İçeriğe atla

İstiklâl Beyannamesi

Azerbaycan'ın İstiklâl Beyannamesi'in orijinali

“İstiklâl Beyannamesi”[1] (Azerice: İstiqlal Bəyannaməsi, ایستیقلالیت بیان‌نامه‌سی) Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin bağımsızlığını ilân eden bildiridir. Kafkasya ötesi seymindeki Müslüman milletvekilleri 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Millî Şûrâsı sıfatıyla bir istiklâl beyannamesi düzenleyerek cumhuriyetin istiklâlını ilan etmişlerdir.[2] Aynı gün şiddetli tartışmalardan sonra Millî Şûra 24 oyla [iki kişi-S. M. Ganiyev ve C. Ahundov tarafsız kalmışlarıdır] Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin devlet bağımsızlığının ilân edilmesi hakkındaki kararı kabul ederek, "İstiklâl Beyannamesi" metnini onaylamışlardır.[1]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta İstiklâl Beyannamesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b Nesrin Sarıahmetoğlu. Azeri-Ermeni ilişkileri, (1905-1920). Türk Tarih Kurumu, 2006. S. 349.
  2. ^ İbrahim Yüksel. Azerbaycan'da fikir hayatı ve basın. Acar Yayınları, 2006. S. 156.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Marşı</span> Azerbaycanın millî marşı

Azerbaycan Ulusal Marşı, Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Azerbaycan bayrağı hakkındaki ilk kararı Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti tarafından 1918'de alınmıştır. Buna göre; Azerbaycan bayrağı mavi gök rengi, kırmızı ve yeşil yatay şeritlerden oluşmuştur. Kırmızı zemin üzerinde beyaz renkte sağa bakan bir hilâl ve sekiz köşeli bir yıldız bulunmaktadır. Bayrak 1:2 boyuttadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Azerbaycan'dan önce 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin yıkılması ve Kızıl Ordu'nun işgaliyle kurulan, 1920–1922 ile 1936–1991 yılları arasında varlığını sürdüren, Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî Hükûmeti</span> 1945te kurulmuş tanınmayan Türk devleti

Azerbaycan Millî Hükûmeti ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti, Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'ın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali</span>

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali, Rus–Gürcü Savaşı ya da Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali olarak da bilinir, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik hükûmetinin yerine Bolşevik rejimini kurmak amacıyla giriştiği askerî işgaldir. İşgal, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Meclis (Azerbaycan)</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin parlamentosu

Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi - Azerbaycan Cumhuriyetinin anayasal devlet organı. Tek meclisli parlamentodur ve 125 milletvekilinden ibarettır. Milletvekilleri liste usulü çoğunluk sistemi, genel, eşit ve direkt seçim hukuk esasında hür, kişisel ve gizli oylama yolu ile 5 yıllık döneme seçiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsızlık Günü (Azerbaycan)</span> 1991den beri kutlanan Azerbaycanın bağımsızlık günü

Bağımsızlık Günü, eski adıyla Cumhuriyet Günü, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan ettiği gün olarak Azerbaycan'da kutlanan bir millî gündür. 1990 yılından beri resmî bayram olarak kutlanmaktadır. Bağımsızlık Günü hükûmet ve kamuoyu tarafından her yıl bayram olarak kutlanır. 2021 yılından önce Cumhuriyet Günü olarak kutlanırken kabul edilen bir yasa ile adı Bağımsızlık Günü olmuştur.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika kıtasında bulunan ve varlığı kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanının yapıldığı 1976 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını ilan ettiği Batı Sahra bölgesinin büyük çoğunluğu Fas'ın kontrolü altında tutulduğu için ülke Cezayir'de bulunan Tindouf şehrindeki mülteci kamp alanında sürgünde ülkeyi yönetebilmektedir.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti başbakanı, Afrika kıtasında bulunan ve varlığı kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanının yapıldığı 1976 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını ilan ettiği Batı Sahra bölgesinin büyük çoğunluğu Fas'ın kontrolü altında tutulduğu için ülke Cezayir'de bulunan Tindouf şehrindeki mülteci kamp alanında sürgünde ülkeyi yönetebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu</span>

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İtibar Memmedov</span>

İtibar Selidar oğlu Memmedov, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nin kurucusu ve ilk genel başkanı (1992-2003), Azerbaycan ana muhalefet partisi lideri, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 1. dönem milletvekili, Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti milletvekili (1990-1995), Azerbaycan Halk Cephesi kurucu üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Mübariz Kurbanlı</span>

Mübariz Kahraman oğlu Kurbanlı - Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 1., 2., 3. ve 4. dönem milletvekili; Azerbaycan Cumhuriyeti Dini Kurumlarla İş üzere Devlet Komitesi Başkanı, Azerbaycan Demokratik İstiklâl Partisi kurucu üyesi (1993-1999), Yeni Azerbaycan Partisi Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Sekreter yardımcısı (1999-2021).

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Bağımsızlık Bildirgesi (1918)</span>

Ermeni Bağımsızlık Bildirgesi, Ermenistan'ın Rus İmparatorluğu'na karşı ilan ettiği bağımsızlık bildirgesidir. Ermenistan 28 Mayıs 1918'de Tiflis'te bağımsızlığını ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">İstiklâl Beyannamesi Anıtı</span>

İstiklâl Beyannamesi Anıtı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de, Milli İlimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsü ile Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi binaları arasında yer alan bir anıttır. Azerbaycan Millî Şûrası tarafından 28 Mayıs 1918'de Tiflis'te ilan edilen Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti onuruna dikilmiştir. Bu gün, 28 Mayıs 1992'den beri Bağımsızlık Günü olarak kutlanmaktadır.

“İnsanlara Hürriyet, Milletlere İstiklal!” söylemi, Azerbaycan'ın milli kurtuluş hareketi liderlerinden Mehmet Emin Resulzade tarafından ortaya atılan bir slogan ve felsefesidir. Bu söylem, özgürlük ve bağımsızlık için mücadele eden insanlara moral ve cesaret vermek amacıyla kullanılmıştır. İlk kez 1918 yılında, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bey Hacıbababeyov</span>

Mehdi Bey Hacıbababeyov sosyal ve politik faaliyetlerde bulunmuş şahıs, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin aktif katılımcılarından biri.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.