İçeriğe atla

İstihbarat Genel Müdürlüğü (Mısır)

Genel İstihbarat Müdürlüğü
GID
جهاز المخابرات العامة
Kurumun Kahire içinde binası önünde resmi amblemi.
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi1954 (70 yıl önce) (1954)
Türüİstihbarat teşkilatı
BağlılığıMısır Devlet Başkanlığı
Üst kuruluşMısır Hükümeti
AdresKahire, Mısır
Yönetici(ler)
  • Halid Fevzi[1], Direktör

Genel İstihbarat Müdürlüğü (Arapçaجهاز المخابرات العامة - Cihazü'l Muhaberatu'l Amma) sıklıkla Muhaberat denilen (Arapça: المخابرات), Mısır istihbarat teşkilatıdır ve yurt içinde ve ulusötesinde bir terörle mücadele odaklı ulusal güvenlik istihbaratı sağlamakla yükümlüdür.[2] Mısır Anayurt Güvenliği (EHS, Arapça: إدارة المخابرات الحربية والاستطلاع) GID Askeri İstihbarat Hizmetleri Keşif Dairesi (Arapça: إدارة المخابرات الحربية والاستطلاع/Idarat el-Muhabarat el-Harbyya ve'l-Istitla) ile birlikte, Mısırlı istihbarat topluluğunun bir parçasıdır (Arapça: قطاع الأمن الوطني/Al-amn el-Watani).[2]

Temmuz 2013 yılında, General Muhammed Ahmed Ferid et-Tuhami yerine Ağustos 2012 yılında Muhammed Mursi tarafından Muhammed Rafet Şehata, Mısır istihbarat teşkilatının başkanı olarak atandı.[3][4] Aralık 2014'te General Ferid et-Tuhami'nin emekliliğe sevk edildiği ve Tuğgeneral Halid Fevzi'nin bu göreve atandığı açıklandı.[5]

Geçmişi

Mısır istihbarat servisini kurmak için bir karar 1954 yılında Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır tarafından ve Zakaria Mohieddin komutası altında alındı. Salah Nasır 1957'den 1967'ye GID müdürlüğü görevini üstlendi ve yeniden onun komutası altında iyice ajansın önemi arttı. Nasır'ın gözetimi altında, GID kendi binasına taşındı ve Radyo, Bilgisayar, Sahtecilik ve Kara Operasyonları için ayrı ayrı bölümleri kuruldu. Teşkilatın masraflarını karşılamak için, Nasır bir cephe örgütü olarak, görünürde bir ithalat-ihracat firması olan Al Nasr Şirketini kurdu. O bağımsızlığını kazanmakta Cezayir, Güney Yemen ve çok sayıda Arap ve Afrika ülkelerinin yardımlarını alarak çok önemli bir rol oynadı. Mısır Dışişleri Bakanlığı dışişlerinde resmen sorumlu olmasına rağmen; GID, Cemal Abdünnasır'ın anti-emperyalist politikalarının bir parçası olarak birçok Arap ve Afrika ülkesinde bağımsızlık hareketlerini destekli. Nasır mahsul ve sanayileri kurmakta (Motorlu arabalar için Al Nasr Şirketi) dünya genelinde diğer istihbarat örgütleri ile iyi ilişkiler kurdu. Onun yapılarından biri Kahire Gezeera Kulesi'dir.

Birkaç yıldır GID yöneticilerinin adı sadece yüksek yetkililer ve hükûmet gazeteleri baş editörleri tarafından bilinen bir sırdı. Ancak, 1993'ten Ocak 2011'e GID başkanı olan Tümgeneral Ömer Süleyman, bu tabuyu kırmak için çalışan ilk kişiydi. Kendisi çeşitli vesilelerle İsrail, ABD ve Gazze'ye eski Mısır Devlet Başkanı Mübarek tarafından delege olarak gönderilmeden önce ve daha sonra medyada bilinen bir yüz olmadan önce Onun adı yayımlandı. Ömer Süleyman Mısır Başkan Yardımcısı olarak atandı ve ardından Mübarek Mısır devrimi sırasında istifa etmek zorunda kaldı, eski cumhurbaşkanı istifasından sonra 31 Ocak 2011 tarihinde, Tümgeneral Murad Muwafi, GID direktörü ilan edildi. Daha sonra Muhammed Raafat Shehata görevi devraldı.

Temmuz 2013 yılında, 2012 - 2013 Mısır Protestoları sonucunda, Muhammed Rafet Şehata geçici Cumhurbaşkanı Adli Mansur tarafından görevden alınmıştı ve General Muhamed Ahmed Ferid onun yerine getirilmişti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Sarah El Deeb (21 Aralık 2014). "Egypt's powerful intelligence chief replaced". AP (İngilizce). 21 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014. 
  2. ^ a b Sullivan and Jones (2008): 33
  3. ^ Roi Kais (7 Mayıs 2013). "Egypt's parliament dissolved, new intelligence minister appointed" (İngilizce). Ynetnews. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
  4. ^ Gianluca Mezzofiore (5 Temmuz 2013). "Egypt Morsi Coup: Interim President Adli Mansour Dissolves Upper House" (İngilizce). 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
  5. ^ TRT Haber (21 Aralık 2014). "Mısır istihbarat başkanı değişti". 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2019. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mısır</span> Kuzey Afrika ve Batı Asyada bir ülke

Mısır, resmî olarak Mısır Arap Cumhuriyeti, Afrika'nın kuzeydoğu köşesi ile Asya'nın güneybatı köşesinde Sina Yarımadası'nı kapsayan kıtalararası bir ülkedir. Kuzeyinde Akdeniz, kuzeydoğusunda Filistin'in Gazze Şeridi ve İsrail, doğusunda Kızıldeniz, güneyinde Sudan ve batısında Libya ile komşudur. Kuzeydoğudaki Akabe Körfezi, Mısır'ı Ürdün ve Suudi Arabistan'dan ayırmaktadır. Kahire, Mısır'ın başkenti ve en büyük şehridir. İkinci büyük şehri olan İskenderiye ise Akdeniz kıyısında önemli bir sanayi ve turizm merkezidir. Yaklaşık 100 milyon nüfusuyla Mısır, dünyanın en kalabalık 14'üncü, Afrika'nın ise en kalabalık üçüncü ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mevlid Kandili</span> İslam peygamberi Muhammedin doğum günü vesilesiyle kutlanan dinî uygulama

Mevlid Kandili ya da Veladet Kandili, İslam peygamberi Muhammed'in doğum gecesi ve aynı zamanda hicri rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir. İslam Nebisi, Ashab-ı Kiram, Emevîler ve Abbâsîler dönemlerinde herhangi bir kutlama örneğine rastlanmayan rebiülevvel ayının on ikinci gecesi olan Mevlid Kandili, ilk defa hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Şii Fâtımî Devleti döneminde kutlanmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Sedat</span> 3. Mısır devlet başkanı

Muhammed Enver Sedat, Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın üçüncü devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Cumhuriyeti</span> Orta Doğuda bir ülke (1958-1971)

Birleşik Arap Cumhuriyeti 1958'den 1971'e kadar Orta Doğu'da bulunan egemen bir devletti. Başlangıçta 1958'den 1961 Suriye Darbesi'nden sonra Suriye birlikten ayrılana kadar Mısır ve Suriye arasında siyasi bir birlikti. Mısır 1971 yılına kadar resmi olarak Birleşik Arap Cumhuriyeti olarak bilinmeye devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman Kardeşler</span> uluslararası Sünni İslamcı örgüt

Müslüman Kardeşler Cemiyeti ya da İhvânü'l-Müslimîn, Arap dünyasının en eski, en etkili ve en büyük İslamcı hareketi olmakla birlikte birçok Arap ülkesindeki en geniş siyasi muhalif örgütüdür. Mısır'da 1928 yılında İslam alimi ve okul öğretmeni olan Hasan el-Benna tarafından pan-İslamist, şeriatçı, dinî-siyasi amaçlarla çalışan toplumsal hareket olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Abdünnâsır</span> 2. Mısır devlet başkanı

Cemal Abdünnâsır Hüseyin, 1954'ten 1970'teki ölümüne kadar Mısır'ın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mısırlı bir subay ve politikacıydı. Nâsır, 1952 Mısır Devrimi'ne öncülük etti ve ertesi yıl geniş kapsamlı toprak reformlarını başlattı. 1954'te bir Müslüman Kardeşler üyesinin suikast girişiminin ardından örgüte baskı uyguladı. Kendisine karşı yapılan bir suikast girişimine adı karışan Devlet Başkanı Muhammed Necib'i ev hapsine aldı ve idari görevi üstlendi. Haziran 1956'da resmen başkan seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Kalesi</span>

Kahire Kalesi, Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunan tarihi bir kaledir. Yapımına 12. yüzyılda Eyyubi hanedanının kurucusu Selahaddin Eyyubi tarafından başlanmış ve Osmanlı Devleti döneminde bitirilmiştir. Kalenin girişi güneyde, Salah Salem Caddesi tarafında, Ölüler Şehri'nin güney girişine yakındır. Kalenin bulunduğu tepe kireçtaşından olup 75 m yüksekliğindedir. Tepe, hemen yakınında bulunan ve 200 metre yüksekliğindeki Mukattam Tepeleri'nin bir uzantısı durumundadır.

<span class="mw-page-title-main">2011 Mısır Devrimi</span> ayaklanma

2011 Mısır Devrimi, 2010-2011 Yasemin Devrimi'nin öncülüğünde, 25 Ocak 2011'den beri Mısır'da devam eden, halkı mevcut yönetime karşı seferber olmaya çağıran sokak gösterileri, protestolar ve sivil itaatsizliklerin bütünüdür. Gösteriler ve isyanların polis şiddeti, olağanüstü hâl, işsizlik, asgari ücretleri azaltma isteği, barınma eksikliği, yiyecek sıkıntısı, yolsuzluklar, ifade özgürlüğünün kısıtlanması ve kötü hayat koşulları üzerine başladığı rapor edildi. 11 Şubat 2011 tarihinde Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, gösteriler nedeniyle istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Mursi</span> 5. Mısır devlet başkanı

Muhammed Mürsî Îsa el-Eyyat, Mısırlı siyasetçi ve akademisyen, Mısır'ın seçimle ilk defa başa gelen, devrik 5. Devlet Başkanı. 3 Temmuz 2013 tarihinde Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin askerî darbe yapması sonucu devrildi.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Mısır)</span>

Mısır Temsilciler Meclisi, Mısır'ın tek meclisli yasama organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülfettah es-Sisi</span> 6. Mısır devlet başkanı

Abdülfettah Said Hüseyin Halil es-Sisi, daha yaygın bilinen adıyla Mareşal Sisi, 2014'ten beri Mısır devlet başkanı olarak görev yapan Mısırlı siyasetçi ve emekli subay. Sisi, 2014 yılında Mısır Ordusu'ndan general olarak emekli olmadan önce 2013 ile 2014 yılları arasında Mısır Başbakan Yardımcısı, 2012 ile 2013 yılları arasında Savunma Bakanı ve 2010 ile 2012 yılları arasında Askeri İstihbarat Direktörü olarak görev yaptı. Ocak 2014'te Mareşal rütbesine terfi etti.

Müslüman Kardeşler, Hasan el-Benna tarafından İsmailiye, Mısır'da Mart 1928'de İslamcı bir dinsel, politik ve sosyal hareket olarak kuruldu. Grup diğer nüfusu müslüman olan ülkelere de yayıldı, ancak en geniş veya en geniş olduğu düşünülen yapılanmalarından birisini Mısır'da, yıllar boyunca en kapsamlı, en iyi organize olmuş ve en disiplinli politik muhalefet yapılanmalarından birisi olarak kurdu. 1948, 1954, 1965 yıllarında birbirini takip eden örgüt ve devlet arasında karşılıklı komplo ve suikast suçlamaları ile geçen yılların ardından 2011 yılı devrimi ile İhvan-ı Müslimin yasal olarak tanımlanan bir organizasyon haline geldi. ve 30 Nisan 2011'de Özgürlük ve Adalet Partisi adı ile Mısır'da genel seçimlere katıldı.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Genel Başkanlığı</span>

İstihbarat Genel Başkanlığı,, aynı zamanda Genel İstihbarat Müdürlüğü (GID) olarak bilinen, Suudi Arabistan Krallığı'nın birincil istihbarat kurumudur.

Salih Abdullah "Goş", tümgeneral rütbesindeki Sudanlı asker, siyasetçi ve devlet personeli. Sudan'ın iç güvenlik birimlerinin başı, Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi şefi ve Sudan devlet başkanının ulusal güvenlik danışmanı pozisyonlarında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sabri</span> Mısırlı asker ve devlet adamı

Ali Sabri, Türk kökenli Mısırlı asker ve devlet adamı.

Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Birlik (Mısır)</span> Mısır ve Suriyedeki eski bir siyasi parti

Ulusal Birlik,, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nde - 1958'den 1961'e kadar Mısır ve Suriye arasındaki siyasi birlik - izin verilen tek siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">1970 Arap Birliği zirvesi</span> 1970te Mısırın başkenti Kahirede düzenlenen Arap Birliği zirvesi

1970 Arap Birliği zirvesi, 27 Eylül'de Mısır'ın başkenti Kahire'de olağanüstü bir Arap Birliği zirvesi olarak gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhamid es-Serrac</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1925-2013)

Abdülhamid es-Serrac Suriye Ordusu subayı ve siyasetçiydi. Mısır ve Suriye arasındaki birlik ilan edildiğinde, sadık bir Arap milliyetçisi ve Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın destekçisi olan Serrac, BAC'nin Suriye bölgesinin liderliğinde kilit bir rol oynadı.