie olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Batıkları</span>

Yenikapı Batıkları, Türkiye'nin İstanbul ilinin Fatih ilçesinde gerçekleştirilen arkeolojik kurtarma kazılarında ortaya çıkarılan 37 gemi batığıdır.