İçeriğe atla

İstefanaki Karatodori

Osmanlı Rum diplomat için İstefanaki Karatodori (diplomat) sayfasına bakınız.
İstefanaki Karatodori
DoğumStéfanos Karatheodhorí
17 Mart 1789
Bosnohori, Osmanlı imparatorluğu
Ölüm1867
İstanbul, Osmanlı imparatorluğu
Defin yeriYeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi
MilliyetOsmanlı Rumu
Etnik kökenRum
EğitimPisa Üniversitesi
DinOrtodoksluk
EvliliklerLukia Murusis
Çocuk(lar)Kostaki Karatodori Bey; Sisam beyliği; Aleksandro Karatodori Paşa
Akraba(lar)Kostantinos
Kariyeri
DalıTıp
EtkilendikleriAlessandro Volta
II. Mahmud’un doktoru

İstefanaki Karatodori (Yunanca: Στέφανος Καραθεοδωρή Stéfanos Karatheodhorí; 1789, Bosnaköy, Edirne - 1867, İstanbul) Osmanlı Rumu bilgin, doktor ve devlet adamı. II. Mahmud'un saray hekimidir.

Hayatı

17 Mart 1789'da Edirne Vilayeti'ndeki Bosnohori (Vyssa) köyünde dünyaya geldi. İlkokulu Edirne’deki Rum okulunda tamamlamıştır. Ardından Rum tüccarların katkılarıyla, yeni nesil arasında Yunan milliyetçiliğinin geliştirilmesi amacıyla kurulan Ayvalık Rum Okulu’na devam etmiştir. 1805’te kaydolduğu okuldan 1809 yılında mezun olmuştur. Okul müdürü Benjamin Lesvios, İstefanaki’nin yurtdışında eğitim görmesi için Rum gençlere burs veren Pisa’daki Rum tüccarlarla görüşmüştür. Lesvios’un tavsiye sonucunda yüksek tahsil için bu dönemin tıp alanında gözde ülkelerinden biri olan İtalya’nın Pisa Üniversitesi’ne giden İstefanaki fizik, matematik, felsefe, tıp ve filoloji alanlarında eğitim görmüştür. Buradaki eğitimi esnasında İtalyan fizikçi Alessandro Volta’nın derslerine de iştirak etmiştir. 1819’da tıp diploması alarak okulundan mezun olmuştur.[1]

İstefanaki’nin kariyeri 1820’de Edirne Rum Okulu Müdürlüğü görevi ile başlamıştır. Okuldaki görevinin yanı sıra 1821’de serbest hekimliğe de başlayan İstefanaki, öte yandan kilisenin sözcülük görevini de yürütmüştür. 1821’de Yunan İsyanı patlak verdiğinde, Karatodori ailesinin önde gelen şahsı, genç İstefanaki, Yeniçerilerce ‘gâvurluk’ ve casuslukla suçlanmış, o dönem Edirne Mahkemesi Birinci Kâtibi olan Mehmed Kabuli Efendi bu suçlamalara karşı, ona sahip çıkmıştır. Hekim İstefanaki’nin, Kabuli Efendi’nin eşini tedavi edip hayatî tehlikeyi atlatmasının bunda etkili olduğu anlaşılmaktadır. Muhtemelen, bu gelişmeyle beraber, Kabuli Efendi ile Hekim İstefanaki arasında bir yakınlık oluşmuştur. 1824’de İstanbul’a gelmiştir. Böylece meslekî kariyerinin önemli adımlarından birini atmıştır. İstanbul’da ilk önce serbest hekim olarak çalışan Hekim İstefanaki’nin hastaları genelde Fenerli Rum soylular ve devlet çalışanlarıydı.[1]

1827 yılında II. Mahmud’un doktoru olmuştur. Bu dönemde kurulan tıp okulunun (Tıphâne-i Âmire ve Cerrahhâne-i Âmire) tesisine katkı yapmış ve yeğeni Kostantinos (1802-1879) ile beraber yıllarca buralarda ders vermiştir. Tıphâne-i Âmire ve Cerrahhâne-i Âmire tıp okulları 1839’da Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane adı altında birleştirildikten sonra burada ders vermeye devam etmiştir. Çalışma ve gayretinden ötürü 1858’de kendisine dördüncü rütbeden bir Mecidiye Nişanı verilmiştir. Yeğeni Konstantin de Abdülaziz’in ölümüne değin saray hekimliği yapmıştır.[1]

1851’de kurulan Encümen-i Dâniş’in fahri üyesidir ve kurucuları arasında bulunduğu Ellinikos Filologikos Sillogos (Dersaadet Helen Cemiyet-i Edebiyesi) ilk başkanıdır. 41 yaşındayken Bâb-ı Âli tercümanı Aleksandros Mavrokordatos ve Eflak-Boğdan Beyi Aleksandros Murusis’in kızı Smaragda Murusis’in 18 yaşındaki kızları Lukia ile evlenir. Bu evlilikten 7 çocukları olmuştur. Çocuklarından biri Sisam beyi Aleksandro Karatodori Paşa'dır.[2] Diğer çocuğu Kostaki Karatodori Bey de Sisam beyliği yapmıştır.

Mezarı eşiyle beraber kurucu ve hamisi olduğu Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi'nin bahçesindedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b c http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf 8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.
  2. ^ Efe, Peri (Ocak 2010). "Millet-i Rum'dan bir Münevver: Aleksandros Karatheodoris". Toplumsal Tarih, 193. ss. 83-93. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  3. ^ Kotam, Aleksia (12 Mayıs 2017). "Yeniköy Panayia Kilisesi 180 yaşında". agos.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Benderli Ali Paşa,, II. Mahmud saltanatında 26 Mart 1821 - 30 Nisan 1821 tarihleri arasında bir ay üç gün Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Yunan Ayaklanması'nı gizlice desteklediği gerekçesi ile 22 Nisan 1821'de Fener Patriği Grigoryos'un asılmasına ferman buyurmuştur. Ancak bu irade sonrasında 30 Nisan'da Kıbrıs'a sürülmüş ve idam edilmiştir. Tarihte padişah emri ile idam olunan 44. ve son Sadrazamdır.

<span class="mw-page-title-main">Bahaddin Şakir</span> Türk hekim ve siyasetçi

Bahaeddin Şakir, Türk hekim ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Karatodori Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Aleksandır Karatodori Paşa, Fenerli Rum kökenli Osmanlı devlet adamı ve diplomat. Muhtelif ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu adına elçi olarak bulunmasının yanında; Hariciye ve Nâfia nazırı, Sisam beyi ve Girit valisi olarak da görev yaptı. Hariciye nazırlığı yapmış ilk gayrimüslim Osmanlı vatandaşıdır.

Tıphane, Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane veya Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, kökü Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un 14 Mart 1827'de açtığı Tıphaneye uzanan Türkiye tarihindeki ilk tıp fakültesidir. Bugünkü İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin Osmanlı'nın son dönemlerindeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Galen</span> Yunan doktor, bilim insanı ve filozof (129–216)

Bergamalı Galen, tıp doktoru, bilim insanı ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Diş hekimliği tarihi</span>

Diş hekimliği tarihi; diş hekimliğinin tarihsel gelişimini incelemektedir. Diş hekimliği tarihi ile ilgili en eski kayıtlara Mısır'da rastlanmaktadır.İmhotep bilinen ilk hekimdir. MÖ 2700 yıllarında Mısır'da yaşadığı kabul edilmektedir. İmhotep'in yaşadığı dönemde Mısır'da hekimler göz hekimi, barsak hekimi, diş hekimi… gibi branşlara ayrılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İsyanı</span> Yunanların, 1821-1829 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı isyan olayı

Rum İsyanı/Yunan İsyanı,, Yunan Bağımsızlık Savaşı, Yunan İhtilali veya Yunan Devrimi, Yunanların Osmanlı egemenliği ve isyan bölgelerindeki Müslüman halka karşı başlattığı, 1821-1829 yılları arası süren ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan bağımsızlık savaşı, devrim ve etnik temizliktir. 1832 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması ile Yunanistan'ın bağımsız bir ülke olarak tanınmasıyla sonuçlanmış bağımsızlık sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">William Cullen</span>

William Cullen, İskoç doktor.

Osmanlı tıbbı, İslam tıbbının bir parçası olan ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde geliştirilen tıp biçimi.

Mustafa Behçet Efendi, Osmanlı saray hekimi.

Abdülhak Molla, Osmanlı şair ve hekim.

Şânizade Mehmet Ataullah Efendi, Osmanlı hekim, çevirmen, yazar, tarihçi.

Veteriner fakültesi: Veteriner hekimlerin mezun olduğu ve veteriner hekimlik eğitimi veren fakültedir. Farklı ülkelere göre farklı isimleri vardır ve ülkelere göre mezunlarının unvanları ve eğitim dereceleri de farklılık gösterebilmektedir. Eğitim süresi 5 veya 6 yıl olabilmektedir.

Gevrekzâde Hasan Efendi, Osmanlı hekimi

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim</span> Osmanlı Devletinde eğitim sistemi

Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim. İslam eğitim sisteminin temel kurumu olan medrese, Osmanlılar dönemininde de eğitimin temeli olmuş, Osmanlı İmparatorluğu'na uygun biçimsel gelişmeler göstermiştir. Medrese sıbyan mektebinden sonra orta, lise, yüksek okul ve üniversite eğitimi veren, İslami kimliği nedeniyle yalnızca Müslümanların devam ettiği bir eğitim kurumu özelliğindedir. İmparatorluk sınırlarındaki Müslümanların eğitimi ulema adı verilen dindar topluluk tarafından İslam dininin hükümlerine göre denetlenmekteydi. II. Mahmut dönemine kadar İslami örgütlenme yürütülmüştür. Bu dönemde batı biçimi kurumlar oluşturulmadan önce, memur yetiştirmek amacıyla Acemi Oğlanlar Ocağı ve Enderûn Mektebi; sivil halkın eğitimi amacıyla Sıbyan Mektepleri ve Medreseler kurulmuş idi. İlk medrese 1331'de kurulan İznik Orhaniyesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tıp fakültesi</span> tıp alanında eğitim veren kurum

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır. Ayrıca mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi ile uzman doktor, operatör doktor gibi unvanlar verilir. Temel tıp bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. Türkiye’de tıp fakülteleri liseden sonra ülke genelinde yapılan bir merkezi sınavla öğrenci kabul etmektedir. Eğitim süresi 6 yıldır. Okullar farklı eğitim modellerini tercih etse de ülke genelindeki fakültelerde ilk 3 yıl teorik eğitim laboratuvar dersleriyle beraber verilir sonraki 2 yıl çeşitli bölümlerde stajlara devam edilirken öğrencilerin bilgileri sözlü sınavlarla da sınanmaya başlanır ve okulun son sınıfında Intörn (stajyer) adıyla hastanede gözetim altında çalışmaya başlar. Intörn (stajyer) maaşı, 2022 yılında asgari ücret olarak verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahi Mehmet Çelebi</span> Osmanlı yazar

Ahi Mehmet Çelebi,, Osmanlı hekim ve yazar.

Çerkes Halil Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Kantorowicz</span> Alman diş hekimi

Alfred Kantorowicz Alman hekim, diş hekimi ve ortodontistdir. 1918-1933 yılları arasında 15 yılını Bonn'da, 1933-1950 yılları arasında 17 yılını da İstanbul Üniversitesi'nde geçirmiştir. Diş hekimliğinin her alanında araştırmalar ve eğitmenlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kostantinos Karatodori</span> Rum asıllı Osmanlı hekim

Kostantinos Karatodori, Osmanlı Padişahı Abdülmecid'in özel doktoru olarak görev yapan Osmanlı Rum hekimidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.